Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Εκπ/κων Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

Σίγουρα θα έχετε ακούσει πάρα πολλά παρατσούκλια για τους κατοίκους από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Όλα αυτά τα παρατσούκλια έχουν κάποια προέλευση, την οποία συχνά δεν γνωρίζουμε. Πολλά από αυτά έχουν προσβλητική διάθεση και άλλα αστεία.

Βέβαια από λαογραφική άποψη έχουν πολύ ενδιαφέρον και για την αρχική τους προέλευση αλλά και για τη συντήρησή τους μέσα στο πέρασμα του χρόνου

Στο άρθρο μας αυτό θα σας παρουσιάσουμε αρκετά από αυτά τα παρατσούκλια και θα σας παρουσιάσουμε και την προέλευσή τους, χωρίς καμιά προσβλητική διάθεση.

Θα χαρούμε πάρα πολύ αν γνωρίζετε άλλα παρατσούκλια ελληνικών πόλεων και μας τα στείλετε να τα δημοσιεύσουμε

Οι κάτοικοι της Κω - Μπόχαλοι

Προέρχεται από την τοπική διάλεκτο στην οποία το μπουκάλι το λένε μποχάλι.

Οι κάτοικοι της Ρόδου - Τσαμπίκοι

Από το γνωστό τοπικό όνομα Τσαμπίκα (Παναγία η Τσαμπίκα).

Οι κάτοικοι της Κέρκυρας - Παγανέλια ή Φρανγκολαντσέρηδες

Ονομάστηκαν έτσι γιατί παγανέλι στην κερκυραϊκή διάλεκτο σημαίνει περιστέρι και η Κέρκυρα (κυρίως οι πλατείες, αλλά γενικά όλη η πόλη της) είναι γεμάτη περιστέρια. Το φρανγκολαντσέρηδες είναι άγνωστο από που βγαίνει.

Οι κάτοικοι της Λέσβου - Γκαζμάδες

Τη Μυτιλήνη τη λένε Γκασμαδία ή Κασμαδία οι φαντάροι που υπηρετούν εκεί, επειδή η στρατιωτική ζωή εκεί έχει πολύ σκάψιμο για τα ορύγματα. Επίσης, υπάρχει και ο παλιός μύθος που λέει ότι (σύμφωνα με την παράδοση από στόμα σε στόμα των φαντάρων) όταν ήταν να φτιαχτεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, όλοι οι κάτοικοι πήγαν να συνδράμουν κρατώντας από έναν κασμά (και κανένας δεν κρατούσε φτυάρι ή σκαπέτι).

Οι κάτοικοι του Ηρακλείου - Σουμπερίτες ή Καστρινοί

Σουμπερίτες, διότι στην κατοχή ο Σούμπερ είχε την έδρα του στο Hράκλειο και Καστρινούς επειδή το Ηράκλειο ονομαζόταν και Κάστρο.

Οι κάτοικοι της Κρήτης - Πέτσακες ή Σβούρους

Μάλλον από Ρέθυμνο, Ηράκλειο. Ο ορεσίβιος ή χωρικός που κατεβαίνει στην πόλη με ιμπεριαλιστικές διαθέσεις ως προς γυναίκες, τα μπαρ κλπ. με τα γνωστά αξεσουάρ (4χ4, μαύρο πουκάμισο κλπ κλπ). Τείνει να αντικαταστήσει και στα Χανιά το «κούργιαλος». Σβούροι είναι οι κάγκουρες στην τοπική διάλεκτο.

Οι κάτοικοι της Σαλαμίνας - Μπακαουκες

Για το "Μπακαουκας" υπάρχει και το γνωστό ανέκδοτο ότι στη σαλαμίνα επικρατεί. εμφύλιος μεταξύ των Μπακις και των Ουκας.

Οι κάτοικοι της Xαλκίδας - Τρελονερίτες

Από το φαινόμενο της παλίρροιας. Τα τρελά νερά του Ευρίπου λένε ότι έχουν πειράξει και τα μυαλά των Χαλκιδέων.

Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης - Καρντάσια

Καρντάσι είναι ο αδερφός στα τουρκικά. Η Θεσσαλονίκη είναι επίσης γνωστή και ως Καρντασούπολη και οι θεσσαλονικείς ως μπαγιάτηδες και ως παυλοκαταραμένοι.

Οι κάτοικοι της Πτολεμαΐδας - Καϊλαριώτες

Αυτό συμβαίνει γιατί η Πτολεμαϊδα λέγεται αλλιώς και Καϊλάρια. Επίσης λέγεται και λασποχώρι γιατί παλιά όταν έβρεχε ήταν ένα χωριό γεμάτο λάσπες.

Οι κάτοικοι της Κοζάνης - Σούρδοι

Στα βλάχικα σούρδος σημαίνει κουφός / βλάκας. Λέγονται λοιπόν έτσι οι κάτοικοι της Κοζάνης γιατί προσποιούνταν ότι δεν άκουσαν κάτι - κοινώς ποιούσαν τη νήσσαν - όταν φυσικά δεν τους συνέφερε.

Οι κάτοικοι της Φλώρινας - Απόγονοι της Γιουργίας

Γιατί η γιούργα ήταν η Γεωργία στα φλωρινιώτικα. Ήταν η μεγαλύτερη πόρνη της Φλώρινας. Απ' τις μεγαλύτερες βρισιές για τους Φλωρινιώτες!

Οι κάτοικοι του Πόντος - Ντουντούμια / Τουρκούλια

Άγνωστη προέλευση.

Οι κάτοικοι των Σερρών - Ακανέδες

Λόγω του ότι στη πόλη των Σερρών φτιάχνονται ακανέδες (ένα είδος γλυκού σαν λουκούμι).

Οι κάτοικοι της του Έβρου - Γκάτζοι ή Γκάτζολοι

Στο Σουφλί του νομού Έβρου παλαιότερα υπήρχαν πολλά γαϊδούρια, τα οποία τα έλεγαν αλλιώς και γκάτζους. Έτσι οι φαντάροι έβγαλαν κοροϊδευτικά την περιοχή Γκατζολία και έμεινε να φωνάζουν τους κατοίκους Γκάτζολους. Η ιστορική αμαξοστοιχία 604 ΕΒΡΟΣ ΕΞΠΡΕΣ λέγεται και Γκάτζος Εξπρές.

Οι κάτοικοι των Ιωαννίνων - Παγουράδες

Αποκαλούνται έτσι, γιατί παλιά λέγανε ότι στη λίμνη στα Γιάννενα καθρεφτιζόταν το φεγγάρι και οι Γιαννιώτες έτρεχαν με τα παγούρια για να μαζέψουν και καλά το μαγικό νερό!

Οι κάτοικοι της Λάρισας - Πλατυποδαράδες ή Πλατύποδες ή Τυρόγαλα

Οι Λαρισαίοι λέγονται έτσι λόγω του κάμπου που είναι επίπεδος και δεν βοηθάει στο σχηματισμό καμάρας στο πόδι. Το τυρόγαλα βγαίνει απ' το ότι υπήρχε πολύ κτηνοτροφία και επομλενως υπήρχε και πολύ τυρόγαλο.

Οι κάτοικοι του Βόλου - Αυστριακοί

Για το παρατσούκλι αυτό κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές:

Σύμφωνα με τους Λαρισαίους οι εκδοχές είναι:

• Οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες - σαν τους Αυστριακούς

• Οι Βολιώτες είναι ψυχροί άνθρωποι - σαν τους Αυστριακούς

• Οι Βολιώτες είναι μοχθηροί - επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ' τους

• Οι Βολιώτες στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.

Σύμφωνα με τους όμως με τους ίδιους τους Βολιώτες οι εκδοχές είναι:

• Επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια, ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό αυστριακή προστασία.

• Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά τη Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους «Έλληνες το γένος» (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.

Οι κάτοικοι των Τρικάλων - Κασέρια ή Σακαφλιάδες

• Κασέρια λόγω τοπικού τυριού και

• Σακαφλιάδες λόγω του Σακαφλιά, ο οποίος έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ήταν ο Δον Ζουάν της εποχής. Ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε (απ' όπου και το γνωστό στιχάκι «Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά»). Το σακαφλιάς κατά λέξη σημαίνει ο φίλος της σάρκας.

Σύμφωνα με την άποψη του φίλου και συναδέλφου Π. Τσιγαρίδα από τα Τρίκαλα ο Σακαφλιάς στα Τρίκαλα δεν σκοτώθηκε στα στενά του Βαρουσιού αλλά στη φυλακή (στενή) από συγκρατούμενο για τα μάτια μιας γυναίκας.

Οι κάτοικοι της Άρτας - Νερατζοκώληδες

Λόγω του ότι στην Άρτα έχουν πολλά νεράτζια και μεγάλους κώλους, άρα έχουν κώλους σαν νεράτζια.

Οι κάτοικοι της Πρέβεζας - Σαρδέλες

Διότι λέγεται ότι βάζουν τις σαρδέλες στο κλουβί.

Οι κάτοικοι της Αθήνας - Γκάγκαροι

Γκάγκαρο ήταν το βαρύ ξύλο που ήταν κρεμασμένο με σκοινί πίσω από τις αυλόπορτες, τις οποίες έκλεινε με το βάρος του (gaga στα τούρκικα το ράμφος). Γκάγκαρος λεγόταν επί τουρκοκρατίας ο Αθηναίος της ανώτερης κοινωνικής τάξης, ο οποίος στην πόρτα του είχε γκάγκαρο. Σημαίνει σήμερα ο γνήσιος Αθηναίος.

Οι κάτοικοι της Πάτρας - Μινάρες

Λίγο υποτιμητική λέξη για τους Πατρινούς που σημαίνει μ@λ@κ@ς αλλά σε πιο light εκδοχή. Τυπικός χαιρετισμός: «που 'σαι ρε μιναρα».

Οι κάτοικοι του Ναυπλίου - Κωλοπλένηδες

Οι Aργίτες τους αποκαλούν έτσι διότι πλένονταν στις τούρκικες τουαλέτες.

Οι κάτοικοι του Άργους - Πρασάδες

Ως αντίποινα τους έβγαλαν έτσι, διότι έτρωγαν το πράσο με το οποίο χτυπούσαν το γαϊδούρι τους.

Οι κάτοικοι της Αρκαδίας - Σκορδάδες ή Αβγοζύγηδες

Σκορδάς λόγω του γεγονότος ότι ένα από τα γνωστότερα τοπικά προϊόντα είναι ακόμα και σήμερα το σκόρδο και αβγοζύγης γιατί λέγεται ότι πρώτοι οι Αρκάδες πουλούσαν τα αυγά με βάση το μεγέθους τους και όχι με το κομμάτι.

Οι κάτοικοι της Κορίνθου - Λαΐδες

Γιατί Λαΐδα ήταν πασίγνωστη Κορίνθια εταίρα της αρχαιότητας.

Οι κάτοικοι της Καλαμάτας - Σωματέμποροι

Λόγω του ότι παλιά στην πόλη υπήρχε έκπτωση ηθών λόγω του λιμανιού. Δεδομένο είναι ότι είναι από τις λίγες ελληνικές επαρχιακές πόλεις που μέχρι το πρόσφατο παρελθόν διέθετε επίσημα πορνεία.

Οι κάτοικοι του Αγρινίου - Βλάχοι

Έτσι τους αποκαλούν οι Μεσολογγίτες, οι οποίοι θεωρούν τον εαυτό τους πολύ διακεκριμένο.

Οι κάτοικοι της Καβάλας - Ψαροκασέλες

Έτσι τους αποκαλούν οι Ξανθιώτες, γιατί ασχολούνταν πολύ με το ψάρεμα.