Ως κλιμάκωση της προσπάθειας της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν (Vladimir Putin) να δοκιμάσει τις αντοχές του ΝΑΤΟ και να το εκφοβίσει ερμηνεύει αμερικανική δεξαμενή σκέψης Council on Foreign Relations (CFR) τη νέα πρόκληση της Μόσχας στη Βαλτική.
Ειδικοί στη Δύση προσπαθούσαν ακόμη να ξεδιαλύνουν κατά πόσον ήταν τυχαίο συμβάν ή εσκεμμένη ενέργεια η εισβολή την περασμένη εβδομάδα ρωσικών drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, όταν έφθασαν χθες τα μαντάτα για την παραβίαση -και μάλιστα επί 12 ολόκληρα λεπτά – του εσθονικού εναέριου χώρου από τρία ρωσικά MiG-31 αναγκάζοντας το ΝΑΤΟ να απογειώσει εσπευσμένα ιταλικά μαχητικά F-35 καθώς και σουηδικά και φινλανδικά αεροσκάφη ταχείας αντίδρασης για να τα αναχαιτίσουν.
«Η Ρωσία έχει ήδη παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Εσθονίας τέσσερις φορές φέτος, κάτι που από μόνο του είναι απαράδεκτο. Αλλά η σημερινή εισβολή, στην οποία εμπλέκονται τρία μαχητικά αεροσκάφη που εισήλθαν στον εναέριο χώρο μας, είναι άνευ προηγουμένου θρασεία», δήλωσε ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών Μάργκους Τσάκνα (Margus Tsahkna).
Το περιστατικό της παραβίασης του εναέριου χώρου της Εσθονίας από ρωσικά μαχητικά -τέταρτο τη φετινή χρονιά – σημειώθηκε εννέα μέρες μετά το συμβάν στον Πολωνία και μόλις πέντε 24ωρα από την εισβολή ρωσικού drone στη Ρουμανία, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως δεν πρόκειται για απλά «ατυχήματα», αλλά για πιθανή απόπειρα της Ρωσίας του Πούτιν να δοκιμάσει τις αντοχές και την αντίδραση του ΝΑΤΟ προκειμένου να εκφοβίσει τη Συμμαχία, όπως σημειώνει ο αναλυτής Max Boot του think tank, Council on Foreign Relations, που εδρεύει τη Νέα Υόρκη.
Άλλωστε υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που φαίνεται ότι στηρίζουν το συμπέρασμα αυτό. Οι επιχειρήσεις δολιοφθοράς της Ρωσίας στην Ευρώπη υπερτριπλασιάστηκαν το 2024 σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά.
«Μόνο κατά το τελευταίο έτος, λένε αξιωματούχοι, η Ρωσία και άλλοι αντίπαλοι έχουν διαταράξει τα δυτικά ενεργειακά συστήματα, έχουν παρέμβει στις εθνικές εκλογές, έχουν σχεδιάσει να τοποθετήσουν εμπρηστικούς μηχανισμούς σε αεροσκάφη μεταφοράς εμπορευμάτων και έχουν παραβιάσει δίκτυα υπηρεσιών υγείας και νομικά αρχεία σε σκιώδεις επιθέσεις που αποσκοπούσαν στην απόκρυψη του ενόχου», ανέφεραν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης την περασμένη εβδομάδα.
Επιπλέον, η αεροπορική επίθεση της Ρωσίας στο Κίεβο στις 28 Αυγούστου, η οποία σκότωσε είκοσι τρία άτομα, προκάλεσε ζημιές στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του Βρετανικού Συμβουλίου. Αυτή η επίθεση εξόργισε και ανησύχησε τους Ευρωπαίους ηγέτες του ΝΑΤΟ.
Ένα ή δύο περιστατικά μπορεί να είναι ατυχήματα. Αλλά όλα; Αυτό είναι λιγότερο πιθανό.
Ένας τρόπος να ερμηνεύσει κανείς όλες αυτές τις ενέργειες είναι ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στέλνει μήνυμα στην Ευρώπη να μειώσει την υποστήριξή της προς την Ουκρανία. Μια άλλη,– και ακόμη πιο ανησυχητική πιθανότητα – είναι να δοκιμάζει ο Πούτιν την αντίδραση του ΝΑΤΟ στη ρωσική επιθετικότητα έναντι κρατών μελών του, όπως εκείνα στη Βαλτική, να επιχειρεί να διαπιστώσει δηλαδή αν άλλες χώρες του Βορειοατλαντικού Συμφώνου υπό τις ΗΠΑ θα σπεύσουν να τα βοηθήσουν.
Κι αν όντως αυτή είναι η πρόθεση του Πούτιν, τότε προκαλεί ανησυχία η χλιαρή απάντηση που λαμβάνει. Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ανακοίνωσαν βέβαια μια νέα πρωτοβουλία ονόματι «Eastern Sentry» για τη ενίσχυση της ασφάλειας της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας με τη Δανία να συνεισφέρει δύο F-16 και μια φρεγάτα, τη Γαλλία τρία μαχητικά Rafale και τη Γερμανία τέσσερα Eurofighters, αλλά η μέχρι τώρα αντίδραση του Λευκού Οίκου ήταν απογοητευτική.
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump) έχει επανειλημμένα υπονοήσει ότι η εισβολή ρωσικών drones στην Πολωνία μπορεί να ήταν τυχαία, παρόλο που η πολωνική κυβέρνηση επιμένει ότι ήταν μια σκόπιμη πρόκληση. Αντί να καταδικάσει τη ρωσική ενέργεια, ο Τραμπ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης : «Τι συμβαίνει με τη Ρωσία που παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας με drones; Ορίστε!» Αυτό ακούγεται περισσότερο σαν στημένο ριφ για ένα κωμικό παρά σαν μια αυστηρή προειδοποίηση από τον ηγέτη του Ελεύθερου Κόσμου.
Ερωτηθείς ξανά για τα drones την Πέμπτη από το Fox News, ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί για άλλη μια φορά ότι η εισβολή τους στην Πολωνία μπορεί να ήταν τυχαία, αν και παραδέχτηκε ότι «δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο κοντά ούτως ή άλλως». Νωρίτερα την ίδια ημέρα, σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ κατά την επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του για τον Πούτιν επειδή δεν συνεργάστηκε στις ειρηνευτικές του προσπάθειες: «Με έχει απογοητεύσει. Δηλαδή, σκοτώνει πολλούς ανθρώπους και χάνει περισσότερους ανθρώπους από όσους σκοτώνει». Αλλά συνέχισε λέγοντας: «Δεν επηρεάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες» και δεν ανακοίνωσε καμία πρόθεση να τιμωρήσει τον Πούτιν για την επιθετικότητά του.
Αυτό αποτελεί μέρος ενός ανησυχητικού μοτίβου. Επί μήνες, ο Τραμπ ασκεί κριτική στον Πούτιν, αλλά δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια κατά της Ρωσίας, ακόμη και όταν ο Πούτιν εντείνει δραματικά τις αεροπορικές επιθέσεις του στην Ουκρανία.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ παρουσίασε μια νέα δικαιολογία για την αδράνεια: «Είμαι έτοιμος να επιβάλω σημαντικές κυρώσεις στη Ρωσία όταν όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ συμφωνήσουν και αρχίσουν να κάνουν το ίδιο πράγμα και όταν όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΝΑ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social, προσθέτοντας ότι ελπίζει επίσης ότι οι Ευρωπαίοι θα επιβάλουν «δασμούς 50% έως 100% στην Κίνα».
Οι δασμοί — οι οποίοι θα έβλαπταν την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία — δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να ξεκινήσει. Οι ευρωπαϊκές εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία έχουν ήδη μειωθεί κατά 89% από το 2022. Η Ευρώπη σχεδιάζει τώρα να καταργήσει σταδιακά όλες τις εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου έως το τέλος του 2026—ένα χρόνο νωρίτερα από το προγραμματισμένο. Οι μόνες δύο ευρωπαϊκές χώρες που εξακολουθούν να αγοράζουν σημαντικές ποσότητες ρωσικού πετρελαίου είναι η Ουγγαρία και η Σλοβακία, με επικεφαλής και τις δύο λαϊκιστές συμμάχους του Τραμπ.
Αν ο στόχος είναι να αυξηθεί η πίεση στον Πούτιν για να τερματίσει την επιθετικότητά του, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πρέπει να περιμένουν να επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις μέχρι να συμμετάσχουν στην προσπάθεια ο Ούγγρος πρόεδρος Βίκτορ Όρμπαν (Viktor Orbán) και ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο (Robert Fico)-οι δύο ηγέτες της ΕΕ που είναι πιο φιλικοί με τον Πούτιν. Αλλά ενώ ο Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς 50% στην Ινδία, φαινομενικά λόγω των αγορών πετρελαίου της από τη Ρωσία, δεν έχει επιβάλει καμία πρόσθετη κύρωση στη Μόσχα από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του. Μάλιστα, εξαίρεσε τη Ρωσία από τους «αμοιβαίους» δασμούς που επέβαλε σε κάθε άλλο έθνος.
Δεδομένης της απροθυμίας του Τραμπ να γίνει σκληρός με τον Πούτιν, είναι πλέον καιρός το Κογκρέσο να σταματήσει να περιμένει την έγκρισή του και να θεσπίσει αυστηρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μαζί με πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να σηματοδοτήσει στον Πούτιν ότι θα πληρώσει ένα απαράδεκτα υψηλό τίμημα για τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία και την επέκταση της επιθετικότητάς του στα γειτονικά κράτη του ΝΑΤΟ.
* Το Council on Foreign Relations (CFR) είναι μια αμερικανική δεξαμενή σκέψης (think tank) που εστιάζει στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και στις διεθνείς σχέσεις. Ιδρύθηκε το 1921 και αποτελεί έναν ανεξάρτητο, μη κομματικό οργανισμό.
Στόχος του είναι να λειτουργεί ως πόρος για κυβερνητικούς αξιωματούχους, επιχειρηματικά στελέχη, δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, καθώς και για το ευρύτερο κοινό, προωθώντας την κατανόηση των διεθνών ζητημάτων.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο την ανάλυση του Max Boot, του αμερικάνικου think tank, Council on Foreign Relations,με τίτλο «Jets Over Estonia Are Putin’s Latest Check of U.S. and NATO Resolve» και υπότιτλο «NATO chased away the jets a week after shooting down Russian drones in Poland. These incidents add to a troubling trend», πατώντας ΕΔΩ
