¶ëêç ÆÝç: ¼ôáí áêïýù ðùò Ý÷ïõìå ÷ïýíôá êáé Êáôï÷Þ, èõìþíù!
ΣυνÝντευξη στην ΕλÝνη Γκßκα απü το ethnos.gr
ΚυριακÞ 27 Οκτωβρßου 2013
H συγγραφÝας που μας Ýμαθε «πþς να μιλÜμε στα παιδιÜ με Ýντιμο τρüπο», μας χÜρισε κÜποια απü τα κλασικÜ πλÝον παιδικÜ και εφηβικÜ βιβλßα, απü τον «ΜεγÜλο περßπατο του ΠÝτρου» και «Τα παποýτσια του Αννßβα» ως το «ΚοντÜ στις ρÜγιες» και «Το καπλÜνι της βιτρßνας», «Η αρραβωνιαστικιÜ του ΑχιλλÝα» üπως χαρÜχτηκε βαθιÜ μÝσα μας, γιατß αυτü που Þταν το μυθιστüρημα, Þταν και η ζωÞ της ταυτοχρüνως.
Η ¶λκη ΖÝη επανÝρχεται με το καινοýργιο της μυθιστüρημα «Με μολýβι φÜμπερ νοýμερο δýο», που κυκλοφüρησε πρüσφατα απü τις εκδüσεις Μεταßχμιο, και μας επιστρÝφει το πιο πολýτιμο: την εποχÞ της νεüτητας και των παιδικþν της χρüνων. Μια εποχÞ δýσκολη, και ΚατοχÞ και ΔεκεμβριανÜ και ταυτοχρüνως ολüφωτη: με Σεβαστßκογλου, Κουν, ΓκÜτσο, Εμπειρßκο, Διδþ Σωτηρßου, Κþστα Αξελü, Μελßνα, Πλωρßτη, Μßμη Δεσποτßδη, Μποστ και üραμα.
Κυρßα ΖÝη, απü ποý πηγÜζει για Ýναν συγγραφÝα η ανÜγκη να αφηγηθεß τη ζωÞ του; Και εν τÝλει τι εßναι ευκολüτερο για κεßνον συγγραφικÜ, η μυθοπλασßα Þ το να μιλÞσει για Þρωες με σÜρκα και οστÜ, για γεγονüτα βιωμÝνα και ενßοτε δýσκολα και πικρÜ;
ΚÜθε συγγραφÝας Ýχει Ýναν ειδικü λüγο που γρÜφει τη βιογραφßα του. Εγþ την Ýγραψα για να μην πεθÜνω και τη γρÜψει κανÝνας Üλλος! Σßγουρα το μυθιστüρημα εßναι πιο εýκολο, τους ÞρωÝς σου εκεß μπορεßς να τους κÜνεις ü,τι θÝλεις! ¼ταν γρÜφεις, üμως, για τη ζωÞ σου, üπου και εκεß εßναι και Üλλοι, πρÝπει να εßσαι πολý προσεκτικüς! Γιατß πολλοß απ' αυτοýς δεν υπÜρχουν πια, θα πρÝπει να εßσαι Ýντιμος και αληθινüς απÝναντß τους!
ΞαναγρÜφοντας για γεγονüτα τüσο σημαντικÜ -τα παιδικÜ χρüνια στη ΣÜμο, την ΑθÞνα και τη δικτατορßα του ΜεταξÜ, τα ΔεκεμβριανÜ, αλλÜ και τα Üλλα τüσα, προσωπικÞς ζωÞς κι ευτυχßας, üπως η συνÜντησÞ σας και ο γÜμος σας με τον Γιþργο Σεβαστßκογλου- χρειÜζεται μüνο να θυμÜται κανεßς; ¹ αναθεωρεß και ξαναθυμÜται μÝσα στον χρüνο διαφορετικÜ πια καταστÜσεις κι ανθρþπους;
Να θυμÜται μüνο και να θυμÜσαι! Να βÜλεις την ψυχÞ σου μÝσα σ' αυτÜ! Την þρα που τα Ýγραφα ξαναμεγÜλωνα κιüλας! ΜεγÜλωνα μαζß με την ιστορßα μου ξανÜ και ξανÜ! ¸γραφα με αυτÜ που Þμουν τüτε, αυτÞ που υπÞρξα τüτε!
Η μνÞμη εßναι ενßοτε και παραπλανητικÞ;
ΕμÝνα, πÜντως, δεν μ' Ýχει παραπλανÞσει! Εßναι και η αδελφÞ μου, βÝβαια, που εßναι εγκυκλοπαßδεια! ΘυμÜται με ακρßβεια τα πÜντα! ΑλλÜ üχι, ποτÝ μου, για τßποτα και για κανÝναν, δεν Ýχω αναθεωρÞσει!
Θα μποροýσε να πει κανεßς üτι το να ξαναθυμηθεß αυτÞ την υπÝροχα ταραγμÝνη εποχÞ, αν και τα πιο τραγικÜ βÝβαια Ýχουν γραφτεß στην «ΑρραβωνιαστικιÜ του ΑχιλλÝα», επανατοποθετεßται και στη δικÞ μας αλλüκοτη και ταραγμÝνη εποχÞ; Κυρßα ΖÝη, ζÞσατε δýσκολα και πολλÜ, Εμφýλιο, ΔεκεμβριανÜ, πολιτικÞ προσφυγιÜ... σε σχÝση με εκεßνες τις εποχÝς πþς βλÝπετε και κρßνετε την εποχÞ μας;
¼χι! Δεν τη συγκρßνω εκεßνη την εποχÞ με τη δικÞ μας καθüλου! Δεν Ýχουν καμßα σχÝση οι δυο εποχÝς, δεν υπÜρχει καμßα σýγκριση! Οýτε πüλεμο Ýχουμε, οýτε ΚατοχÞ, οýτε πεßνα, οýτε χοýντα! Εßναι δýσκολη, πολý δýσκολη και η δικÞ μας εποχÞ αλλÜ τελεßως διαφορετικÞ απü κεßνη! Και το λÝω συνÝχεια! Το επαναλαμβÜνω αυτü κι üταν ακοýω να λÝνε πως Ýχουμε χοýντα και Ýχουμε ΚατοχÞ, θυμþνω!
Ποια Þταν η... ΧρυσÞ ΑυγÞ εκεßνης της εποχÞς και ποιες συνθÞκες γÝννησαν τη δικÞ μας;
Μα και τüτε υπÞρξε ζωντανüς ο φασισμüς! ¹ταν ο Χßτλερ, Þταν ο Μουσολßνι! ΥπÞρχαν οι φοýρνοι, üλα αυτÜ τα εγκλÞματα που δεν τα ξÝραμε ακüμη! Εκ των υστÝρων τα μÜθαμε κι εμεßς! Τüτε τα ζοýσαμε, βÝβαια, αλλÜ το τι ακριβþς συνÝβαινε δεν το ξÝραμε ακüμα!
Στις σελßδες σας, ο Γιþργος Σεβαστßκογλου, ο Κουν, ο ΓκÜτσος, ο Εμπειρßκος, η Διδþ Σωτηρßου, ο Κþστας Αξελüς, η Μελßνα, ο Πλωρßτης, ο Μßμης Δεσποτßδης, ο Μποστ, στις μÝρες μας;
Νομßζω üτι παγκοσμßως στην εποχÞ μας, και στον πολιτισμü, στη λογοτεχνßα και στην πολιτικÞ δεν υπÜρχουν τÝτοια μεγÝθη πια, Ýτσι εßναι η εποχÞ μας! Η μεγÜλη ΤÝχνη θα ξαναûπÜρξει βÝβαια κÜποια στιγμÞ, κÜπου στο μÝλλον, Ýτσι συμβαßνει πÜντα, αλλÜ üχι ακüμα, üχι τþρα!
Στις μÝρες μας ποιους Ýχει Þ τι Ýχει ως αντιστÜθμισμα το κακü και ποý Ýγκειται το κακü; Ο «εχθρüς» ποιος εßναι τελικÜ στις μÝρες μας;
Αυτü ακριβþς εßναι το πρüβλημα, üτι δεν ξÝρουμε σÞμερα ποιος εßναι ο εχθρüς! Τüτε Þταν δýσκολα αλλÜ και φωτεινÜ, εßχαμε üραμα και συμμετεßχαμε κι εμεßς σ' εκεßνο το üραμα! ΣÞμερα εßναι üλα τüσο πολý μπερδεμÝνα! Δεν υπÜρχει οýτε συγκεκριμÝνος εχθρüς, οýτε συγκεκριμÝνο πια üραμα, τα παιδιÜ και οι νÝοι εßναι πια τüσο μπερδεμÝνοι! ¼λοι εßναι μπερδεμÝνοι!
Και εν τÝλει αυτÞ η εμπειρßα, πως και «αυτü πÝρασε», σας κÜνει σÞμερα πιο αισιüδοξη;
Με κÜνει αισιüδοξη ναι, θα περÜσει, αυτü εßναι βÝβαιο, φτÜνει να μην καθüμαστε κι εμεßς με τα χÝρια σταυρωμÝνα! Το κακü βÝβαια εßναι üτι και οι πολιτικοß μας αλλÜ κι εμεßς προσπαθοýμε να πÜμε παρακÜτω, να λýσουμε τα προβλÞματα με τρüπους φθαρμÝνους, με üσα Þδη ξÝραμε! Κι αυτü το καινοýργιο που υπÜρχει με ανησυχεß, γιατß θÝλει και τρüπους αντιμετþπισης Üλλους, καινοýργιους!
Κυρßα ΖÝη, πþς βλÝπετε την εποχÞ μας σε σχÝση με αυτÞ την παλιÜ επßσης σκοτεινÞ εποχÞ; Και πþς αντιμετωπßζετε βÝβαια και το αýριο;
Η πρþτη μας σκÝψη και η πρþτη φροντßδα εßναι το πþς θα απαλλαγοýμε απü τη ΧρυσÞ ΑυγÞ! Η πρþτη μας Ýννοια, ο φασισμüς, πρÝπει να εßναι! Κι αυτü οφεßλουμε να κÜνουμε και üταν πηγαßνουμε στα σχολεßα, να συζητÜμε με τα παιδιÜ για τον φασισμü!
Κυρßα ΖÝη, πηγαßνετε συχνÜ σε σχολεßα, σας ρωτοýν τα παιδιÜ για τη ΧρυσÞ ΑυγÞ;
Πολý συχνÜ πηγαßνω, βεβαßως πηγαßνω! Και üχι δεν με ρωτοýν, εγþ εßμαι εκεßνη που φÝρνω εκεß την κουβÝντα!
¼σα ζÞσατε, λοιπüν, με την παραßνεση τüτε της θεßας σας της Διδþς Σωτηρßου «γρÜψε για εκεßνα που ξÝρεις», και η ιστορßα του Κουτουκοýλι «με μολýβι φÜμπερ νοýμερο δυο»...
¸χω γεμßσει απü τüτε με δεκÜδες μολýβια φÜμπερ! Ο ΤριβιζÜς αμÝσως μου Ýστειλε μια δωδεκÜδα! Κι üλοι μου στÝλνουν μολýβια...
Θα σας στεßλω κι εγþ...