Η διαρκής ασφάλεια των ανελκυστήρων είναι θεμελιώδης παράγοντας βιώσιμης δόμησης και λειτουργικής αξίας των κτιριακών υποδομών. Αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στη συνολική θεώρηση της κτιριακής ανάπτυξης, επηρεάζοντας άμεσα όχι μόνο την προσβασιμότητα και λειτουργικότητα των δομών κατοικίας, εργασίας και αναψυχής. Η τεχνική ασφάλεια των εν λόγω εγκαταστάσεων αποτελεί θεμελιώδη συνιστώσα της ποιότητας ζωής, εντός ενός πλαισίου που ενσωματώνει αρχές βιωσιμότητας και αστικής ανθεκτικότητας. Ωστόσο, προϋπόθεση για την εκπλήρωση των παραπάνω παραμένει η επίσημη πιστοποίηση και σταθερή επιτήρηση της λειτουργικής τους επάρκειας. Παρά την εκκίνηση σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας ήδη από το 2008, η διαδικασία καθολικής πιστοποίησης των ανελκυστήρων στην Ελλάδα παραμένει ημιτελής, καθώς ένα συντριπτικό ποσοστό τους εξακολουθεί να στερείται της απαιτούμενης πιστοποίησης. Η περιοδική συντήρηση, αν και απαραίτητη, δεν συνιστά επαρκές υποκατάστατο της πιστοποίησης, καθώς δεν πληροί τα προβλεπόμενα θεσμικά και τεχνικά κριτήρια αξιολόγησης ασφαλείας. Η – όπως αποδείχθηκε – ανεφάρμοστη καταληκτική ημερομηνία συμμόρφωσης, που είχε οριστεί για την 30η Ιουνίου 2025, υπογράμμισε την ανάγκη για επανασχεδιασμό της στρατηγικής, με το Υπουργείο Ανάπτυξης να υιοθετεί πλέον, κατόπιν σχετικών εισηγήσεων φορέων όπως η ΠΟΜΙΔΑ, μια νέα προσέγγιση, περισσότερο ρεαλιστική και τεκμηριωμένη.
Πρώτος πυλώνας της αναθεωρημένης αυτής στρατηγικής αποτελεί η δημιουργία και ενεργοποίηση του νέου Ψηφιακού Μητρώου Ανελκυστήρων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας elevators.mindev.gov.gr, στο οποίο δύνανται να έχουν πρόσβαση, κατόπιν αυθεντικοποίησης μέσω των κωδικών TAXISnet, είτε ο συνιδιοκτήτης του κτιρίου, είτε ο διαχειριστής, ο υπεύθυνος συντηρητής ή ο τεχνικός σύμβουλος (μηχανικός), κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης. Με προθεσμία μέχρι της 30/11/2025.
Η διαδικασία απογραφής χαρακτηρίζεται από λειτουργική απλότητα και περιορίζεται στην καταχώριση βασικών πληροφοριακών στοιχείων, όπως:
- τα στοιχεία του ιδιοκτήτη ή του διαχειριστή της πολυκατοικίας και η ακριβής διεύθυνση της εγκατάστασης,
- ο συνολικός αριθμός ανελκυστήρων και στάσεων,
- το έτος κατασκευής,
- η ύπαρξη ή μη σήμανσης «CE» και προηγούμενης πιστοποίησης,
- η καταχώριση κατά το παρελθόν, βάσει των προβλέψεων της ΚΥΑ Φ.Α/9.2/οικ.28425/1245/22.12.2008,
- η τρέχουσα κατάσταση πιστοποίησης,
- τα στοιχεία του υπευθύνου συντηρητή,
- και, προαιρετικά, οι τεχνικές εκκρεμότητες αναβάθμισης.
Η απαλοιφή των διοικητικών κυρώσεων για τη μη καταχώριση στο Μητρώο, που ίσχυαν βάσει της προγενέστερης ΚΥΑ, καταδεικνύει τη βούληση του νομοθέτη για καθολική συμμόρφωση χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα.
Ωστόσο, η καταγραφή στο Μητρώο, αν και απαραίτητη, δεν επαρκεί από μόνη της για την ουσιαστική επίτευξη του τελικού στόχου, που είναι η καθολική και αξιόπιστη πιστοποίηση των ανελκυστήρων. Η πραγματικότητα των αριθμών —άνω των 600.000 εγκατεστημένων ανελκυστήρων σε όλη τη χώρα και μόλις 17 διαπιστευμένοι φορείς πιστοποίησης— καθιστά σαφές ότι απαιτείται αναλυτικός προγραμματισμός, θεσμική απλοποίηση και ενίσχυση των διοικητικών μηχανισμών. Επιπλέον, είναι επείγουσα η ενεργοποίηση του Ενιαίου Ηλεκτρονικού Μητρώου Ανελκυστήρων, όπως προβλέπεται από το άρθρο 52 του Ν. 4961/2022 (τροποποίηση του άρθρου 11Α του Ν. 3982/2011), με αρμόδιο εποπτεύοντα φορέα το Υπουργείο Ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, οι κυριότεροι εμπλεκόμενοι επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς (ΠΟΜΙΔΑ, ΠΟΒΕΣΑ κ.ά.) προτείνουν, εν μέσω και άλλων παρατηρήσεων, τα ακόλουθα 2 σημεία:
- Έκδοση νέας, επικαιροποιημένης Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), η οποία θα βασίζεται στα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν μέσω της απογραφής και θα προβλέπει κλιμακωτές μεταβατικές προθεσμίες αναλόγως της δεκαετίας κατασκευής ή άλλων τεχνικών παραμέτρων, προκειμένου να καταστεί ρεαλιστική η καθολική συμμόρφωση.
- Θέσπιση επιδοτούμενου προγράμματος για την κάλυψη μέρους του κόστους αναβάθμισης των υφιστάμενων παλαιών ανελκυστήρων, με στόχο την ενίσχυση της δυνατότητας λήψης σχετικών αποφάσεων από τις γενικές συνελεύσεις των συνιδιοκτητών και την ουσιαστική επιτάχυνση των διαδικασιών πιστοποίησης.
Ο θεσμικός και τεχνικός στόχος είναι σαφής: να διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό πλαίσιο ασφαλούς και πιστοποιημένης λειτουργίας για κάθε ανελκυστήρα της χώρας. Για να καταστεί αυτό εφικτό, απαιτείται ορθολογική θεσμική προετοιμασία, αξιόπιστη αποτύπωση του συνόλου των εγκαταστάσεων, αποτελεσματική αξιοποίηση του ψηφιακού μητρώου, υιοθέτηση ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος και διευκόλυνση των ιδιοκτητών, τεχνικών και επαγγελματιών μέσω επιδοτήσεων και απλοποιημένων διαδικασιών. Η εμπειρία έχει αποδείξει πως η ευρεία συμμόρφωση επέρχεται όχι με καθολικά πρόστιμα, αλλά με καθαρές, εφαρμόσιμες και δίκαιες λύσεις. Η επίτευξη του στόχου της πιστοποίησης των ανελκυστήρων είναι εφικτή, εφόσον προσεγγιστεί με συλλογική σοβαρότητα, τεχνική επάρκεια και διοικητική ευελιξία.
* Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO τεχνική εταιρείας-υπηρεσίες μηχανικών διαχείριση ακινήτων «KRAMA PROPERTY» www.kramaproperty.com, Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου και Γραμματέας Ενημέρωσης της ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής της παράταξης «ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023»
Πατήστε εδώ και δείτε τα 61 προηγούμενα άρθρα του Μάνου Κρανίδη
