Αν δεν Ýκαναν καζοýρα οι τüτε οι Χαλανδραßοι στο Σπýρο Λοýη και την παρÝα του, εßναι σßγουρο üτι ο Λοýης δεν θα κÝρδιζε το χρυσü μετÜλλιο στο μαραθþνιο δρüμο των πρþτων Ολυμπιακþν αγþνων του 1896.
Αυτü το γεγονüς προκýπτει απü τη συνÝντευξη που παραχþρησε στην εφημερßδα της εποχÞς «ΑθηναúκÜ ΝÝα».
Και βÝβαια μπορεß αυτÞ η συνÝντευξη που δüθηκε απü Ýναν πρωταγωνιστÞ των Ολυμπιακþν Αγþνων, 39 χρüνια μετÜ τη νßκη του, το1935, αλλÜ και 115 χρüνια απü εκεßνη τη μεγαλειþδη στιγμÞ μÝχρι σÞμερα, να πÜψει ποτÝ να θεωρεßται επßκαιρη; Νομßζουμε πþς üχι και γι’ αυτü τη δημοσιεýουμε.
Δεν πρüκειται να αλλÜξουμε οýτε μßα φρÜση απü üσα εßπε εκεßνη την ημÝρα ο Λοýης, Ýστω και αν ορισμÝνες λεπτομÝρειες ßσως να μη τις θυμüταν επακριβþς, ýστερα απü 39 χρüνια, γιατß Þταν τüτε 65 χρονþν, κÜτι που ομολüγησε αρκετÝς φορÝς με χαμüγελο.
Σημαντικü üμως εßναι να παρατηρÞσουμε üτι Þταν παραδεκτü üτι και τüτε ακüμα, οι συγχωριανοß του, δεν μποροýσαν να τον νικÞσουν στην πεζοπορßα. Η συνÝντευξη δüθηκε στο σπßτι του και ο ßδιος προσÝφερε στο δημοσιογρÜφο της εφημερßδας «ΑθηναúκÜ ΝÝα» καφÝ και σταφýλια απü την δικÞ του κληματαριÜ.
Ολüκληρη η συνÝντευξη
|
O τερματισμüς του Λοýη στο Παναθηναικü στÜδιο 1896 |
¿στε δεν εßχες σκοπü να μετÜσχεις στους αγþνες;
«¼χι, οι αγþνες Üρχιζαν την ΚυριακÞ του ΠÜσχα και εγþ τη ΜεγÜλη ΠÝμπτη δεν εßχα ιδÝα üτι θα Ýτρεχα. Εγνþριζα μονÜχα üτι ο Παπασυμεþν απü το Μαροýσι και ο ΚαλαντζÞς Þ ΚαρρÜς απü το ΧαλÜνδρι, επροπονοýντο στον μαραθþνιο και θα Ýτρεχαν δοκιμαστικþς. Η επιτροπÞ εßχε δηλþσει üτι üποιος τρÝξει σε τρεßς þρες και πÝντε λεπτÜ, θα εßχε το δικαßωμα να μετÜσχει στους Ολυμπιακοýς. Πολλοß Μαρουσιþτες πÞγαμε να παρακολουθÞσουμε τη δοκιμÞ, στην οποßα ο Χαλανδριþτης πÝρασε τον Μαρουσιþτη. Γυρßζοντας στο χωριü μας περÜσαμε μÝσα απü το ΧαλÜνδρι και ακοýσαμε κοροúδßες απü τους Χαλανδριþτες για το πÜθημα του δικοý μας. Δεν μποροýσαμε να το χωνÝψουμε και αποφασßσαμε να εκδικηθοýμε. Ο Μουσοýρης, ο ΛαυρÝντης, ο αδελφüς του Παπασυμεþν, εγþ και Ýνας Üλλος κατεβÞκαμε το ΜεγÜλο ΣÜββατο στην ΑθÞνα και δηλþσαμε στην επιτροπÞ üτι θÝλουμε να τρÝξουμε. Μας εßπαν να κÜνουμε μßα δοκιμÞ και αν τρÝξουμε κÜτω απü τρεßς þρες και πÝντε λεπτÜ, θα μας εδÝχοντο στους Ολυμπιακοýς. Οι συγχωριανοß μας Ýκαναν Ýρανο και μας αγüρασαν αθλητικÜ παποýτσια, 25 δραχμÝς στοßχιζαν τüτε. Τη ΔευτÝρα του ΠÜσχα ξεκινÞσαμε για τον Μαραθþνα».
|
|
H παρÝλαση στη λÞξη των αγþνων |
|
Η απονομÞ |
|
Και πüτε θα γινüταν ο μαραθþνιος δρüμος;
«¾στερα απü τÝσσερις μÝρες. Πρþτος τερμÜτισε ο ΛαυρÝντης. Εγþ Þλθα πÝμπτος γιατß με εßχε πιÜσει πüνος αλλÜ Þμουνα στην þρα μου. Την Üλλη μÝρα Þμουνα πιασμÝνος και προσπαθοýσα με μασÜζ να ξεμουδιÜσω. Τρεις μÝρες αργüτερα, τη παραμονÞ του αγþνα για τους Ολυμπιακοýς, πÞγαμε στον Μαραθþνα και το βρÜδυ μας φιλοξÝνησε ο δÞμαρχος. Δεν πßστευα üτι θα κερδßσω γιατß Þμουνα ακüμα πιασμÝνος. ¼ταν Þρθε η þρα, Ýνας απü την ΟλυμπιακÞ ΕπιτροπÞ Ýβγαλε λüγο σε ξÝνη γλþσσα και ελληνικÜ και μας εßπε πþς εκεßνη Þταν η μεγÜλη μÝρα της ΕλλÜδος. Δεν καταλÜβαινα γιατß Þταν μεγÜλη μÝρα, το κατÜλαβα αργüτερα. Εκεßνη τη στιγμÞ, σκεπτüμουν πως ο δρüμος Þταν πολýς και με παρηγοροýσε üτι εßχα το δικαßωμα να σταματÞσω αν Ýβλεπα πως δεν μπορþ να συνεχßσω».
¸φυγες αμÝσως μπροστÜ...
«¼χι, Ýως το ΠικÝρμι, στα μισÜ του δρüμου, Þμουν Ýκτος. Πρþτος ερχüταν ο ΓÜλλος, δεýτερος Ýνας Αυστραλüς και Üλλοι. Απü το ΠικÝρμι και ýστερα, Üρχισα να τους πιÜνω Ýναν - Ýναν και στην Αγßα ΠαρασκευÞ, Ýφθασα τον πρþτον. Απü κει και πÝρα διατÞρησα τη πρþτη θÝση».
Τι αισθÜνθηκες üταν μπÞκες πρþτος στο στÜδιο;
«Τßποτα. Πεινοýσα... ¾στερα απü τüσο δρüμο...»
Ο πρþτος Μαραθþνιος δρüμος
O óõíôáãìáôÜñ÷çò Ðáðáäéáìáíôüðïõëïò, ðïõ Þôáí õðåýèõíïò ãéá ôïõò áãþíåò, Ýδωσε το σÞμα εκκßνησης στον Μαραθþνα. Δεκατρεßς δρομεßς απü την ΕλλÜδα και τÝσσερις αθλητÝς απü Üλλα Ýθνη Ýλαβαν μÝρος.
Ο ΓÜλλος Albin Lermusiaux που εßχε πÜρει και χÜλκινο στα 1500 μÝτρα μπÞκε νωρßς μπροστÜ και προηγεßτο.
Στο ΠικÝρμι ο Λοýης σταμÜτησε σε Ýνα καφενεßο και ζÞτησε να πιει Ýνα ποτÞρι κρασß, λÝγοντας üτι θα τους φτÜσει και θα τους προσπερÜσει üλους πριν απü το τÝλος.
ΜετÜ το 32ο χιλιüμετρο, ο Lermusiaux κατÝρρευσε απü την εξÜντληση. Το προβÜδισμα ανÝλαβε τþρα ο Αυστραλüς Teddy Flack που πρωτýτερα εßχε πÜρει μετÜλλιο στα 800 και 1500 μÝτρα. Ο Λοýης Üρχισε να ελαττþνει την απüσταση, μÝχρι που και ο Αυστραλüς, που δεν Þταν συνηθισμÝνος στις μεγÜλες αποστÜσεις, κατÝρρευσε μερικÜ χιλιüμετρα αργüτερα, αφÞνοντας το τελικü προβÜδισμα στον Λοýη.
Δýο þρες και 58 λεπτÜ μετÜ την εκκßνηση το πλÞθος στο Ολυμπιακü ΣτÜδιο υποδεχüταν τον πρþτο νικητÞ ζητωκραυγÜζοντας «¸λλην, ¸λλην!».
Ο Λοýης μπÞκε στο στÜδιο, üπου τον υποδÝχτηκε ο λαüς μαζß με δυο πρßγκιπες, τον κατοπινü διÜδοχο του θρüνου Κωνσταντßνο και τον πρßγκιπα Γεþργιο.
|
|
Ο Σπýρος Λοýης |
Το Ýπαθλο του Λοýη απü τον βασιλιÜ Þταν Ýνα
Üλογο και μια τετρÜτροχη καρüτσα, να
κουβαλÜει νερü στην ΑθÞνα |
Ο βασιλιÜς Γεþργιος ρþτησε τον Λοýη τι δþρο θα Þθελε να του προσφÝρει, και εκεßνος του απÜντησε: «¸να γαúδουρÜκι να με βοηθÜει να κουβαλÜω το νερü.» και αυτüς του Ýδωσε Ýνα Üλογο και μια τετρÜτροχη καρüτσα
ΜετÜ τους Ολυμπιακοýς γýρισε στο χωριü του και δεν πÞρε μÝρος σε κανÝναν Üλλο αγþνα δρüμου. ¸ζησε μια ζωÞ Þρεμη, εργαζüμενος ως αγρüτης, και αργüτερα ως τοπικüς αστυνομικüς.
ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ |