Επιστρέφουν σε ελληνικά χέρια ακίνητα της Κωνσταντινούπολης

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

«Ιστορική απόφαση για τις μειονότητες» είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της τουρκικής εφημερίδας Sabah αναφορικά με την απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν να επιστρέψει και να τα καταγράψει στο κτηματολόγιο στο όνομα των ιδρυμάτων , τα ακίνητα όλων των μειονοτικών ιδρυμάτων τα οποία τα είχαν δηλώσει το 1936.

Με την απόφαση αυτή τα ακίνητα ελληνικών ιδρυμάτων στην Κωνσταντινούπολη που είχαν κατασχεθεί από το τουρκικό κράτος θα επιστρέψουν σε ελληνικά χέρια.

Με διάταγμα του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διευθετείτε πλέον οριστικά το θέμα των περιουσιών των μειονοτήτων στην Τουρκία.

Ο καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών κ. Νικόλαος Ουζούνογλου, έκανε λόγο για μια πολύ σημαντική απόφαση του υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας που ενέχει ισχύ νόμου. «Η απόφαση έχει το χαρακτήρα θεραπείας αδικιών του παρελθόντος και αφορά τις ιδρυματικές περιουσίες.

Μετά το 1923 η συνθήκη της Λοζάνης προέβλεπε την προστασία των ιδρυμάτων των μειονοτήτων. Δυστυχώς όμως οι περιουσίες αυτές κατασχέθηκαν από την Τουρκία με διάφορους τρόπους, όπως με σουλτανικά φιρμάνια ή με διοικητικές αποφάσεις που αφαιρούσαν από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τις κατοικίες.

Το καλοκαίρι του 1974 το Αναθεωρημένο Δικαστήριο της Τουρκίας προχώρησε σε μια ανήκουστη κίνηση. Αποφάσισε πως τα ευαγή ιδρύματα, επειδή ανήκουν σε «ξένους», μας αποκαλούσε δηλαδή «ξένους», θα κατασχεθούν. Δηλαδή δεν μας αναγνώριζε. Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία κατέσχεσε περίπου 1.000 ακίνητα. Με το πέρασμα των χρόνων βέβαια η Τουρκία βρήκε το θέμα μπροστά της.

Το 2008 εκδόθηκε νόμος ο οποίος προέβλεπε την επιστροφή των ακινήτων στις μειονότητες. Ωστόσο, από τα 1.400 συνολικά ακίνητα, η Τουρκία επέστρεψε μόνο το 7%, αποδεικνύοντας πως ο νόμος δεν θεραπεύει τις αδικίες.

Το μέτρο που ανακοινώθηκε χθες εσπευσμένα από την τουρκική κυβέρνηση, με διαδικασία που γίνεται μόνο σε έκτακτες καταστάσεις, φαίνεται πως θα δώσει οριστική λύση στο ζήτημα.

Θα πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι στις περιπτώσεις που τα ακίνητα έχουν πωληθεί, θα δοθεί στους δικαιούχους αποζημίωση.

Θα ήθελα να τονίσω τον πολύ σημαντικό ρόλο που έπαιξε στην εξέλιξη αυτή, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου των ευαγών ιδρυμάτων κ. Λάκης Παντελής Βίγκας, ο οποίος έχει κάνει εξαιρετικό έργο. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τις αποφάσεις του οποίου η Τουρκία αναγκάστηκε να σεβαστεί. Πρόκειται για μια απόφαση θαρραλέα, τόνισε ο κ. Ουζούνογλου.

Οι μειονοτικές περιουσίες που υπάρχουν μόνο στην Κωνσταντινούπολη και Πριγκιποννήσια έχουν καθαρές αξίες πάνω από 11 δις ευρώ ενώ οι ελληνικές ακίνητες (και μόνο) περιουσίες που βρίσκονταν στα χέρια των απελαθέντων του 1964 (περίπου 12.500 Κωνσταντινοπολίτες που είχαν Ελληνική υπηκοότητα) ξεπερνούσαν σε τιμές το 1965 τα 350.000.000 δολάρια (σημερινά πάνω από 2 δις ευρώ σε πραγματική αξία).

O Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης κατά τις περιόδους αιχμής μπόρεσε και συγκέντρωσε ένα μεγάλο αριθμό από ακίνητες περιουσίες οι οποίες αποχτήθηκαν μέσα στα λογικά πλαίσια της διαμονής του. Οι περιουσίες χωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες:

Των ιδιωτών και των συλλογικών φορέων που σε αυτούς περιλαμβάνονται η Εκκλησία (και το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατ' επέκταση), οι Κοινοτικοί Σύλλογοι που είχαν οργανωθεί για να υπάρχει καλύτερη διοικητική αναδιάρθρωση, καθώς και εταιρίες που είχαν αποκτήσει μετοχικό κεφάλαιο το οποίο πολλές φορές είχε αξιοποιηθεί σε επενδύσεις, αγορές καθώς και πολλών ειδών κινήσεων βάση των οποίων αποκτήθηκαν οι ακίνητες περιουσίες στην Κωνσταντινούπολη.

Τα τελευταία χρόνια ειδικά μετά το 1988 όταν η Τουρκική οικονομία άρχισε να αντιμετωπίζει τρομερά προβλήματα, άρχισε να διαφαίνεται και η πραγματικά μεγάλη αξία των Ελληνικών περιουσιών που βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη.

Το αποτέλεσμα είναι φυσικά πως ένα μεγάλο μέρος των περιουσιών αυτών (κάπου 60-65%) έχει κατασχεθεί από το Τουρκικό κράτος μέχρι και το 1990, ενώ σύμφωνα με την Τουρκική στατιστική υπηρεσία αλλά και τη Νομαρχία Κωνσταντινούπολης, τα ακίνητα που βρίσκονται σε Ελληνικά - Μειονοτικά χέρια κατείχαν αξίες ρεκόρ για τα δεδομένα της Πόλης με αποτέλεσμα να είναι έκδηλο ένα μεγάλο ενδιαφέρον για όλους αυτούς που είχαν σκοπό να μεταπωλήσουν/ μεταβιβάσουν αλλά και να αρπάξουν, αυτά τα ακίνητα.