Ελάχιστη σοβαρότητα, μέγιστος λαϊκισμός, περίσσευμα ανευθυνότητας
Με έκπληξη, αλλά και απογοήτευση, παρακολουθούμε παραμονές εκλογών τον δημόσιο «διάλογο» για θέματα παιδείας, έναν «διάλογο» για τον οποίο θα ανέμενε κανείς τη μέγιστη υπευθυνότητα, τεκμηριωμένες θέσεις και, ακόμη, να ληφθούν υπόψη τα ευρήματα πλήθους σχετικών ερευνών και η διεθνής εμπειρία.
Αντ’ αυτού, γινόμαστε μάρτυρες ακραία λαϊκίστικων και ανεύθυνων διακηρύξεων για κατάργηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής και το άνοιγμα των πανεπιστημίων σε όλους, ακόμη και με λευκή κόλλα (;), σε όλα τα μαθήματα, λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τη έναρξη των πανελλαδικών!!! Και, μάλιστα, τη θέση αυτή υπερασπίστηκε με …ελληνικό πάθος επικεφαλής ψηφοδελτίου επικρατείας, καθηγητής του Χάρβαρντ!!!!!
Η συζήτηση για τη βάση εισαγωγής, είναι, εκτός των άλλων, εντελώς αποπροσανατολιστική από τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής εκπαίδευσης, ιδιαίτερα της πανεπιστημιακής. Αυτό γιατί, το μείζον πρόβλημα δεν είναι η βάση εισαγωγής όσο το κράτος παραμένει ο θεματοδότης των πανελλαδικών εξετάσεων, και, επομένως, μπορεί να ανοιγοκλείνει, όπως θέλει, τη στρόφιγγα δυσκολίας των θεμάτων…
Όσοι έχουν στοιχειώδη ιστορική γνώση της σχέσης λυκείου – πανεπιστημίου, μία σχέση «στενών δεσμών», γνωρίζουν ότι αυτή καταργεί την αυτοτέλεια της λυκειακής βαθμίδας, τον παιδαγωγικό της χαρακτήρα, την κριτική σκέψη, καθιστώντας τη γνώση εργαλειακή και προσφέρει πελατεία στα φροντιστήρια, μετατρέποντας το λύκειο σε «φροντιστηριακό θάλαμο» για τα πανεπιστήμια και τους μαθητές σε «ικανούς παπαγάλους»… Το μείζον, λοιπόν, πρόβλημα αυτής της εξεταστικής σχέσης λυκείου -πανεπιστημίου είναι, ότι αυτή έχει σαν συνέπεια την κατάργηση ουσιαστικά μιας ολόκληρης βαθμίδας εκπαίδευσης.
Έχουμε υποστηρίξει σε παλιότερα κείμενά μας ότι, αν στην Ελλάδα υιοθετούνταν ένα από τα μέτρα του ακραίου εκπαιδευτικού νεοφιλελευθερισμού, όπως συνέβη παλαιότερα στις ΗΠΑ του T. Μπους και τη Θατσερική Μ. Βρετανία με «ελεύθερη επιλογή» σχολείου, τα κουπόνια παιδείας και τα «σπιτοσχολεία», τότε, με μαθηματική ακρίβεια, στο ελληνικό λύκειο δεν θα έμενε ούτε ένας μαθητής…
Πρόσφατα, η κ. Κεραμέως δήλωσε, ότι προτίθεται να υιοθετήσει ετεροχρονισμένα την «ελεύθερη επιλογή» σχολείου. Έχει, άραγε επίγνωση των συνεπειών αυτού το μέτρου; Έχει μελετήσει πού οδήγησε εκεί που εφαρμόστηκε, ότι δηλαδή ήταν δώρο στην ιδιωτική εκπαίδευση (αυτή είναι η επιδίωξη;), προκάλεσε νέες ακραίες ανισότητες, ευνοώντας τους κοινωνικά ευνοημένους και αδικώντας τους κοινωνικά αδικημένους;
Επιστρέφοντας στο θέμα της σημερινής σύντομης παρέμβασής μας στον δημόσιο «διάλογο» για τη βάση εισαγωγής, θα αναφερθούμε στη συνέχεια σε ελάχιστα από τα πολλά προβλήματα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, που δε τα «ακουμπούν» οι πολιτικοί μας (οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες), αφού, στη φάση αυτή, πρωτίστως τους ενδιαφέρει η άγρα ψήφων με ακραία λαϊκίστικες ή ελιτίστικες υποσχέσεις. Το μέτρο χάθηκε στον τόπο που γεννήθηκε…
Στα ελληνικά πανεπιστήμια διατηρούμε ακόμη το καθεστώς του ενός βιβλίουσυγγράμματος, ένα καθεστώς –ευρωπαϊκή πρωτοτυπία…- που είναι κατάλοιπο δύο δικτατοριών, του Μεταξά με τον ΟΕΔΒ, το 1936, και του Παπαδόπουλου, το 1969, με την καθιέρωση του ενός (!!!!!) συγγράμματος για τους φοιτητές!!!! Με την ίδια «λογική», διατηρούμε το αναχρονιστικό αρ. 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει τα ιδρυματικά πανεπιστήμια (δεν υπερασπιζόμαστε τα ιδιωτικά –επιχειρηματικά πανεπιστήμια). Πότε, επιτέλους, θα υπάρξει μία διακομματική συναίνεση τόσο για μία εκ βάθρων μεταρρύθμιση και αναβάθμιση της ΤΕΕ σε σύνδεση με τις ανάγκες της χώρας, όσο και για να λύσουμε το θέμα των εισαγωγικών εξετάσεων για τα ΑΕΙ, καταργώντας τις με τον τρόπο που το έχουν κάνει, τώρα και δεκαετίες, πολλές προηγμένες χώρες με την καθιέρωση ενός αξιόπιστου «εθνικού απολυτηρίου» (υπάρχει σχετικό σύγγραμμα του αείμνηστου Αλέξη Δημαρά) που θα ξαναέδινε στο λύκειο το χαμένο του κύρος και τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα;
Αυτό, βέβαια, για να γίνει με σχέδιο και όχι ευκαιριακή «υπουργοκεντρική» εκπαιδευτική πολιτική, προϋποθέτει, επιμόρφωση των καθηγητών, σύγχρονα συστήματα αξιολόγησης, οικονομική στήριξη και ψυχοπαιδαγωγική κατάρτιση των καθηγητών, σχολικές βιβλιοθήκες, και, πάνω απ’ όλα, μια νέα κουλτούρα. Και αυτή η τελευταία, με βάση τον «διάλογο» των προεκλογικών ημερών, δεν κάνει ούτε ένα βήμα μπρος, ή, μάλλον, κάνει βήματα πίσω…
Βέβαια, υπάρχει και η υπόσχεση των 150€ στους 17ρηδες, έτσι ώστε να απαλυνθεί η απογοήτευσή τους, αν τους «κόψει» η Κεραμέως»… Τα «μεγάλα» παιδία παίζει στο μικροκομματικό πεδίο…
* Ο Σήφης (Ιωσήφ) Μπουζάκης είναι ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστήμιου Πατρών. Ασχολείται με θέματα Ιστορίας Εκπαίδευσης και Συγκριτικής Παιδαγωγικής. Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών βιβλίων. Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών, Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του ιδίου Πανεπιστημίου, και Πρόεδρος του Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ιδρυτής και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορικών της Εκπαίδευσης και Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Κυπριακής Κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση της κυπριακής εκπαίδευσης.
