Φρεντ Μπουασονά, ο φιλέλληνας φωτογράφος των αρχών του 20ου αιώνα

Φρεντ Μπουασονά, ο φιλέλληνας φωτογράφος των αρχών του 20ου αιώνα
Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011
Βασίλης Φουρτούνης: δάσκαλος, αναπληρωματικός Αιρετός ΑΠΥΣΠΕ Αττικής
Πατήστε Εδώ για να δείτε τη συλλογή των 155 φωτογραφιών του
Ο Φρεντ Μπουασονά, (1858-1946 Γενεύη) ήταν Γαλλοελβετός φωτογράφος, ιδιαίτερα γνωστός για την φωτογραφική τεχνική του αλλά και την εκτεταμένη φωτογράφιση του ελληνικού χώρου επί τριάντα περίπου έτη, μαζί με τον συνοδοιπόρο του Ντανιέλ Μπο-Μποβί, διευθυντή της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης. Το έργο του, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον στην Ελλάδα θεωρείται εν γένει «πρωτοποριακό αλλά και καθοριστικό για την εξέλιξη της ελληνικής φωτογραφίας κατά τον 20ό αιώνα» Η οικογένεια των Μπουασονά κατάγεται από τη νότια Γαλλία, από το Livron, ένα χωριό κοντά στη Μασσαλία. Όταν στη Γαλλία το κλίμα για τους προτεστάντες έγινε εχθρικό οι πρόγονοι του Φρεντ - μαζί με πολλές άλλες οικογένειες- αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Γενεύη. Η καταγωγή της οικογένειας έκανε τον Φρεντ να πιστεύει πως ήταν απόγονος γενναίων Ελλήνων θαλασσοπόρων... Γόνος «φωτογραφικής δυναστείας», ως περιγράφεται, o νεαρός Μπουασονά φέρεται ως πολύπλευρο ταλέντο που συνδύαζε τα σπορ (αλπινισμός), τη μουσική και τις καλές τέχνες. Επηρεασμένος από τον δάσκαλό του Ούγγρο Κόλερ, ανέπτυξε τη δική του τεχνική στη φωτογραφία, η οποία, μαζί με τη χρήση νέων υλικών, τού απέφερε πολλές διεθνείς διακρίσεις, μεταξύ άλλων το πρώτο βραβείο της παγκόσμιας έκθεσης του Παρισιού. Το εργαστήριο που κληρονόμησε από τον πατέρα του το διαχειρίστηκε μαζί με τον χημικό αδελφό του Εντμόν-Βικτόρ. Η ορθοχρωματική πλάκα, δική τους επινόηση έδινε βελτιωμένο φωτογραφικό αποτέλεσμα. Εκείνα τα χρόνια ο Μπουασονά ασχολιόταν κυρίως με προσωπογραφίες, οι οποίες ήταν και πιο προσοδοφόρες. Ήδη στα 1900 το εργαστήριο πήγαινε πολύ καλά και το 1901 ο Μπουασονά άνοιξε ένα υποκατάστημα στο Παρίσι και ένα στη Ρεμς. Φωτογραφίζοντας το Mont-Blanc, με τηλεφακό κατασκευασμένο στην Αγγλία, κατόρθωσε να διακρίνει το μπλε του ουρανού από το λευκό του χιονιού στη φωτογράφισή του, διαμορφώνοντας μια φωτογραφία που έκανε τον γύρο του κόσμου Το 1903, μαζί με τον Ντανιέλ Μπο-Μποβί, ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το 1907 επανήλθε και το 1913, πάλι με τη συντροφιά του Μποβύ και με τον λιτοχωρίτη κυνηγό Χρήστο Κάκκαλο, είναι ο πρώτος που ανέβηκε στον Μύτικα, την υψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Το 1930 πραγματοποίησε το τελευταίο του ταξίδι στην Ελλάδα και επισκέφθηκε το Άγιο Όρος. Οι φωτογραφίες που τράβηξε εκεί αφορούν τη μοναστική αρχιτεκτονική, είτε ως γενικά πλάνα των εσωτερικών αυλών, είτε ως πιο κοντινά και λεπτομερειακά, ενώ εντυπωσιακή είναι η απόλυτη απουσία απεικόνισης θρησκευτικής τελετής ή λειτουργίας - στοιχείο που καταδεικνύει την προσαρμογή του φωτογράφου στο αυστηρό τυπικό της αγιορειτικής κοινωνίας. Πέθανε στη γενέτειρά του, τη Γενεύη, το 1946. Μέσα από τις φωτογραφίες και τα λευκώματά του παρουσιάζει ένα πανόραμα της Ελλάδας του μεσοπολέμου, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για την Ελλάδα την ίδια περίοδο. Ο καλλιτέχνης, πέρα από το καταγραφικό ενδιαφέρον του για όλα όσα εξαφανίζονται, μας δίνει μια εικόνα της Ελλάδας που εκτείνεται πέρα από την εθνογραφική μαρτυρία. Η μεγάλη πίστη και ο θαυμασμός του για τη χώρα αυτή μεταδίδονται μέσα από το έργο του με μια τρυφερότητα και μια αγάπη που η δύναμη τους ακόμη και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, δίνει ψυχή σ’ αυτά τα κομμάτια χαρτιού, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν παραμείνει απλές φωτογραφίες.... Λίγοι αγάπησαν την Ελλάδα όσο ο Φρεντ Μπουασονά. Ο ίδιος έγραψε στα 1910: «Αυτός ο λαός, τόσο στις ακτές όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ο ψαράς της Αίγινας, ο γεωργός της Αργολίδας, ο βοσκός του Χελμού ή του Παρνασσού, όλος αυτός ο λαός έχει τόσο σπινθηροβόλο πνεύμα, τόση καλοσύνη, τόσο πάθος για την ελευθερία, μια τέτοια λατρεία για το παρελθόν του, μια τέτοια προσήλωση στις αρχαίες συνήθειες...». Και ο Ντανιέλ Μπο-Μποβί, πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης, ο οποίος συνταξίδεψε με τον Μπουασονά στην Ελλάδα, είπε σε μια διάλεξη το 1931: «Στην Ελλάδα, όπου άλλοι δεν πήγαιναν παρά γυρεύοντας ερείπια, εμείς ανακαλύπταμε μια φύση και έναν λαό. Και από τότε το σχέδιό μας ήταν όχι μόνο να ασχοληθούμε με τη λαμπρότητα των αρχαίων μνημείων αλλά να ξαναζωντανέψουμε τα τοπία που τα Βιβλιογραφία «Fred Boissonnas» ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΖΕΝΑΚΟΣ - Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2002 εφ. Το Βήμα Μπουασονά Φρέντ – Frederic Boissonnas (1858-1946) http://openarchives.gr/view/415653 http://thesprotia-news.blogspot.com/2010/01/frederic-boissonnas-1858-1946.html http://www.fotoart.gr/arthra/stathatos/fredboissonnas.htm http://www.hch.culture.gr/newtypo/index.php?id=110 Ελλάδος περιήγησις, Εκδ. ΜΙΛΗΤΟΣ 2009, ISBN 978-960-464-002-7 Les Alpes Valaisannes. Georges Bridel, 1911, Lausanne. "La route du Loetschberg" Jegerlehner Johannes 1917, Genève http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4657309 Des Cyclades en Crète au gré du vent. Πρόλογος Gustave Fougères. Αρχαιολογικές σημειώσεις G. Nicole. Genève, Boissonnas & Co. Éditions d'Art et de Sciences, 1919 La Dent du Midi, Champery, et le Val d'Illiez. Με τη συνεργασία του H.-F. Montagnier. Geneve, Editions d'Art Boissonnas, 1923 http://krasodad.blogspot.com/2010/09/blog-post_8810.html
Δείτε τις 155 φωτογραφίες απ’ όλη την Ελλάδα, που μπορέσαμε να συλλέξουν και να σας παρουσιάσουμε
Ακράτα, αυλές, 1903 Άνδρες στο δρόμο της Ανδρίτσαινας, 1903 Ανδρίτσαινα, αγορά, 1903 Ολυμπία - Αλφειός 1903 Ανδρίτσαινα, εσωτερικό σπιτιού, 1903 Αργοστόλι 1903 Εύβοια - Χαλκίδα 1903 Ακράτα 1903 Μέγα Σπήλαιο 1903 Καλάβρυτα 1903 Χελμός 1903 Καρύταινα Αρκαδίας 1903 Ταΰγετος 1903 Στυμφαλία Στη σκιά της θημωνιάς 1903 Βοσκοί στην κορυφή του Παρνασσού, 1903 Γαστούρι Κέρκυρας, στην πηγή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, 1903 Γιορτή στο Γαστούρι Κέρκυρας, 1903 Γαστούρι Κέρκυρας-Ανάσταση 1903 Κερκυραίες στην έξοχη, 1903 Ζεμενό Κορινθίας oικογένεια, 1903 Ζεμενό Κορινθίας, ο Fred και ο Daniel τσουγκρίζουν τα ποτήρια με τους οδηγούς των ζώων τους, 1903 Ζεμενό Κορινθίας, οικογένεια ιερωμένου, 1903 Λαγκάδια Αρκαδίας, 1903 Πρόβατα κάτω από την Ακρόπολη, 1903 Τίρυνθα, 1903 Το κάστρο Λάρισα του Άργους, 1903 Το λιμάνι του Ναυπλίου, 1903 Ο Fred Boissonnas φωτογραφίζει την Ακρόπολη, 1907 Πειραιάς 1907 Έδεσσα, 1908 Εσωτερική άποψη της Ροτόντας λίγο πριν από την απελευθέρωση, Θεσσαλονίκη 1900 - 1917 Μετέωρα, ανάβαση του Fred Boissonnas με το καλάθι, 1908 Μετέωρα, το μαγκάνι, 1908 Ο Παρθενώνας μετά τη βροχή, 1908 Παρθενώνας, 1908 Πειραιάς 1908 Πήλιο - Πορταριά 1908 Το Ερέχθειο, 1910 Θεσσαλονίκη 1908 Eσωτερικό σπιτιού, Κρήτη, 1911 Εύβοια 1911 Άγιος Νικόλαος Κρήτης. Λιμάνι, 1910 – 1911 Χανιά - το φρούριο του Φίρμα 1911 Χανιά - η πύλη και το νεώριο 1911 Χανιά – πλανόδιος μανάβης 1911 Χανιά 1911 Μουρνιές σπίτι Βενιζέλου 1911 Σφακιά, 1911 Λιμάνι Ηρακλείου Κρήτης, 1911 Ιεράπετρα, 1911 Αγ. Δέκα -οικία Ηλιάκη 1911 Μύλος στη Μαρώνεια Σητείας Κρήτης 1911 Οι αδελφοί Μάντακα στο χωριό Λάκκοι, Κρήτη, 1911 Οικογένεια Μάντακα στο χωριό Λάκκοι, Κρήτη, 1911 Ομαλός, Κρήτη, 1911 Ρέθυμνο Κρήτη, βαρελάδικο1911 Εσωτερικό σπιτιού στο χωριό Λάκκοι, Κρήτη, 1911 Αμοργός, γυναίκες, 1911 Αμοργός, Το γνέσιμο 1911 Κλεισούρα Καστοριάς, εσωτερικό αρχοντικού, 1911 Μακεδονία, λίχνισμα, 1911 Σαντορίνη 1911 Το μάζεμα της ελιάςμε το χέρι, στην Πρέβελη Κρήτης, 1911 «Βλέπουμε τη Λιόψη (Ασπρoκκλήσι Θεσπρωτίας) και το υπέροχο παλάτι του Ντίνο Μπέη» γράφει σε γράμμα του Fred Boissonnas προς τη γυναίκα του, Πέμπτη 22 Μάη του 1913 Ήπειρος 1913 προς Κόνιτσα 1913 Άνδρες και σκυλιά στο δρόμο Πρέβεζας Ιωαννίνων, 1913 Γυναικείος χορός στο Δελβινάκι Ιωαννίνων, 1913 Δελβινάκι Ιωαννίνων, πρόκριτοι, 1913 Δελβινάκι, γυναίκα με τα νεροβάρελα πάει στη βρύση1913 Δελβινάκι, οικογενειακή φωτογραφία1913 Δελβινάκι, στο χοροστάσι, 1913 Ζεμενό Κορινθίας, η οικογένεια του ιερέα, 1913 Γυναίκα της Ηπείρου με Ξύλινη κούνια και σακούλι, Ήπειρος, 1913 Θεσσαλονίκη, 1913 Ιωάννινα, η λίμνη με το κάστρο, 1913 Ιωάννινα, Λίμνη, πλύσιμο ρούχων 1913 Καβαλάρι Ζαγορίου, παλικάρι, 1913 Ζαγόρι 1913 Καστρί Πρεβέζης, Ιερέας στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο εκκλησιά, 1913 Κοκκινόπουλο, Ελασσόνας, 1913 Κόνιτσα, Μεσογέφυρα, χωρικοί 1913 Κόνιτσα, Μεσογέφυρα, 1913 Κοπάδι στον Όλυμπο, 1913 Μακεδονία, φρουρός σε φυλάκιο, 1913 Μέτσοβο, 1913 (Προσέξτε το χαμόγελο και το νάζι του μικρού κοριτσιού) Μέτσοβο, στη βρύση, 1913 Πανοραμική φωτογραφία με τη Ντούλκα (Όλυμπος) στο βάθος. Μάης του 1913 Μπάγια (Κήποι) Ζαγορίου, γυναίκα, 1913 Μπαγιά Κήποι Ζαγορίου, γυναίκες, 1913 Μύτικας, Όλυμπος, 1913 Ο οδηγός, Χρήστος Κάκαλος στον Ολύμπο, 1913 Όλυμπος, 1913 Όλυμπος, το «ΠΑΝΘΕΟΝ», 1913 Παραμυθιά - Φωτογραφία από την αυλή του αρχοντικού του Ρίγγα, 1913 Παραμυθιά, η περίφημη Σκαλοπούλα με την Καμάρα το 1913 Παραμυθιά, κρεοπωλεία, 1913 Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, A 1913 Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, Β 1913 Παραμυθιά, οικία Ρίγγα, Γ 1913 Παραμυθιά 1913 Παραμυθιά 1913 Παραμυθιά 1913 Παραμυθιά, κοπέλες γνέθουν και πλέκουν. 1913 Πάργα, 1913 Πάργα, 1913 Πριόνια (1100 μ.), Όλυμπος, 1913 Στρυμώνας, 1913 Το γεφύρι της Άρτας, 1913 Το γεφύρι της Γκούμανης Θεσπρωτίας, 1913 Το αρχοντικό του Γεωργίου Ρίγγα ο οποίος φιλοξένησε τον Fred Boissonnas, Παρασκευή 23 Μάη του 1913 Φιλιάτες, εξοχή, 1913 Φιλιάτες, εξοχή, A 1913 Φιλιάτες, 1913 Φιλιππιάδα, 1913 Όλυμπος, πριονοκορδέλα, 1914 Όλυμπος, καταυλισμός κτηνοτροφών, 19414 Πίνδο, κάτω από τα πλατάνια, 1914 Παζάρι στα Ιωάννινα, 1915 Παραμυθιά, αγορά, 1915 Ίος, στον τάφο του Ομήρου, 1918 Κρήτη - Σπιναλόγκα 1918 Κρήτη - Σπιναλόγκα 1918 Κρήτη, προαύλιο σπιτιού, 1919 Κρήτη, λιμάνι Χανίων, 1919 Αθήνα, καθημερινή ζωή, 1920 Αθήνα, οδός Αθηνάς, 1920 Αθήνα, οδός Ερμού, 1920 Αθήνα, Πλάκα, 1920 Αθήνα - Ζάππειο 1920 Η Ακρόπολη από το Θησείο, 1920 Κηφισιά, 1920 Γειτονιά της Θεσσαλονίκης, τη δεκαετία του 20 Χανιά, Βενετσιάνικη πόρτα, 1920 Χανιά, Πλατεία Μαυροβουνίου, 1920 Ηράκλειο, λεωφόρος Καλοκαιρινού, 1920 Ηράκλειο, λεωφόρος Καλοκαιρινού, 1920 Ηράκλειο, κρήνη Μοροζίνι, 1920 Άγιος Νικόλαος, 1920 Άγιο Όρος - Μονή Ιβήρων, 1928 Άγιο Όρος, 1928 Άγιο Όρος, 1928 Άγιο Όρος, καλόγεροι, 1928 Άθως, μονή μεγίστης Λαύρας, 1928 Μοναχοί του Αγίου Όρους, από την επίσκεψή του στο Περιβόλι της Παναγιάς, το 1928 Μονή Αγίου Παύλου, αρσανάς, 1928 Μονή Βατοπαιδίου. 14-27 Αυγούστου 1928 Άθως, τράπεζα, 1928 Οδοιπορικό στο Άθω 1928 Οδοιπορικό στο Άθω 1928 Οδοιπορικό στο Άθω 1928 Φυλακές Ναυπλίου, 1928 Η Ακρόπολη Γέροντας με τσαρούχια Σούνιο