Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα από το ethnos.gr

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013

H συγγραφέας που μας έμαθε «πώς να μιλάμε στα παιδιά με έντιμο τρόπο», μας χάρισε κάποια από τα κλασικά πλέον παιδικά και εφηβικά βιβλία, από τον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου» και «Τα παπούτσια του Αννίβα» ως το «Κοντά στις ράγιες» και «Το καπλάνι της βιτρίνας», «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» όπως χαράχτηκε βαθιά μέσα μας, γιατί αυτό που ήταν το μυθιστόρημα, ήταν και η ζωή της ταυτοχρόνως.

Η Άλκη  Ζέη επανέρχεται με το καινούργιο της μυθιστόρημα «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, και μας επιστρέφει το πιο πολύτιμο: την εποχή της νεότητας και των παιδικών της χρόνων. Μια εποχή δύσκολη, και Κατοχή και Δεκεμβριανά και ταυτοχρόνως ολόφωτη: με Σεβαστίκογλου, Κουν, Γκάτσο, Εμπειρίκο, Διδώ Σωτηρίου, Κώστα Αξελό, Μελίνα, Πλωρίτη, Μίμη Δεσποτίδη, Μποστ και όραμα.

Κυρία Ζέη, από πού πηγάζει για έναν συγγραφέα η ανάγκη να αφηγηθεί τη ζωή του; Και εν τέλει τι είναι ευκολότερο για κείνον συγγραφικά, η μυθοπλασία ή το να μιλήσει για ήρωες με σάρκα και οστά, για γεγονότα βιωμένα και ενίοτε δύσκολα και πικρά;

Κάθε συγγραφέας έχει έναν ειδικό λόγο που γράφει τη βιογραφία του. Εγώ την έγραψα για να μην πεθάνω και τη γράψει κανένας άλλος! Σίγουρα το μυθιστόρημα είναι πιο εύκολο, τους ήρωές σου εκεί μπορείς να τους κάνεις ό,τι θέλεις! Όταν γράφεις, όμως, για τη ζωή σου, όπου και εκεί είναι και άλλοι, πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός! Γιατί πολλοί απ' αυτούς δεν υπάρχουν πια, θα πρέπει να είσαι έντιμος και αληθινός απέναντί τους!

Ξαναγράφοντας για γεγονότα τόσο σημαντικά -τα παιδικά χρόνια στη Σάμο, την Αθήνα και τη δικτατορία του Μεταξά, τα Δεκεμβριανά, αλλά και τα άλλα τόσα, προσωπικής ζωής κι ευτυχίας, όπως η συνάντησή σας και ο γάμος σας με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου- χρειάζεται μόνο να θυμάται κανείς; Ή αναθεωρεί και ξαναθυμάται μέσα στον χρόνο διαφορετικά πια καταστάσεις κι ανθρώπους;

Να θυμάται μόνο και να θυμάσαι! Να βάλεις την ψυχή σου μέσα σ' αυτά! Την ώρα που τα έγραφα ξαναμεγάλωνα κιόλας! Μεγάλωνα μαζί με την ιστορία μου ξανά και ξανά! Έγραφα με αυτά που ήμουν τότε, αυτή που υπήρξα τότε!

Η μνήμη είναι ενίοτε και παραπλανητική;

Εμένα, πάντως, δεν μ' έχει παραπλανήσει! Είναι και η αδελφή μου, βέβαια, που είναι εγκυκλοπαίδεια! Θυμάται με ακρίβεια τα πάντα! Αλλά όχι, ποτέ μου, για τίποτα και για κανέναν, δεν έχω αναθεωρήσει!

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το να ξαναθυμηθεί αυτή την υπέροχα ταραγμένη εποχή, αν και τα πιο τραγικά βέβαια έχουν γραφτεί στην «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», επανατοποθετείται και στη δική μας αλλόκοτη και ταραγμένη εποχή; Κυρία Ζέη, ζήσατε δύσκολα και πολλά, Εμφύλιο, Δεκεμβριανά, πολιτική προσφυγιά... σε σχέση με εκείνες τις εποχές πώς βλέπετε και κρίνετε την εποχή μας;

Όχι! Δεν τη συγκρίνω εκείνη την εποχή με τη δική μας καθόλου! Δεν έχουν καμία σχέση οι δυο εποχές, δεν υπάρχει καμία σύγκριση! Ούτε πόλεμο έχουμε, ούτε Κατοχή, ούτε πείνα, ούτε χούντα! Είναι δύσκολη, πολύ δύσκολη και η δική μας εποχή αλλά τελείως διαφορετική από κείνη! Και το λέω συνέχεια! Το επαναλαμβάνω αυτό κι όταν ακούω να λένε πως έχουμε χούντα και έχουμε Κατοχή, θυμώνω!

Ποια ήταν η... Χρυσή Αυγή εκείνης της εποχής και ποιες συνθήκες γέννησαν τη δική μας;

Μα και τότε υπήρξε ζωντανός ο φασισμός! Ήταν ο Χίτλερ, ήταν ο Μουσολίνι! Υπήρχαν οι φούρνοι, όλα αυτά τα εγκλήματα που δεν τα ξέραμε ακόμη! Εκ των υστέρων τα μάθαμε κι εμείς! Τότε τα ζούσαμε, βέβαια, αλλά το τι ακριβώς συνέβαινε δεν το ξέραμε ακόμα!

Στις σελίδες σας, ο Γιώργος Σεβαστίκογλου, ο Κουν, ο Γκάτσος, ο Εμπειρίκος, η Διδώ Σωτηρίου, ο Κώστας Αξελός, η Μελίνα, ο Πλωρίτης, ο Μίμης Δεσποτίδης, ο Μποστ, στις μέρες μας;

Νομίζω ότι παγκοσμίως στην εποχή μας, και στον πολιτισμό, στη λογοτεχνία και στην πολιτική δεν υπάρχουν τέτοια μεγέθη πια, έτσι είναι η εποχή μας! Η μεγάλη Τέχνη θα ξαναϋπάρξει βέβαια κάποια στιγμή, κάπου στο μέλλον, έτσι συμβαίνει πάντα, αλλά όχι ακόμα, όχι τώρα!

Στις μέρες μας ποιους έχει ή τι έχει ως αντιστάθμισμα το κακό και πού έγκειται το κακό; Ο «εχθρός» ποιος είναι τελικά στις μέρες μας;

Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα, ότι δεν ξέρουμε σήμερα ποιος είναι ο εχθρός! Τότε ήταν δύσκολα αλλά και φωτεινά, είχαμε όραμα και συμμετείχαμε κι εμείς σ' εκείνο το όραμα! Σήμερα είναι όλα τόσο πολύ μπερδεμένα! Δεν υπάρχει ούτε συγκεκριμένος εχθρός, ούτε συγκεκριμένο πια όραμα, τα παιδιά και οι νέοι είναι πια τόσο μπερδεμένοι! Όλοι είναι μπερδεμένοι!

Και εν τέλει αυτή η εμπειρία, πως και «αυτό πέρασε», σας κάνει σήμερα πιο αισιόδοξη;

Με κάνει αισιόδοξη ναι, θα περάσει, αυτό είναι βέβαιο, φτάνει να μην καθόμαστε κι εμείς με τα χέρια σταυρωμένα! Το κακό βέβαια είναι ότι και οι πολιτικοί μας αλλά κι εμείς προσπαθούμε να πάμε παρακάτω, να λύσουμε τα προβλήματα με τρόπους φθαρμένους, με όσα ήδη ξέραμε! Κι αυτό το καινούργιο που υπάρχει με ανησυχεί, γιατί θέλει και τρόπους αντιμετώπισης άλλους, καινούργιους!

Κυρία Ζέη, πώς βλέπετε την εποχή μας σε σχέση με αυτή την παλιά επίσης σκοτεινή εποχή; Και πώς αντιμετωπίζετε βέβαια και το αύριο;

Η πρώτη μας σκέψη και η πρώτη φροντίδα είναι το πώς θα απαλλαγούμε από τη Χρυσή Αυγή! Η πρώτη μας έννοια, ο φασισμός, πρέπει να είναι! Κι αυτό οφείλουμε να κάνουμε και όταν πηγαίνουμε στα σχολεία, να συζητάμε με τα παιδιά για τον φασισμό!

Κυρία Ζέη, πηγαίνετε συχνά σε σχολεία, σας ρωτούν τα παιδιά για τη Χρυσή Αυγή;

Πολύ συχνά πηγαίνω, βεβαίως πηγαίνω! Και όχι δεν με ρωτούν, εγώ είμαι εκείνη που φέρνω εκεί την κουβέντα!

Όσα ζήσατε, λοιπόν, με την παραίνεση τότε της θείας σας της Διδώς Σωτηρίου «γράψε για εκείνα που ξέρεις», και η ιστορία του Κουτουκούλι «με μολύβι φάμπερ νούμερο δυο»...

Έχω γεμίσει από τότε με δεκάδες μολύβια φάμπερ! Ο Τριβιζάς αμέσως μου έστειλε μια δωδεκάδα! Κι όλοι μου στέλνουν μολύβια...

Θα σας στείλω κι εγώ...