Ο Περισσός θα βασάνιζε χειρότερα τον Καραγιώργη απ΄ ό,τι ο Ζαχαριάδης

Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

Πηγή: Το Βήμα της Κυριακής

Η προσωπική τραγωδία του Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη) παραμένει ως σήμερα ένα από τα σκοτεινά κεφάλαια της πολυτάραχης ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος της Ελλάδας. Τη δραματική υπόθεση επανέφερε προσφάτως η σύζυγός του κυρία Μαρία Καραγιώργη με το βιβλίο «Κώστας Καραγιώργης (1905-1955). Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα» (αυτοέκδοση), που συνυπογράφει με την κυρία Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου. Η σύζυγος του Κώστα Καραγιώργη μιλάει για τις συνθήκες θανάτου του συζύγου της, πρώην διευθυντή του «Ριζοσπάστη»

Συνέντευξη στον Λ. Σταυρόπουλο από την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής»

- Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο και να αναμοχλεύσετε τόσες δεκαετίες μετά τα τραγικά εκείνα συμβάντα;

«Το ένιωσα σαν ένα είδος μνημοσύνου για τον Καραγιώργη. Δεν είναι αναμόχλευση, αλλά τώρα μπόρεσα να εκφραστώ με ηρεμία. Η οργή μου και ο θυμός μου δεν ήταν οι καλύτεροι σύμβουλοι για μια νηφάλια καταγραφή. Τώρα πια τα 93 χρόνια μου και η ασθένειά μου καταλάγιασαν την οργή και τον θυμό, αλλά ούτε συγχώρηση δίνω ούτε λησμονιά».

- Πότε είδατε για τελευταία φορά τον Κ. Καραγιώργη;

«Τελευταία φορά στις 31 Δεκεμβρίου 1947, σε ένα σπίτι στην Κυψέλη όπου κρυβόταν. Μόνο για λίγες ώρες κράτησε η συνάντησή μας».

- Τι σας είχε πει;

«Δεν μπορέσαμε να πούμε πολλά γιατί ήρθε το αυτοκίνητο που θα τον παρέδιδε στο κόμμα για να τον προωθήσουν εκτός Αθήνας. Δεν χρειαζόταν να μου πει τίποτε, γιατί ήμουν για όλα ενημερωμένη, μια και ήμουν και η ίδια ενεργό στέλεχος του κόμματος».

- Διατηρήσατε κάποια στοιχειώδη μορφή επικοινωνίας έκτοτε μαζί του;

«Απολύτως καμία. Εκείνος στο ένοπλο κομμάτι του αγώνα, εγώ στο πολιτικό».

- Ζητήσατε ποτέ εξηγήσεις, στοιχεία, απαντήσεις στα ερωτήματά σας από το ΚΚΕ;

«Ήμουν κι εγώ απομονωμένη από το κόμμα γιατί δεν τον αποκήρυξα όταν το κόμμα τον έθεσε υπό κατηγορία και τον καταδίκασε- ουσιαστικά ως “πράκτορα του εχθρού”-, πράγμα που κατέληξε στον θάνατό του. Όταν μετά την πτώση του Ζαχαριάδη, το 1956, έγινε μια “αποκατάσταση” του Καραγιώργη με μισό στόμα, αποκατέστησαν και εμένα- επίσης με μισό στόμα. Ζήτησα και εξηγήσεις και στοιχεία για την καταδίκη και τον θάνατό του, αλλά όλοι απαντούσαν με μισόλογα, μια και ήταν- σχεδόν όλοι - συνυπεύθυνοι για τον θάνατό του. Και όταν ζήτησα τη σορό του για να τη φέρω στην πατρίδα, όλοι δήλωσαν άγνοια και κανένας δεν έφερε την ευθύνη για τίποτε. Όταν όμως ο Ζαχαριάδης τον καταδίκαζε σε θάνατο, όλοι είχαν πει “ναι”! Τα πρακτικά για την όλη “υπόθεση Καραγιώργη” ανακρίσεις, μέθοδοι ανακρίσεων κτλ. - τα κρατούσε το κόμμα και τα κρατά ακόμη. Κάπου θα είναι εδώ φυλαγμένα στα βαθιά υπόγεια του Περισσού».

- Από το ρουμανικό κράτος ζητήσατε ποτέ επισήμως να σας δοθεί ο φάκελος της υπόθεσής του, τα πρακτικά των ανακρίσεων, τα στοιχεία για τις συνθήκες θανάτου του ή έστω να σας υποδείξουν το μέρος όπου ετάφη;

«Ζήτησα πολλές φορές μέσω συντρόφων, Ελλήνων και Ρουμάνων, να μου δοθούν ό,τι στοιχεία υπάρχουν (ανακρίσεις, γραπτά του, που είχα πληροφορίες ότι υπάρχουν, συνθήκες θανάτου του), όπως επίσης να μου επιστραφεί η σορός του για να τον θάψω στην Ελλάδα. Επισήμως τα ίδια ζήτησε και ο γιος μου με αίτηση που κατέθεσε στην πρεσβεία της Ρουμανίας στο Ανατολικό Βερολίνο το 1968 ή το 1969, με αριθμό πρωτοκόλλου, σφραγίδες κτλ., και απευθυνόταν στο ρουμανικό υπουργείο Εσωτερικών, στο ρουμανικό κόμμα και στον Τσαουσέσκου προσωπικά! Ακόμη περιμένουμε απάντηση...».

- Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι ο σύζυγός σας, ένας άριστος γνώστης των εσωκομματικών συνθηκών, αποφάσισε να μιλήσει ανοιχτά για τις διαφωνίες του, κάτι που για τα δεδομένα της εποχής ισοδυναμούσε με πολιτική «αυτοκτονία»;

«Είναι ακριβώς όπως το λέτε: γνώριζε πολύ καλά τις εσωκομματικές συνθήκες αλλά ο εκρηκτικός χαρακτήρας του δεν μπόρεσε να αντέξει το μέγεθος της καταστροφής που βρήκε τη χώρα μας και τις συνέπειες. Ήταν “αυτοκτονία”, όπως το λέτε, όχι μόνο πολιτική αλλά και ουσιαστική. Άλλωστε η διαφωνία ήταν πολύ παλαιά, από τον καιρό της αποχής από τις εκλογές του 1946. Η δική του θέση, όπως και του Χατζή και άλλων της ΚΕ, ήταν να πάρουμε μέρος στις εκλογές. Η μοιραία απόφαση για την αποχή ήταν αποκλειστικά του Ζαχαριάδη. Λεπτομέρειες γράφω στα βιβλία μου καθώς έζησα τα γεγονότα από πρώτο χέρι».

- Ως οξυδερκής πολιτικός και έμπειρο στέλεχος που ήταν μήπως διέβλεπε την πτώση του Ζαχαριάδη και έτσι επέλεξε να διαχωρίσει ανοιχτά τη θέση του;

«Δεν “διέβλεπε” απλώς την πτώση του Ζαχαριάδη αλλά κατά κάποιον τρόπο την απαιτούσε. Ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει το τέλος του εμφυλίου πολέμου με αυτόν τον τρόπο- ήττα, καταστροφή- και τις συνέπειες που θα είχε για τη χώρα μας».

- Κατηγορήθηκε ότι επιχείρησε να αυτομολήσει στην πρεσβεία της Γιουγκοσλαβίας στο Βουκουρέστι. Πιστεύετε ότι υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο, ότι υπό το καθεστώς της ψυχολογικής πίεσης και τρομοκράτησής του σκέφτηκε πως κάτι τέτοιο θα ήταν ο μόνος τρόπος να σωθεί;

 «Η κατηγορία αυτή είναι φτιαχτή. Μου το βεβαίωσε ακριβώς ο νεαρός που τον είδε να περνάει μπροστά από τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία: “Περπατούσε αφηρημένος με το κεφάλι σκυμμένο, πέρασε μπροστά από τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία χωρίς να ρίξει μια ματιά”. Και όταν προηγουμένως τον είχαν πιάσει και τον είχαν υπό κράτηση στο σπίτι του κόμματος, διέφυγε διότι δεν άντεξε την αδιανόητη γι΄ αυτόν κράτησή του και περιπλανώμενος σε κατάσταση παραφροσύνης “έδωσε” μια θαυμάσια πρόφαση στους δημίους του».

- Από τα στοιχεία που έχετε συλλέξει θεωρείτε ότι ο Καραγιώργης έπεσε θύμα πλεκτάνης με τη συμμετοχή των Ρουμάνων, οι οποίοι είχαν τοποθετήσει δίπλα του πράκτορες ακόμη και στο κελί του ως δήθεν συγκρατουμένους του;

«Ναι, έτσι που ήταν παραλογισμένος από την όλη σκευωρία για την εξόντωσή του, πράγματι θεώρησε τον δήθεν συγκρατούμενό του Ρουμάνο πραγματικό κρατούμενο. Και μέσα στις βασανιστικές ανακρίσεις που του έκαναν και με το εγκεφαλικό τραύμα που τον βασάνιζε- και έτσι εξωστρεφής που ήταν- θεώρησε πως βρήκε κάποιον να μιλάει. Ο πράκτορας βέβαια έκανε τη δουλειά που του ανέθεσαν σωστά...».

- Έχετε γράψει ότι η αποκατάστασή του από το ΚΚΕ το 1958 ήταν δειλή και αόριστη. Τι θεωρείτε ότι πρέπει να πράξει ο Περισσός για την πλήρη αποκατάσταση της κομματικής τιμής και υπόληψης του συζύγου σας και γιατί πιστεύετε ότι δεν το έκανε ως σήμερα;

«Από τον Περισσό αν περίμενα αποκατάσταση, θα πρέπει να ήμουν ή ηλίθια ή βλαμμένη ή τρελή. Ο Περισσός, αν τον είχε στα χέρια του, θα του έκανε όχι μόνο αυτά που του έκανε ο “καλύτερος φίλος” του από το 1924, ο “καρδιακός φίλος” του ο Ζαχαριάδης, αλλά θα επινοούσε ό,τι “καλύτερο” είχε ο Μεσαίωνας για να “τιμωρήσει” τον άτακτο, ανήσυχο και προβληματιζόμενο υπήκοό του. Αλλά για τον Περισσό θα μιλάμε τώρα; Ας μου έδινε όλο το αρχείο που έχει κρυμμένο στα βάθη του μεγάρου του και ας μου έλειπαν αυτά που λέτε για “αποκατάσταση της κομματικής τιμής” και λοιπά- “αστεία πράγματα” για τον Περισσό».