12 Οκτωβρßου 1944 - Ç áðåëåõèÝñùóç ôçò ÁèÞíáò áðü ôïõò Ãåñìáíïýò

του Φοßβου Οικονομßδη απü την enet.gr

ÓÜââáôï 12 Ïêôùâñßïõ 2013

http://4.bp.blogspot.com/-0HtGVa5IkeI/T8xQjkaTThI/AAAAAAAACV8/PG7KVFU7xgs/s1600/2.gifΣτις αρχÝς του φθινοπþρου 1944, ενþ ο Β' Παγκüσμιος Πüλεμος συνεχιζüταν σε διÜφορα μÝτωπα, üλα Ýδειχναν üτι δεν θ' αργοýσε η απελευθÝρωση της ΕλλÜδας.

ΑπελευθÝρωση! ΧιλιÜδες Αθηναßοι κατακλýζουν το Σýνταγμα για να γιορτÜσουν το τÝλος της ΚατοχÞς. Στις 2 Σεπτεμβρßου 1944 ολοκληρþθηκε ο σχηματισμüς της κυβÝρνησης εθνικÞς ενüτητας, με πρωθυπουργü τον Γεþργιο ΠαπανδρÝου και τη συμμετοχÞ των αντιπροσþπων της ΑριστερÜς που ορκßστηκαν ενþπιον της «Αυτοý ΒασιλικÞς Υψηλüτητος πρßγκιπα Παýλου», αδελφοý του Γεωργßου Β'.

Οι νÝοι υπουργοß που συμπεριλÞφθηκαν στην κυβÝρνηση εθνικÞς ενüτητας Þταν οι Σβþλος, Αγγελüπουλος (υφυπουργüς), Ζεýγος, ΠορφυρογÝνης, Τσιριμþκος και Ασκοýτσης...

Στις 26 Σεπτεμβρßου υπογρÜφηκε στην ιταλικÞ πüλη ΚαζÝρτα μια συμφωνßα μεταξý των ελληνικþν ανταρτικþν δυνÜμεων (ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ) και των ¶γγλων, που üριζε üτι «üλαι οι ανταρτικαß ομÜδαι αι δρþσαι εν ΕλλÜδι τßθενται υπü τας διαταγÜς της ελληνικÞς κυβερνÞσεως εθνικÞς ενüτητος», üτι «η ελληνικÞ κυβÝρνησις θÝτει τας δυνÜμεις ταýτας υπü τας διαταγÜς» του Βρετανοý στρατηγοý Σκüμπι, «üστις ωνομÜσθη υπü του ανωτÜτου συμμαχικοý αρχιστρατÞγου» Ουßλσον «ως στρατηγüς διοικþν τας δυνÜμεις εν ΕλλÜδι».

 

Σκüμπι

http://static-enet.toolip.gr/resources/2013-01/52-1-thumb-large.jpgΗ συμφωνßα τüνιζε επßσης üτι «üσον αφορÜ τας ΑθÞνας ουδεμßα ενÝργεια θ' αναληφθεß εκτüς υπü τας αμÝσως διαταγÜς του στρατηγοý Σκüμπι».

ΒÝβαια η ανÜθεση της διοßκησης των ελληνικþν δυνÜμεων στο στρατηγü Σκüμπι απü τον αρχηγü των συμμαχικþν δυνÜμεων της Μεσογεßου, Βρετανü στρατηγü Ουßλσον, εßχε πραγματοποιηθεß πριν απü τη διÜσκεψη της ΚαζÝρτας, που απλþς την επισημοποßησε.

Ο φüβος των ¶γγλων και του ΠαπανδρÝου Þταν μÞπως ο ΕΛΑΣ κατελÜμβανε την εξουσßα μετÜ την αποχþρηση των Γερμανþν απü την ΑθÞνα και την υπüλοιπη ΕλλÜδα.

ΜετÜ την αναγγελßα της συμφωνßας της ΚαζÝρτας ο κατοχικüς πρωθυπουργüς ΙωÜννης ΡÜλλης ζÞτησε να μιλÞσει στους δημοσιογρÜφους και τους ανακοßνωσε τους üρους αυτÞς της συμφωνßας: «Απαγορεýεται -εßπε- στον ΕΛΑΣ ν' αναλÜβει την αρχÞ. Απαγορεýεται στον ΕΛΑΣ της υπαßθρου να μπει και να στρατωνιστεß στην ΑθÞνα. Ο ΕΛΑΣ Ýχει τεθεß υπü τις διαταγÝς του στρατηγοý Σκüμπι».

Οι δηλþσεις ΡÜλλη εντυπωσßασαν ιδιαßτερα τον ΕΑΜικü κüσμο της ΑθÞνας, που τις θεþρησε «καθαρÞ προβοκÜτσια» και ως τÝτοια την κατÞγγειλε στον αθηναúκü λαü. «ΓρÜφτηκαν και μοιρÜστηκαν εκατοντÜδες, χιλιÜδες προκηρýξεις και τρικ. ΒγÞκαν τα χωνιÜ το βρÜδυ και συνεργεßα για γρÜψιμο στους τοßχους μÝχρι τις παρυφÝς του κÝντρου της ΑθÞνας».

«Δυστυχþς üμως -γρÜφει Ýνα ανþτατο στÝλεχος του ΕΛΑΣ της ΑθÞνας- δεν Þταν προβοκÜτσια», οι δηλþσεις ΡÜλλη «Þταν αλÞθεια». Η ηγεσßα της ελληνικÞς ΑριστερÜς επιθυμοýσε να λειτουργÞσει εκεßνη τη χρονικÞ στιγμÞ μÝσα στο πνεýμα της εθνικÞς ενüτητας και της αντιχιτλερικÞς συμμαχßας. Στις 3 Οκτωβρßου 1944 ο παρÜνομος «ΡιζοσπÜστης» δημοσßευσε κοινÞ δÞλωση του Γ. Ζεýγου, μÝλους της ηγεσßας του ΚΚΕ, και του Θ. ΤσÜτσου, ιδιαßτερου συνεργÜτη του πρωθυπουργοý Γ. ΠαπανδρÝου, που τüνιζε τα ακüλουθα:

 

ΚοινÞ δÞλωση

http://4.bp.blogspot.com/-88qvuUWsnao/UGPl5VVsAxI/AAAAAAAAB4A/qcsXCRWPr24/s400/%CE%95%CE%91%CE%9C.jpg«Πολßτες της ΑθÞνας. Η επιθυμßα και η εντολÞ της εθνικÞς κυβÝρνησης εßναι να ενωθεß üλος ο λαüς και πειθαρχημÝνος και αντÜξιος των αγþνων που διεξÞγαγε να στεφανþσει το Ýργο του με την παραδειγματικÞ τÞρηση της τÜξης. Καλοýμε üλο το λαü της ΑθÞνας, üλες τις πατριωτικÝς οργανþσεις, ΕΑΜικÝς και μη ΕΑΜικÝς, να ενωθοýν στην κοινÞ πßστη για τη λευτεριÜ, τη λαúκÞ κυριαρχßα.

»Οι εθνικÝς δυνÜμεις περιλαμβÜνοντας üλες τις πατριωτικÝς οργανþσεις, ΕΑΜικÝς και μη ΕΑΜικÝς, θα εξασφαλßσουν απüλυτη τÜξη, σýμφωνα με τις αυστηρüτατες εντολÝς της κυβÝρνησης. ΚανÝνα Ýκτροπο και καμιÜ αυτοδικßα δεν θα ταρÜξουν τη χαρÜ της απελευθÝρωσης. Η τιμωρßα των προδοτþν μÝνει Ýργο της κυβÝρνησης. ¼λοι πειθαρχημÝνοι και αδελφωμÝνοι, αντÜξιοι πολßτες της ηρωικÞς ΑθÞνας θα προχωρÞσουμε προς την εγκαθßδρυση της λαúκÞς κυριαρχßας και την οργανικÞ της λειτουργßα. ΣýνθημÜ μας, σýνθημα üλων: Ενüτητα και Πειθαρχßα στην κυβÝρνηση. 29.9.1944».

Σε Üρθρο του «ΡιζοσπÜστη» της αυτÞς ημερομηνßας (3.10.1944) αναφερüταν üτι «ο εθνικüς στρατüς του ΕΛΑΣ αναλαμβÜνει επßσημα απÝναντι στην εθνικÞ κυβÝρνηση και τους ΣυμμÜχους το υπÝροχο καθÞκον της απελευθÝρωσης της χþρας και της εξασφÜλισης μιας αληθινÞς τÜξης...».

Στις 9 Οκτωβρßου 1944 οι Βρετανοß Τσüρτσιλ και Ιντεν Ýφτασαν στη Μüσχα για μια νÝα παρτßδα στο διπλωματικü σκÜκι ανÜμεσα στην αγγλικÞ και τη σοβιετικÞ ηγεσßα. ΑνÜμεσα στα θÝματα των συνομιλιþν στη Μüσχα εξÝχουσα θÝση θα Ýχει και η ΕλλÜδα.

Στις 10 Οκτωβρßου ο κüσμος της ΑθÞνας βρßσκεται πλÝον σε συναγερμü, νιþθει üτι φτÜνει η στιγμÞ που θ' αναπνεýσει και πÜλι ελεýθερος Ýπειτα απü τριÜμισι χρüνια ξενικÞς κατοχÞς.

 

Φεýγουν

http://www1.rizospastis.gr/getImage.do?size=medium&id=27671&format=.jpgΝα πþς περιγρÜφει ο καπετÜνιος του Α' Σþματος Στρατοý του ΕΛΑΣ, Σπýρος ΚωτσÜκης (ΝÝστορας), ως αυτüπτης μÜρτυρας, τις ανεπανÜληπτες στιγμÝς της απελευθÝρωσης της ΑθÞνας το φθινüπωρο του '44: «12 Οχτþβρη, ΠÝμπτη. Απü νωρßς βρισκüμαστε στα γραφεßα του Σþματος και παßρνουμε αναφορÝς απü τις μονÜδες μας. Οι Γερμανοß üλη τη νýχτα Ýφευγαν, μαζικÜ τþρα. Και απü την αρτηρßα της ΙερÜς Οδοý κι απü τα βüρεια προÜστια. Ολη τη νýχτα αδειÜζουν καταυλισμοýς, αποθÞκες, ιδρýματα, υπηρεσßες, γραφεßα. Καßνε χαρτιÜ. Φεýγουν.

Οι συνοικßες και οι συνοικισμοß -μαχüμενες μονÜδες- το 'χουν πÜρει χαμπÜρι και βρßσκονται στο πüδι απü τα χαρÜματα. ΤμÞματÜ μας Ýχουν ακροβολιστεß μÝχρι τους πλαúνοýς δρüμους του κÝντρου - Σýνταγμα, Ομüνοια. Γýρω στις 10 π.μ. αγγελιαφüρος φÝρνει την εßδηση: οι Γερμανοß κατÝβασαν τη σημαßα τους απü την Ακρüπολη. Και σε λßγο Üλλοι: Οι Γερμανοß κατÝθεσαν στεφÜνι στον ¶γνωστο Στρατιþτη. "Εßμαστε Στρατüς ιπποτικüς!" θÝλουν να πουν μ' αυτÞ τη χειρονομßα τους.

»¼μως οι "Ιππüτες", καθþς Ýφευγαν οι τελευταßοι τους, πυροβüλησαν και σκüτωσαν Üοπλους ανθρþπους στην Ομüνοια και στο τÝρμα ΙπποκρÜτους. Κι ýστερα συνÝχεια κι Üλλοι κι Üλλοι αγγελιαφüροι. Οι συνοικισμοß και οι γειτονιÝς ξεχýθηκαν στο κÝντρο. Συγκεντρþνονται πÜνδημα στις δικÝς τους κεντρικÝς πλατεßες, κι απü κει ποτÜμια κατεβαßνουν μ' Ýνα πρωτüφαντο ξÝσπασμα χαρÜς. ΑγκαλιÜζονται, φιλιοýνται, τραγουδÜνε, χορεýουν, φωνÜζουν συνθÞματα. Ανεμßζουν κüκκινες κι ελληνικÝς σημαßες. Σηκþνουν πλακÜτ. ΞεπετÜγονται φλογεροß ρÞτορες. Η Πανεπιστημßου, η Σταδßου, το Σýνταγμα και η Ομüνοια, μια λαοθÜλασσα».

ΑλλÜ οι χαρμüσυνες μÝρες δεν θα κρατÞσουν πολý. Σε λßγο ο ελληνικüς ουρανüς και πÜλι θα σκοτεινιÜσει.