To 2022 ξεκίνησε, για την ελληνική οικονομία και την αγορά ακινήτων, ως συνέχεια της γενικής τάσης ανάκαμψης από το 2021 αλλά με σημαντικά δομικά προβλήματα όπως η μεγάλη βόμβα της ακρίβειας. Συνοπτικά τα σημαντικότερα στοιχεία που την χαρακτηρίζουν είναι:
- H ετήσια άνοδος της οικοδομικής δραστηριότητας για το 2021 που φτάνει το 60% σε σχέση με το 2020
- Η ετήσια άνοδος των ζητούμενων τιμών πώλησης κατοικιών για το 2021 και των ζητούμενων τιμών μίσθωσης για το 2021 που ξεπερνάει το 10%.
- Οι ξένες άμεσες επενδύσεις για την αγορά ακινήτων, κατέγραψαν σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του εννεάμηνου του 2021 και ανήλθαν σε 797,2 εκατ. ευρώ, έναντι 592 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2020.
- Η ετήσια άνοδος των επενδύσεων κατοικιών για το 2021 έφτασε το 35% ωστόσο είναι ακόμη σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (1,4%).
- Η ετήσια άνοδος κατά 58 εκατοστιαίες μονάδες των επιχειρηματικών προσδοκιών για την κατασκευή κατοικιών και κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες του δείκτη οικονομικού κλίματος, όπως αποτυπώνονται στην μελέτη του ΙΟΒΕ.
Η αγορά κατοικίας υψηλών προδιαγραφών είναι η περισσότερο ελκυστική, ενώ υψηλό ενδιαφέρον υπάρχει, ειδικά από το εξωτερικό, για εξοχικές κατοικίες επίσης υψηλών κτιριακών προδιαγραφών. Παρόλα αυτά η ανάκαμψη δεν χαρακτηρίζεται ούτε ως μαζική ούτε ως δυναμική. Με απλά λόγια είναι ακόμη ένα παιχνίδι για λίγους με την μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών να μην μπορούν να συμμετέχουν και να επενδύσουν στην αγορά ακινήτων. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους όπως:
- Η περιορισμένη ανάκαμψη του διαθέσιμου εισοδήματος
- Η περιορισμένη ανάκαμψη των θέσεων εργασίας
- Η έλλειψη σημαντικών αποταμιεύσεων
- Η σχετικά μικρή και διστακτική αύξηση του υγιούς δανεισμού
- Η μεγάλη αύξηση του κόστους ζωής και κυρίως της ενέργειας
- Η μεγάλη αύξηση του κόστους μίσθωσης, στέγης, λειτουργίας των ακινήτων
Τους τελευταίους μήνες έχει πυροδοτηθεί μια μεγάλη βόμβα, για την οικονομία και την αγορά ακινήτων, η ραγδαία αύξηση του κόστους ενέργειας και ηλεκτρισμού. Μια εξέλιξη που δείχνει ότι θα έχει διάρκεια και επηρεάζει σημαντικά τον γενικό πληθωρισμό άρα και το κόστος κατασκευής, ανακαίνισης και λειτουργίας των ακινήτων. Η βόμβα αυτή είναι σημαντικό να απασφαλιστεί άμεσα, ειδικά για τα χιλιάδες μικρομεσαία νοικοκυριά, που νομοτελειακά αποτελούν το κορμό της πραγματικής οικονομίας και ανάπτυξης. Άλλωστε ο υγιής στόχος κάθε επιτυχημένης κυβερνητικής πολιτικής είναι όλο και περισσότεροι πολίτες να συμμετέχουν στην αγορά ακινήτων εξασφαλίζοντας βιώσιμα την 1η κατοικία και την επαγγελματική τους στέγη. Έτσι εξασφαλίζεται η μεσοπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη και η μαζικότητα της. Αυτό είναι και το στοίχημα της δημόσιας πολιτικής του 2022, ένα έτος μεταίχμιο. Μάλιστα, η ραγδαία αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης και ειδικά μισθωμάτων κατοικιών δεν είναι βιώσιμη. Φέτος ή θα επεκταθούν τέτοια φαινόμενα έναρξης φούσκας ή θα ωριμάσει η αγορά και θα αναπτυχθεί σε χαμηλότερα επίπεδα τιμών με εμβάθυνση και μαζική επέκταση των συναλλαγών. Γιατί είναι ευθύνη κάθε κυβέρνησης να μεριμνά με την πολιτική της ώστε η αγορά ακινήτων να έχει δυνατότητα εισόδου για πολλούς. Το 2022 είναι μια καλή ευκαιρία για να την εκπληρώσει.
* Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023 και υποψήφιος δήμαρχος Χαλανδρίου
