Πληθαίνουν οι καταγγελίες που γίνονται από τους πολίτες για την αυθαίρετη κατάληψη των παραλιών. Οι πρώτες διαμαρτυρίες για τα beach bar που γεμίζουν μεγάλα κομμάτια των παραλιών με ξαπλώστρες ξεκίνησαν από την Μύκονο, αργότερα όμως οι διαμαρτυρίες επεκτάθηκαν στην Πάρο, ενώ πλέον κίνημα έχει αναπτυχθεί και στην Νάξο.
Λέγοντας «κίνημα της πετσέτας» εννοούμε τα κινήματα των πολιτών που καταγγέλλουν την παραβατική συμπεριφορά των beach bar, που καταλαμβάνουν τις παραλίες με ξαπλώστρες και μάλιστα προκάλεσαν και την παρέμβαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, η οποία ζήτησε την πιστή εφαρμογή της σχετικής εγκυκλίου με θέμα την απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες. Η εν λόγω εγκύκλιος (ΕΓΚ. 2023) με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η απρόσκοπτη πρόσβαση στις παραλίες, conditio sine qua non για το φετινό καλοκαίρι», δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2023.
Το ξεκίνημα του «κινήματος της πετσέτας»
Οι κάτοικοι της Πάρου μετά τις ιδιωτικές καταγγελίες προχώρησαν στην ίδρυση της «Κίνησης Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες» και προχώρησαν σε διαμαρτυρίες εκφράζοντας την αντίθεση τους στην κατάληψη των παραλιών.
Ακόμη, οι πρωτοβουλίες και οι δραστηριότητες των κατοίκων της Πάρου και άλλων νησιών να σώσουν τις αμμουδιές από τις ξαπλώστρες και τις αυθαίρετες κατασκευές των beach bar ονομάστηκε συμβολικά «το κίνημα της πετσέτας».
Παρόμοιο κίνημα ιδρύθηκε και στην Νάξο και μέσα σε λίγες ημέρες η ομάδα συγκέντρωσε περισσότερα από 3.500 μέλη.
Μέσα σε ελάχιστες μέρες οι Ναξιώτες έκαναν μια πρώτη καταγραφή των αυθαιρεσιών και ετοιμάζουν φάκελο για τον εισαγγελέα, καλύπτοντας έτσι το «κενό» των ελεγκτικών αρχών.
Και τούτο γιατί σε πολλές παραλίες του νησιού υπάρχουν πολλαπλές παραβάσεις που δεν αφορούν μόνο την καταστρατήγηση των παραχωρήσεων. Υπάρχουν περιβαλλοντικές, πολεοδομικές, υγειονομικές παραβάσεις. Γίνονται εκβραχισμοί, ισοπεδώνονται αμμοθίνες, γίνονται αμμοληψίες.
Παρέμβαση εισαγγελέα μετά τις καταγγελίες των πολιτών
Μετά τις καταγγελίες των πολιτών, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη παρενέβη για τις παρανομίες στις παραλίες. Η νέα επικεφαλής της Εισαγγελίας, παρενέβη για τις δύο καταγγελίες που αφορούν την Πάρο, για παράνομη κατάληψη παραλιών σε πολλά σημεία του νησιού με την τοποθέτηση ξαπλώστρας και ομπρέλας για παρεμπόδιση των κατοίκων.
Μάλιστα, η κα Αδειλίνη ζητεί εγγράφως με την παραγγελίας της από τις εισαγγελικές αρχές, την τήρηση του νόμου και επαναλαμβάνει την εγκύκλιο για την ανάγκη ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών σε παραλίες, που είχε εκδοθεί, τον περασμένο Μάιο από τον αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Παναγιώτη Παναγιωτόπουλος.
Ειδικότερα, η εισαγγελέας αναφέρει: «Ως προς τις καταγγελίες που αναφέρονται σε κατάληψη τμημάτων του αιγιαλού στην Πάρο, χωρίς τις προϋποθέσεις του νόμου και την παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στις παραλίες, σας υπενθυμίζουμε τη με αριθμό 10/4-5-2023 εγκύκλιό μας και παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή της».
Τι λέει η νομοθεσία για τον αιγιαλό και τις παραλίες
Η κείμενη νομοθεσία ορίζει ότι αιγιαλός είναι «η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της». Από την άλλη, η παραλία είναι η ζώνη της ξηράς που ξεκινά από τον αιγιαλό και «συνδέει» την ξηρά με τη θάλασσα. Το πλάτος της καθορίζεται (από το κράτος) σε τουλάχιστον 30 και μέχρι 50 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, οι αιγιαλοί και οι παραλίες είναι δημόσια (εκτός συναλλαγής) και κοινόχρηστα. Κύριος προορισμός τους, ως κοινόχρηστα, είναι «η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού σε αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα, λιμνοθάλασσα, λίμνη ή ποταμό». Εξαίρεση επιτρέπεται μόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι επιτρέπεται η παραχώρηση της «απλής» χρήσης τους, αλλά όχι η κατασκευή μονίμων εγκαταστάσεων. Η απλή χρήση περιλαμβάνει τα γνωστά ομπρελοκαθίσματα, πλωτές εξέδρες για θαλάσσια σπορ, φουσκωτές «παιδικές χαρές». Σε κάθε περίπτωση, η παραχώρηση (που γίνεται έναντι τιμήματος) δεν πρέπει να επηρεάζει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους.
Η παραχώρηση πραγματοποιείται είτε απευθείας από το υπουργείο Οικονομικών ή από τον δήμο. Η μέγιστη επιτρεπόμενη επιφάνεια δεν μπορεί να ξεπερνά το 50%. Η υποχρέωση ελεύθερης ζώνης δεν ισχύει για τις περιπτώσεις χρήσης της παραλίας από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε επαφή με αυτήν. Το σημείο αυτό άλλαξε με τον νέο νόμο και θα εφαρμοστεί από το 2020.
