Οι θεμελιώδεις αρχές της υγιεινής διατροφής
Τετάρτη 14 Ιουλίου 2010
Η κατάσταση στο θέμα της διατροφής θα λέγαμε ό,τι κυριαρχείται από δύο τάσεις:
Από τη μια, έχουμε πολλούς ανθρώπους που έχουν αρχίσει να δίνουν στη διατροφή τους τη σημασία που της αξίζει και ενδιαφέρονται πραγματικά να μάθουν περισσότερα για αυτήν.
Και από τη άλλη, εξ ίσου πολλούς που απογοητευμένοι από τα διατροφικά σκάνδαλα και το χαοτικό του θέματος, έχουν παραιτηθεί από οποιαδήποτε προσπάθεια υγιεινής διατροφής και πρόληψης θεωρώντας την μάταια και αναποτελεσματική. Αυτό βέβαια μπορεί να λειτουργεί και ως ένα ωραίο άλλοθι για κάποιους ώστε να μένουν προσκολλημένοι στον τρόπο ζωής τους και στις διαμορφωμένες συνήθειες τους.
Είναι ακόμη πολύ πιθανό να συναντήσουμε και πολλούς με την αυταπάτη ό,τι κάνουν υγιεινή διατροφή, ενώ ταυτόχρονα τρώνε του καλού καιρού όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα που διαφημίζονται.
Όμως τί είναι υγιεινή διατροφή;
Μήπως ο όρος έχει παρεξηγηθεί και παρερμηνευτεί σε σημείο που να μην έχει καθόλου σχέση με οτιδήποτε υγιεινό;
Δυστυχώς λόγω της αμφιλεγόμενης πληροφόρησης και της καλλιεργούμενης σύγχυσης είναι πολύ εύκολο για πολλούς ανθρώπους σήμερα να θεωρούν ότι κάνουν υγιεινή διατροφή ενώ στην πραγματικότητα ούτε καν την προσεγγίζουν. Η πλειοψηφία του κόσμου αντιλαμβάνεται την υγιεινή διατροφή μέσα από τους διαμορφωμένους μύθους και τα στερεότυπα, όπως δηλαδή βολεύει τα πανίσχυρα συμφέροντα της βιομηχανίας διατροφής.
Έτσι σήμερα κατακλυζόμαστε από αμέτρητα, επεξεργασμένα υποκατάστατα προϊόντων που κάνουν κατάχρηση της ονομασίας που φέρουν και που δεν έχουν καμμία σχέση με το πρωτογενές φυσικό συστατικό ή προϊόν.
Προφανώς οι λέξεις έχουν χάσει τη σημασία τους αλλά λόγω της καταιγιστικής διαφήμισης κανείς δεν φαίνεται να το παρατηρεί. Παραδείγματος χάριν, βαφτίζεται φυσικός ο χυμός που είναι σε συσκευασία ενώ δεν έχει καμία απολύτως σχέση με οτιδήποτε φυσικό. Είναι ένα επεξεργασμένο, νεκρό προϊόν με συντηρητικά, επιβλαβή ζάχαρη ή υποκατάστατο της(ακόμα χειρότερα) και όλα αυτά που υπόσχεται στη συσκευασία περί φυσικότητας και θρεπτικών συστατικών δεν ισχύουν. Και πώς να ισχύουν άλλωστε όταν ο πραγματικός χυμός που στίβουμε εμείς οι ίδιοι σε μισή ώρα έχει οξειδωθεί και είναι άχρηστος. Πόσο μάλλον ένα επεξεργασμένο προϊόν που προορίζεται να μείνει μέρες ή μήνες στο ράφι.
Επίσης κάθε άτομο είναι ιδιαίτερη, μοναδική περίπτωση και από την στιγμή που δεν γνωρίζουμε πως αντιλαμβάνεται ή πως προσδιορίζει την υγιεινή διατροφή, ο ισχυρισμός του και μόνο ότι κάνει υγιεινή ζωή ή ότι προσέχει δεν αρκεί και δεν μπορεί να θεωρηθεί έγκυρος.
Μιας και το ζήτημα της υγιεινής διατροφής είναι ζωτικής σημασίας και ταυτόχρονα χώρος εμπλοκής τεραστίων συμφερόντων αυτό που χρειάζεται πρώτα απ'όλα είναι να ορίσουμε γενικά τί είναι υγιεινή διατροφή. Αναμφίβολα κάτι τέτοιο έρχεται σε ρήξη με τους εδραιωμένους και καλοπληρωμένους μύθους περί διατροφής που επιβλήθηκαν και κυριαρχούν επι δεκαετίες. Θα χρειαστεί σε βάθος γνώση του θέματος αλλά και τόλμη από την πλευρά του καθενός για να απορρίψει τις κρατούσες λανθασμένες, σαθρές και αναληθείς αντιλήψεις.
Κατ'αρχήν η πρώτη θεμελιώδες αρχή της διατροφής λέει ότι υγιεινό είναι το πρωτογενές. Ότι δηλαδή παράγει και μας προσφέρει η Μητέρα Φύση χωρίς καμμία παρέμβαση ή επεξεργασία. Η διατροφή μας λοιπόν για να είναι υγιεινή πρέπει να περιλαμβάνει αποκλειστικά πρωτογενή συστατικά και μάλιστα μονάχα βιολογικής καλλιέργειας. Άρα λοιπόν τρώμε πορτοκάλια και πίνουμε φυσικό χυμό που στίψαμε μόνοι μας αλλά ποτέ δεν πίνουμε ¨χυμό πορτοκαλιού¨ σε συσκευασία.
Η δεύτερη θεμελιώδης αρχή της διατροφής λέει ότι υγιεινό είναι το ωμό και όχι το μαγειρεμένο.Κανένα αλλό πλάσμα στη φύση δεν μαγειρεύει την τροφή του. Αλλά ούτε και ο άνθρωπος μέχρι που ανακάλυψε την φωτιά μερικές χιλιετίες πριν. Η θερμότητα καταστρέφει τα ένζυμα και αλλοιώνει την τροφή κάνοντας την άπεπτη. Έτσι η μαγειρεμένη τροφή όχι μόνο δεν δίνει θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό αλλά αντίθετα παίρνει διότι για να βγουν οι άπεπτες τροφές από τον οργανισμό απαιτείται ενέργεια. Για παράδειγμα αντί να μαγειρέψουμε τη πιπεριά θα πρέπει να τη φάμε ωμή στη σαλάτα. Έτσι θα διασπαστεί και θα χωνευτεί με τα δικά της ένζυμα χωρίς να επιβαρύνει τον οργανισμό και θα προσφέρει τις βιταμίνες της και τα ιχνοστοιχεία της σε ζωντανή οργανική μορφή, άμεσα προσλήψιμη και αξιοποιήσιμη από τα κύτταρα και τους ιστούς. Μπορούμε να κανουμε την μετάβαση μας στην ωμοφαγία σταδιακά τρώγοντας ένα πιάτο την ημέρα ωμό(π.χ. σαλάτα εποχής ή φρούτα) και ένα μαγειρεμένο με τελικό στόχο άν οχι το 100 % τουλάχιστον 80% ωμοφαγία και 20% μαγειρεμένη τροφή.
Η τρίτη θεμελιώδης αρχή της διατροφής λέει ότι πρέπει να πίνουμε οπωσδήποτε 1,5 - 2 λίτρα νερό την ημέρα. Αυτό σημαίνει 8 ποτήρια εκτός αν πίνουμε και χυμούς που στίβουμε μόνοι μας οπότε μπορούμε να τους υπολογίσουμε ως νερό. Ο καφές, το τσάϊ και οτιδήποτε ποτό κυκλοφορεί σε συσκευασία δεν πρέπει να καταναλώνονται γιατί όχι μόνο δεν μας δίνουν νερό αλλά μας αφυδατώνουν. Επίσης το νερό που πίνουμε πρέπει να είναι χωρίς χλώριο. Για να φύγει το χλώριο από το νερό βάζουμε το νερό της βρύσης σε μια γυάλινη κανάτα με ανοικτό στόμιο και σε 1 ώρα το χλώριο θα έχει εξατμιστεί. Το ιδανικό φυσικά είναι να πίνουμε νερό πηγής.
Η τέταρτη θεμελιώδης αρχή της διατροφής λέει ότι πρέπει να τρώμε αλκαλικές τροφές και όχι όξινες. Το ph του οργανισμού μας είναι 7,4 δηλαδή ελαφρά αλκαλικό. Για να το διατηρήσουμε στην τιμή αυτή πρέπει να τρώμε κατα 80% αλκαλικές τροφές όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, και όχι όξινες όπως τα κρεατικά , τα γαλακτοκομικά , τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα γλυκά κ.λ.π.
Η πέμπτη θεμελιώδης αρχή της διατροφής έχει να κάνει με τον σωστό συνδυασμό των τροφών. Το πεπτικό μας σύστημα - όπως κατ'αναλογία ένα πλυντήριο μπορεί να πλύνει τα πάντα τέλεια αλλά ξεχωριστά - μπορεί να χωνέψει τις τροφές αρκεί να είναι μεμονωμένες και όχι ανακατεμένες σε περίεργους συνδυασμούς. Κάθε κατηγορία τροφής θέλει τα δικά της ένζυμα για να χωνευθεί οπότε όταν μέσα στο στομάχι υπάρχουν και υδατάνθρακες και πρωτεϊνες και λίπη πολύ απλά το πεπτικό μας σύστημα δεν ξέρει ποιό ένζυμο να χρησιμοποιήσει. Σ'αυτή την περίπτωση αντί της πέψης των τροφών έχουμε τη ζύμωση τους και τη σήψη τους. Έτσι λοιπόν ποτέ δεν συνδυάζουμε πρωτεϊνες με υδατάνθρακες όπως κρέας με πατάτες ή μακαρόνια με κιμά. Συνδυάζουμε πρωτεϊνες με λαχανικά ή υδατάνθρακες με λαχανικά. Και ποτέ δεν τρώμε φρούτα μετά το γεύμα επειδή τα φρούτα χωνεύονται στο λεπτό έντερο και όχι στο στομάχι. Θα πρέπει πάντα λοιπόν να βρίσκουν το στομάχι άδειο για να κατευθυνθούν ανεμπόδιστα στο λεπτό έντερο. Αν βρουν το στομάχι γεμάτο και εγκλωβιστούν εκεί θα υποστούν ζύμωση.
Η έκτη θεμελιώδης αρχή της διατροφής αναφέρεται στην ηθική διάσταση της καθημερινής αυτής πράξης. Είναι βέβαιο ό,τι θα αισθανόμαστε πολύ όμορφα όταν γνωρίζουμε ό,τι αυτό που τρώμε δεν προξενεί καμιά ζημία στο περιβάλλον ή σε άλλους ανθρώπους του πλανήτη ούτε προκαλεί σκληρότητα και θάνατο σε ζώα. Και θα αισθανόμαστε ακόμα καλύτερα όταν γνωρίζουμε ό,τι αυτό που επιλέξαμε να φάμε συμβάλλει σε ένα άλλο μέλλον για τον πλανήτη, αειφόρο και βιώσιμο.
Τα παραπάνω είναι η πεμπτουσία της διατροφής και αν τα τηρήσουμε τότε μπορούμε να πούμε ότι κάνουμε υγιεινή διατροφή που είναι και ο πυλώνας της υγείας γιατί έτσι ενδυναμώνεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποτρέποντας την εμφάνιση ασθένειας και ο οργανισμός μας βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους λειτουργικότητας ενώ ταυτόχρονα πηγάζει από μέσα μας ζωντάνια, διάθεση και καλή ψυχολογία.
Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα υπ'όψιν μας είναι ότι η υγιεινή διατροφή είναι ο κυρίαρχος και πρωτεύων παράγοντας υγιείας. Με άλλα λόγια είναι υπεύθυνη κατα 90% για την συνολική κατάσταση υγιείας του οργανισμού μας και όλοι οι άλλοι παράγοντες όπως περιβάλλον, άσκηση, κληρονομικότητα, στρες κ.λ.π. είναι δευτερεύοντες και εξαρτώμενοι σε μεγάλο βαθμό από αυτήν.
Και τέλος η υγιεινή διατροφή είναι το ηθικό χρέος κάθε υπεύθυνου και σκεπτόμενου ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον, τους ανθρώπους, τη Φύση. Ζώντας στην εποχή που οι πολυεθνικές με τα προϊόντα τους προσπαθούν να μας βλάψουν και να καταστρέψουν την υγεία μας και το περιβάλλον, το να προσέχεις την διατροφή σου και τον εαυτό σου γενικότερα δεν είναι μόνο μια επιβεβλημένη πράξη άμυνας και αντίστασης αλλά πολύ περισσότερο μια πραγματικά δημιουργική στάση ζωής που βιώνει από σήμερα τον κόσμο του αύριο. Είναι ο δρόμος που θα μας βγάλει από τα αδιέξοδα της συμβατικής, χημικής γεωργίας, από τα αδιέξοδα του junk food, από τα αδιέξοδα της ασθένειας , από τα αδιέξοδα του καταναλωτισμού και της κατασπατάλησης των φυσικών πόρων, από τα αδιέξοδα της πείνας και της φτώχειας για ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη.
Ότι κάνει καλό στην υγεία μας κάνει καλό και στο πλανήτη μας και η υγιεινή διατροφή υπόσχεται ένα υπέροχο μέλλον αρμονίας με την Φύση και σεβασμού του πλανήτη και όλων των πλασμάτων που ζουν σ'αυτόν. Και το σημαντικό είναι ότι αυτό το μέλλον μπορεί να το ζήσει ο καθένας από σήμερα.Φτάνει μόνο να το επιλέξει και να το υποστηρίξει.