Το Εθνικό Απολυτήριο (ΕΑ) έχει γίνει το πιο μεγάλο “ανέκδοτο” στην ιστορία της εκπαίδευσης. Συζητείται εδώ και αρκετές δεκαετίες χωρίς κανένα απτό αποτέλεσμα. Στην περίοδο διακυβέρνησης της Ν.Δ. υφίσταται και έναν ιδιότυπο ευτελισμό. Ανακοινώνεται ξανά και ξανά εδώ και έξι χρόνια με τον πιο επίσημο τρόπο από τον πρωθυπουργό και από τις ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας χωρίς ίχνος σοβαρότητας, αφού κάθε φορά θέτει έναν χρονικό ορίζοντα που δεν σημαίνει τίποτα, έτσι “για να περνάει η ώρα” και φυσικά δεν έχει δοθεί ποτέ κανένα σχέδιο.

Η εκτίμησή μου είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση ποτέ δεν θα προχωρήσει σε κάποια σχετική υλοποίηση. Και γιατί δεν έχει σχέδιο αλλά εκδοχές – και μάλιστα κακέκτυπες – από παλιότερα σχέδια, αλλά και γιατί δεν μπορεί λόγω της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής της να υλοποιήσει τις απαραίτητες συνθήκες. Έχουν παρουσιαστεί από τον Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και οι συνθήκες αυτές και ο βασικός πυρήνας του Ε.Α.

Είμαστε λοιπόν ακόμα πίσω από τις προϋποθέσεις, πόσο μάλλον από την όποια εφαρμογή του. Όσοι θεωρούν ότι “κάτι θα γίνει” και τρέχουν προς μια απροσδιόριστη κατεύθυνση απλά υπηρετούν την ανέξοδη τακτική του Υπουργείου. Μπορούμε να προσθέσουμε και κάποια ζητήματα που συνδέονται με το θέμα μας.

  • Αν δεν εξασφαλιστούν πρώτα οι αναγκαίες συνθήκες για την υλοποίηση του ΕΑ, η συζήτηση για το όποιο “σχήμα” του είναι υπονομευμένη και χωρίς νόημα.
  • Δεν είναι σωστό να συνδέουμε το ΕΑ με το τέλος των φροντιστηρίων. Από πουθενά δεν προκύπτει μια τέτοια εξέλιξη. Και μόνο μια τέτοια αναφορά δημιουργεί αρνητικό κλίμα, γιατί όλοι γνωρίζουν πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Τα φροντιστήρια εδώ και πολλά χρόνια έχουν πάψει να θεωρούνται εκπαιδευτικό πρόβλημα. Είναι κοινωνικό θέμα με πολλαπλές ερμηνευτικές προσεγγίσεις.
  • Από ένα λύκειο πολύ χαλαρό, όπως είναι το σημερινό, δεν μπορούμε να πάμε σε ένα νέο απόλυτα εξεταστικοκεντρικό.
  • Δεν μπορούμε να παραλείψουμε στη μελέτη μας την τύχη των ανάλογων προηγούμενων θεσμικών παρεμβάσεων για το ΕΑ, και της δεκαετίας του 1980 και αυτής του 1990 που απέτυχαν, γιατί ήταν φορτωμένες με εξετάσεις.
  • Οφείλουμε να αναφερόμαστε σε ΕΑ και όχι σε “Εθνικό Λύκειο”.
  • Πρέπει παράλληλα να βλέπουμε και τους δύο τύπους λυκείων – ΓΕΛ και ΕΠΑΛ
  • Το ΕΑ είναι συστατικό στοιχείο του συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Γιατί οι υποψήφιοι δεν μπορούν αλλού να εξεταστούν παρά μόνο στο μαθησιακό περιεχόμενο του λυκείου. Όσοι αναφέρουν ότι το λύκειο δεν πρέπει να είναι “προθάλαμος” του πανεπιστημίου δεν γίνονται ποτέ συγκεκριμένοι ως προς τι σημαίνει αυτός ο όρος.
  • Με δεδομένο ότι το πολύ μεγάλο μέρος των αποφοίτων του λυκείου επιδιώκει την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το ΕΑ οφείλει να υπηρετεί αυτή την κοινωνική αναγκαιότητα.
  • Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει άλλος – εύκολος δρόμος για την εισαγωγή των μαθητών στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και στα κολέγια.
  • Δεν μπορεί να αφαιρεθεί εντελώς ο παρεμβατικός ρόλος του καθηγητή / της καθηγήτριας στο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών, που λαμβάνει υπόψη κοινωνικές αλλά και προσωπικές – μαθησιακές πλευρές των μαθητών. Είναι παιδαγωγικό και επιστημονικό λάθος!
  • Απαιτείται θεσμικός διάλογος με κόμματα και εκπαιδευτική κοινότητα πριν την όποια συζήτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα δεν αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της όποιας κυβέρνησης.
  • Σήμερα έχουμε έναν γρίφο στην εκπαίδευση, αποτέλεσμα της προχειρότητας και της ανικανότητας του Υπουργείου. Έχουμε Σχολικά Βιβλία που δεν εναρμονίζονται με τα Αναλυτικά Προγράμματα. Παράλληλα περιμένουμε – εδώ και αρκετά χρόνια – τον θεσμό του Πολλαπλού Βιβλίου, που έχει μάλλον ναυαγήσει για τα καλά, και μεταφέρεται η όλη υπόθεση κάθε χρόνο όλο και πιο πίσω. Προκύπτει λοιπόν ένα κρίσιμο ερώτημα. Μπορεί να συζητηθεί το ΕΑ χωρίς να έχουμε υπόψη το περιεχόμενο των βιβλίων (εύρος και εμβάθυνση της διδακτέας ύλης) και τους μαθησιακούς τους στόχους;
  • Αν δεχτούμε θεωρητικά ότι θα υλοποιηθεί ο θεσμός του Πολλαπλού Βιβλίου, τότε η βαθμολόγηση των γραπτών των Πανελλαδικών Εξετάσεων του ΕΑ δεν θα είναι όπως την εφαρμόζουμε εδώ και πολλά χρόνια με δεδομένο ότι τα διαφορετικά εφαρμοζόμενα για κάθε μάθημα βιβλία θα έχουν αναγκαστικά “αποστάσεις”.
  • Η ανασύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας είναι επιτακτική ανάγκη για να υπάρχει θεσμικός διάλογος. Μια σύγχρονη δημοκρατική πολιτεία έχει πάντα συμπεριληπτική λειτουργία.

* Ο Νίκος Τσούλιας, πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ)

Πατήστε εδώ και δείτε τα 444 προηγούμενα άρθρα του Νίκου Τσούλια