Οι μουσουλμάνοι Πόντιοι που μιλούν αρχαία Ελληνικά

Οι μουσουλμάνοι Πόντιοι που μιλούν αρχαία Ελληνικά
Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012
Πηγή: Εφημερίδα Ιντιπέντεντ
Μπορεί οι περισσότεροι Nεοέλληνες να γνωρίζουν ελάχιστα ή να αγνοούν παντελώς την αρχαία ελληνική γλώσσα… όχι όμως και μία απομονωμένη κοινότητα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία! Αυτή την πιο στενή, ζωντανή και συγγενή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας πιστεύουν ότι ανακάλυψαν γλωσσολόγοι, οι οποίοι εντόπισαν μια απομονωμένη κοινότητα μουσουλμάνων στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίοι μιλούν ελληνική διάλεκτο με εντυπωσιακές ομοιότητες με τα αρχαία. Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Independent, περίπου 5.000 άνθρωποι φαίνεται ότι μιλούν μία διάλεκτο που πλησιάζει εκπληκτικά στην αρχαία ελληνική γλώσσα. Όπως επισημαίνουν ειδικοί γλωσσολόγοι μέσω αυτής της διαλέκτου μπορούν να εξάγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε. Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη της Τραπεζούντας, όπου κάποτε ήταν η αρχαία περιοχή του Πόντου. Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι η διάλεκτος, Romeyka «ρωμαίικα», μια ποικιλία από ποντιακά ελληνικά, έχει δομικές ομοιότητες με την αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα. Επίσης η Romeyka παρουσιάζει και πολλές ομοιότητες με το αρχαίο λεξιλόγιο. Όπως λέει η λέκτορας Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου του Πανεπιστημίου του Cambridge «Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών χαρακτηριστικών που προσθέτουν μια αρχαία ελληνική γεύση στη δομή της διαλέκτου τους, χαρακτηριστικά που έχουν εντελώς χαθεί από τις άλλες σύγχρονες ελληνικές ποικιλίες. Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους. Ο χρήστης της Νέας Ελληνικής θα πει «εγώ δεν μπόρεσα να πάω »αντί« Δεν ήμουν σε θέση να πάω », όμως, στη Romeyka διάλεκτο όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά βρίσκουμε και άλλες χρήσεις που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ πριν παρά μόνο στις λατινογενείς γλώσσες.». Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν η περιοχή αποικίστηκε αρχικά. Αλλά είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτοχθόνων πληθυσμών ή μίας μεταναστευτικής φυλής οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων αποικιοκρατών. Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι’ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923. Για «γλωσσολογικό χρυσωρυχείο» κάνει λόγο η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, Ιωάννα Σιταρίδου, η οποία πριν από λίγους μήνες εντόπισε τη διάλεκτο αυτή ομιλείται στα χωριά που αναφέραμε, δηλαδή στην περιοχής της Τραπεζούντας. H κα Σιταρίδου, επίσης λέει: «Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών χαρακτηριστικών που προσθέτουν μια αρχαία ελληνική γεύση στη δομή της διαλέκτου τους, χαρακτηριστικά που έχουν εντελώς χαθεί από τις άλλες σύγχρονες ελληνικές ποικιλίες. «Ουσιαστικά μιλούν διάλεκτο με λεξιλόγιο και συντακτικό πιο κοντά στην αρχαία παρά στη νέα ελληνική» δηλώνει η κ. Σιταρίδου, μέλος του Συλλόγου για τις Απειλούμενες Γλώσσες και Πολιτισμούς του Κέμπριτζ (CELC), στη βρετανική εφημερίδα «Ιντιπέντεντ». Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους. Ο χρήστης της Νέας Ελληνικής θα πει «εγώ δεν μπόρεσα να πάω »αντί« Δεν ήμουν σε θέση να πάω », όμως, στη Romeyka διάλεκτο όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά βρίσκουμε και άλλες χρήσεις που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ πριν παρά μόνο στις λατινογενείς γλώσσες.». Όπως σχολιάζει και το βρετανικό δημοσίευμα, πρόκειται για συναρπαστική ανακάλυψη «στην περιοχή όπου ο Ιάσων και οι Αργοναύτες αναζητούσαν το Χρυσόμαλλο Δέρας» καθώς, πέρα από τη γλωσσολογική ιδιαιτερότητα, η κοινότητα αυτή είναι και πολιτισμικά μοναδική. Πρόκειται για μουσουλμάνους που μιλούν ελληνικά, χωρίς όμως να γράφουν, και παίζουν την ποντιακή λύρα. Σημάδι της πολιτιστικής και γεωγραφικής τους απομόνωσης είναι επίσης το γεγονός ότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, τα μέλη της κοινότητας παντρεύονται μόνο με άντρες ή γυναίκες από τα χωριά τους. Αξιοσημείωτο είναι, σύμφωνα με την κ. Σιταρίδου, ότι, παρά τις χιλιετίες αλλαγών στην κοινωνικοπολιτική ιστορία της ευρύτερης περιοχής, σε αυτή την απομονωμένη βόρειο-ανατολική γωνιά της Μικράς Ασίας οι άνθρωποι εξακολουθούν να μιλούν ελληνικά. Η μοναδικότητα της διαλέκτου ανοίγει ένα συναρπαστικό παράθυρο στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. «Φανταστείτε να μπορούσαμε να μιλήσουμε με άτομα, των οποίων η γραμματική είναι πιο κοντά στη γλώσσα του παρελθόντος. Αυτή είναι η ευκαιρία που μας δίνουν τα "ρωμαίικα"» εξηγεί η κ. Σιταρίδου. Στο βρετανικό δημοσίευμα υπογραμμίζεται ότι περαιτέρω έρευνα απαιτείται για να αποδειχτεί εάν οι κάτοικοι είναι γνήσιοι απογόνοι των αρχαίων Ελλήνων που δεν δέχτηκαν άλλες επιρροές στο πέρασμα των αιώνων ή αν πρόκειται για απογόνους τοπικών πληθυσμών που υποχρεώθηκαν να μιλούν την ελληνική γλώσσα από τους αρχαίους Ελληνες αποίκους. Για να διαβάσετε στα αγγλικά το δημοσίευμα της εφημερίδας Ιντιπέντεντ Πατήστε ΕΔΩ

Οι μουσουλμάνοι Πόντιοι που μιλούν αρχαία Ελληνικά

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Πηγή: Εφημερίδα Ιντιπέντεντ

Μπορεί οι περισσότεροι Nεοέλληνες να γνωρίζουν ελάχιστα ή να αγνοούν παντελώς την αρχαία ελληνική γλώσσα… όχι όμως και μία απομονωμένη κοινότητα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία!

Αυτή την πιο στενή, ζωντανή και συγγενή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας πιστεύουν ότι ανακάλυψαν γλωσσολόγοι, οι οποίοι εντόπισαν μια απομονωμένη κοινότητα μουσουλμάνων στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίοι μιλούν ελληνική διάλεκτο με εντυπωσιακές ομοιότητες με τα αρχαία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Independent, περίπου 5.000 άνθρωποι φαίνεται ότι μιλούν μία διάλεκτο που πλησιάζει εκπληκτικά στην αρχαία ελληνική γλώσσα.

Όπως επισημαίνουν ειδικοί γλωσσολόγοι μέσω αυτής της διαλέκτου μπορούν να εξάγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη της Τραπεζούντας, όπου κάποτε ήταν η αρχαία περιοχή του Πόντου.

Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι η διάλεκτος, Romeyka «ρωμαίικα», μια ποικιλία από ποντιακά ελληνικά, έχει δομικές ομοιότητες με την αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα. Επίσης η Romeyka παρουσιάζει και πολλές ομοιότητες με το αρχαίο λεξιλόγιο.

Όπως λέει η λέκτορας Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου του Πανεπιστημίου του Cambridge

«Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών χαρακτηριστικών που προσθέτουν μια αρχαία ελληνική γεύση στη δομή της διαλέκτου τους, χαρακτηριστικά που έχουν εντελώς χαθεί από τις άλλες σύγχρονες ελληνικές ποικιλίες.

Η Ιωάννα Σιταρίδου, καθηγήτρια στο Κέμπριτζ, μιλάει για γλωσσολογικό χρυσωρυχείο Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους. Ο χρήστης της Νέας Ελληνικής θα πει «εγώ δεν μπόρεσα να πάω »αντί« Δεν ήμουν σε θέση να πάω », όμως, στη Romeyka διάλεκτο όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά βρίσκουμε και άλλες χρήσεις που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ πριν παρά μόνο στις λατινογενείς γλώσσες.».

Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν η περιοχή αποικίστηκε αρχικά. Αλλά είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτοχθόνων πληθυσμών ή μίας μεταναστευτικής φυλής οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων αποικιοκρατών.

Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι’ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923.

Για «γλωσσολογικό χρυσωρυχείο» κάνει λόγο η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, Ιωάννα Σιταρίδου, η οποία πριν από λίγους μήνες εντόπισε τη διάλεκτο αυτή ομιλείται στα χωριά που αναφέραμε, δηλαδή στην περιοχής της Τραπεζούντας.

H κα Σιταρίδου, επίσης λέει: «Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών χαρακτηριστικών που προσθέτουν μια αρχαία ελληνική γεύση στη δομή της διαλέκτου τους, χαρακτηριστικά που έχουν εντελώς χαθεί από τις άλλες σύγχρονες ελληνικές ποικιλίες.

«Ουσιαστικά μιλούν διάλεκτο με λεξιλόγιο και συντακτικό πιο κοντά στην αρχαία παρά στη νέα ελληνική» δηλώνει η κ. Σιταρίδου, μέλος του Συλλόγου για τις Απειλούμενες Γλώσσες και Πολιτισμούς του Κέμπριτζ (CELC), στη βρετανική εφημερίδα «Ιντιπέντεντ».

Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους. Ο χρήστης της Νέας Ελληνικής θα πει «εγώ δεν μπόρεσα να πάω »αντί« Δεν ήμουν σε θέση να πάω », όμως, στη Romeyka διάλεκτο όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά βρίσκουμε και άλλες χρήσεις που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ πριν παρά μόνο στις λατινογενείς γλώσσες.».

Όπως σχολιάζει και το βρετανικό δημοσίευμα, πρόκειται για συναρπαστική ανακάλυψη «στην περιοχή όπου ο Ιάσων και οι Αργοναύτες αναζητούσαν το Χρυσόμαλλο Δέρας» καθώς, πέρα από τη γλωσσολογική ιδιαιτερότητα, η κοινότητα αυτή είναι και πολιτισμικά μοναδική. Πρόκειται για μουσουλμάνους που μιλούν ελληνικά, χωρίς όμως να γράφουν, και παίζουν την ποντιακή λύρα. Σημάδι της πολιτιστικής και γεωγραφικής τους απομόνωσης είναι επίσης το γεγονός ότι, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, τα μέλη της κοινότητας παντρεύονται μόνο με άντρες ή γυναίκες από τα χωριά τους.

Αξιοσημείωτο είναι, σύμφωνα με την κ. Σιταρίδου, ότι, παρά τις χιλιετίες αλλαγών στην κοινωνικοπολιτική ιστορία της ευρύτερης περιοχής, σε αυτή την απομονωμένη βόρειο-ανατολική γωνιά της Μικράς Ασίας οι άνθρωποι εξακολουθούν να μιλούν ελληνικά. Η μοναδικότητα της διαλέκτου ανοίγει ένα συναρπαστικό παράθυρο στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. «Φανταστείτε να μπορούσαμε να μιλήσουμε με άτομα, των οποίων η γραμματική είναι πιο κοντά στη γλώσσα του παρελθόντος. Αυτή είναι η ευκαιρία που μας δίνουν τα "ρωμαίικα"» εξηγεί η κ. Σιταρίδου.

Στο βρετανικό δημοσίευμα υπογραμμίζεται ότι περαιτέρω έρευνα απαιτείται για να αποδειχτεί εάν οι κάτοικοι είναι γνήσιοι απογόνοι των αρχαίων Ελλήνων που δεν δέχτηκαν άλλες επιρροές στο πέρασμα των αιώνων ή αν πρόκειται για απογόνους τοπικών πληθυσμών που υποχρεώθηκαν να μιλούν την ελληνική γλώσσα από τους αρχαίους Ελληνες αποίκους.

Για να διαβάσετε στα αγγλικά το δημοσίευμα της εφημερίδας Ιντιπέντεντ Πατήστε ΕΔΩ