Αποτελεί σίγουρα ένα πολιτικό φαινόμενο. Ένα από αυτά που εμφανίζονται κάθε… 50 χρόνια στην πολιτική ζωή μιας χώρας και φροντίζουν να αφήσουν το αποτύπωμά τους για τα -συνήθως πολλά- χρόνια της διακυβέρνησης τους.
Ένα τέτοιο φαινόμενο είναι και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που συνεχίζει να ηγείται της Τουρκίας για 16ο συναπτό έτος, σε σημείο που πλέον να θεωρείται κάτι σαν…. «ελέω Μωάμεθ δικτάτορας δια βίου».
Πως εξηγείται το «φαινόμενο Ερντογάν» στην Τουρκία αποπειράται λοιπόν να καταγράψει αναλυτικό δημοσίευμα των New York Times.
«Αποκαλεί τους υπερασπιστές της δημοκρατίας «επιδρομείς», χλευάζει τον Γερμανό ΥΠ.ΕΞ. απευθύνεται στους εχθρούς του με το όνομα τους και απαγγέλει εθνικιστική ποίηση στις δημόσιες ομιλίες του: αυτός είναι ο Ερντογάν», τονίζει το άρθρο που στη συνέχεια αποκαλύπτει ένα από τα μυστικά της λαοφιλίας του: «αυτή οφείλεται στην διαρκή παρουσία του σε τηλεοπτικές εκπομπές και σε εφημερίδες, αλλά κι ένα στυλ ρητορικής που αρέσει στους οπαδούς του, που προέρχονται κυρίως από την συντηρητική εργατική τάξη».
Σύμφωνα με το άρθρο, οι δημόσιες ομιλίες του Ερντογάν, εκτός του ότι αποτελούν το… βαρύ του όπλο, μεταδίδονται ζωντανά από την τηλεόραση, σε μια απόδειξη πως ο Τούρκος ηγέτης επιθυμεί να τις μετατρέπει σε… προεκλογικές ομιλίες.
Η αγαπημένη σου συνταγή είναι να επιτίθεται σε ανθρώπους που ο ίδιος και οι οπαδοί του… λατρεύουν να μισούν, όπως λόγου χάρη πέρσι τον Γερμανό ΥΠ.ΕΞ Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Σε μια επίθεση άνευ προηγουμένου τον Αύγουστο του 2017, ο Ερντογάν συνέστησε στον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να «γνωρίζει τα όριά του», αφού ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας κατήγγειλε την «παρέμβασή» του στις επικείμενες γερμανικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.
«Δεν έχει κανένα όριο! Ποιος είσαι εσύ για να μιλάς για τον πρόεδρο της Τουρκίας;… Να γνωρίζεις τα όριά σου! Προσπάθησε να μας κάνει μάθημα… Εδώ και πόσο καιρό είσαι πολιτικός; Πόσο χρονών είσαι;» είπε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
Είναι η εποχή που η Τουρκία κατηγορεί ανοικτά το Βερολίνο για «αλαζονεία», μετά τη δριμεία αντίδραση που προκάλεσε η έκκληση του Ερντογάν προς τους Τούρκους της Γερμανίας να μην ψηφίσουν κανένα από τα δύο κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ο Ερντογάν είχε ζητήσει τότε από τους Τούρκους που έχουν και γερμανική υπηκοότητα να «δώσουν ένα μάθημα» στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU), τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και τους Πράσινους που φέρονται «με ασέβεια» στην Τουρκία.
Γεμάτος εκπλήξεις
«Ο Πρόεδρος είναι πάντα γεμάτος εκπλήξεις», προσθέτει ο Ασλί Αϊντίντασμπάς (Asli Aydıntaşbaş) τέως δημοσιογράφος και καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων.
«Δεν τον ενδιαφέρει αν σοκάρει τον κόσμο, αλλά και να τα βάλει δημοσίως με ανθρώπους».
Δια του λόγου το αληθές, καταφέρθηκε εναντίον του τρόπου ζωής των υποστηρικτών της δημοκρατίας, χαρακτηρίζοντας τους «μέθυσους», ενώ αναφερόμενος σε μια φεμινίστρια που κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης εναντίον του είχε ανέβει σε ένα τανκ στην Άγκυρα, και κάνοντας ένα προσβλητικό σχόλιο για την παρθενιά της, αναρωτήθηκε δημοσίως «αν είναι γυναίκα ή κορίτσι»!
«Οι θρησκευτικές αναφορές που κάνει στις ομιλίες του είναι αποτέλεσμα όλων όσων διδάχθηκε σε ένα ειδικό θρησκευτικό σχολείο για μελλοντικούς ιμάμηδες και ηγέτες», συνεχίζει ο Αϊντίντασμπάς, προσθέτοντας ωστόσο πως αυτό το ρητορικό ύφος θεωρείται εξαιρετικά διχαστικό από τους πολιτικούς εχθρούς του.
«Βέβαια, είναι εξαιρετικά αποδεκτό από τους οπαδούς του, κι αυτό είναι που μετράει, καθώς ο Ερντογάν φαίνεται ως ο υπερασπιστής όλων των συντηρητικών πιστεύω τους».
Είναι γνήσιος, ένας από εμάς
Αυτό που ακούγεται περισσότερο από το στόμα των υποστηρικτών του είναι πως ο πρόεδρος είναι «ένας από μας, ένας γνήσιος τούρκος πατριώτης».
«Και σε μια εποχή όπου οι πολιτικές ομιλίες είναι αποστειρωμένες, είναι κάτι διαφορετικό για κάποιον σαν τον Ερντογάν να διατυπώνει ενώπιον του ακροατηρίου του απόψεις απέχθειας, οργής και μίσους για τρίτους», συνοψίζει ο τούρκος καθηγητής.
Ωστόσο, υπάρχουν κι αυτοί που δεν αρέσκονται σε αυτή την διαρκή ένταση των ομιλιών του Ερντογάν.
«Ο Ερντογάν φωνάζει. Πάντα όταν μιλάει, φωνάζει», λέει ένας κωνσταντινουπολίτης έμπορος, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Θέλω να απευθυνθώ δημόσια στον πρόεδρο», επισημαίνει ο Μεράλ Αξενέρ, ένας πολιτικός του αντίπαλος, «και να του πω: δεν χρειάζεται να μιλάς για όλα, ούτε να υψώνεις το δάκτυλο για όλα. Κάτσε λίγο σιωπηλός, ηρέμησε, κάτσε και λίγο σπίτι σου. Και πάρε μια ανάσα, προκειμένου να πάρει μια ανάσα και η Τουρκία», καταλήγει με νόημα ο Αξενέρ.
Διαβάστε το πλήρες άρθρο της δημοσιογράφου Carlotta Gall της αμερικανικής εφημερίδας New York Times με τίτλο «Sermons and Shouted Insults: How Erdogan Keeps Turkey Spellbound» στα αγγλικά, πατώντας ΕΔΩ
