Μέσα από το έμβλημα και τα χρώματα της ελληνικής σημαίας οι απλοί πολίτες τίμησαν την ενιαία εθνική αντίσταση ενάντια στους ναζί και τον φασισμό, τόσο στο μέτωπο όσο και στην συνέχεια κατά την κατοχή. Στο όνομα της πατρίδας και του λαού, της ελευθερίας και της ενότητας, των γενικών και δημόσιων συμφερόντων οι πιο πολλοί επίσημοι παράγοντες επιχείρησαν με ένα άκομψο τρόπο, μέσω των δηλώσεων τους, να ταυτίσουν την ιστορική αλήθεια με την δική τους «θολή» εκδοχή για το σήμερα. Και βέβαια η πιο απεχθής ερμηνεία από τον εκπρόσωπο του χουντικο-φασιστικού μαύρου παρελθόντος.
Μακριά για μια ακόμη φορά από την βαθειά και υψηλή αίσθηση των αξιών, της συνείδησης των αγωνιστών που δώσανε την μάχη και χιλιάδες την ζωή τους, για άλλη μια φορά «οι ταγοί με το κεφάλι στην άμμο». Διχαστικοί, μικροϋπολογιστές , μικρόψυχοι και εκδικητικοί, με πολύ μίσος ο ένας για τον άλλον. Αυτά τα αυταρχικά, αρχηγικά, εθνοσωτήρια προφίλ που θέλουν να επιβάλλουν τον ρηχό «δηλωσιακό» ως τελικό λόγο της κοινωνίας, «διαγράφουν» την ύπαρξη των πολιτών, της κρίσης και αντίληψης τους, όταν πυκνώνουν γύρω μας επεισόδια-τώρα ζήτημα και με Αλβανία αφού η δολοφονία του 35χρονου ομογενή προκαλεί τα αισθήματα όλων-, εμπλοκές και απειλές αυξάνοντας την παρακμή.
Ανοίγει η διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης και έχουμε την ευκαιρία για ανανέωση με αρχές και θεσμούς πιο λειτουργικούς, ειδικά για την διαφάνεια, την κοινωνική συμμετοχή και τον έλεγχο. Αν στα μετα-μνημονιακά των συντάξεων, των μισθών κλπ απωλειών ψάχνουμε στα σημεία τις διαφορές, εδώ τα πράγματα είναι πιο καθαρά για επιλογές αξίας, προόδου ή στασιμότητας.
Στην Γερμανία, μετά την Βαυαρία, η Έσση αναδιαμορφώνει τον πολιτικό σχεδιασμό των ισχυρών αστικών δομών για «νέα τάξη» με αναδιάταξη προσώπων. Με την «εφεδρεία» που διαθέτει το σύστημα καλύπτει την τρύπα των χριστιανοδημοκρατών και των σοσιαλδημοκρατών που εκτοπίστηκαν από το κέντρο και, εκφράζουν πλέον οι πράσινοι. Εδώ όμως έχει «ανατεθεί» στην εθνική αστική τάξη ο λόγος. Στην Μεγάλη Βρετανία κοντά στις 700 χιλιάδες στην πορεία για το Brexit, την δεύτερη μεγαλύτερη σε ένα αιώνα, στο Λονδίνο (ένα μίλι από το Hyde Park Corner μέχρι την πλατεία του Κοινοβουλίου) διεκδίκησαν τον τελικό λόγο (Final Say), κάτι που απλώθηκε ως αίτημα για νέο δημοψήφισμα. Μετά το 2003 όπου πάνω από 1εκ. ήρθε για να σταματήσει την πορεία πολέμου στο ΙΡΑΚ ήταν το σημαντικότερο γεγονός μαζικής κινητοποίησης. Η Theresa May όμως αντί να «λάβει» το μήνυμα προτίμησε να πάει σε εκδήλωση στην εκλογική της περιφέρεια. Το θέμα είναι αν και πότε οι άνθρωποι, μπορούμε όλοι να δούμε τι πραγματικά έρχεται. Και από εκεί που στεκόμαστε να κατευθύνουμε αποτελεσματικά τις επιλογές και την ψήφο μας.
Η φράση του Μανώλη Γλέζου «να μην σβήσουν τα καντήλια της μνήμης» είναι όχι μόνο εύστοχη αλλά και διαχρονικά επίκαιρη τόσο για το μακρινό, ιστορικό παρελθόν όσο και για το πρόσφατο που η ταχύτητα εναλλαγής γεγονότων σκεπάζει ή πολύ-εστιάζει χωρίς να είναι εύκολη ή διαυγής η ιεράρχηση.
Είναι αναγκαίο να διατυπώνουμε, να υπογράφουμε, να διεκδικούμε τον τελικό λόγο. Στα μείζονα δεν αρκεί η ψηφοφορία των πολιτικών στα κοινοβούλια ή τις κυβερνήσεις, απαιτείται και η ψήφος του λαού για να μην διαστρεβλώνεται η πορεία ή η εντολή του από καλούς ή κακούς διαχειριστές της εξουσίας. Χρειάζεται ο κόσμος να βρεθεί μαζί γιατί ο μόνος τρόπος υπέρβασης του προβλήματος ενός «τοξικού» πολιτικού συστήματος ή για την κάλυψη κενών, είναι η δράση που οικοδομείται στην εμπιστοσύνη ανάμεσα στους πολίτες. Έτσι μπορεί να έχουν, αν όχι τον τελικό, τουλάχιστον λόγο στις εξελίξεις!
* Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ
