Ελεγχόμενη χρεοκοπία. Συνέπειες σε καταθέσεις, δάνεια, κοινωνία κ.ά

Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

Πηγή: www.asxetos.gr

Κούρεμα του χρέους. Όλες οι συνέπειες μέσα από 21 ερωτήσεις - απαντήσεις για καταθέσεις, επιτόκια δανείων, ασφαλιστικά ταμεία, συντάξεις, επιχειρήσεις, τιμές αγαθών, ακίνητα ευθύνες. Υπάρχει ελπίδα; μαζί τα φάγαμε;

Τι σημαίνει σε… απλά ελληνικά το «κούρεμα» και η «ελεγχόμενη χρεωκοπία» για εμάς; Είκοσι μία (21) ερωτήσεις με τις απαντήσεις τους για να ξέρετε τις μας περιμένει.

Ισχύει το ρητό μην ρωτάς κάτι εάν δεν είσαι έτοιμος να ακούσεις την απάντηση.

Εσείς είστε έτοιμοι;

1. Πώς θα γίνει η «ελεγχόμενη χρεωκοπία»;

Το σχέδιο που εξελίσσεται για την Ελλάδα προβλέπει το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους τουλάχιστον κατά 50%, δηλαδή θα διαγραφεί Ελληνικό δημόσιο χρέος σε ανάλογο ποσοστό 50% (δηλ. περίπου 170 δις)!

2. Ποια η διαφορά «ελεγχόμενης χρεωκοπίας» και «ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας»;

«Φαντάσου ένα καρπούζι να πέφτει από τον 5ο όροφο και ένα άλλο από τον ημιώροφο. Η διαφορά δεν βρίσκεται στο αν θα σκάσει το καρπούζι, αλλά στο σε πόσα κομμάτια θα σπάσει και στο πόσο μακριά θα πεταχτούν τα κουκούτσια...».

Με αυτό τον παραστατικό τρόπο εξήγησε κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος τη διαφορά μεταξύ ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας και ελεγχόμενης χρεοκοπίας, για να μας παραπέμψει σε ειδικές μελέτες που έχουν εκπονήσει η Τράπεζα της Αγγλίας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Στα ελληνικά αποδίδεται ως «ελεγχόμενη χρεοκοπία» και στη βιβλιογραφία απαντάται ως ένας «προληπτικός» μηχανισμός προκειμένου να πραγματοποιηθεί με μεθοδικό τρόπο η αναδιάρθρωση του χρέους μιας χώρας.

Στόχος είναι να δοθεί ο χρόνος ώστε το «σύστημα» (πιστωτές και οικονομία που χρεοκοπεί) να προετοιμαστεί για να δεχθεί τις όσο το δυνατόν μικρότερες συνέπειες από τη στάση πληρωμών.

Το αντίθετο της ελεγχόμενης χρεοκοπίας συνηθίζεται να αποκαλείται «ανεξέλεγκτη». Σε αυτή την περίπτωση, ένα πρωί το κράτος που χρεοκοπεί, πολύ απλά λέει στο εσωτερικό και το εξωτερικό: «Δεν έχω να πληρώσω».

Η χρεοκοπία αυτή συνοδεύεται συνήθως από μεγάλο κούρεμα του δημόσιου χρέους (75% και άνω), οι ζημίες για τους πιστωτές είναι μεγάλες, το τραπεζικό σύστημα καταρρέει, τα ασφαλιστικά ταμεία κλυδωνίζονται, συνήθως προκαλείται νομισματική κρίση, η εσωτερική αγορά παγώνει, η ύφεση φτάνει σε διψήφια ποσοστά για αρκετά χρόνια.

Πάντως, η ελεγχόμενη χρεοκοπία στη συνέχεια δεν συνοδεύεται από νέο δανεισμό με την έννοια που γίνεται σήμερα, π.χ. μέσω του μηχανισμού στήριξης σε Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ελλάδα.

Έτσι, με την ελεγχόμενη χρεοκοπία, πέραν της αναδιάρθρωσης του χρέους, ακολουθούν σκληρά δημοσιονομικά μέτρα, διότι το κράτος από τη στιγμή που δεν μπορεί να δανειστεί και να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματά του, «ζει» με αυτά που έχει. Ιεραρχεί τις υποχρεώσεις του. Αφού ξεπέρασε το θέμα των πιστωτών με την αναδιάρθρωση, βάζει προτεραιότητες στο εσωτερικό.

Δηλαδή θα πρέπει να ζήσουμε με αυτά που έχουμε - παράγουμε - εισπράττουμε .

Η ιστορία δείχνει ότι οι περικοπές ξεκινούν από τα κοινωνικά επιδόματα. Μετά ψαλιδίζονται οι μισθοί και οι συντάξεις, ενώ σταματούν ή καθυστερούν σημαντικά οι λεγόμενες μεταβιβαστικές πληρωμές (αποδιδόμενοι φόροι, επιχορηγήσεις φορέων κ.λπ.) και οι διάφορες επιστροφές.

3. Ποιοι θα χάσουν από το κούρεμα της τάξης του 50% και την ελεγχόμενη χρεωκοπία;

Οι τράπεζες εντός και εκτός συνόρων, τα ασφαλιστικά ταμεία και γενικά όσοι κατέχουν τίτλους Ελληνικούς δημόσιου χρέους (ομόλογα) . Ουσιαστικά, θα υποστούν ζημία ίση με το 50% της αξίας των ομολόγων που διαθέτουν.

Οι ζημίες θα είναι πραγματικές, δηλαδή πρέπει να περάσουν στους ισολογισμούς τους και τόσο οι τράπεζες όσο και τα ταμεία θα χρειαστούν στήριξη πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με το σχέδιο, η στήριξη θα προέλθει από τα κεφάλαια του Εκτάκτου Μηχανισμού Ρευστότητας της ευρωζώνης (EFSF).

Βέβαια άμεσα μπορεί να χάσουν (σε χρήμα - κέρδη) οι έχοντες τίτλους Ελληνικού Δημόσιου χρέους, άλλα έμμεσα και από τις συνέπειες τους γεγονότος αυτού θα βγουν ζημιωμένοι όλοι (πολίτες, κοινωνία, επιχειρήσεις κλπ)

4. Γιατί καθυστερεί η ελεγχόμενη χρεωκοπία. Θέλουν οι ξένοι να μας τιμωρήσουν;

Αυτά τα επιχειρήματα «καφενείου» και συνομοσιολογίας εγώ δεν τα ασπάζομαι. Οι ξένοι δεν είναι η μαμά που τιμωρεί τον παιδάκι της επειδή έσταξε παγωτό στην μπλούζα του.

Λόγοι καθυστέρησης μπορεί να είναι :

1. Οι Γερμανία (έως σήμερα) κέρδιζε από την παράταση της «μη λύσης» αφού πληρώνει επιτόκια για το χρέος χαμηλότερα. Ο κίνδυνος όμως είναι να γενικευτεί η κρίση και να το πληρώσει «ακριβά» …

2. Οι ξένοι ήθελαν και θέλουν χρόνο για να προετοιμαστούν να απορροφήσουν τους κραδασμούς και τις συνέπειες για τις δικές τους τράπεζες (Γερμανικές και Γαλλικές) . Λογικό δεν είναι;

3. Να μας δώσουν μία λύση όταν ακόμα έχουμε «έλλειμμα»; Έτσι δεν θα έλυναν μόνιμα και με ασφάλεια το Ελληνικό πρόβλημα. Για αυτό πιέζουν για τόσα μέτρα προκειμένου να επιτύχουμε «πρωτογενές πλεόνασμα» άρα τότε θα γνωρίζουν ότι η συνολική λύση που θα δώσουν θα είναι διαχρονικά βιώσιμη και σαν κράτος θα μπορούμε να πληρώνουμε τα «δανεικά» μας.

5. Ποια θα είναι τα οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο;

Η Ελλάδα (άμεσα) θα χρωστά τα μισά, με αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι τόκοι, τα χρεολύσια και το χρέος να είναι διαχειρίσιμο. Εφόσον, μάλιστα, η οικονομία παράξει «πρωτογενές πλεόνασμα», (Πρωτογενές πλεόνασμα: Έχουμε όταν τα τρέχοντα έσοδα είναι περισσότερα από τις πρωτογενείς δαπάνες (συνολικές δαπάνες μείον έξοδα τοκοχρεολυσίων)) λογικά θα είναι σε θέση να μειώνει και μέρος του κεφαλαίου από το δημόσιο χρέος.

Τα σημαντικά οφέλη για την Ελλάδα θα τα δούμε όταν κάποτε ξεπεράσουμε την κρίση και θα γυρνάμε το βλέμμα στο παρελθόν (τραυματισμένοι όντως…) και θα μας φαίνονται αδιανόητα τόσα πράγματα στην Ελλάδα του 1980-2010. Ουσιαστικά το όφελος θα είναι η νέα Ελλάδα που θα φτιαχτεί μέσα από πόνο και δυστυχία (δυστυχώς…).

6. Ποιο θα είναι το τίμημα αυτής της πράξης;

Για να «κουρέψουν» ελεγχόμενα εντός του ευρώ το χρέος κατά 50%, το τίμημα που θα πληρώσει η χώρα και οι πολίτες της είναι η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων .

Διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει και θα αποτυπωθεί με ακρίβεια στα Μνημόνιο και τους νόμους που θα ακολουθήσουν.

Το τίμημα για την χώρα εξαρτάται από το πώς «θα σπάσει το καρπούζι» και πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα δουλέψουμε για να καθαρίσουμε τα σκουπίδια και τους λεκέδες.

Η δική μου γενιά θα πληρώσει τα λάθη της γενιάς του πατέρα μου αλλά και την δική της αδράνεια και όλοι μαζί θα πληρώσουμε ακριβά και σε πολλές περιπτώσεις άδικα το τίμημα με την ελπίδα ότι η γενιά των παιδιών μας θα βρουν μία Ελλάδα καλύτερη και πιο δίκαιη.

7. Τι επίπτωση θα έχει στους μισθούς και τις συντάξεις;

Το πρώτο δυνατό βήμα έγινε με τις εξαγγελίες των τελευταίων μέτρων. Οι μισθοί και οι συντάξεις θα μειωθούν έως και 30-50%, όπως και ο δημόσιος τομέας.

8. Τι θα γίνει με τα «Ασφαλιστικά Ταμεία»;

Εξαρτάται εάν θα εξαιρεθούν από το κούρεμα (υπάρχει τέτοια πιθανότητα) . Αν πάντως συμμετάσχουν, θα υποστούν σοβαρή ζημία που θα τα οδηγήσει σε αναθεώρηση της πολιτικής τους με μείωση των συντάξεων. Επειδή όμως οι συντάξεις είναι εγγυημένες από το κράτος, οι κρατικές δαπάνες θα αυξηθούν, δημιουργώντας νέες δημοσιονομικές πιέσεις.

Τα ασφαλιστικά ταμεία θα στηριχθούν από τον EFSF και θα περιορισθεί δραστικά ο αριθμός τους ενώ αναγκαστικά και με μεγαλύτερη ένταση θα συνεχιστεί η προσπάθεια εξυγίανσης τους («μαϊμού συντάξεις» , πεθαμένοι που έπαιρναν την σύνταξη τους τρίτα πρόσωπα κλπ). Περιμέναμε τους ξένους να μας αναγκάσουν να κάνουμε διορθώσεις που ούτε η λογική άντεχε ούτε η οικονομία .

9. Τι θα γίνει με τις «Τράπεζες»;

Το βασικό μέτωπο όπου θα εκδηλωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις του κουρέματος είναι ο χρηματοπιστωτικός τομέας, δηλαδή οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες. Αν για τις ευρωπαϊκές τράπεζες το EFSF θα είναι ο μηχανισμός που θα τις στηρίξει κεφαλαιακά, για τις ελληνικές τράπεζες, οι εταίροι μας δείχνουν το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή την κρατικοποίηση.

Σε ένα σενάριο δραστικού κουρέματος του ελληνικού χρέους κατά 50%, όπως συζητείται, στο πλαίσιο του υφιστάμενου σχεδίου, δηλαδή με βάση τα ομόλογα λήξης μέχρι το 2020 οι ζημίες εκτιμώνται σε επιπλέον 10 δισ. ευρώ, άρα συνολικά το τραπεζικό σύστημα θα υποστεί ζημίες ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ.

Το ποσό αυτό είναι προφανές ότι, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν είναι διαχειρίσιμο και οι ελληνικές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν άμεσα τεράστιο κεφαλαιακό πρόβλημα. Οι τεράστιες αυτές κεφαλαιακές ανάγκες είναι μάλλον αδύνατον να καλυφθούν από τους μετόχους.

Το πρόβλημα αυτό θα τις οδηγήσει άμεσα να αναζητήσουν την κεφαλαιακή ενίσχυση στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή θα τις οδηγήσει στην κρατικοποίησή τους που θα σημάνει και την απαξίωση των μετοχών, των παλαιών μετόχων.

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος της κατάρρευσης των τραπεζικών μετοχών στο ΧΑ το τελευταίο διάστημα, καθώς μάλιστα η συμμετοχή του ΤΧΣ θα γίνει με ειδικούς όρους και συγκεκριμένα με την έκδοση νέων μετοχών που θα αγοραστούν από το Ταμείο σε πολύ χαμηλές τιμές.

Και πλέον μιλάμε για κρατικοποίηση όλου του τραπεζικού συστήματος. (Το όνειρο του κ.Τσιπρα θα γίνει πραγματικότητα..... έτσι για να τον πειράξω κιόλας...εάν και δεν ήταν άσχημη ιδέα...)

10. Τι θα γίνει με τις καταθέσεις;

Η ελεγχόμενη χρεωκοπία εντός του ευρώ εγγυάται τις καταθέσεις, καθώς οι τράπεζες θα περάσουν στον έλεγχο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (EFSF), θα ανακεφαλαιωθούν και δεν υπάρχει φόβος για τις καταθέσεις αφού είναι εγγυημένες (και μην ακούτε βλακείες…).

Οι τράπεζες, πάντως, αναμένεται να πιεστούν κυρίως για ψυχολογικούς λόγους, καθώς είναι πιθανόν να δημιουργηθούν φαινόμενα πανικού που θα σπρώξουν τους καταθέτες να αποσύρουν καταθέσεις αν επικρατήσει κινδυνολογία περί χρεοκοπίας της χώρας.

Σε μία τέτοια περίπτωση είναι πιθανόν να εφαρμοστούν περιορισμοί στο ημερήσιο ή εβδομαδιαίο όριο ανάληψης μετρητών και για χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί από τις συνθήκες που θα επικρατήσουν (όχι για πολύ πάντως)

11. Θα υπάρξει πανικός;

Εάν το «καρπούζι» πέσει με δύναμη και γίνει χίλια κομμάτια και οι δημοσιογράφοι το κάνουν «φυσικό χυμό καρπουζιού» και οι ηγέτες μας (που μόνο ηγέτες δεν είναι) δεν σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, …..θα γίνει της «Κύπρου»!! (ορισμένοι θυμούνται , οι νεώτεροι ας ρωτήσουν τους γονείς του τι έγινε στην επιστράτευση). Υπό φυσιολογικές συνθήκες ο όποιος πανικός θα είναι διαχειρίσιμος και βραχύβιος και εξαρτάται από εμάς τους ίδιους, τους δημοσιογράφους και τους πολιτικούς ηγέτες.

12. Έχω άγχος… Τι να κάνω; Φοβάμαι…

Μάλιστα…

Σε αυτές τις περιπτώσεις προτείνω σε φίλους τα εξής :

1. Εάν είσαι τυχερός Έλληνας και έχεις καταθέσεις (αφενός δεν πρέπει να γκρινιάζεις καθόλου...) τότε ας έχεις σε ασφαλές μέρος 1.000-2.000 € για την περίπτωση της ερώτησης «10» περί βραχύβιου όριο αναλήψεων.

Εάν και πάλι παντού βλέπεις πανικό βάλε τα χρήματα σε μία τραπεζική θυρίδα αλλά έτσι θα συμβάλλεις στην πιο γρήγορη και άναρχη κατάρρευση του Τραπεζικού συστήματος και θα το πληρώσεις με άλλους τρόπους (θέλεις …δεν θέλεις).

2. Πάρε βασικά είδη διατροφής για το σπίτι για μία διάρκεια 1-2 μηνών. Δεν μιλάμε για υπερβολή, αλλά να έχω παιδιά (που έχω 2) και να παίζω ξύλο στο Super Market για να πάρω γάλα επειδή ως Έλληνες μας έπιασε πανικός … ε.... ας το κάνω τώρα χαλαρά και οργανωμένα (δεν χαλάνε κιόλας….)

3. Ψάξε και εσύ να βρεις αξίες και χαρές που είχες χάσει. Πιες καφέ με φίλους, συζήτα, επικοινώνησε, κάνε βόλτα με τα πόδια, κάνε έρωτα (γιατί εάν δεν μπορείς εσύ ... ίσως να μπορεί άλλος/άλλη...) , άκουσε μουσική κλπ κλπ .

13. Τι θα γίνει με το ποσό που χρωστάμε στα δάνεια μας;

Μολονότι οι μισθοί θα περιορισθούν (ήδη περιορίζονται) το ύψος - ποσό του δανείου θα παραμείνει το ίδιο, ανάλογα με την πρότερη οικονομική κατάσταση.

Οι τράπεζες, ωστόσο, συντονισμένα θα κληθούν να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις ακόμη και ενήμερων δανείων, με μείωση του ύψους της μηνιαίας δόσης, επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, προκειμένου να μη «σκάσουν» από την αδυναμία των δανειοληπτών να πληρώσουν τις δόσεις τους.

Γενικά οι Τράπεζες έχουν πολλά προβλήματα με τα «κόκκινα δάνεια», το σίγουρο είναι ότι δεν θέλουν άλλα και θα κάνουν τα αδύνατα.. δυνατά, για να σας βοηθήσουν να μπορείτε να πληρώνετε τις δόσεις σας σύμφωνα με τον νέο χαμηλότερο μισθό σας (δημόσιοι υπάλληλοι κλπ).

Και εάν τώρα ορισμένες σας φέρνουν δυσκολίες… σε λίγο θα σας παρακαλάνε μόνες τους. Βέβαια εάν φύγουμε από το ευρώ και γυρίσουμε στην δραχμή τότε όσο χρωστάμε θα είναι επί 2 επί 3 κ.ο.κ ανάλογα με την ισοτιμία μετατροπής των ευρώ σε δραχμές .

Μήπως εκεί στον Περισσό οι του ΚΚΕ θα έχουν να μας δώσουν καμία καλύτερη συμβουλή; (αφού είναι υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε;) . Λέμε τώρα… αλλά να λέμε …

14. Τι θα γίνει με το επιτόκιο των δάνειων μας;

Εξαρτάται από την δανειακή σύμβαση που έχετε υπογράψει. Ευτυχώς τα περισσότερα δάνεια μας έχουν ως βάση υπολογισμού τα επιτόκια Euribor ή τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πλέον ενός περιθωρίου κέρδους ανά τράπεζα/δάνειο/δανειολήπτη.

Άρα άμεσος κίνδυνος για το επιτόκιο δανεισμού δεν υπάρχει για την βάση υπολογισμού - Euribor ή Ε.Κ.Τ - των επιτοκίων σας. Θα εξακολουθήσει να ακολουθεί τις μεταβολές αυτών των επιτοκίων όπως συνέβαινε έως τώρα.

Τώρα για το περιθώριο κέρδους που μας έβαλε η κάθε τράπεζα (πλέον του euribor για παράδειγμα +3%) αφού το γράφει στην σύμβαση και πάλι δεν μπορεί να μεταβληθεί αρκεί να μην αφήνει κανένα παράθυρο νομικής ερμηνείας στην σύμβαση υπέρ της Τράπεζας.

Γενικά, λόγω της αύξησης των επισφαλειών, την ζημιά από το «κούρεμα» κλπ οι τράπεζες θα πάθουν μεγάλη ζημία. Άρα θα υπάρχει (λογικά) μία τάση αύξησης των «περιθωρίων κέρδους» που δουλεύουν, που το βλέπω πολύ δύσκολο και νομικά ανέφικτο να επηρεάσει των επιτόκια των υφιστάμενων δανειοληπτών (σύμφωνα πάντα με τα ανωτέρω – δηλαδή διαβάστε την δανειακή σας σύμβαση ή ρωτήστε τον δικηγόρο σας).

15. Τι θα γίνει με τις τιμές των ακινήτων;

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, μετά την ολοκλήρωση της ελεγχόμενης χρεωκοπίας, θα υπάρξει σημαντική μείωση στις τιμές των ακινήτων. Δεν αποκλείεται, όπως υπογραμμίζουν, η μείωση να φθάσει και το 50%. Και επειδή οι κρίσεις κρύβουν ευκαιρίες, ο έχων μετρητά θα μπορεί να αγοράσει σε χαμηλές τιμές. Το οξύμωρο στην περίπτωση των κατοικιών είναι ότι η πλειονότητά τους έχει αποκτηθεί με στεγαστικά δάνεια και ο ιδιοκτήτης θα βλέπει αφενός την αξία του σπιτιού του να πέφτει, αφετέρου το ύψος του δανείου να είναι πολύ υψηλότερο αυτής.

Δηλαδή θα σκάσει για τα καλά η «φούσκα των ακινήτων» και ίσως πάμε στο άλλο άκρο της απαξίωσης . Αυτό από μόνο του σαν γεγονός είναι θετικό (δηλαδή ότι δεν θα υπάρχει φούσκα) .

Εάν όμως το εντάξουμε στο συνολικό οικονομικό πλαίσιο και συνθήκες (και έτσι πρέπει) κρύβει μέσα του, οικονομική καταστροφή, ανεργία, κλείσιμο επιχειρήσεων, δυστυχία κλπ . Θα έπρεπε μόνοι μας σαν χώρα να είχαμε βάλει έγκαιρα (πριν την κρίση) κάποιο φρένο.

Το τραγικό και στενάχωρο είναι ότι υπάρχει χιλιάδες Έλληνες που είχαν αγοράσει (ακριβό) σπίτι με στεγαστικό δάνειο. Εάν σήμερα κάνουν ένα υπολογισμό (καλύτερα να μην τον κάνουν και στενοχωρηθούν άδικα πλέον) το υπόλοιπο του δανείου τους είναι πολύ μεγαλύτερο (μπορεί από +10 – 30%) από την σημερινή εμπορική αξία του ακινήτου τους. Είναι τα θύματα της «φούσκας των ακινήτων» και των «ανεξέλεγκτων δανείων» .

16. Τι θα γίνει με τις τιμές των προϊόντων και αγαθών;

Η αγορά εκτιμούν ότι θα ευθυγραμμισθεί με το βιοτικό επίπεδο των καταναλωτών. Η μείωση των μισθών και των συντάξεων οδηγεί αυτόματα σε αντίστοιχη μείωση της κατανάλωσης (μείωση της «ζήτησης») .

Επειδή, όμως, οι επιχειρήσεις προσαρμόζονται με βάση το κέρδος, έτσι θα προχωρήσουν αναπόφευκτα και σε μείωση των τιμών, προκειμένου όσες δύναται να επιβιώσουν», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Άρα οι τιμές των αγαθών θα μειωθούν (ίσως με μία παράλληλη μείωση της ποιότητας των προσφερόμενων ειδών κεκαλυμμένη έντεχνα) και αυτό είναι ένα αρχικά θετικό γεγονός.

Αυτό όμως που πρέπει να δούμε είναι το επίπεδο της αγοραστικής δύναμης που θα διαμορφωθεί στο νέο καθεστώς μειωμένων τιμών αγαθών και διαθέσιμων εισοδημάτων. Δηλαδή με απλά λόγια να συγκρίνουμε το «χθες» (πριν την κρίση) με το «αύριο» και να δούμε πχ πόσο ψωμί, γάλα, μακαρόνια, τσιγάρα, καφέ κλπ αγοράζουμε με τα χρήματα που μας μένουν ετησίως (μετά την αφαίρεση των φόρων βέβαια) .

Με αυτό τον τρόπο θα δούμε εάν η μείωση της τιμής των αγαθών θα οδηγήσει σε αύξηση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης ή ακόμα σε μεγαλύτερη μείωση της (που πολύ φοβάμαι ότι αυτό θα γίνει) .

17. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο λιανεμπόριο;

Δυστυχώς, Τραγικές! . Πλήθος μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι δεν θα αντέξουν. Ήδη τα λουκέτα στις μικρές επιχειρήσεις είναι δεκάδες χιλιάδες και το φαινόμενο αναμένεται να συνεχιστεί. «μετά τη δεκαετία του ‘70, εξαιτίας της διαστρωμάτωσης της κοινωνίας, όσοι δεν μπορούσαν να διοριστούν στο Δημόσιο άνοιγαν ένα μαγαζάκι (και καλά έκαναν βέβαια). Σε καμία δυτική πρωτεύουσα, π.χ., Λονδίνο, Ρώμη κ.α., δεν υπάρχουν τόσο μικρά μαγαζιά».

Εφόσον, λοιπόν, περιοριστεί το βιοτικό επίπεδο, θα περιοριστεί και το λιανεμπόριο, σε αντίθεση με τις μεγάλες αλυσίδες, οι οποίες θα μπορούν να επιβιώσουν δίνοντας ελκυστικές τιμές.

Διορθωτικές λύσεις και επεμβάσεις υπάρχουν έστω και λίγες αλλά δεν βλέπω φως για την υιοθέτηση τους. Δυστυχώς!

18. Μήπως ήταν καλύτερα να «πτωχεύσουμε» από την αρχή παρά να ψάχνουμε τώρα «κούρεμα χρέους» και άλλες λύσεις;

Δεν είναι εύκολες (και σοβαρές) αυτές οι απαντήσεις που δίνονται σε 1-2 γραμμές. Νομίζω ότι η καλύτερη απάντηση βρίσκεται στο άρθρο μας :

Χρεοκοπία ενός κράτους. Συνέπειες και κόστη που αναφέρει εκτός των άλλων:

"Οι οποιεσδήποτε αρνητικές επιδράσεις από την χρεοκοπία ενός κράτους είναι βραχυχρόνιες, αρκεί η χρεοκοπία να μην είναι "στρατηγική" (μη απαραίτητη). Μέγιστη σημασία έχει η οριοθέτηση του «σημείου χρεοκοπίας» ( default point) εν συσχετισμό με το πολιτικό κόστος.

Σημείο χρεοκοπίας. Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ο χαρακτηρισμός του “default point” (“σημείο χρεοκοπίας”) το οποίο έχει τη σημασία του σημείου, πέρα από το οποίο η μη κήρυξη στάση πληρωμών και η εμμονή στη μη χρεοκοπία, προκαλεί κόστος πολύ μεγαλύτερο από το κόστος που θα προκαλούσε η απόφαση για χρεοκοπία."

19. «Μαζί τα φάγαμε»;

Προφανώς υπό την στενή έννοια του όρου και του νοήματος της, «ΟΧΙ δεν τα φάγαμε μαζί». Αλλά επειδή – δεν έχω συνηθίσει να μασάω και τα λόγια μου – «μαζί τσιμπήσαμε» ή «μαζί σιωπήσαμε», άλλοι λίγο, άλλοι πολύ και σίγουρα το λιγότερο (έως και καθόλου) τσίμπησαν όσοι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα (κυρίως), αυτοί κυρίως εντάσσονται στο «μαζί σιωπήσαμε».

Εμείς ψηφίζουμε, εμείς ανεχόμαστε, εμείς σιωπήσαμε, εμείς ζούσαμε με δανεικά.

Να βρίσουμε όλοι μαζί τους ανίκανους πολιτικούς μας (και ιδιαίτερα τον Μητσοτάκη…. Θυμάστε τι έλεγε ο δεινόσαυρος τόσα χρόνια - από το 1990 - και τον βρίζαμε; «να πούμε την αλήθεια στον λαό» ) , να τους πετάξουμε και αυγά; να τους πετάξουμε! Να μιλήσουμε για νέο Γουδί; Να μιλήσουμε.

Αλλά μετά ο κάθε ένας από εμάς ας κάνει την αυτοκριτική του, την ατομική και την συντεχνιακή και ίσως τότε ετοιμάσουμε τις βάσεις για μία καλύτερη Ελλάδα.

20. Υπάρχει ΕΛΠΙΔΑ;

Ναι πολύ μεγάλη.... γιατί υπάρχουν πολλά περιθώρια. Θα πάμε πιο κάτω, θα πονέσουμε, θα στενοχωρηθούμε, κάποιοι θα πεινάσουν (και εδώ πρέπει να δούμε τι κοινωνία αλληλεγγύης μπορούμε να είμαστε στην πράξη, όχι στα λόγια και στις δηλώσεις) αλλά θα σηκωθούμε ξανά - έστω και εάν αργήσουμε - και θα σηκωθούμε καλύτερα και ξέρετε γιατί;

«Γιατί όλα αυτά που συσσωρευτικά μας οδήγησαν σε αυτό το χάλι…. αποτελούν ταυτόχρονα τα περιθώρια για βελτιώσεις, ευκαιρίες, δυναμική κλπ .»

Σκεφτείτε το λίγο…..

Και αυτή την ευκαιρία και τα περιθώρια δεν τα έχουμε σπουδαιολογήσει όσο θα έπρεπε. Πόσα προβλήματα έχει η Πορτογαλία; Πόσες αδυναμίες;

Ενώ εμείς … με το δεδομένο ότι είμαστε εδώ που είμαστε… έχουμε τόσα πολλά πράγματα να κάνουμε και να φτιάξουμε που σίγουρα θα μας οδηγήσουν στον μέλλον μπροστά.

21. Καλημέρα ΕΛΛΑΔΑ;

... κάποτε και ελπίζουμε θα πούμε Καλημέρα Ελλάδα!!