Η απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump) για «απόσβεση» 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων (400 δισεκατομμύρια λίρες) από την Ουκρανία υπερβαίνει κατά πολύ τον έλεγχο των ΗΠΑ στα κρίσιμα ορυκτά της χώρας. Καλύπτει τα πάντα, από λιμάνια και υποδομές μέχρι πετρέλαιο και φυσικό αέριο, καθώς και τη μεγαλύτερη βάση πόρων της χώρας.
Οι όροι της σύμβασης που έφτασαν στο γραφείο του Βολοντιμίρ Ζελένσκι (Volodymyr Zelensky) πριν από μια εβδομάδα ισοδυναμούν με τον οικονομικό αποικισμό της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, στο νομικό διηνεκές. Συνεπάγεται ένα βάρος αποζημιώσεων που δεν μπορεί να επιτευχθεί. Το έγγραφο έχει προκαλέσει αναστάτωση και πανικό στο Κίεβο.
Η Telegraph έλαβε ένα προσχέδιο της προκαταρκτικής σύμβασης, με την ένδειξη «Προνομιακό και Εμπιστευτικό» και με ημερομηνία 7 Φεβρουαρίου 2025. Αναφέρει ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία θα πρέπει να σχηματίσουν ένα κοινό επενδυτικό ταμείο για να διασφαλίσουν ότι «τα εχθρικά μέρη στη σύγκρουση δεν επωφελούνται από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
Η συμφωνία καλύπτει την «οικονομική αξία που σχετίζεται με τους πόρους της Ουκρανίας», συμπεριλαμβανομένων των «ορυκτών πόρων, των πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου, λιμένων, άλλων υποδομών (όπως συμφωνήθηκε)», αφήνοντας ασαφές τι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει. «Η συμφωνία αυτή θα διέπεται από το δίκαιο της Νέας Υόρκης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αρχές σύγκρουσης νόμων», αναφέρει.
Οι ΗΠΑ θα λάβουν το 50% των επαναλαμβανόμενων εσόδων που λαμβάνει η Ουκρανία από την εξόρυξη πόρων και το 50% της οικονομικής αξίας «όλων των νέων αδειών που εκδίδονται σε τρίτους» για τη μελλοντική δημιουργία εσόδων από τους πόρους. Θα υπάρχει «δέσμευση σε τέτοια έσοδα» υπέρ των ΗΠΑ. «Αυτή η ρήτρα σημαίνει “πρώτα πληρώστε μας και μετά ταΐστε τα παιδιά σας”», είπε μια πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Αναφέρει ότι «για όλες τις μελλοντικές άδειες, οι ΗΠΑ θα έχουν δικαίωμα πρώτης άρνησης για την αγορά εξαγώγιμων ορυκτών». Η Ουάσιγκτον θα έχει κυριαρχική ασυλία και θα αποκτήσει σχεδόν απόλυτο έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας εμπορευμάτων και πόρων της Ουκρανίας.
Το ταμείο «θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να καθορίζει τη μέθοδο, τα κριτήρια επιλογής, τους όρους και τις προϋποθέσεις» όλων των μελλοντικών αδειών και έργων. Και ούτω καθεξής, σε αυτό το πνεύμα. Φαίνεται ότι γράφτηκε από ιδιώτες δικηγόρους, όχι από τα Υπουργεία Εμπορίου ή το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ζελένσκι πρότεινε την ιδέα να δοθεί στις ΗΠΑ άμεσο μερίδιο στα στοιχεία σπάνιων γαιών και κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας σε μια επίσκεψη στον Πύργο Τραμπ τον Σεπτέμβριο, ελπίζοντας να εξομαλύνει το δρόμο για τις συνεχείς παραδόσεις όπλων.
Υπολόγισε ότι θα οδηγούσε σε αμερικανικές εταιρείες να ξεκινήσουν τις δραστηριότητές τους στο έδαφος, δημιουργώντας ένα πολιτικό πλέγμα που θα απέτρεπε τον Βλαντιμίρ Πούτιν (Vladimir Putin) από την εκ νέου επίθεση.
Ορισμένες λεκάνες ορυκτών βρίσκονται κοντά στην πρώτη γραμμή στην ανατολική Ουκρανία ή σε περιοχές που κατέχονται από τη Ρωσία. Έχει παίξει τους κινδύνους να αφήσει στρατηγικά αποθέματα τιτανίου, βολφραμίου, ουρανίου, γραφίτη και σπάνιων γαιών να πέσουν στα χέρια της Ρωσίας. «Αν μιλάμε για μια συμφωνία, τότε ας κάνουμε μια συμφωνία, είμαστε μόνο υπέρ αυτής», είπε.
Πιθανότατα δεν περίμενε να βρεθεί αντιμέτωπος με όρους που συνήθως επιβάλλονταν στα επιτιθέμενα κράτη που ηττήθηκαν στον πόλεμο. Είναι χειρότερες από τις οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Γερμανία και την Ιαπωνία μετά την ήττα τους το 1945. Και οι δύο χώρες ήταν τελικά καθαροί αποδέκτες κεφαλαίων από τους νικητές συμμάχους.
Οι νέες Βερσαλλίες
Εάν αυτό το προσχέδιο γίνει αποδεκτό, οι απαιτήσεις του Τραμπ θα ισοδυναμούσαν με υψηλότερο μερίδιο του ουκρανικού ΑΕΠ από τις αποζημιώσεις που επιβλήθηκαν στη Γερμανία στη Συνθήκη των Βερσαλλιών, που αργότερα μειώθηκαν στη Διάσκεψη του Λονδίνου το 1921 και στο Σχέδιο Dawes το 1924.
Ταυτόχρονα, φαίνεται διατεθειμένος να αφήσει τη Ρωσία να ξεφύγει εντελώς. Ο Ντόναλντ Τραμπ είπε στο Fox News ότι η Ουκρανία «ουσιαστικά συμφώνησε» να παραδώσει 500 δισεκατομμύρια δολάρια. «Έχουν εξαιρετικά πολύτιμη γη από άποψη σπάνιων γαιών, από άποψη πετρελαίου και φυσικού αερίου, από άποψη άλλων πραγμάτων», είπε.
Προειδοποίησε ότι η Ουκρανία θα παραδοθεί στον Πούτιν σε ένα πιάτο εάν απορρίψει τους όρους. «Μπορεί να κάνουν μια συμφωνία. Μπορεί να μην κάνουν συμφωνία. Κάποτε μπορεί να γίνουν Ρώσοι ή μπορεί να μην γίνουν Ρώσοι κάποια μέρα. Αλλά θέλω αυτά τα χρήματα πίσω», είπε. Ο Τραμπ είπε ότι οι ΗΠΑ έχουν ξοδέψει 300 δισεκατομμύρια δολάρια για τον πόλεμο μέχρι στιγμής, προσθέτοντας ότι θα ήταν «ανόητο» να παραδώσουν άλλα. Στην πραγματικότητα, τα πέντε πακέτα που συμφωνήθηκαν από το Κογκρέσο ανέρχονται σε 175 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων τα 70 δισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν στις ΗΠΑ για την παραγωγή όπλων.
Κάποια από αυτά είναι με τη μορφή ανθρωπιστικών επιχορηγήσεων, αλλά ένα μεγάλο μέρος είναι χρήματα δανεισμού-μίσθωσης που πρέπει να επιστραφούν. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ πρότεινε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου το Σαββατοκύριακο ότι η απαίτηση του Τραμπ ήταν ένα έξυπνο τέχνασμα για την ενίσχυση της φθίνουσας λαϊκής υποστήριξης για την ουκρανική υπόθεση. «Μπορεί να πάει στον αμερικανικό λαό και να πει: «Η Ουκρανία δεν είναι βάρος, είναι όφελος», είπε.
Ο Λίντσεϊ Γκράχαμ είπε στους Ευρωπαίους να αποδεχτούν την ιδέα γιατί υποχρεώνει την Ουάσιγκτον να υπερασπιστεί μια μελλοντική διευθέτηση. «Αν υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία για τα ορυκτά, ο Πούτιν έχει ξεγελαστεί, γιατί ο Τραμπ θα υπερασπιστεί τη συμφωνία», είπε.
Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι αναγκάστηκαν να χτυπήσουν τις μύτες των ποδιών σε αυτό το ναρκοπέδιο στο φόρουμ του Μονάχου, προσπαθώντας να χαμογελάσουν παιχνιδιάρικα και να εκφράσουν τις ελπίδες για μια συμφωνία πόρων, ενώ ταυτόχρονα επικαλέστηκαν ότι το τρέχον κείμενο παραβιάζει την ουκρανική νομοθεσία και χρειάζεται αναδιατύπωση. Λοιπόν, πράγματι. Η συζήτηση για τον πλούτο των πόρων της Ουκρανίας έχει γίνει σουρεαλιστική. Ένας αριθμός 26 τρισεκατομμυρίων δολαρίων διατυπώνεται για τα συνδυασμένα αποθέματα ορυκτών και υδρογονανθράκων. Τα ποσά είναι φανταστικά.
Η Ουκρανία έχει πιθανώς τη μεγαλύτερη λεκάνη λιθίου στην Ευρώπη. Αλλά οι τιμές του λιθίου έχουν καταρρεύσει κατά 88% από τότε που έσκασε η φούσκα το 2022. Μεγάλα αποθέματα ανακαλύπτονται σε όλο τον κόσμο. Η καλντέρα McDermitt στη Νεβάδα πιστεύεται ότι είναι το μεγαλύτερο κοίτασμα λιθίου στον πλανήτη με 40 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, από μόνο του αρκετά για να εκτοξεύσει τις ΗΠΑ μπροστά από την Κίνα.
Το ίδιο συμβαίνει με τις σπάνιες γαίες. Δεν είναι σπάνιες. Οι εταιρείες εξόρυξης στις ΗΠΑ εγκατέλειψαν την επιχείρηση τη δεκαετία του 1990 επειδή τα περιθώρια κέρδους ήταν τότε πολύ χαμηλά. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κοιμόταν και το άφησε να συμβεί και όταν ξύπνησε ανακάλυψε ότι η Κίνα έχει αποκτήσει στρατηγικό ασφυκτικό έλεγχο για τις προμήθειες κρίσιμων στοιχείων που απαιτούνται για όπλα υψηλής τεχνολογίας και προηγμένα. Αυτό το πρόβλημα επιλύεται.
Η Ουκρανία έχει κοβάλτιο, αλλά οι περισσότερες μπαταρίες EV χρησιμοποιούν πλέον φωσφορικό σίδηρο λιθίου και δεν χρειάζονται πλέον κοβάλτιο. Επιπλέον, οι μπαταρίες ιόντων νατρίου και θείου θα περιορίσουν τη μελλοντική αύξηση της ζήτησης για λίθιο. Το ίδιο και η ανακύκλωση. Θα μπορούσε κανείς να συνεχίσει. Η ιστορία της σπανιότητας ορυκτών είναι υπερβολικά υπερβολική.
Όσον αφορά το σχιστολιθικό αέριο της Ουκρανίας, α) μέρος του κοιτάσματος Yuzivska βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Πούτιν και β) τα αποθέματα των δυτικών Καρπαθίων βρίσκονται σε πολύπλοκη γεωλογία με υψηλό κόστος γεώτρησης, με αποτέλεσμα η Chevron να αποχωρήσει, όπως ακριβώς έκανε στην Πολωνία. Η Ουκρανία έχει περισσότερες δυνατότητες ως εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πυρηνική επέκταση, αλλά δεν είναι αυτό που σκέφτεται ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η δεύτερη παραβίαση της Ουκρανίας
Η Ουκρανία δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτησή του 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε οποιοδήποτε ουσιαστικό χρονικό πλαίσιο, αφήνοντας κατά μέρος το ευρύτερο ζήτημα του αν είναι τιμητικό να αντιμετωπίζουμε ένα έθνος-θύμα με αυτόν τον τρόπο, αφού έχει κρατήσει τη γραμμή μάχης για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες με τεράστιες θυσίες για τρία χρόνια. Ποιος πραγματικά έχει χρέος σε ποιον, μπορεί να ρωτήσει κανείς; «Το στυλ μου στις συναλλαγές είναι αρκετά απλό και απλό», λέει ο Τραμπ στο βιβλίο του The Art of the Deal. «Στοχεύω πολύ ψηλά και μετά συνεχίζω να πιέζω και να πιέζω και να πιέζω για να πετύχω αυτό που θέλω».
Στο γνήσιο εμπόριο η άλλη πλευρά μπορεί συνήθως να απομακρυνθεί. Η απαίτηση του Τραμπ είναι ο εξαναγκασμός με τη σιδερένια γροθιά από μια νεοϊμπεριαλική δύναμη ενάντια σε ένα πιο αδύναμο όχι με την πλάτη στον τοίχο, και όλα αυτά για έναν εμπορευματικό μπόνους που υπάρχει κυρίως στο κεφάλι του Τραμπ.
«Συχνά η καλύτερη συμφωνία που κάνεις είναι η συμφωνία που δεν κάνεις», είπε ο Τραμπ, προσφέροντας άλλο ένα από τα μαργαριτάρια του. Ο Ζελένσκι δεν έχει αυτή την πολυτέλεια. Πρέπει να επιλέξει μεταξύ της στρατιωτικής παραβίασης της Ουκρανίας από τον Πούτιν και της οικονομικής παραβίασης της Ουκρανίας από τον δικό του σύμμαχο.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο το άρθρο του δημοσιογράφου Ambrose Evans–Pritchard της βρετανικής εφημερίδας The Telegraph με τίτλο « Revealed: Trump’s confidential plan to put Ukraine in a stranglehold » και υπότιτλο «Panic in Kyiv as US president demands higher share of GDP than Germany’s First World War reparations», πατώντας ΕΔΩ
