Μανώλης Χριστοδουλάκης: SOS για το περιβαλλοντικό «έγκλημα» στο Σαρακήνικο της Μήλου

Την έντονη ανησυχία του για την κατασκευή πεντάστερου ξενοδοχείου στην περιοχή «Σαρακήνικο» της Μήλου, μία τοποθεσία παγκοσμίως γνωστή για τη μοναδική φυσική της ομορφιά και γεωλογική σημασία, εκφράζει ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής του ΠΑΣΟΚ Μανώλης Χριστοδουλάκης με ερώτηση που κατέθεσε μαζί με τις υπεύθυνες των κοινοβουλευτικών τομέων Τουρισμού και Πολιτισμού, Κατερίνα Σπυριδάκη και Παναγιώτα (Νάγια) Γρηγοράκου.
Η Μήλος τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει ραγδαία τουριστική ανάπτυξη, με τις αφίξεις επισκεπτών να αυξάνονται σημαντικά. Το νησί αναδείχθηκε ως κορυφαίος προορισμός σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, προσελκύοντας τουρίστες υψηλών απαιτήσεων. Ωστόσο, η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης του τουρισμού έχει οδηγήσει σε υπερφόρτωση των υποδομών, κατακόρυφη αύξηση της δόμησης και σημαντικές πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον.
Η κατασκευή ενός πεντάστερου ξενοδοχείου σε μία από τις πιο εμβληματικές τοποθεσίες της Μήλου εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη στρατηγική τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Οι κίνδυνοι από την ανεξέλεγκτη δόμηση περιλαμβάνουν, αλλοίωση του φυσικού τοπίου, επιβάρυνση των τουριστικών υποδομών, προβλήματα προσβασιμότητας και διαχείρισης επισκεπτών και φυσικά ανεπάρκεια περιβαλλοντικών ελέγχων.
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα νέο μοντέλο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, που θα βασίζεται σε ποιοτικές εμπειρίες, ήπια ανάπτυξη και σεβασμό στη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά των νησιών μας και καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει άμεσες πρωτοβουλίες για την προστασία του Σαρακήνικου και να προχωρήσει σε σαφή θεσμικά μέτρα που θα αποτρέψουν την ανεξέλεγκτη δόμηση σε περιοχές μοναδικής φυσικής και γεωλογικής αξίας.
Παράλληλα, με την ερώτηση τονίζεται η ανάγκη για έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τουριστικής ανάπτυξης που θα προστατεύει το φυσικό περιβάλλον, θα διαφυλάσσει την πολιτιστική ταυτότητα της Μήλου και θα ενισχύει την ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Χριστοδουλάκης ζητά διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία έκδοσης της οικοδομικής άδειας και το αν έχει προηγηθεί σχετική περιβαλλοντική μελέτη, καθώς και ποια είναι τα ευρήματα της. Παράλληλα, θέτει το ερώτημα γιατί το Σαρακήνικο, παρά τη μοναδική γεωλογική του αξία, δεν έχει ενταχθεί σε ειδικό καθεστώς προστασίας και αν υπάρχει πρόθεση από την κυβέρνηση να αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες.
Τέλος, τίθεται το ζήτημα της στρατηγικής που ακολουθεί η κυβέρνηση για την τουριστική ανάπτυξη της Μήλου, με ερωτήματα σχετικά με το αν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τη βιώσιμη διαχείριση των επισκεπτών και την αποτροπή της ανεξέλεγκτης δόμησης, που μπορεί να υποβαθμίσει την πολιτιστική και φυσική ταυτότητα του νησιού.
«Στεκόμαστε απέναντι στην αλλοίωση του σπάνιου φυσικού τοπίου που αναδεικνύει το έλλειμμα χωροταξικού σχεδιασμού και ελεγκτικών μηχανισμών στην κυβερνητική πολιτική για τον τουριστικό τομέα».

Δείτε το πλήρες κείμενο της ερώτησης

«Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Την Υπουργό Τουρισμού
Την Υπουργό Πολιτισμού 
Θέμα: Κατασκευή πεντάστερου ξενοδοχείου στο Σαρακήνικο Μήλου
Κύριοι Υπουργοί,
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, στην περιοχή Σαρακήνικο της Μήλου, μια τοποθεσία παγκοσμίως γνωστή για τη φυσική της ομορφιά και τη γεωλογική της σημασία, προχωρά η κατασκευή πεντάστερου ξενοδοχείου δύο ορόφων με πισίνες. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία, περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικούς φορείς, οι οποίοι εκφράζουν ανησυχίες για την αλλοίωση του τοπίου και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Παράλληλα, το εν λόγω περιστατικό ανέδειξε για ακόμη μία φορά τα σοβαρά προβλήματα χωροταξικού σχεδιασμού, ελεγκτικών μηχανισμών και κυβερνητικής πολιτικής στον τουριστικό τομέα.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της Καθημερινής, το Σαρακήνικο παρέμεινε ανοχύρωτο απέναντι σε τέτοιες παρεμβάσεις, καθώς η περιοχή δεν έχει ενταχθεί σε κάποιο ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως το Natura 2000, παρότι αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά τοπία των Κυκλάδων. Οι τοπικές αρχές είχαν προειδοποιήσει στο παρελθόν για την ανάγκη θεσμικής προστασίας, ωστόσο δεν υπήρξε καμία σχετική πρωτοβουλία από την πολιτεία.
Προκαλεί εντύπωση πως στην οικοδομική άδεια που έχει εκδοθεί για το εν λόγω συγκρότημα έχει γνωμοδοτήσει θετικά και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (αρ.πρωτ. 141728/12.4.23), αγνοώντας, προφανώς, εντελώς την αλληλεξάρτηση των εννοιών φύση – πολιτισμός – ιστορία – περιβάλλον. Η εν λόγω θετική γνωμοδότηση κάνει σαφές πως το Υπουργείο Πολιτισμού διαχωρίζει επικίνδυνα το φυσικό από το πολιτιστικό περιβάλλον γεγονός που μπορεί να επιτρέπει παρεμβάσεις με σαφές αρνητικό αποτύπωμα στην πολιτισμική φυσιογνωμία ολόκληρων περιοχών.
Επιπλέον, η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Δήμου Μήλου έχει εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για τις επιπτώσεις της κατασκευής, τονίζοντας ότι το έργο μπορεί να προκαλέσει αλλοίωση του φυσικού τοπίου, καταστροφή του ιδιαίτερου γεωλογικού σχηματισμού της περιοχής και επιβάρυνση του αιγιαλού και των κορυφογραμμών. Η τοπική κοινωνία έχει αντιδράσει έντονα, ενώ ο Δήμαρχος Μήλου έχει δηλώσει ότι θα ελεγχθούν όλες οι άδειες του έργου.
Όταν δεν υπάρχει ένα Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό που να βασίζεται σε πραγματική, ενεργή και ουσιαστική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και την Αυτοδιοίκηση, ούτε στις Μελέτες Φέρουσας Ικανότητας, σχεδιασμένες αποκεντρωμένα από τους Δήμους και τις Περιφέρειες, είναι αναμενόμενο να δημιουργούνται τέτοιες καταστάσεις ανεξέλεγκτης τουριστικής δόμησης.
Την ίδια στιγμή, το ίδιο το Υπουργείο Τουρισμού με νομοθετικές διατάξεις δίνει θετικά μηνύματα στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη. Ο πρόσφατος νόμος 5170/2025 έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή την τάση, καθώς με τις διατάξεις του ανοίγει ακόμη περισσότερο τον δρόμο για τουριστικές επενδύσεις χωρίς ουσιαστικούς περιβαλλοντικούς και χωροταξικούς περιορισμούς.
Παράλληλα, οι Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού (ΠΥΤ), που υπάγονται στο Υπουργείο Τουρισμού και έχουν τον ρόλο του ελεγκτικού μηχανισμού, είναι υποστελεχωμένες σε ακραίο βαθμό. Στις Κυκλάδες, μια από τις περιοχές με την εντονότερη τουριστική δραστηριότητα στη χώρα και με το 27% των εισπράξεων να συγκεντρώνονται στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το καλοκαίρι του 2024 η ΠΥΤ λειτουργούσε μόλις με 5 υπαλλήλους σε σύνολο 11 οργανικών θέσεων, ενώ με τις συνταξιοδοτήσεις που ακολούθησαν, οι έλεγχοι πλέον διενεργούνται από μόλις δύο υπαλλήλους.
Όταν λοιπόν δεν υπάρχει σχεδιασμός, όταν δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί και όταν η ίδια η πολιτεία με τις νομοθετικές της παρεμβάσεις διευκολύνει την άναρχη ανάπτυξη, είναι αναπόφευκτο να καταλήγουμε σε καταστάσεις όπως αυτή στη Μήλο.
Καθώς το Σαρακήνικο αποτελεί εμβληματικό τοπίο για τη Μήλο και την Ελλάδα γενικότερα και είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλιστεί ότι κάθε παρέμβαση γίνεται με απόλυτο σεβασμό στη φυσική κληρονομιά και την τοπική κοινωνία, διατηρώντας την περιβαλλοντική και τουριστική αξία του νησιού για τις μελλοντικές γενιές
Ερωτάστε κ.κ. Υπουργοί:

• Ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν για την έκδοση της οικοδομικής άδειας στην περιοχή Σαρακήνικο; Διενεργήθηκε περιβαλλοντική μελέτη και, αν ναι, ποια ήταν τα αποτελέσματα της;
• Δεδομένου ότι το Σαρακήνικο αποτελεί μοναδικό γεωλογικό μνημείο, για ποιο λόγο δεν έχει τεθεί υπό ειδικό καθεστώς προστασίας; Προτίθεται το Υπουργείο να δρομολογήσει σχετικές ενέργειες ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση της φυσικής του ταυτότητας;
• Ποιος είναι ο ρόλος των τοπικών αρχών και της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Δήμου Μήλου στη διαδικασία έγκρισης και παρακολούθησης του έργου; Έχουν ληφθεί υπόψη οι ανησυχίες που εκφράστηκαν για την περιβαλλοντική επιβάρυνση;
• Πώς σκοπεύει το Υπουργείο να διαχειριστεί την τουριστική ανάπτυξη σε περιοχές ιδιαίτερης φυσικής και γεωλογικής σημασίας, ώστε να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη δόμηση και η υποβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του νησιού;
• Με δεδομένη την ακραία υποστελέχωση των ΠΥΤ, ειδικά στις Κυκλάδες, ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες του Υπουργείου σας για την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση της τουριστικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας;

Οι ερωτώντες βουλευτές
Μανώλης Χριστοδουλάκης
Κατερίνα Σπυριδάκη
Παναγιώτα (Νάγια) Γρηγοράκου»