To 2022 εξελίσσεται, για την ελληνική αγορά ακινήτων, ως συνέχεια της γενικής τάσης ανάκαμψης από το 2021 παρά τα σημαντικά δομικά προβλήματα όπως η μεγάλη βόμβα του κόστους ενέργειας, κόστους κατασκευής, πληθωρισμού και της ακρίβειας των δομικών υλικών. Συνοπτικά τα σημαντικότερα στοιχεία που την χαρακτηρίζουν είναι:
- H διατήρηση της οικοδομικής δραστηριότητας του 6μήνου στο επίπεδο του 2021
- Η ετήσια άνοδος των ζητούμενων τιμών πώλησης κατοικιών για το 2022 και των ζητούμενων τιμών μίσθωσης για το 2022 που ξεπερνάει το 10%.
- Η δυναμική των μεταβιβάσεων ακινήτων, αγοραπωλησιών και γονικών παροχών που έφτασαν, βάσει δηλώσεων φόρου τις 130.000€ το 9μηνο του 2022.
- Οι επενδύσεις για την αγορά ακινήτων, κατέγραψαν μεγάλη δυναμική επίσης, αφού στο επτάμηνο του 2022 έφτασαν κατ’ εκτίμηση τα 750εκ ευρώ, ωστόσο είναι ακόμη σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (κάτω του 1%).
Η αγορά κατοικίας υψηλών προδιαγραφών είναι η περισσότερο ελκυστική, ενώ υψηλό ενδιαφέρον υπάρχει, ειδικά από το εξωτερικό, για εξοχικές κατοικίες επίσης υψηλών κτιριακών προδιαγραφών και από επενδυτικά κεφάλαια, ΑΕΕΑΠ και μεγάλες επιχειρήσεις για την αγορά γραφείων και Logistics. Παρόλα αυτά η ανάκαμψη δεν χαρακτηρίζεται ούτε ως μαζική ούτε ως δυναμική. Με απλά λόγια είναι ακόμη ένα παιχνίδι για λίγους με την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών να μην μπορούν να συμμετέχουν και να επενδύσουν στην αγορά ακινήτων. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους όπως:
- Η περιορισμένη ανάκαμψη του διαθέσιμου εισοδήματος
- Η περιορισμένη ανάκαμψη των θέσεων εργασίας
- Η έλλειψη σημαντικών αποταμιεύσεων
- Η διστακτική αύξηση του υγιούς δανεισμού
- Η μεγάλη αύξηση του κόστους ζωής και κυρίως της ενέργειας
- Η μεγάλη αύξηση του κόστους μίσθωσης, στέγης, κατασκευής και λειτουργίας των ακινήτων
Παρόλα αυτά υπάρχουν ανησυχίες. Ήδη το οικονομικό κλίμα στις κατασκευές είναι πτωτικό σε σχέση με το 2021. Η ετήσια πτώση κατά 50 εκατοστιαίες μονάδες των επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές είναι ενδεικτική, όπως αποτυπώνονται στην τακτική έρευνα του ΙΟΒΕ. Πιο αναλυτικά, σημαντική βελτίωση παρουσίασε ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές και διαμορφώθηκε στις 96,3 μονάδες (από 76,8), επίπεδο όμως πολύ χαμηλότερο του αντίστοιχου περυσινού (145,6 μον.). Αυτό κυρίως συμβαίνει γιατί η ψυχολογία έχει πιεστεί ισχυρά γιατί τους τελευταίους μήνες έχει πυροδοτηθεί μια μεγάλη βόμβα, για την οικονομία και την αγορά ακινήτων, η ραγδαία αύξηση του κόστους ενέργειας και ηλεκτρισμού. Μια εξέλιξη που δείχνει ότι θα έχει διάρκεια και επηρεάζει σημαντικά τον γενικό πληθωρισμό άρα και το κόστος κατασκευής, ανακαίνισης και λειτουργίας των ακινήτων. Η βόμβα αυτή είναι σημαντικό να απενεργοποιηθεί άμεσα, ειδικά για τα χιλιάδες μικρομεσαία νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που νομοτελειακά αποτελούν το κορμό της πραγματικής οικονομίας και ανάπτυξης. Άλλωστε ο υγιής στόχος κάθε επιτυχημένης κυβερνητικής πολιτικής είναι όλο και περισσότεροι πολίτες να συμμετέχουν στην αγορά ακινήτων εξασφαλίζοντας βιώσιμα την 1η κατοικία και την επαγγελματική τους στέγη. Έτσι εξασφαλίζεται η μεσοπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη και η μαζικότητα της. Αυτό είναι και το στοίχημα της δημόσιας πολιτικής του 2022, ένα έτος μεταίχμιο. Μάλιστα, η ραγδαία αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης και ειδικά μισθωμάτων κατοικιών δεν είναι βιώσιμη. Φέτος ή θα επεκταθούν τέτοια φαινόμενα έναρξης φούσκας ή θα ωριμάσει η αγορά και θα αναπτυχθεί σε χαμηλότερα επίπεδα τιμών με εμβάθυνση και μαζική επέκταση των συναλλαγών. Γιατί είναι ευθύνη κάθε κυβέρνησης να μεριμνά με την πολιτική της ώστε η αγορά ακινήτων να έχει δυνατότητα εισόδου για πολλούς. Το διάστημα μεταξύ του τελευταίου τριμήνου του 2022 και το α εξάμηνο του 2023 έχει την ευκαιρία για να την εκπληρώσει. Δεν είναι μια επιλογή είναι αδήριτη ανάγκη.
* Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023 και υποψήφιος δήμαρχος Χαλανδρίου
Πατήστε εδώ και δείτε τα 22 προηγούμενα άρθρα του Μάνου Κρανίδη
