ÌõóôéêÜ áñ÷åßá: Ï «Øõ÷ñüò Ðüëåìïò» îåêßíçóå óôá ÂáëêÜíéá |
|
---|---|
του ÁëåîÜíôñ Óéñïêüðáíô, áðü ôï rbth.gr |
ÊõñéáêÞ 24 Íïåìâñßïõ 2013 |
Το 2013, η Ρωσßα γιορτÜζει την 70η επÝτειο απü τις νßκες του Σοβιετικοý Στρατοý στο Κουρσκ, στο ΟρÝλ και στο ΣμολÝνσκ. Σε ανÜμνηση της πορεßας του Κüκκινου Στρατοý προς τη ΜεγÜλη Νßκη, σαν απü παρÜδοση, θυμüμαστε και το ρüλο που διαδραμÜτισαν στην Ýκβαση του Β’ Παγκοσμßου ΠολÝμου (Β’ ΠΠ) οι Σýμμαχοι της ΕΣΣΔ στον αντιχιτλερικü συνασπισμü. Στα υπουργικÜ γραφεßα üμως, εκεß που επεξεργÜζονταν τα σχÝδια και συντüνιζαν τον πολιτικο-στρατιωτικü σχεδιασμü του πολÝμου, οι παρασκηνιακÝς κινÞσεις των ΣυμμÜχων προκαλοýσαν Ýντονες ενοχλÞσεις. Ο Winston Churchill (Ουßνστον Τσþρτσιλ), εξÜλλου, εßχε πει πολλÝς φορÝς: «Δεν πρÝπει να επιτρÝψουμε στα ΣοβιÝτ να περÜσουν στην κοιλÜδα του Δοýναβη και στα ΒαλκÜνια». «ΚÜθε φορÜ που εýρισκε την κατÜλληλη ευκαιρßα, ο Βρετανüς πρωθυπουργüς επÝμενε στην ανÜγκη εισβολÞς των Δυτικþν ΣυμμÜχων της ΕΣΣΔ εναντßον του Γερμανικοý Γ’ ΡÜúχ, μÝσω των Βαλκανßων», εßχε πει ο αμερικανüς πρüεδρος Franklin Roosevelt (Φρανκλßνος Ροýζβελτ) στο γιο του Elliot (¸λιοτ). «Σε üλους, üσοι Þταν παρüντες σε αυτÝς τις συζητÞσεις, Þταν απολýτως σαφÝς τι θÝλει να πετýχει. ΘÝλει να χτυπÞσει σαν σφÞνα στην ΚεντρικÞ Ευρþπη για να κρατÞσει τον Κüκκινο Στρατü μακριÜ απü την Αυστρßα και τη Ρουμανßα και, αν εßναι δυνατüν, μακριÜ και απü την Ουγγαρßα.
Η ΕλλÜδα στην Ομοσπονδßα
¸να απü τα πρþτα βÞματα στην οργÜνωση του αντισοβιετικοý μπλοκ, Þταν η δημιουργßα της προσωρινÞς «Ομοσπονδßας Πολωνßας – Τσεχοσλοβακßας», το ΝοÝμβριο του 1940 απü τις εξüριστες κυβερνÞσεις των χωρþν αυτþν στο Λονδßνο. ΜετÜ τον πüλεμο, η Αγγλßα προγραμμÜτιζε να συμπεριλÜβει στην Ομοσπονδßα, τη Ρουμανßα, την Ουγγαρßα, ßσως, ακüμα και την Αυστρßα. Το δεýτερο βÞμα για το σχηματισμü του αντισοβιετικοý μπλοκ, Þταν το Σýμφωνο πολιτικÞς συμμαχßας, που υπεγρÜφη τον ΙανουÜριο του 1942, μεταξý των κυβερνÞσεων της ΕλλÜδας και της Γιουγκοσλαβßας στο εξωτερικü. Την ßδια στιγμÞ στο Λονδßνο, υπεγρÜφη η πολωνο –τσεχοσλοβακικÞ συνθÞκη για τη δημιουργßα μιας Üλλης Ομοσπονδßας, της Κεντρο-ΕυρωπαúκÞς ¸νωσης.
ΒÞματα για την παγκüσμια κυριαρχßα
Οι ΕγγλÝζοι το 1942 Üρχισαν να επεξεργÜζονται την «Επιχεßρηση Δßας» (Operation Jupiter), την εισβολÞ στη Νορβηγßα. Ο Τσþρτσιλ, υπολüγιζε να παραπλανÞσει τüσο τον Χßτλερ, üσο και τον ΣτÜλιν. Ωστüσο, ο ΣτÜλιν εýστοχα, αρνÞθηκε επιδεικτικÜ να συζητÞσει το σχÝδιο. Ο ΙωσÞφ Βησσαριüνοβιτς ΣτÜλιν, σε αντßθεση με τον Χßτλερ, γνþριζε για μια Üλλη επιχεßρηση που προετοιμαζüταν. Την εκστρατεßα των αγγλο-αμερικανικþν δυνÜμεων στη βορειοδυτικÞ ΑφρικÞ (Αλγερßα - Μαρüκο), την «Επιχεßρηση Πυρσüς» (Operation Torch). Στη Νορβηγßα τελικÜ, εστÜλησαν σχεδüν üλα τα μεγÜλα πλοßα επιφανεßας του γερμανικοý Πολεμικοý Ναυτικοý (Kriegsmarine) και εκατοντÜδες βαρÝα παρÜκτια πυροβüλα, αλλÜ οι συμμαχικÝς δυνÜμεις εισÝβαλαν στις βüρειες ακτÝς της ΑφρικÞς. Η συγκεκριμÝνη κßνηση, δεν Þταν στρατηγικü λÜθος. Αντßθετα, Þταν το πρþτο βÞμα μιας Επιχεßρησης πολλþν σταδßων: Της Επιχεßρησης για την παγκüσμια κυριαρχßα των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανßας. ΜετÜ την κατÜληψη της Βüρειας ΑφρικÞς, θα Ýπρεπε να ακολουθÞσει η απüβαση στη Σικελßα και στη συνÝχεια, η συνθηκολüγηση της Ιταλßας. Αυτü θα δημιουργοýσε την τÝλεια βÜση για την εισβολÞ στα ΒαλκÜνια. Σε αυτü, θα συνÝβαλαν επßσης τα παλατιανÜ πραξικοπÞματα στην Ιταλßα, την Ουγγαρßα, τη Βουλγαρßα και τη Ρουμανßα.
Στο «κüλπο» Βατικανü και Τουρκßα
Επßσης, ο ηγεμüνας της Ουγγαρßας, Miklos Horthy (Μικλüς Χüρτι), αντιβασιλÝας με ουσιαστικÜ απεριüριστη εξουσßα στη χþρα, Þδη απü τα τÝλη του 1942, εßχε αρχßσει διαπραγματεýσεις με τη Μ. Βρετανßα και τις ΗΠΑ για την Ýξοδο της χþρας του απü τον πüλεμο. Στις 30 - 31 Ιανουαρßου 1943 στην πüλη ¶δανα στην Τουρκßα, ο Ουßστον Τσþρτσιλ συναντÞθηκε με τον Τοýρκο πρωθυπουργü Ινονοý, ο οποßος, σýμφωνα με τον πρÝσβη της Ουγγαρßας στην ¶γκυρα Ινüς ΒÝρνλε, επανÝλαβε την ιδÝα του Τσþρτσιλ για τη δημιουργßα μιας «ΒαλκανικÞς Ομοσπονδßας».
Μοßρασμα της μεταπολεμικÞς Ευρþπης
ΜÝχρι το ΣεπτÝμβριο του 1943, το σχÝδιο βρßσκονταν πολý κοντÜ στην πραγματοποßηση του. Η κατÜληψη του μεγαλýτερου μÝρους της Ιταλßας, θα μποροýσε να προκαλÝσει τη μεταστροφÞ προς την πλευρÜ των Δυτικþν συμμÜχων, των κυβερνÞσεων της Ουγγαρßας, της Βουλγαρßας, της Ρουμανßας, της Αλβανßας και, ενδεχομÝνως, της Γιουγκοσλαβßας. Εßναι σαφÝς, üτι η δημιουργßα του νÝου «φρÜγματος», μιας ιδιüμορφης «ουδÝτερης ζþνης» (buffer zone) στην ΚεντρικÞ Ευρþπη, θα εμπüδιζε την προÝλαση του Κüκκινου Στρατοý προς τη ΔυτικÞ Ευρþπη. Δεν εßχε αποκλειστεß βÝβαια το ενδεχüμενο μιας δυναμικÞς αντßδρασης – «σπασßματος» του φρÜγματος με στρατιωτικÜ μÝσα, που με τη σειρÜ του θα μποροýσε να οδηγÞσει σε σýγκρουση μεταξý των χωρþν του αντιχιτλερικοý συνασπισμοý. Γιατß τελικÜ δεν αποδεßχθηκε λειτουργικü το σχÝδιο αυτü των πολλþν σταδßων των Τσþρτσιλ και Πßου ΧΙΙ; Διüτι στις 8 Σεπτεμβρßου 1943, ανακοινþθηκε η Üνευ üρων συνθηκολüγηση της Ιταλßας. Ο βασιλιÜς παρÝδωσε τη χþρα στους ΣυμμÜχους. Ταυτüχρονα, Ýνα τÜγμα γερμανþν αλεξιπτωτιστþν κατÝλαβε το Επιτελεßο της ΙταλικÞς Ανþτατης ΣτρατιωτικÞς Διοßκησης. Τρεις ημÝρες αργüτερα, απελευθερþθηκε ο δικτÜτορας Μπενßτο Μουσολßνι, ο οποßος μÝχρι τüτε κρατεßτο φυλακισμÝνος. Τα γερμανικÜ στρατεýματα, μÝσα σε λßγες ημÝρες, κατÝλαβαν χωρßς μÜχη, σχεδüν üλη την Ιταλßα. Αν και Ýμειναν χωρßς καμßα βÜση στη χερσüνησο των Απεννßνων, οι Τσþρτσιλ και Πßος ΧΙΙ, δεν εγκατÝλειψαν την ιδÝα της δημιουργßας της ΒαλκανικÞς – ΠαραδουνÜβιας Ομοσπονδßας. Στο σημεßο üμως αυτü, παρενÝβη ο πανßσχυρος και νικηφüρα προελαýνων στην ΑνατολικÞ Ευρþπη Κüκκινος Στρατüς. Στις 31 Αυγοýστου 1944, τα ρωσικÜ τανκ εισÞλθαν στο ΒουκουρÝστι, στις 16 Σεπτεμβρßου, στη Σüφια, στις 20 Οκτωβρßου, στο ΒελιγρÜδι, και στις 13 Φεβρουαρßου 1945, στη ΒουδαπÝστη. Στο τÝλος Αυγοýστου του 1944, ο σοβιετικüς στολßσκος του Δοýναβη, «ανÝβαινε» μαχüμενος τον ποταμü, απελευθερþνοντας στη σειρÜ το ΒελιγρÜδι, τη ΒουδαπÝστη, τη ΜπρατισλÜβα και τη ΒιÝννη. ΦυσικÜ, στην οριστικÞ διαγραφÞ του σχεδßου της ΒαλκανικÞς – ΠαραδουνÜβιας Ομοσπονδßας, βοÞθησαν üχι μüνο οι σοβιετικοß τανκιστÝς και ναυτικοß, αλλÜ και οι διπλωμÜτες και οι κατÜσκοποι.
Σýγκρουση Εκκλησιþν
Την πρþτη «βολÞ» στο Βατικανü, την Ýριξε η ηγεσßα της ΡΟΕ. Στην αρχÞ του 1944, στην «Εφημερßδα του Πατριαρχεßου της Μüσχας» δημοσιεýτηκε Ýνα αντικαθολικü κεßμενο με την υπογραφÞ του ΠατριÜρχη ΣÝργιου. Το Üρθρο, με τßτλο: «ΥπÜρχει τοποτηρητÞς του Χριστοý στην Εκκλησßα;» διαβÜστηκε με τη δÝουσα προσοχÞ στη Δýση και προκÜλεσε σÜλο στους θρησκευτικοýς και πολιτικοýς κýκλους. Στο Üρθρο του, ο ΠατριÜρχης ΣÝργιος, υποστÞριξε üτι η ιδÝα περß αρχηγþν (πρωτεßα) στην Εκκλησßα εßναι αδιανüητη και εν μÝρει βλÜσφημη. Στις 6 Φεβρουαρßου 1945, το Συμβοýλιο Επισκüπων της ΡΟΕ επÝκρινε Ýντονα την πρüταση του Πßου ΧΙΙ για μια «Þπια» ειρÞνη με τη Γερμανßα. ΚατÜ τα Ýτη 1944 και 1945, η ΡωσικÞ Ορθüδοξη Εκκλησßα διεξÞγαγε πολý σημαντικÝς συνομιλßες με την ηγεσßα των Ορθοδüξων Εκκλησιþν των χωρþν της υποτιθÝμενης ΒαλκανικÞς – ΠαραδουνÜβιας Ομοσπονδßας, ιδßως με τη ΣερβικÞ, τη ΡουμανικÞ και τη ΒουλγαρικÞ Ορθüδοξες Εκκλησßες. Στα τÝλη του 1944, η ηγεσßα της ΡωσικÞς Ορθüδοξης Εκκλησßας, τÜχθηκε υπÝρ της δημιουργßας ενüς «συστÞματος Ορθüδοξης ενüτητας», που εξÝφραζε τη στενÞ συνεργασßα μεταξý των Τοπικþν Ορθοδüξων Εκκλησιþν.
ΓιÜλτα: Εκκλησßα και ΣτÜλιν, μαζß
|