Μεταξύ των άλλων θεμάτων που απασχόλησαν την Γενική Συνέλευση των Προέδρων των ΕΛΜΕ, που είναι μέλη της ΟΛΜΕ ήταν και το πρόβλημα που έχει προκύψει με την εγκύκλιο Φ1/117162/ΓΔ4/20-09-2021 επιβάλλει ως προϋπόθεση για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητή/μαθήτριας την υποχρεωτική συναίνεση και των δύο γονέων, ανεξαρτήτως του ποιος ασκεί την επιμέλεια ή τη γονική μέριμνα, γεγονός που έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα στα σχολεία.
Αναλυτικά το Ψήφισμα τρων ΕΛΜΕ
«Η εγκύκλιος Φ1/117162/ΓΔ4/20-09-2021 του Υπουργείου Παιδείας – η οποία εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή του ν. 4800/2021 (Α’ 81) και αφορά τις εγγραφές και μετεγγραφές μαθητών/μαθητριών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, επιβάλλει ως προϋπόθεση για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητή/μαθήτριας την υποχρεωτική συναίνεση και των δύο γονέων, ανεξαρτήτως του ποιος ασκεί την επιμέλεια ή τη γονική μέριμνα. Στην πράξη, η ρύθμιση αυτή έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα, ιδίως σε περιπτώσεις όπου:
- Η επιμέλεια έχει ανατεθεί αποκλειστικάστον έναν γονέα με δικαστική απόφαση,
- Ο έτερος γονέας δεν ασκεί γονική μέριμνα ή έχει απομακρυνθείαπό τη ζωή του παιδιού λόγω περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας ή άλλων καταχρηστικών συμπεριφορών,
- Η επικοινωνία μεταξύ των γονέων είναι ανύπαρκτη ή τοξική, λόγω καταστάσεων που απειλούν την ψυχική ή σωματική ακεραιότητα του παιδιού ή του γονέα με την επιμέλεια.
Επιπλέον, η εγκύκλιος δεν προβλέπει καμία διοικητική διαδικασία ή εξαίρεση για τις περιπτώσεις όπου η επιμέλεια ή η γονική μέριμνα έχει ανατεθεί αποκλειστικά σε έναν γονέα με δικαστική απόφαση. Ο μόνος τρόπος για να προχωρήσει η εγγραφή ή μετεγγραφή του παιδιού, όταν ο έτερος γονέας αρνείται ή δεν ανταποκρίνεται, είναι η προσφυγή στα δικαστήρια με αίτημα την έκδοση ασφαλιστικών μέτρων που να επιτρέπει την υποκατάσταση της υπογραφής του γονέα που αρνείται.
Η διαδικασία δεν προσφέρεται σε επείγουσες συνθήκες, όπως η ανάγκη άμεσης φοίτησης του παιδιού μετά από μετακίνηση, αλλαγή τόπου διαμονής λόγω βίας ή προστασίας ή έναρξη σχολικής χρονιάς.
Το αποτέλεσμα είναι ότι παιδιά μένουν εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας χωρίς δική τους υπαιτιότητα, και ο γονέας με την επιμέλεια βρίσκεται σε μια θέση νομικής και οικονομικής ομηρίας, αναγκαζόμενος/η να κινηθεί δικαστικά για να εξασφαλίσει ένα δικαίωμα που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο και άμεσα διασφαλισμένο.
Η υποχρεωτική αυτή συναίνεση, χωρίς πρόβλεψη για εξαιρέσεις ή ειδικές διαδικασίες, λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα προς το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, όπως αυτό κατοχυρώνεται:
- στο άρθρο 3 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού(ν. 2101/1992),
- στο άρθρο 1511 ΑΚ,
- καθώς και στο άρθρο 28 της ίδιας Σύμβασης, που αναγνωρίζει το δικαίωμα του παιδιού στην εκπαίδευση ως θεμελιώδες και ανεμπόδιστο.
Επιπλέον, η εγκύκλιος δεν λαμβάνει υπόψη τις περιπτώσεις αποκλειστικής επιμέλειας ή πλήρους ανάθεσης της γονικής μέριμνας και δημιουργεί επικίνδυνα νομικά και πρακτικά αποτελέσματα σε περιβάλλοντα που σχετίζονται με ενδοοικογενειακή βία, ψυχολογική κακοποίηση ή διακοπή επικοινωνίας για λόγους προστασίας του τέκνου.
Κατά συνέπεια, ο συνδυασμός της εγκυκλίου με την εφαρμογή του ν. 4800/2021 στην πράξη παραβιάζει το δικαίωμα του παιδιού στην εκπαίδευση και ενισχύει ανισότητες και καταχρηστικές πρακτικές, σε βάρος των πλέον ευάλωτων.
Για τους λόγους αυτούς αιτούμαστε:
- Άμεση θεσμική επανεξέτασητου περιεχομένου και της εφαρμογής της εν λόγω εγκυκλίου.
- Διατύπωση εξαίρεσηςαπό την υποχρέωση διπλής συναίνεσης στις περιπτώσεις:
- αποκλειστικής επιμέλειας ή γονικής μέριμνας,
- σε περιπτώσεις όπου υπάρχει κακοποίηση και άσκηση ενδοοικογενειακής βίας
- Θέσπιση διοικητικής διαδικασίας(μέσω των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης ή κοινωνικών υπηρεσιών) για τη ρύθμιση τέτοιων περιπτώσεων χωρίς νέα δικαστική παρέμβαση.»
