Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg η Άγκυρα επιχειρεί να αναθερμάνει τις συνομιλίες για το ζήτημα των Κούρδων και να επιτύχει μια ιστορικής σημασία συμφωνία μεταξύ της τουρκικής ηγεσίας και των κούρδων η οπόία θα οδηγήσει στην απελευθέρωση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν και θα βάλει «φρένο» στον κουρδικό εθνικισμό.
Στο αεροπλάνο με το οποίο επέστρεφε στην Τουρκία μετά τη σύλληψή του το 1999, ο Κούρδος ηγέτης Αμπντουλάχ Οτσαλάν δήλωσε ότι αγαπούσε τη χώρα του και “θα την υπηρετούσε αν χρειαζόταν“. Πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα, αυτό θα μπορούσε τώρα να εμφανιστεί ως έκκληση προς την αποσχιστική οργάνωσή του, το Κόμμα Εργαζομένων Κουρδιστάν (PKK) να καταθέσει τα όπλα.
Από την πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να αναβιώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους, παράλληλα με τις συζητήσεις με την Ουάσιγκτον για το μέλλον των κουρδικών δυνάμεων (που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ) στη γειτονική Συρία, μετά την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Ερντογάν διαβλέπει μια ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την αναταραχή και να αποτρέψει αυτό που η Τουρκία θεωρεί ως αυξανόμενη απειλή του κουρδικού εθνικισμού στην περιοχή. Εάν τα καταφέρει, θα ενισχύσει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας στην αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής, αλλά και τη θέση του, την ώρα που επιδιώκει να «ξαναγράψει» το Σύνταγμα και να παρατείνει την πολιτική του κυριαρχία στη χώρα.
Φυλακισμένος κοντά στην Κωνσταντινούπολη, ο Οτσαλάν είναι το κλειδί. Δεν διευθύνει πλέον τις καθημερινές επιχειρήσεις του PKK, το οποίο είναι απαγορευμένο ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παραμένει ωστόσο σεβαστός από τους διοικητές του κινήματος που τον αποκαλούν “Απο“.
«Ο αρχηγός Apo θα κάνει μια σημαντική και ιστορική δήλωση στις 15 Φεβρουαρίου που θα αποτελέσει την αρχή για μια προσπάθεια επίλυσης», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Μουράτ Καραγιλάν, ένα από τα κορυφαία ηγετικά στελέχη του PKK. Πρόκειται για μια συμβολική ημερομηνία, καθώς είναι η επέτειος της σύλληψης του Οτσαλάν στην Κένυα.
Δεν είναι ξεκάθαρο αν πράγματι ο Οτσαλάν θα προβεί σε δήλωση αυτήν την εβδομάδα, ενώ ακόμη κι αν διαπραγματευόταν μια συμφωνία, δεν θα είχε ιδιαίτερη σημασία εάν οι μαχητές του PKK αρνούνταν να την υπογράψουν. Η κουρδική κοινότητα άλλωστε είναι επιφυλακτική μετά από 40 χρόνια αγώνων για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της και των πολιτιστικών της δικαιωμάτων, κυρίως στη νοτιοανατολική Τουρκία όπου είναι έντονο το κουρδικό στοιχείο.
Ο Ερντογάν έχει σχολιάσει ελάχιστα το κουρδικό ζήτημα δημοσίως. Όμως ήδη από τον Οκτώβριο ο εθνικιστής σύμμαχός του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έχει δηλώσει ότι ο 76χρονος Οτσαλάν πρέπει να απελευθερωθεί υπό την προϋπόθεση ότι θα παροτρύνει τους ηγέτες του PKK να καταθέσουν τα όπλα και να διαπραγματευτούν μια πολιτική λύση.
«Είμαστε έτοιμοι για μια μόνιμη και ριζική λύση», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Τούντσερ Μπακιρχάν, συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος Λαϊκής Ισότητας και Δημοκρατίας (DEM). «Μας ενδιαφέρει αυτή η ιστορική έκκληση, και την υποστηρίζουμε».
Οι Κούρδοι αποτελούν σχεδόν το 1/5 του πληθυσμού της Τουρκίας, που ανέρχεται σε 90 εκατομμύρια. Οι συγκρούσεις μεταξύ Τουρκίας και Κούρδων είχαν ως αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και οδήγησαν στην οικονομική περιθωριοποίηση της κουρδικής κοινότητας που αποτελεί την πλειοψηφία στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Το PKK θέλει η τουρκική κυβέρνηση να αναγνωρίσει την κουρδική ταυτότητα και τον κουρδικό πολιτισμό στο Σύνταγμά της και να επιτρέψει τη διδασκαλία της κουρδικής γλώσσας στα σχολεία. Απαιτεί επίσης να αναγνωριστεί το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Κούρδων, ή τη «δημοκρατική αυτονομία» τους όπως την αποκαλεί – ήτοι ένα καθεστώς που θα οδηγούσε στην εκχώρηση από την κυβέρνηση της Άγκυρας περισσότερων εξουσιών στις τοπικές αρχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας.
Όσον αφορά στον Ερντογάν, μια ειρηνευτική συμφωνία θα τού εξασφάλιζε την απαιτούμενη στήριξη στο κοινοβούλιο προκειμένου να αλλάξει το Σύνταγμα και να παρατείνει την εξουσία του, που ήδη μετρά περισσότερες από δύο δεκαετίες. Στο παρασκήνιο, από την αρχή του έτους, λαμβάνει χώρα ένα μπαράζ συλλήψεων και ερευνών πολλές εκ των οποίων φαίνεται πως έχουν στόχο να καταστείλουν οποιαδήποτε αντίδραση στο ενδεχόμενο συμφιλίωσης με τους Κούρδους.
Ο Μεχμέτ Ουτσούμ, εκ των κορυφαίων συμβούλων του Ερντογάν, δήλωσε ότι η ενσωμάτωση θα συμβάλει στην εξάλειψη των αυτονομιστικών τάσεων, ενώ τάχθηκε υπέρ «της ενίσχυσης και της μόνιμης ελευθερίας της κουρδικής γλώσσας».
Η επίλυση του κουρδικού ζητήματος είχε επιχειρηθεί και στο παρελθόν. Στις αρχές του 2015, ο Ερντογάν, ως πρωθυπουργός τότε, και το PKK έφτασαν κοντά στην επίτευξη μίας συμφωνίας. Ωστόσο, οι συνομιλίες κατέρρευσαν μετά την ενισχυμένη επίδοση των κουρδικών κομμάτων στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς, που είχε ως αποτέλεσμα να απολέσει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) του Ερντογάν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ακολούθησε μια επιχείρηση καταστολής από τις δυνάμεις ασφαλείας της Τουρκίας. Στις δεύτερες εκλογές που διεξήχθησαν τον Νοέμβριο, το AKP ανέκτησε την πλειοψηφία, ενώ η επιχείρηση «εκκαθάρισης» Κούρδων αξιωματούχων εντάθηκε.
Η απόπειρα συμφωνίας απέτυχε, όμως, λόγω έλλειψης νομικού πλαισίου αλλά και λαθών που έκαναν και οι δύο πλευρές, σύμφωνα με την Γκιουλιστάν Κιλίτς Κοτσιγιγκίτ, ηγετικό μέλος του φιλοκουρδικού κόμματος DEM, η οποία ζήτησε την απελευθέρωση του Οτσαλάν ώστε να μπορέσει να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις «επί ίσοις όροις».
Η διαφορά που υπάρχει σήμερα είναι ότι ο Ερντογάν έχει μια ευκαιρία να τερματίσει την αυτονομιστική τάση των Κούρδων. Οι Κούρδοι, που κατέχουν μια ημιαυτόνομη περιοχή στο Ιράκ, είναι επίσης πιο δραστήριοι στη Συρία μετά την πτώση του Άσαντ, όπως και στο Ιράν.
Όταν οι συνομιλίες κατέρρευσαν πριν από μια δεκαετία, οι περισσότεροι μαχητές του PKK στην Τουρκία έφυγαν για να ενταχθούν στις τάξεις του YPG, της οργάνωσης που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία των Κούρδων της Συρίας. Το YPG εντάχθηκε στην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ομάδα δυνάμεων που πολέμησε το Ισλαμικό Κράτος και κατέληξε να ελέγχει τελικά περίπου το 1/3 της χώρας. Η Τουρκία θέλει τώρα να διαλυθεί το YPG και οι μαχητές του PKK που έχουν ενταχθεί στις τάξεις του να εγκαταλείψουν τη Συρία.
Εάν τελικά επιτευχθεί ειρήνη, θα είναι μια ιστορική στιγμή για την Τουρκία. Ο Οτσαλάν ίδρυσε το PKK το 1978 και μέχρι τη δεκαετία του 1990 το είχε μετατρέψει σε μια αντάρτικη οργάνωση που αριθμούσε περισσότερους από 10.000 μαχητές, ενώ διατήρησε τα ηνία της μέχρι τη σύλληψή του.
Ο κουρδικός λαός είναι «ενθουσιασμένος» με την επιχειρούμενη προσπάθεια, ωστόσο παραμένει επιφυλακτικός όσον αφορά στην πρόθεση της τουρκικής κυβέρνησης να λάβει πραγματικά μέτρα για μια πραγματική συμφιλίωση, δήλωσε ο Ομέρ Οτσαλάν, Κούρδος βουλευτής και ανιψιός του ιδρυτή του PKK.
«Υπάρχει από καιρό ο φόβος ότι η διδασκαλία της κουρδικής γλώσσας και η αναγνώριση των διαφορών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ενότητα του κράτους», ανέφερε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με το Bloomberg την προηγούμενη εβδομάδα. «Εάν υπάρξει μια ιστορική συμμαχία, μια πραγματική λύση, τότε η χώρα μας θα γίνει πρότυπο για την περιοχή», συμπλήρωσε.
Ενώ στην Ευρώπη ο εξοπλιστικός παροξυσμός ανοίγει την όρεξη για όλο και περισσότερα όπλα, ωστόσο, σχεδόν κανείς…
Ο Δήμος Αθηναίων προχωρά στην υλοποίηση ενός νέου Σχεδίου του προγράμματος «Στέγαση και Εργασία για…
Σοβαρό εργατικό ατύχημα σε εργοτάξιο του εργοτάξιο του Ελληνικού, με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό 57χρονου οικοδόμου…
Ολοκληρώθηκαν την Τετάρτη 19 Μαρτίου 2025 οι συνεδριάσεις του ΚΥΣΠΕ με θέμα τις Μεταθέσεις Γενικής…
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Κατς (Israel Katz), δήλωσε την Παρασκευή ότι έδωσε εντολή…
Η παράταξη της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης του Δήμου Χαλανδρίου «Αγαπάμε το Χαλάνδρι», με επικεφαλής την Κρίστη…
