Αφιέρωμα στο Θεόδωρο Αγγελόπουλο |
Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012 |
Βασίλης Φουρτούνης: δάσκαλος, αναπληρωματικός Αιρετός ΑΠΥΣΠΕ Αττικής |
Βιογραφικά στοιχεία
Ο παγκόσμιας φήμης σκηνοθέτης καταγόταν από τη Μεσσηνία, και συγκεκριμένα από το χωριό Αμπελιώνα της Είρας του Δήμου Οιχαλίας στην οποία μάλιστα ο αδελφός του Νίκος έχει δημιουργήσει ξενοδοχειακή επιχείρηση. Είναι ένα μικρό χωριό στα όρια με το νομό Ηλείας κοντά στην Ανδρίτσαινα. 1953: Εισάγεται στη Νομική Σχολή Αθηνών την οποία εγκαταλείπει στο πτυχίο. 1961: Φεύγει για τη Γαλλία και γράφεται στη Σορβόννη όπου παρακολουθεί μαθήματα γαλλικής φιλολογίας και φιλμολογίας, με καθηγητές τον Ζορζ Σαντούλ και τον Μιτρύ, τους οποίους ξανασυνάντησε αργότερα στην IDHEC. Παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα εθνολογίας με το Λεβί Στρος. Για να αντεπεξέλθει στα έξοδα των σπουδών δουλεύει στη ρεσεψιόν της Cite Universitaire μαζί με τον γλύπτη Γεράσιμο Σκλάβο. 1962-63: Γίνεται δεκτός, ύστερα από εξετάσεις, στην περίφημη σχολή κινηματογράφου IDHEC. Η διαφωνία και σύγκρουσή του με τον καθηγητή της σκηνοθεσίας οδηγεί σε πρόωρη λήξη τις σπουδές του. 1963-64: Συνεχίζει τη φοιτητική του διαδρομή στο Musee de l'homme κοντά στον εθνολόγο - σκηνοθέτη Ζαν Ρους, όπου διδάσκεται το σινεμά-ντιρέκτ. 1964: Επιστροφή στην Ελλάδα. Η επάνοδος στην πατρίδα συνοδεύεται από ένα επεισόδιο με την αστυνομία καθώς βάδιζε ανύποπτος κατά τη διάρκεια διαδήλωσης. Επεισόδιο που τον επηρέασε και άλλαξε την διάθεση και τα σχέδιά του. Τότε η σκηνοθέτις Τώνια Μαρκετάκη του προτείνει να συνεργαστεί σαν κριτικός με την εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή». Προς μεγάλη έκπληξη όλων έμεινε στην Ελλάδα και εργάστηκε ως κριτικός κινηματογράφου. 1965: Οι Φόρμινξ (ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και ο αδελφός του και μάνατζερ του συγκροτήματος), του προτείνουν να γυρίσει μια ταινία Αμερικανικής παραγωγής που θα προωθούσε την περιοδεία τους στην Αμερική. Τότε, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, κάνει και το πρώτο του γύρισμα στη Θεσσαλονίκη, στο Παλαί ντε Σπόρ, στη διάρκεια συναυλίας του συγκροτήματος, με 8.000 θεατές. Η περιοδεία ματαιώθηκε και οι «Φόρμινξ» δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 1968: «Εκπομπή» πρώτη ταινία μικρού μήκους. Συμμετοχή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο κριτικών. 1969: Την 1η Σεπτεμβρίου κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του ιστορικού περιοδικού «Σύγχρονος κινηματογράφος». Συνιδρυτές ο Θ. Αγγελόπουλος με τον Β. Ραφαηλίδη. Οι δυο τους συνέλαβαν την ιδέα της οργάνωσης και εκτέλεσης ενός θεωρητικού περιοδικού για τον κινηματογράφο που θα παρακολουθούσε και θα σχολίαζε την σύγχρονη πρωτοπορία. Στη συντακτική επιτροπή οι : Τώνης Λυκουρέσης, Γιώργος Κόρρας, Λάκης Παπαστάθης, Κώστας Σφήκας, Ρούλα Μητροπούλου, Ρίτσα Ντάκου. Οργάνωση και διεκπεραίωση : Παντελής Βούλγαρης. 1970: «Αναπαράσταση». Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία. Σαρώνει τα βραβεία του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο Ζώρζ Σαντούλ για την καλύτερη ταινία που προβλήθηκε στη Γαλλία το 1971. Καλύτερη ξένη ταινία στο Φεστιβάλ του Hyeres (1971). Ειδική μνεία της FIPRESCI (Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου) στο Φεστιβάλ Βερολίνου (1971). 1972: «Μέρες του '36» Βραβείο σκηνοθεσίας και φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο της FIPRESCI στο Φεστιβάλ Βερολίνου (1972). 1974-75: «Ο Θίασος». Εικοσιπέντε διεθνή βραβεία. Κάννες (1975) από τη FIPRESCI., Ταορμίνα Βερολίνο (Βραβείο ΙΝΤΕΡΦΙΛΜ), Λονδίνο (1979,Καλύτερη ταινία της χρονιάς), Ιαπωνία (Καλύτερη ταινία της χρονιάς), Θεσσαλονίκη (1975, Βραβεία καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, Α αντρικού και Α γυναικείου ρόλου, ΠΕΚΚ). Καλύτερη ταινία της δεκαετίας 1970 - 1980 από την Ένωση Ιταλών κριτικών. Βραβείο BFΙ, καλύτερη ταινία της χρονιάς. Ανάμεσα στις 100 καλύτερες ταινίες στην Ιστορία του Παγκόσμιου Κινηματογράφου από μια Διεθνή επιτροπή κριτικών και ιστορικών του Κινηματογράφου 1977: «Κυνηγοί». Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών. Βραβείο Καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ του Σικάγο. Βραβείο της Ένωσης Τούρκων Κριτικών. 1979: Στη διάρκεια των γυρισμάτων του «Μεγαλέξανδρου» γνωρίζει τη Φοίβη Οικονομοπούλου, διευθύντρια παραγωγής, η οποία είναι από τότε η σύντροφος της ζωής του. 1980: «Ο Μεγαλέξανδρος». Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας, Βραβεία της FIPRESCI και Cinema Nuovo στο ίδιο φεστιβάλ. Βραβείο της ΠΕΚΚ στη Θεσσαλονίκη. 1980: Γεννιέται η πρώτη του κόρη Άννα. 1981: «Χωριό ένα, κάτοικος ένας» (διάρκεια 20'). Τηλεοπτική παραγωγή της ΥΕΝΕΔ. Αναφέρεται στην εγκατάλειψη του χωριού Νέα Σεβάστεια του νομού Θεσσαλονίκης από τον τελευταίο του κάτοικο. 1982: Γεννιέται η Κατερίνα, δεύτερη κόρη. 1983: «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη». Μια διαφορετική Αθήνα. Της ιστορίας και του προσωπικού μύθου του σκηνοθέτη (διάρκεια 43'). Ποίηση : Σεφέρη, Λειβαδίτη. Μουσική : Χατζηδάκη, Κηλαηδόνη, Σαββόπουλου. 1984: «Ταξίδι στα Κύθηρα». Βραβείο σεναρίου στις Κάννες. Βραβείο FIPRESCI καλύτερης ταινίας. Κρατικά βραβεία Καλύτερης ταινίας, Σεναρίου, Α' ανδρικού ρόλου, Α' γυναικείου ρόλου, Σκηνογραφίας, Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ Ρίο ντε Τζανέϊρο (1984). 1985: Γεννιέται η Τρίτη κόρη, η Ελένη. 1985: Chevalier dans lordre des Arts et des Letrres από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλικής Δημοκρατίας. 1986: «Ο Μελισσοκόμος». Επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ Βενετίας. 1988: «Τοπίο στην ομίχλη». Αργυρό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Βραβείο FELIX Καλύτερης Ευρωπαϊκής ταινίας από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. 1991: «Το μετέωρο βήμα του πελαργού». Επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών. 1992: Του απονέμεται το παράσημο του «Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής» από την Γαλλική Δημοκρατία. 1995: «Το βλέμμα του Οδυσσέα». Grand Prix της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών καθώς και το βραβείο της FIPRESCI. Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου, βραβείο FELIX (των κριτικών) καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας . Καλύτερη ταινία της χρονιάς 1995: Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου των Βρυξελλών. 1997: Του απονέμεται το παράσημο «Officier dans l'Ordre des Arts et des Lettres», από το Centre National de la Cinematographie στη Γαλλία. 1998: «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα». Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ των Καννών, και το Prix Ecumenique. Κρατικό βραβείο καλύτερης Ελληνικής ταινίας για το 1998. Βραβείο σκηνοθεσίας. Βραβείο σεναρίου. 1999: Officier de la legion d'honneur, από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. 1999: Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου «Universite Paris X Nanterre». 2001:Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Essex στην Αγγλία 2004: Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου "Stendhal-Grenoble3" στη Γαλλία 2004: «Τριλογία Ι: Το λιβάδι που δακρύζει» Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI). Καλύτερη Ευρωπαϊκή ταινία για το 2004. 2005: Του απονέμεται το παράσημο «Grande Officiale del Ordine al Merito della Repubblica Italiana» 2007: Eπίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου «Sheffield» στην Αγγλία 2008: Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Ρώμης, Ιταλία 2008: Επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Δυτικής Μακεδονίας , Ελλάδα 2009: Τριλογία 2 , «Η Σκόνη του Χρόνου», Επίσημη Συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Βερολίνου 2009: Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 2010: Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Ισμίρ, Τουρκία 2012: «Η Άλλη Θάλασσα», Μεγάλου μήκους ταινία σε παραγωγή με πρωταγωνιστή τον Τόνι Σερβίλλο, που δεν πρόλαβε να τελειώσει. http://www.theoangelopoulos.com/cv_gr.htm |