Χαμός με τις διαγραφές των φοιτητών που έχουν ξεπεράσει το όριο φοίτησης – Η ανακοίνωση της ΠΟΣΔΕΠ

Την αγωνία τους για την αναστάτωση, που θα προκληθεί στα ΑΕΙ όταν ξεκινήσουν οι διαγραφές φοιτητών, που έχουν ξεπεράσει το όριο φοίτησης, από τα μητρώα των πανεπιστημίων, εκφράζουν οι καθηγητές των ιδρυμάτων και ζητούν από το υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει σε βελτιώσεις του νόμου και να δώσει στα ίδια τα πανεπιστήμια τη δυνατότητα να λάβουν αποφάσεις για τις διαγραφές.
Οι πανεπιστημιακοί κρίνουν ότι η διάταξη για τη διαγραφή των φοιτητών είναι άδικη για πολλούς φοιτητές που παλεύουν, υπό αντίξοες, για την ολοκλήρωση των σπουδών τους αλλά και γιατί δεν διαχωρίζει τους ανενεργούς φοιτητές που έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές από τους ενεργούς φοιτητές που χρωστούν λίγα ή ελάχιστα μαθήματα.
Οι πανεπιστημιακοί ταυτόχρονα επισημαίνουν ότι η κατάσταση δεν μπορεί και να παραμείνει ως έχει διότι προκαλείται διοικητική επιβάρυνση, καθότι ο ακαδημαϊκός προγραμματισμός πρέπει να περιλαμβάνει έναν υπερβολικά μεγάλο αριθμό φοιτητών και μαθήματα που έχουν αλλάξει ή δεν διδάσκονται πλέον. Επιπλέον, επηρεάζεται δυσμενώς η αξιολόγηση των ελληνικών ιδρυμάτων, καθώς εμφανίζονται να έχουν κακές επιδόσεις στους δείκτες φοιτητικής εξέλιξης και αποφοίτησης.

Σχετικά με τα θέματα αυτά συνεδρίασε η ΠΟΣΔΕΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού & Ερευνητικού Προσωπικού) και εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση
«Σύσσωμη η πανεπιστημιακή κοινότητα, όπως διαφαίνεται μέσα από σωρεία αποφάσεων συλλογικών και ακαδημαϊκών οργάνων, θεωρεί ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί η διάταξη του ν.4957/2022 για διαγραφή φοιτητών/φοιτητριών, μετά την ανώτατη διάρκεια φοίτησης (ν+2 ή ν+3) για τους εισαχθέντες το 2021-22 και έπειτα, ή από τον Σεπτέμβριο 2025 έως και το 2030 για παλαιότερους φοιτητές, διότι:

• Είναι άδικη για πολλούς/ές φοιτητές/τριες που παλεύουν, υπό αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, για την ολοκλήρωση των σπουδών τους
• Αδυνατεί να διαχωρίσει την ήρα από το στάρι, δηλαδή τους ανενεργούς φοιτητές που έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές από τους ενεργούς φοιτητές που χρωστούν λίγα ή ελάχιστα μαθήματα
• Θέτει ένα απόλυτο χρονικό όριο για τις διαγραφές και ένα οριζόντιο σύστημα διαγραφών για όλα τα προγράμματα σπουδών, μην αναγνωρίζοντας διαφοροποιήσεις και ιδιαιτερότητες
• Αδιαφορεί να διερευνήσει και να αντιμετωπίσει τα αίτια της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης των σπουδών
• Ασκεί πίεση στα μέλη ΔΕΠ και στους λοιπούς διδάσκοντες με προφανείς επιπτώσεις στο επίπεδο των σπουδών και στην αξιολόγηση των διδασκομένων
• Περιορίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία των μελών της Συνέλευσης των Τμημάτων, καθώς και των Διοικήσεων των Τμημάτων / Σχολών / Πανεπιστημίων, επιβάλλοντάς τους τη λήψη αποφάσεων με τις οποίες δεν συμφωνούν στη βάση εκπαιδευτικών κριτηρίων
• Ενθαρρύνει αθέμιτες διευθετήσεις μεταξύ «φοιτητικών ομάδων» και μελών ΔΕΠ ή/και ακαδημαϊκών οργάνων για ευνοϊκή μεταχείριση φοιτητών που κινδυνεύουν με διαγραφή
• Δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για το αντίκρισμα των σπουδών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τη διαγραφή

Ούτε όμως μπορεί η κατάσταση να παραμείνει ως έχει, διότι:

• Προκαλείται διοικητική επιβάρυνση, καθότι ο ακαδημαϊκός προγραμματισμός πρέπει να περιλαμβάνει έναν υπερβολικά μεγάλο αριθμό φοιτητών και μαθήματα που έχουν αλλάξει ή δεν διδάσκονται πλέον
• Επηρεάζεται δυσμενώς η αξιολόγηση των ελληνικών ιδρυμάτων, καθώς εμφανίζονται να έχουν κακές επιδόσεις στους δείκτες φοιτητικής εξέλιξης και αποφοίτησης
• Το σημαντικότερο, η παράβλεψη των λιμναζόντων και της φοιτητικής αποτυχίας συγκαλύπτει τα αίτια των κακών επιδόσεων και δεν διευκολύνει στην εξέταση και θεραπεία των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές που μοχθούν για ολοκλήρωση των σπουδών τους άνευ καθυστερήσεων

Ζητάμε την έγκαιρη τροποποίηση του νόμου ώστε:

• Ο νόμος να ορίζει μεν ανώτατη διάρκεια σπουδών και να δίνει τη δυνατότητα διαγραφής ανενεργών φοιτητών, αλλά να είναι τα πανεπιστήμια που θα αποφασίζουν, στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού αυτοδιοίκητου, για τους όρους συνέχισης της φοίτησης πέραν της ανώτατης διάρκειας, δίνοντας περισσότερες ευκαιρίες στους ενεργούς φοιτητές
• Να παρέχεται στις Συγκλήτους των ΑΕΙ δυνατότητα να καθορίσουν όρους και διαδικασίες επανεγγραφής των φοιτητών που θα διαγράφονται
• Για τους εγγραφέντες το 2021-22 και μετά η ανώτατη διάρκεια φοίτησης να επεκταθεί σε 2ν ώστε να καλύπτει επαρκώς και τους φοιτητές προγραμμάτων σπουδών που έχουν μέσο χρόνο αποφοίτησης μεγαλύτερο του ν+2 ή ν+3
• Για τους εγγραφέντες προ του 2021 ενεργούς φοιτητές (φοιτητές που μετά τη δημοσίευση του νόμου έχουν κάνει ηλεκτρονική εγγραφή και έχουν συμμετάσχει επιτυχώς σε εξετάσεις) να επεκταθούν οι μεταβατικές προθεσμίες αντίστοιχα με τα ανωτέρω κατά δύο / τρία έτη
• Οι φοιτητές που από τη δημοσίευση του ν.4957/2022 παραμένουν ανενεργοί να διαγράφονται με τα ισχύοντα μεταβατικά χρονικά όρια (εκκαθάριση μητρώων από ανενεργούς φοιτητές)

Επιπλέον, για την ουσιαστική αντιμετώπιση της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης των σπουδών είναι σκόπιμο:

• Να υπάρξει ουσιαστική λειτουργία του θεσμού του συμβούλου-καθηγητή για άμεση επαφή των διδασκόντων με τους φοιτητές και καλή γνώση των προβλημάτων τους (μαθησιακών, κοινωνικών, προσωπικών), με αποκλειστικό γνώμονα την απρόσκοπτη και επιτυχή πορεία των σπουδών τους
• Να δημιουργηθούν παρατηρητήρια σπουδών ανά Τμήμα/Σχολή για τη στενή παρακολούθηση, με αξιολογικούς δείκτες, επιδόσεων ανά μάθημα και ανά φοιτητή
• Τα πανεπιστήμια να εκπονήσουν, στη βάση των ευρημάτων των παρατηρητηρίων, μελέτες για τις αιτίες της φοιτητικής αποτυχίας και να φροντίσουν αντιμετωπίσουν εκείνες που τα αφορούν
• Να επανεξεταστεί ο τρόπος πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση ώστε να υπάρχει καλύτερη αντιστοίχιση με τις πρώτες προτιμήσεις και το γνωστικό επίπεδο των εισαγομένων
• Να θεσμοθετηθεί οριζόντια κινητικότητα των φοιτητών

Για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων απαραίτητη προϋπόθεση είναι η βελτίωση των πανεπιστημιακών υποδομών και της αναλογίας διδασκόντων – φοιτητών.

Η ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ τονίζει ότι η έγκαιρη διόρθωση άδικων και ανεδαφικών ρυθμίσεων θα άρει την ανησυχία που επικρατεί στις τάξεις των φοιτητών και των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενώ θα αποσοβήσει εντάσεις και αναταραχή στα πανεπιστήμια, επιτρέποντας τη νηφάλια και ουσιαστική προσέγγιση των θεμάτων που σχετίζονται με το πρόβλημα της έγκαιρης αποφοίτησης.»