Δημοτικό τραγούδι σήμερα, σημαίνει κρητική μαντινάδα

Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Εκπ/κων Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

 

Ως γνωστόν ποιητής του δημοτικού τραγουδιού είναι ο ίδιος ο λαός μας και αυτό το καταλαβαίνουμε πρώτα από τις είκοσι χιλιάδες πάνω-κάτω τραγούδια που έχουμε και ύστερα από τα πάρα πολλά χρόνια που τραγουδιούνται αυτά από το λαό μας.

Τα δημοτικά τραγούδια τα πρωτόγραψαν απλοί, λαϊκοί άνθρωποι θέλοντας να εκφράσουν τις χαρές, τις λύπες, τις επιθυμίες, την αγάπη και γενικότερα τα συναισθήματα τα δικά τους και των συνανθρώπων τους. Έτσι τα τραγούδια αυτά έγιναν η έκφραση της λαϊκής ψυχής και πέρασαν από στόμα σε στόμα σε όλο το λαό, αλλάζοντας πολλές φορές, μέχρι να πάρουν την τελική τους μορφή. Καθένας που μάθαινε ένα τραγούδι ή πρόσθετε ή άλλαζε κάτι, ένα στίχο ή μια φράσεις, επειδή δεν τη θυμόταν καλά  ή επειδή δεν του άρεσαν.

Στη σημερινή εποχή όπου η παραγωγή είναι πια επώνυμη το δημοτικό τραγούδι έχει στερέψει, γιατί ότι παράγεται είναι επώνυμο και άρα δεν έχει την έννοια της λαϊκής παραγωγής. Το μοναδικό είδος που θα μπορούσαμε ακόμα ανεπιφύλακτα να το εντάξουμε στη δημοτική παραγωγή, εκτιμώ, ότι είναι οι Κρητικές Μαντινάδες.

Οι μαντιναδόροι επηρεασμένοι και από τον Ερωτόκριτο, αυτοσχεδιάζουν με αξιοθαύμαστη χάρη, ζωντάνια και αισθητική ομορφιά λόγου. Πολλοί από αυτούς είναι και μουσικοί, τραγουδιστές οργανοπαίχτες και χορευτές.

Οι ρίζες αυτών των μοναδικών δημιουργημάτων της Κρητικής Λογοτεχνίας δεν έθρεψαν μόνο την Κρητική μαντινάδα, αλλά στήριξαν γερά τη διαμόρφωση ενός υψηλού και γενναίου ήθους μέσα στις μέρες της πικρής σκλαβιάς. Πολλές Κρητικές μαντινάδες είναι παρμένες ατόφιες από τον «Ερωτόκριτο», και άλλες παραλλαγμένες ως προς τις λέξεις και όχι ως προς το νόημα.

Γι' αυτό και δημοσιοποιώ τις παρακάτω μαντινάδες που μου έστειλε ο φίλος μου ο Παναγιώτης, τον οποίο ευχαριστώ, χωρίς να γνωρίζω ποιος είναι ο δημιουργός τους. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα υπάρχει παραγωγή Δημοτικού Τραγουδιού.

 

42 μαντινάδες χιουμοριστικές, φαρμακερές,

αγαπησιάρικες, ειρωνικές, κλπ κλπ...


Όταν γεράσει ο άνθρωπος, μειώνεται το φως του.

Θαρρεί πως κατουρεί μακριά, μα κατουρεί ομπρός του.


Η αρρώστια των πουλερικών, μ' έχει απασχολήσει.

Μη μου ψοφήσει το πουλί, που μού 'δωσε η φύση.


Απ' όλα τα τετράποδα μ' αρέσει το κρεβάτι.

Δεν είναι πιο καλή δουλειά, απ' τό καλό ραχάτι.


Στο τέσσερα επί τέσσερα, θα βάλω παραπέτι.

Όντε θα κάνω τσι σπινιές, ο σκύλος να μη πέφτει.


Αγόρασα ένα φορτωτή, με οροφή κομμένη.

Για να μπορεί με άνεση, στσι τράπεζες να μπαίνει.


Πέθανε συ κι ας μη νογάς, αν θα σε συλλογιούνται.

Και τα μωρά πορεύονται κι οι χήρες κυβερνιούνται.


Ετούτηνε την εποχή, μην περιμένεις γάμο.

Γιατί ακρίβηνε η ζωή και μπουνταλιές δεν κάνω.


Το να γενεί κανείς παππούς, αυτό δεν είναι πράμα.

Το να κοιμάσαι με γιαγιά, είναι μεγάλο δράμα.


¶μα τη δεις την κοπελιά και 'χει πολύ αέρα,

στείλ' τηνε στο διάολο κι ακόμα παραπέρα.


Το μαύρο το πουκάμισο το πήρα απ' του Αρμάνι.

Σαρανταδυό χιλιάρικα το γαμημένο κάνει.


Την πεθερά μου μια βραδιά στον ύπνο μου την είδα.

Και νόμιζα πως πάλευα με τη Λερναία Ύδρα.


Σαν τη θωρείς την κοπελιά κι όλο γυρεύει χάδια,

να ξέρεις πως τα κέρατα βγάζουνε παρακλάδια.


Τη μαντινάδα δυο φορές, ποτέ σου μην τη λέεις.

Γιατί θαρρούν οι κοπελιές, πως άλλες δεν κατέεις.


Αγάπε με να σ' αγαπώ, με αγάπη εμείς να ζούμε.

Μα αν μ' αγαπάς αγάπη μου, σκάσε να κοιμηθούμε!


Κακό είναι συναπάντημα, να δεις παπά μπροστά σου.

Μα πιο κακό είναι το πρωί, να δεις την πεθερά σου.


Σαν θα πεθάνω βάλτε μου το κινητό στο μνήμα.

Μα μη με θάψετε βαθιά γιατί δεν θα 'χω σήμα.


Την πεθερά μου βάλτε τη πάνω στον Ψηλορείτη.

Για να την βλέπουν οι οχτροί να σκιάζονται την Κρήτη!


¶λλος τη θέλει όμορφη. ¶λλος τη θέλει να 'χει.

Κι άλλος κλείνει τα μάτια του και παίρνει όποια λάχει.


Ίντα το θες το κινητό αφού δεν το σηκώνεις;

Μπας και του έχεις δόνηση και πουθενά το χώνεις;


Ανάθεμά τη τη ρακή ίντα 'ναι αυτό που κάνει,

κι όταν την πίνω γίνεται το πάτωμα ταβάνι.


Καλιά 'ναι να σου παίξουνε με το πιστόλι δέκα.

Παρά να πας να παντρευτείς μία γλωσσού γυναίκα.


Ήθελα να 'μουνα χοχλιός, να 'ρθω στη γειτονιά σου.

Να γράφω με το σάλιο μου στις πέτρες τ' όνομά σου.


Την πεθερά μου θέλω να δω, στα χασαπιά σφαγμένη.

Με το κιλό να την πουλούν, κανείς να μην την παίρνει.


Εξήντα μήνες σ' αγαπώ, σύνολο πέντε χρόνια.

Και λεμονιές να φύτευα θα έκοβα λεμόνια.


Τέτοια ντροπή δεν την μπορώ και την καρδιά μου καίει.

Με τι ψυχή με άφησες, για έναν Εγγλέζο γκέι;


Ήθελα να 'σουνα κεφτές και να 'μουν το τηγάνι.

Να δεις η φλόγα του σεβντά, κάψιμο που το κάνει.


Εγώ παρέα με γιατρό και με παπά δεν κάνω.

Ο ένας θέλει να πονώ κι ο άλλος ν' αποθάνω.


Ποιος κερατάς σου έκανε, στενό το φόρεμα σου;

Να μην χωρεί η χέρα μου, να πιάσει τα βυζιά σου;


Εσύ που ξέρεις τα πολλά κι ο νους σου κατεβάζει.

Ένα βαρέλι ζάχαρη, πόσους φραπέδες βγάζει;


Εσύ είσαι μικρή μου όμορφη, μα εν πάση περιπτώσει.

Να δούμε κι ο πατέρας σου, ίντα λεφτά θα δώσει.


Πως μ' αγαπάς το διάβασα σ' ενός αρνιού τη σπάλα.

Μα εγώ για να βεβαιωθώ, θα πάω να σφάξω κι άλλα.


Κι εκεί που σ' είχα απέναντι και μ' άπλωνες το χέρι,

 

ξύπνα μου λέει μια φωνή, και πήγε μεσημέρι!


Aν μάθω ότι παντρεύτηκες και άλλον ότι πήρες,

θα σκοτωθώ Kατερινιώ, με δυο καφάσια μπίρες!


Αγόρασα έναν φορτωτή, με οροφή κομμένη,

για να μπορεί με άνεση, στσι τράπεζες να μπαίνει.


Τσι πεθεράς μου εδάγκωσε τον πόδα ένα λιακόνι 
και το λιακόνι εψόφησε κι εκείνη ζει ακόμη! 

Την πεθερά μου έβαλα ψηλά στον Ψηλορείτη 
να τηνε βλέπουν οι οχτροί να μην πατούν στην Κρήτη.

¶με να πεις τση μάνας σου, να κόψει τα κουμάντα, 
να πάει να δίνει διαταγές, στο-ε-δικό τζη άντρα. 

Θε μου μεγαλοδύναμε, πάρε τη πεθερά μου, 
κι εγώ θα γράψω στσ´ εκκλησιές, ότι´χω στ´ όνομά μου. 

Την πεθερά μου οψές αργά στον ύπνο μου την είδα
και θαρούνα πως πάλευα με την λερναία ύδρα. 

Όταν κοντά στο σπίτι μου η πεθερά ζυγώνει, 
με πιάνει σοκ αλλεργικό και παίρνω κορτιζόνη 

Κακό είναι συναπάντημα, να δεις παπά μπροστά σου,
μα πιο κακό είναι το πρωί, να δεις την πεθερά σου. 

Εγώ είδα και τον χάροντα μα εμένα δεν με νοιάζει
το μόνο που κατάλαβα της πεθεράς μου μοιάζει... !!!!!