«Η πολιτική αλλαγή απαιτεί κόπο, διάρκεια και στρατηγική κοινωνικών συμμαχιών. Και αυτός ο ρόλος δεν είναι μόνο εφικτός για το ΠΑΣΟΚ, είναι και ιστορικά ώριμος» υποστηρίζει ο Δημήτρης Οικονόμου μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ελευθερία», Λάρισας και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Κατσανάκη, με αφορμή την Περιφερειακή Συνδιάσκεψη Θεσσαλίας στη Λάρισα.
Ο κ. Οικονόμου επισημαίνει ότι ένα συνέδριο από μόνο του δεν αρκεί για την επίτευξη της πολιτικής αλλαγής, μπορεί όμως να λειτουργήσει καταλυτικά εάν αποτελεί το σημείο αφετηρίας για μία ουσιαστική επανεκκίνηση. «Το συνέδριο οφείλει να είναι ένας χώρος τολμηρών αποφάσεων, όπου οι πολιτική ανανέωση θα συναντήσει τη θεσμική ωριμότητα. Αυτό δεν είναι απλώς φιλοδοξία – είναι αναγκαιότητα» τονίζει χαρακτηριστικά, για να οριοθετήσει τις προκλήσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης μέχρι τις επόμενες εκλογές προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της πολιτικής αλλαγής: «Για να ηγηθεί της πολιτικής αλλαγής το ΠΑΣΟΚ πρέπει να οικοδομήσει μια πλατιά κοινωνική και πολιτική συμμαχία, να απευθυνθεί και να πείσει ξανά τα κοινωνικά στρώματα, που το εμπιστεύτηκαν διαχρονικά και να μιλά για τη Δημοκρατία με όρους του σήμερα, για την εργασία, την υγεία, το κλίμα, τα δικαιώματα και την τεχνολογική επανάσταση…».
Ο κ. Οικονόμου σε άλλα σημεία της συνέντευξής του δίνει το στίγμα περιφερειακής συνδιάσκεψης που αποτυπώνει, όπως λέει, τη βαθύτερη πολιτική πρόθεση, αυτή της αναγνώρισης Θεσσαλίας ως στρατηγικού κόμβου για την παραγωγή ανασυγκρότηση της χώρας. «Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να βάλει ξανά στο προσκήνιο τη Θεσσαλία όχι μόνο ως πληγείσα περιφέρεια, αλλά ως παράδειγμα εθνικής αναγέννησης. Και αυτό είναι μία βαθιά πολιτική επιλογή» υπογραμμίζει και μιλά για την ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, ενώ απαντά και στο ερώτημα για τις πιθανές ευθύνες του ΠΑΣΟΚ για την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου όπως διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια πριν την τραγωδία των Τεμπών
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Οικονόμου
* Κύριε Οικονόμου, το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε τις Περιφερειακές Συνδιασκέψεις ενόψει του Συνεδρίου το φθινόπωρο. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από αυτό το Συνέδριο; Μια κατάρτιση κυβερνητικού προγράμματος εφόσον κληθεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ή και δομικές αλλαγές στη φυσιογνωμία σε μια εποχή εξελίξεων στον προοδευτικό χώρο;
– Το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ που θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο δεν είναι μια τυπική διαδικασία, αλλά μια βαθιά πολιτική στιγμή με στρατηγική σημασία. Οι προσδοκίες μας είναι διττές και απολύτως συμπληρωματικές: αφενός, η κατάρτιση ενός συνεκτικού, προοδευτικού και εφαρμόσιμου κυβερνητικού προγράμματος που θα απαντά στις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας• αφετέρου, η εμβάθυνση της φυσιογνωμίας του κόμματος στη σύγχρονη εποχή, με δομικές αναπροσαρμογές που αντανακλούν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του 21ου αιώνα.
Ζούμε σε μια περίοδο που οι πολιτικές ταυτότητες αναδιατάσσονται, η εμπιστοσύνη στους θεσμούς δοκιμάζεται και η προοδευτική παράταξη διεθνώς καλείται να αρθρώσει νέο λόγο για τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την πράσινη μετάβαση, την ειρήνη και τη συλλογική ασφάλεια. Το ΠΑΣΟΚ έχει την ιστορική ευθύνη να αποτελέσει ξανά τον πυρήνα αυτής της ανασύνθεσης. Το Συνέδριο οφείλει, λοιπόν, να είναι ένας χώρος τολμηρών αποφάσεων, όπου η πολιτική ανανέωση θα συναντήσει τη θεσμική ωριμότητα. Αυτό δεν είναι απλώς φιλοδοξία — είναι αναγκαιότητα.
* Μια κομματική επανεκκίνηση μέσα από ένα συνέδριο είναι ικανή να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη του κεντρικού στόχου που δεν είναι άλλος από την πολιτική αλλαγή στη χώρα; Μόνο του το ΠΑΣΟΚ μπορεί να επιτύχει την πολιτική αλλαγή και υπό ποιες προϋποθέσεις;
– Ένα συνέδριο από μόνο του δεν αρκεί για την επίτευξη πολιτικής αλλαγής. Όμως, εάν αποτελεί το σημείο αφετηρίας για μια ουσιαστική επανεκκίνηση, τότε μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά. Η πολιτική αλλαγή δεν προκύπτει απλώς ως αποτέλεσμα κοινωνικής δυσαρέσκειας ή κυβερνητικής φθοράς• απαιτεί σχέδιο, αξιοπιστία, πολιτικό βάθος και ένα πειστικό αφήγημα για το αύριο. Το ΠΑΣΟΚ έχει ιστορικά επιτελέσει ρόλο ρυθμιστή και φορέα αλλαγών και ιστορική μας ευθύνη είναι να το ξανακάνουμε – αλλά όχι με όρους αναπαραγωγής του παρελθόντος.
Για να ηγηθεί της πολιτικής αλλαγής, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να οικοδομήσει μια πλατιά κοινωνική και πολιτική συμμαχία, να απευθυνθεί και να πείσει ξανά τα κοινωνικά στρώματα που το εμπιστεύτηκαν διαχρονικά. Αυτό προϋποθέτει όχι μόνο την παραγωγή αξιόπιστου πολιτικού περιεχομένου, αλλά και μια σύγχρονη, αξιακή ταυτότητα, με θετικό πρόσημο, δεν αρκεί η αντιδεξιά προσήλωση. Ένα ΠΑΣΟΚ που θα μιλά για τη Δημοκρατία με όρους του σήμερα, για την εργασία, την υγεία, το κλίμα, τα δικαιώματα και την τεχνολογική επανάσταση.
Η πολιτική αλλαγή απαιτεί κόπο, διάρκεια και στρατηγική κοινωνικών συμμαχιών. Και αυτός ο ρόλος δεν είναι μόνο εφικτός για το ΠΑΣΟΚ — είναι και ιστορικά ώριμος.
* «Το κέντρο της Ελλάδας στο επίκεντρο της πολιτικής» αποτελεί το κεντρικό ζητούμενο σύμφωνα με το πρόγραμμα της περιφερειακής συνδιάσκεψης στη Θεσσαλία. Ποιο είναι το στίγμα αυτής της πολιτικής και πώς μπορεί να διαφοροποιηθεί από τις σημερινές ασκούμενες πολιτικές που κινούνται στον άξονα της αποκατάστασης από τις θεομηνίες και της ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας;
– Η φράση «Το κέντρο της Ελλάδας στο επίκεντρο της πολιτικής» δεν είναι απλώς ένα εύηχο σύνθημα. Αποτυπώνει μια βαθύτερη πολιτική πρόθεση: την αναγνώριση της Θεσσαλίας όχι μόνο ως γεωγραφικού, αλλά και ως στρατηγικού κόμβου για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το στίγμα αυτής της πολιτικής οφείλει να ξεπερνά τον κύκλο της διαχείρισης κρίσεων — που, αν και αναγκαία, δεν αρκεί. Οφείλει να στοχεύει σε ένα συνεκτικό σχέδιο για τη Θεσσαλία του αύριο, με ανθεκτικές υποδομές, έξυπνη αγροτική παραγωγή, πράσινη μετάβαση και κοινωνική συνοχή.
Η διαφορά από τις σημερινές ασκούμενες πολιτικές είναι ποιοτική: δεν αρκεί η αποκατάσταση των πληγέντων υποδομών ούτε μια αποσπασματική στήριξη της τοπικής οικονομίας. Χρειάζεται ένα περιφερειακό αναπτυξιακό σχέδιο με βάθος, που να αξιοποιεί την τεχνολογία, να στηρίζει τους αγρότες με ψηφιακά εργαλεία και να μετασχηματίζει τις αλυσίδες αξίας σε σύγχρονες και ανταγωνιστικές. Χρειάζεται, επίσης, κοινωνική πολιτική που να στηρίζει τη νέα γενιά ώστε να παραμείνει και να επενδύσει στον τόπο της.
Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να βάλει ξανά στο προσκήνιο τη Θεσσαλία όχι μόνο ως πληγείσα περιφέρεια, αλλά ως παράδειγμα εθνικής αναγέννησης. Και αυτό είναι μια βαθιά πολιτική επιλογή.
* Πάγια προτεραιότητα για τον κάμπο είναι η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Προτάσεις όπως η επαναδιαπραγμάτευση του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η κάρτα Αγροτικού Πετρελαίου, η αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ και η μηδενική ανοχή σε πρακτικές παράνομων ελληνοποιήσεων, πέραν των όποιων λύσεων, μπορούν να δώσουν απαντήσεις στα δομικά προβλήματα της πρωτογενούς παραγωγής και να την οδηγήσουμε με επιτυχία στις διεθνείς αγορές;
– Οι προτάσεις που αναφέρετε δεν είναι απλώς επίκαιρες• είναι απολύτως αναγκαίες και αποκαθιστούν τη χαμένη ισορροπία σε έναν τομέα που έχει παραμεληθεί. Η επαναδιαπραγμάτευση του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ είναι κρίσιμη, γιατί ο σχεδιασμός που έγινε δεν αντανακλά τις ανάγκες της ελληνικής πραγματικότητας: δεν δίνει επαρκείς πόρους για τις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις, δεν ενθαρρύνει τον αγροτικό συνεργατισμό, δεν επιταχύνει την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της γεωργίας.
Η κάρτα Αγροτικού Πετρελαίου δεν είναι προνόμιο, είναι αναγκαίο εργαλείο επιβίωσης, ειδικά σε μια περίοδο εκρηκτικού κόστους παραγωγής. Η αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να ανταποκρίνεται στα νέα κλιματικά δεδομένα και στις πραγματικές απώλειες των παραγωγών, είναι ζήτημα δικαιοσύνης και βιωσιμότητας. Όσο για τις ελληνοποιήσεις, η ανοχή σε παράνομες πρακτικές δεν πλήττει απλώς την οικονομία – υπονομεύει τον ίδιο τον κόπο του Έλληνα αγρότη και κτηνοτρόφου.
Όλα αυτά όμως πρέπει να ενταχθούν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που συνδυάζει τη γνώση, την καινοτομία και τη συλλογικότητα. Αν επενδύσουμε στο χωράφι με τεχνογνωσία, συνεργατικά σχήματα, έξυπνες υποδομές και διεθνή στρατηγική branding, τότε ο πρωτογενής τομέας δεν θα είναι απλώς βιώσιμος, αλλά και ανταγωνιστικός στις διεθνείς αγορές.
* Η αυξημένη έκθεση της Θεσσαλίας σε ακραία καιρικά φαινόμενα ανέδειξε περισσότερο παρά ποτέ την ανάγκη στοχευμένης στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Με ποιο σχέδιο μπορεί η Θεσσαλία να προστατευθεί από πλημμύρες και φυσικές καταστροφές;
– Η Θεσσαλία δεν μπορεί πια να αντιμετωπίζεται ως «περίπτωση» που επανέρχεται στην επικαιρότητα μόνο μετά από κάθε θεομηνία. Είναι, πλέον, το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα περιοχής που βιώνει τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στο σύνολό τους — από τις καταστροφικές πλημμύρες μέχρι τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας. Η ανάγκη για ένα συνεκτικό, πολυεπίπεδο σχέδιο δεν είναι πια πολιτική επιλογή — είναι ζήτημα επιβίωσης.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στη Μεταμόρφωση Καρδίτσας, ως επικεφαλής κομματικού κλιμακίου του ΠΑΣΟΚ, είχα την ευκαιρία να συζητήσω με κατοίκους του χωριού, αλλά και του γειτονικού Βλοχού. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ζητούν πολλά — ζητούν τα αυτονόητα: να αισθάνονται ασφαλείς στα ίδια τους τα σπίτια. Μοιράστηκαν μαζί μας όχι μόνο τα βιώματά τους από τις πλημμύρες, αλλά και τη βαθιά απογοήτευσή τους για τις καθυστερήσεις, την απουσία σχεδίου και τη γραφειοκρατία που ακυρώνει κάθε προσπάθεια ανασυγκρότησης.
Πρέπει να περάσουμε σε ένα νέο μοντέλο διαχείρισης: με επανασχεδιασμό των αντιπλημμυρικών υποδομών, με ανασύνταξη του υδρολογικού σχεδιασμού, με φυσικές λύσεις που επαναφέρουν την ανθεκτικότητα του τοπίου, και κυρίως με αποκέντρωση της πολιτικής προστασίας. Ένα Περιφερειακό Κέντρο Κλιματικής Ανθεκτικότητας με αρμοδιότητες, επιστημονική επάρκεια και διαλειτουργία με το κράτος, μπορεί να αλλάξει το τοπίο.
Το ΠΑΣΟΚ έχει υποχρέωση να φέρει αυτές τις φωνές στην πρώτη γραμμή του πολιτικού διαλόγου. Γιατί δεν υπάρχει πολιτική χωρίς πραγματικούς ανθρώπους.
* Και με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων; Ο νεοσύστατος ΟΔΥΘ μπορεί να δώσει λύσεις για την ορθή διαχείριση του νερού;
– Ο νεοσύστατος ΟΔΥΘ είναι μια θεσμική αναγνώριση του προβλήματος, αλλά από μόνος του δεν συνιστά λύση. Αν πρόκειται να εξελιχθεί σε έναν πραγματικό κόμβο ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας, χρειάζεται σαφές θεσμικό πλαίσιο, επαρκή χρηματοδότηση, επιστημονική στελέχωση και, το κυριότερο, πολιτική ανεξαρτησία από τοπικά και πελατειακά συμφέροντα.
Η διαχείριση του νερού στη Θεσσαλία δεν μπορεί να συνεχίσει με όρους κατακερματισμένων φορέων, χωρίς ενιαίο σχεδιασμό, χωρίς ψηφιακή παρακολούθηση των αποθεμάτων και χωρίς στρατηγική εξοικονόμησης. Η λειψυδρία δεν είναι μελλοντικός κίνδυνος — είναι παρόν πρόβλημα. Χρειάζονται σύγχρονα συστήματα μέτρησης, έργα εμπλουτισμού των υδροφορέων, έξυπνη άρδευση και ισόρροπη αξιοποίηση επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.
Ο ΟΔΥΘ μπορεί να είναι το όχημα για όλα αυτά — αρκεί να μην εξελιχθεί σε έναν ακόμα οργανισμό χωρίς πραγματική ισχύ. Το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα να μετατρέψει την πολιτική βούληση σε ουσιαστική θεσμική και τεχνική λύση, με επίκεντρο το νερό ως δημόσιο αγαθό και στρατηγικό πόρο για την επιβίωση της γεωργίας, την περιβαλλοντική ισορροπία και την κοινωνική ειρήνη.
* Κυρίαρχη θέση στην επικαιρότητα ιδιαίτερα στη Θεσσαλία κατέχει η σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη. Ποια είναι η ευθύνη του ΠΑΣΟΚ για την κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου όπως διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια, και ποιες συγκεκριμένες ενέργειες προτείνετε σήμερα για να αποτραπούν αντίστοιχες τραγωδίες στο μέλλον;
– Η τραγωδία στα Τέμπη δεν ήταν «ατύχημα» — ήταν η κατάρρευση της εμπιστοσύνης σε ένα κράτος που όφειλε να προστατεύει τις ζωές των πολιτών του και απέτυχε με τον πιο οδυνηρό τρόπο. Και δεν επιτρέπεται κανείς να κρύβεται πίσω από τη γενικόλογη επίκληση «διαχρονικών ευθυνών» για να αποφύγει τις δικές του — πολύ συγκεκριμένες — ευθύνες.
Η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε πλήρη εικόνα των κενών στα συστήματα ασφαλείας. Είχε χρηματοδοτικά εργαλεία, είχε προειδοποιήσεις, είχε ευθύνη — και δεν έκανε τίποτα. Δεν είναι όλοι ίδιοι, ούτε φταίνε όλοι το ίδιο. Η υποκρισία να χρησιμοποιείται η διαχρονικότητα ως άλλοθι για τη δική σου απραξία, είναι το τελευταίο που αντέχει η κοινωνία.
Το ΠΑΣΟΚ, αντί να συμψηφίζει, φέρνει καθαρές λύσεις:
– Αυτόνομη Αρχή Ελέγχου Σιδηροδρομικής Ασφάλειας,
– Ολοκλήρωση της τηλεδιοίκησης με διαφάνεια,
– Επένδυση σε προσωπικό, τεχνική επάρκεια και πρόληψη.
Το πιο σημαντικό όμως είναι η θεσμική αλλαγή νοοτροπίας: λογοδοσία, συνέχεια, σεβασμός στη δημόσια ασφάλεια.
Για εμάς, δεν είναι υπόθεση διαχείρισης — είναι υπόθεση δικαιοσύνης και ευθύνης απέναντι στις οικογένειες που θρηνούν και σε μια κοινωνία που ζητά: ποτέ ξανά.
* Ο Δημήτρης Οικονόμου είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου και Αν. γραμματέας επικοινωνίας του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και στις εκλογές του 2019 & του 2023, ήταν υποψήφιος στην Α’ Αθήνας με το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής.
