Σε ηλικία 95 ετών άφησε την τελευταία του πνοή ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος. Είχε εισαχθεί σε νοσοκομείο των Τιράνων εξαιτίας ίωσης που τον ταλαιπωρούσε την 30ή Δεκεμβρίου, ενώ την 3η Ιανουαρίου κρίθηκε αναγκαία η μεταφορά του στην Αθήνα, όπου εισήχθη στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός.
Ο κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος ήταν ο φωτισμένος ιεράρχης, ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός δάσκαλος, που προτάθηκε για Νόμπελ Ειρήνης κατά τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου, που αναγέννησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και είχε σημαντικό ιεραποστολικό, κοινωνικό και συγγραφικό έργο.
Η επίσημη ανακοίνωση της Εκκλησίας της για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου
«Εκοιμήθη εν Κυρίω ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρός Αναστάσιος
Η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας με βαθύτατη οδύνη αναγγέλλει την εις Κύριον εκδημία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρού Αναστασίου. Ο Μακαριώτατος εκοιμήθη σήμερα, 25 Ιανουαρίου 2025, στις 8:30 π.μ. (ώρα Ελλάδος) σε ηλικία 95 ετών, στο Νοσοκομείο “Ο Ευαγγελισμός” των Αθηνών συνεπεία πολυοργανικής ανεπαρκείας. Είχε προηγηθεί πολυήμερη νοσηλεία στο Νοσοκομείο “Υγεία” των Τιράνων.
Καλούμε το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας της Αλβανίας να προσεύχεται για την ανάπαυση της ψυχής του εκλιπόντος Προκαθημένου.
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κυρός Αναστάσιος υπήρξε ο αναστηλωτής και ανακαινιστής της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, την οποία ανέστησε κυριολεκτικώς εκ των ερειπίων μετά την πτώση του αθεϊστικού καθεστώτος. Με το θεόπνευστο όραμα και την ακάματη εργασία του, ανοικοδόμησε εκ βάθρων την εκκλησιαστική ζωή, ανήγειρε εκατοντάδες ναούς, συνέστησε εκπαιδευτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα και ανέδειξε νέο κλήρο, προσφέροντας αδιάλειπτη θυσιαστική διακονία επί 33 και πλέον έτη.
Αιωνία αυτού η μνήμη!»
Ποιος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, Αναστάσιος
Γεννήθηκε στον Πειραιά την 4η Νοεμβρίου 1929. Η μητέρα του ήταν από την Πρέβεζα, ο πατέρας του από τη Λευκάδα, ο παππούς του από την Κεφαλονιά. Μεγάλωσε στην Πρέβεζα κι αργότερα στον Πειραιά.
Το 1952, ολοκληρώνει αριστούχος τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1960, χειροτονείται διάκονος· τέσσερα χρόνια αργότερα πρεσβύτερος-αρχιμανδρίτης· το 1965-1969, σπουδάζει Θρησκειολογία, Ιεραποστολική και Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου· το 1972, εκλέγεται καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1981–1990, ως τοποτηρητής της Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως (Κένυα, Τανζανία, Ουγκάντα)όπου αναπτύσσει ευρύτατο ιεραποστολικό και κοινωνικό έργο· το 1991 γίνεται ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1992, εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας· και, το 2005, γίνεται επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Θεολόγος, συγγραφέας, πρώην καθηγητής πανεπιστημίου και αρχιερέας. Ένας από τους προέδρους της κεντρικής επιτροπής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών και επίτιμος πρόεδρος της Παγκόσμιας Διάσκεψης Θρησκευμάτων για την Ειρήνη. Διετέλεσε επίσκοπος Ανδρούσης και Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Ελλάδος.
Το έργο του Αναστάσιου στην Αλβανία
Η Εκκλησία της Αλβανίας στις 24 Ιουνίου του 1992 αποκτούσε και πάλι κεφαλή, όταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέλεξε ως Αρχιεπίσκοπο της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας τον επίσκοπο Ανδρούσης Αναστάσιο Γιαννουλάτο.
Όμως αυτός έχει φθάσει στην Αλβανία από το 1991 ως Πατριαρχικός Έξαρχος προκειμένου να διαπιστώσει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ορθόδοξη Εκκλησία στη χώρα., την οποία και πρέπει να οργανώσει από μηδενική βάση.
Αρχικά έχει να αντιμετωπίσει ένα πολύ εχθρικό περιβάλλον, καθότι υπήρχε μεγάλη καχυποψία λόγω της ελληνικής καταγωγής του και καμιά εξασφάλιση οικονομικών πόρων. Όμως, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος εργάστηκε σκληρά όλα αυτά τα χρόνια και έδωσε ελπίδα και βοήθεια σε όλους ανεξαιρέτως στην Αλβανία, στα χρόνια που κράτησε το πηδάλιο της Εκκλησίας. Προχώρησε στην ανασύσταση και ανασυγκρότηση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας, με τη διαμόρφωση αρχικά νέου καταστατικού χάρτη το 2006.
Καθόρισε, επίσης, τις σχέσεις της Εκκλησίας με την Πολιτεία με επίσημη Συμφωνία, η οποία έγινε νόμος του κράτους το 2009. Παράλληλα, ξεκίνησε τους αγώνες διεκδίκησης της εκκλησιαστικής περιουσίας την οποία το αθεϊστικό κράτος του Χότζα είχε δεσμεύσει.
Η Αλβανία απέκτησε σχολεία, πανεπιστήμια, ναούς, χώρους εργασίας και παραγωγής έργου για τις υπηρεσίες της Εκκλησίας, οικοτροφεία, πνευματικά κέντρα, χώρους αγάπης και φιλοξενίας για ορφανά και ηλικιωμένους, θεολογική ακαδημία για την εκπαίδευση των στελεχών της, ενώ η Αρχιεπισκοπή άνοιξε την αγκαλιά της όχι μόνο για τους χριστιανούς για τους οποίους έγινε σημείο αναφοράς, αλλά και για όλους όσοι είχαν ανάγκες χωρίς διακρίσεις.
Το ακαδημαϊκό του έργο
Ο ιεραπόστολος των εθνών ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Aκαδημίας Aθηνών από το 1993 έως το 2005 και έκτοτε επίτιμο μέλος της.
Είχε αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας: της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού, ΗΠΑ (1989), του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995) και του St. Vladimir’s Theological Seminary (2003) και του Πανεπιστημίου Κραϊόβας (2006). Ακόμη, υπήρξε επίτιμο μέλος της Θεολογικής Aκαδημίας Mόσχας (1998) και εταίρος της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (2001). Έλαβε Δίπλωμα π. Δημητρίου Στανιλοάε (η ανώτερη θεολογική διάκριση) του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου (2003).
Ακόμη, αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας: του Tμήματος Iστορίας και Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1996), του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθηνών (1996), του Tμήματος Πολιτικής Eπιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής των Nομικών, Oικονομικών και Πολιτικών Eπιστημών του Πανεπιστημίου Aθηνών και όλων των Tμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών (1998), του Tμήματος Διεθνών και Eυρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (2001), του Tμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kρήτης (2002), των Τμημάτων Φυσικής, Ιατρικής, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών (2004), του Πανεπιστημίου Βοστώνης (2004), των Τμημάτων Ιατρικής και Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Επίσης, έλαβε το Χρυσούν Μετάλλιον (η ανώτατη διάκριση) του ως άνω Πανεπιστημίου (2005). Τέλος, υπήρξε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου (2007), του Πανεπιστημίου Κορυτσάς (2008), του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας καθώς και εκείνου της Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξείνιων Λαών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2009).
Βραβεύσεις του
Επιπρόσθετα, είχε παρασημοφορηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας από τον Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, τον Μεγαλόσταυρο της Ρουμανικής Δημοκρατίας, τον Σταυρό του Αποστόλου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, τον Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου Α’ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, τον Σταυρό του Ισαποστόλου Βλαδιμήρου Α’ του Πατριαρχείου Ρωσίας, τον Μεγαλόσταυρο του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, τον Σταυρό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Τσεχοσλοβακίας, τον Σταυρό της Αγίας Αικατερίνης της Ιεράς Μονής Σινά, τον Χρυσό Σταυρό μετά Δαφνών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το Χρυσό Κλειδί της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Λαμίας, μεταξύ άλλων.
Το ιεραποστολικό του έργο στην Αφρική
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος αφιερώθηκε πολύ δυναμικά στην ιεραποστολική δράση στην Αφρική. Στη δράση του οφείλεται η οικοδόμηση 145 νέων εκκλησιών και η συντήρηση άλλων 70. Πραγματοποίησε, επίσης, και μεγάλα κοινωνικά έργα: σχολεία, νοσοκομεία και κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, στοχεύοντας όχι μόνο σε παρεμβάσεις που να περιθάλπουν, αλλά και σε άλλες, ικανές να ελευθερώσουν τους ανθρώπους από τη φτώχεια, μέσω της συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και απευθείας διαχείρισης από τους διάφορους πληθυσμούς».
Η άποψή του για την παγκόσμια ειρήνη και την αγάπη
Όταν του είχε απονεμηθεί από το ΑΠΘ η τιμητική διάκριση «Χρυσούς Αριστοτέλης», υπό το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού που αναφωνούσε «Άξιος», ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είχε τονίσει ότι «η παγκόσμια ειρήνη δεν αποτελεί ουτοπία, αλλά άμεση προτεραιότητα όλων όσοι πονούν και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο». Είχε σημειώσει ότι το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι πόλεμος αλλά ο εγωκεντρισμός, το αντίδοτο του οποίου είναι μόνο η αγάπη.
«Μόνο η εξουσία της αγάπης μπορεί να νικήσει την αγάπη για εξουσία» είχε υπογραμμίσει, ενώ είχε μιλήσει για μια αγάπη που φωλιάζει στις καρδιές των ανθρώπων δίχως να γνωρίζει σύνορα, δίχως να γνωρίζει προκαταλήψεις. Στην ομιλία του, μάλιστα, είχε αναφερθεί στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, στον Απόστολο Παύλο, αλλά και στον Άλμπερτ Αϊνστάιν που ύμνησαν ο καθένας τους τη δύναμη της αγάπης με τον δικό του τρόπο.
Επιπρόσθετα, είχε επισημάνει ότι κύριο συστατικό της ειρηνικής συνύπαρξης αποτελεί η καλλιέργεια μιας υγιούς θρησκευτικής συνείδησης, η οποία στηλιτεύει κάθε μορφή βίας και εμπνέει τον σεβασμό στη θρησκευτική ελευθερία. «Η βία στο όνομα της θρησκείας βιάζει την ουσία της θρησκείας», είχε πει χαρακτηριστικά. Και είχε συνεχίσει με τη δήλωση πως η ειρήνη συνδέεται με τη δικαιοσύνη, η οποία στην εποχή μας είναι συνώνυμο της ανάπτυξης. «Η φτώχεια είναι ο χειρότερος τύπος βίας».
Για τη σημασία του διαθρησκευτικού διαλόγου, είχε επικαλεστεί το παράδειγμα της Αλβανίας όπου συμβιώνουν πέντε διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες. Όπως είχε κάνει γνωστό, στη χώρα υπάρχει πλέον διαθρησκευτικό συμβούλιο, ενώ οι διαφορετικές θρησκείες ενώνουν τις δυνάμεις τους για την ενίσχυση των αδυνάτων. Εμφατικά είχε σημειώσει ότι στόχος δεν είναι η θρησκευτική ανοχή μα η αρμονική συνύπαρξη.
Το συγγραφικό του έργο
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ανέπτυξε πλούσιο συγγραφικό έργο βιβλίων, 240 πραγματειών και μελετημάτων.
Μεταξύ αυτών τα εξής:
- Τα πνεύματα M’μπάν’ντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (1970),
- Ο Kύριος της Λαμπρότητος. O Θεός των παρά το όρος Κένυα φυλών (1971, 1981),
- Various Christian Approaches to the Other Religions: A Historical Outline (1971),
- Ο όρθρος της Oρθοδοξίας εις την Iαπωνίαν (1971). Mορφαί αφρικανικού τελετουργικού (1972, 1981),
- Iσλάμ. Θρησκειολογική Eπισκόπησις (1975),
- Pουχάν’γκα – O Δημιουργός (1975),
- Θέσεις των χριστιανών έναντι των άλλων θρησκειών (1975),
- Όψεις Iνδουϊσμού – Bουδδισμού (1985),
- Παγκοσμιότητα και Oρθοδοξία (2000, 2005),
- Ίχνη από την αναζήτηση του Yπερβατικού: Συλλογή θρησκειολογικών μελετημάτων (2004, 2006),
- Ιεραποστολή στα ίχνη του Χριστού. Θεολογικές μελέτες και ομιλίες (2007),
- Θεός εφανερώθη εν σαρκί… (2006).
- Perëndia u shfaq në mish... (2006), στα αλβανικά
- Μια άλλη άποψη. Τυπωμένο κείμενo και αφήγηση σε ψηφιακό δίσκο (CD) – (2006),
- Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός… (2007), που κυκλοφόρησε επίσης στα αλβανικά: Të gjitha u mbushën me dritë... (2007),
- Μοναχοί και ιεραποστολή κατά τους 4ο και 9ο αιώνες (2008),
- Έως εσχάτου της γης (2009),
- Στην Αφρική (2010),
- Στην Αλβανία: Σταυρός και Ανάσταση (2011),
- Συνύπαρξη: Ειρήνη, φύση, φτώχεια, τρομοκρατία, αξίες. Θρησκειολογική θεώρηση (2016).
Επιπλέον, είχε δημοσιεύσει κατηχητικά βοηθήματα, είχε εκδώσει ελληνικά και αγγλικά κείμενα και είχε διευθύνει το περιοδικό «Πορευθέντες» (1960-70) και το περιοδικό «Πάντα τα Έθνη» (1981-92).
Ο πολιτικός κόσμος αποχαιρετά τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο
Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου άρχισαν να καταφθάνουν συλλυπητήρια μηνύματα από τους εκπροσώπους του πολιτικού κόσμου
Κατερίνα Σακελλαροπούλου: Συνέδεσε τον θεολογικό στοχασμό με την πρακτική της άοκνης προσφοράς
«Με βαθιά θλίψη αποχαιρετώ σήμερα μία από τις σπουδαίες μορφές της ορθόδοξης εκκλησίας, τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιο. Μία κορυφαία προσωπικότητα που συνέδεσε τον θεολογικό στοχασμό με την πρακτική της άοκνης προσφοράς, καταλείποντας σπουδαίο ποιμαντικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό έργο. Έναν ιεράρχη που αντιτάχθηκε στην μισαλλοδοξία και τον θρησκευτικό φανατισμό, προσβλέποντας στην αλληλοκατανόηση, τον διάλογο, τη συναδέλφωση και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών. Οι θρησκειολογικές του σπουδές, οι επιστημονικές του μελέτες, ηιεραποστολική εμπειρία του στην Αφρική και ο ακάματος αγώνας του, παρά τις δυσκολίες, για την ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας συνιστούν μία υποδειγματική διαδρομή. Η διαρκής στήριξη στην Ελληνική Εθνική Μειονότητα, αλλά και το ενδιαφέρον του για την πρόοδο της αλβανικής κοινωνίας στο σύνολό της χωρίς θρησκευτικές ή φυλετικές διακρίσεις, αφήνουν ανεξίτηλα ίχνη στις καρδιές των ανθρώπων τους οποίους συνέτρεξε, στήριξε και αγάπησε. Οι υψηλές αξίες που όρισαν την πορεία του θα συνεχίσουν πάντα να μας συγκινούν».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η φωνή του θα εκπέμπει για πάντα μηνύματα ζωής και ειρηνικής συνύπαρξης
«Εκφράζω την οδύνη μου για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιου. Η προσφορά του στην Ορθοδοξία είναι ανεκτίμητη. Με τη σφραγίδα του να μένει ανεξίτηλη όχι μόνο στη γειτονική χώρα. Αλλά σε κάθε γωνιά της γης όπου ζει και αναπνέει ο Ελληνισμός. Μία φωνή που μπορεί να σίγασε. Που θα εκπέμπει, ωστόσο, για πάντα μηνύματα ζωής και ειρηνικής συνύπαρξης.
Γιατί ο Αναστάσιος υπήρξε ταυτόχρονα πνευματικόςταγός και ενεργός υπηρέτης του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του. Πότε ως αρωγός των παιδιών τηςΑφρικής και πότε ως συμπαραστάτης των Ελλήνων φοιτητών που αντιστέκονταν στη δικτατορία. Και,ασφαλώς, ως πρωτεργάτης της Εκκλησίας στην Αλβανία. Πρώτος Αρχιεπίσκοπος εκεί και πρώτος αγωνιστής για τα συμφέροντα της εθνικής μας Ομογένειας.
Είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά και να συνεργαστώ με τον Ιεράρχη που συνδύαζε τον δυναμισμό της πίστης με την φυσική ευγένεια. Όπως και το εθνικό καθήκον με τον αλτρουϊσμό. Μία προσωπικότητα που έγινε γέφυρα συνεννόησης μεταξύ δύο κρατών. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που κάνουν το πένθος μας βαρύτερο. Αλλά και την κληρονομιά του Αρχιεπισκόπου ακόμη πιο πολύτιμη για όλους.
Σήμερα οι ομογενείς της Αλβανίας, η πατρίδα και σύσσωμος ο Ελληνισμός θρηνούν για την εκδημία του Αναστάσιου. Είναι σίγουρο, όμως, ότι από αύριο θα εμπνέονται από την ακτινοβόλα δράση και τη διαχρονική σοφία του. Σε μία διαρκή προσπάθεια να μεταφέρουν, όπως έλεγε και ο ίδιος, «από καρδιά σε καρδιά το φως της ελπίδας». Είθε η μνήμη του να είναι αιώνια. Άσβεστη και δημιουργική».
Παρέμβαση Καραμανλή για τη Συμφωνία των Πρεσπών!!
: Με συγκίνηση αποχαιρετώ έναν σοφό, σεμνό και πράο άνθρωπο, έναν χαρισματικό Ιεράρχη
«Με συγκίνηση αποχαιρετώ τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιο. Έναν σοφό, σεμνό και πράο άνθρωπο, έναν χαρισματικό Ιεράρχη, μια μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Το πλούσιο συγγραφικό του έργο, η ιεραποστολική διακονία του στην Αφρική, η πεφωτισμένη ποιμαντορία του στην Αλβανία και η υπό την ηγεσία του ανασύσταση και ανασυγκρότηση της ορθόδοξης αυτοκέφαλης εκκλησίας της είναι μερικά μόνο από τα αδιάψευστα τεκμήρια της μακρόχρονης προσφοράς του», τόνισε. «Πάνω απ’ όλα ο λόγος αγάπης, οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, η συμβολή του στον διαθρησκευτικό διάλογο και οι πρωτοβουλίες για την ειρηνική συνύπαρξη και την εμπέδωση της συνεργασίας στην ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Θα τον θυμόμαστε με αγάπη και ευγνωμοσύνη. Αιωνία του η μνήμη!».
Αντώνης Σαμαράς: Φάρος της Οικουμενικής Ορθοδοξίας και του Ελληνικού Πνεύματος
«Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος υπήρξε μία χαρισματική προσωπικότητα, μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες μορφές της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Λόγιος, πολυγραφότατος, Πανεπιστημιακός Καθηγητής με ειδίκευση στη Θρησκειολογία, προσέφερε τεράστιο ιεραποστολικό έργο πρώτα στην Αφρική και στη συνέχεια στην Αλβανία.
Ως Αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας επιτέλεσε ένα θαυμαστό έργο πνευματικής οικοδομής. Αναστήλωσε κυριολεκτικά την Ορθόδοξη Εκκλησία μετά από τη λαίλαπα των καταπιεστικών αθεϊστικών καθεστώτων του Χότζα και του Αλία. Βοήθησε την αλβανική κοινωνία στο σύνολό της και ιδιαιτέρως την Ελληνική Εθνική Μειονότητα, η οποία είχε υποστεί αμείλικτους διωγμούς από το κομμουνιστκό καθεστώς. Χειροτόνησε ιερείς, ανήγειρε Ναούς, διαφύλαξε τα ιερά λείψανα και τη διδασκαλία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Ξεκίνησε από το μηδέν και παρέδωσε μία οργανωμένη Εκκλησία με λατρευτική ζωή, εκπαιδευτική δραστηριότητα, κοινωνικό έργο.
Γλυκύς και ήπιος ως άνθρωπος ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ακτινοβολούσε πνευματικότητα, τόσο απαραίτητη για την εποχή μας. Είχα την ευλογία να τον γνωρίσω προσωπικά και να συνεργασθώ μαζί του από το 1991, για την ανάδειξη της Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς στην Αλβανία, για την προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας και για την εδραίωση της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών στα Βαλκάνια. Τον ευγνωμονώ, διότι με τίμησε με τη φιλία του.
Ο Αναστάσιος υπήρξε φωτεινός Φάρος της Οικουμενικής Ορθοδοξίας και του Ελληνικού Πνεύματος. Αιωνία η μνήμη του!».
Νίκος Ανδρουλάκης: Ο Αναστάσιος με το μεγάλο του έργο άνοιξε δρόμους αλληλεγγύης
«Αποχαιρετούμε σήμερα τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας, Αναστάσιο, που με τον μειλίχιο λόγο του και το μεγάλο του έργο άνοιγε δρόμους αλληλεγγύης και αγάπης παραμερίζοντας διακρίσεις και μισαλλοδοξίες.
Ο Αναστάσιος είχε βαθιά μόρφωση και υπήρξε ένας από τους πιο επιδραστικούς ιεράρχες σε όλη του την διαδρομή.
Εμβληματική μορφή της Ορθοδοξίας ανασυγκρότησε την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας διδάσκοντας την αξία της αλληλεγγύης και συνέβαλε καθοριστικά στις ελληνοαλβανικές σχέσεις.
Ένας βαθιά πνευματικός άνθρωπος με πλούσιο ακαδημαϊκό και συγγραφικό έργο.
Συμβόλισε την ταπεινότητα και την ακάματη ιεραποστολική δράση και ήταν πρότυπο για τους ορθόδοξους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο».
Κυριάκος Πιερρακάκης: Ανέδειξε τη συναδέλφωση και τον σεβασμό στα δικαιώματα των ομοεθνών μας
«Η παγκόσμια Ορθοδοξία, οι Έλληνες και οι Αλβανοί πενθούν σήμερα έναν χαρισματικό Iεράρχη, μια προσωπικότητα διεθνούς κύρους προικισμένη με σοφία, σύνεση και όραμα.
Ο Αναστάσιος, με τη γαλήνια μορφή και τον μειλίχιο λόγο, έκρυβε μια τεράστια δύναμη και ένα απαράμιλλο ψυχικό σθένος. Η ιεραποστολική του πορεία από την Αφρική έως την παλιγγενεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, ο αγώνας του για την ειρήνη, τη μόρφωση, την αλληλοκατανόηση των ανθρώπων και των λαών, συνιστούν ένα αξιοζήλευτο παράδειγμα ζωής.
Υπερβαίνοντας κάθε εμπόδιο στην Αλβανία, συγκρότησε 400 ενορίες, μόρφωσε και χειροτόνησε δεκάδες κληρικούς, μερίμνησε για την ανοικοδόμηση ναών, ίδρυσε κέντρα νεολαίας, οικοτροφεία και δομές υγείας. Διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην ακαδημαϊκή ζωή, χτίζοντας ένα ευρύ δίκτυο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από νηπιαγωγεία έως πανεπιστήμιο. Υπήρξε στήριγμα για την ελληνική μειονότητα, σημείο ενότητας και γέφυρα μεταξύ του ελληνικού και του αλβανικού λαού. Πολέμιος της μισαλλοδοξίας, του εθνικιστικού φανατισμού, ανέδειξε τη συναδέλφωση και τον σεβασμό στα δικαιώματα των ομοεθνών μας ως το κλειδί για την ασφάλεια και την ευημερία.
Πολυσήμαντος, πολύγλωσσος, κοσμοπολίτης ποιμενάρχης. Το έργο του μακαριστού Αναστάσιου θα μας θυμίζει πάντοτε την υποχρέωσή μας να συνεχίσουμε στον δρόμο που εκείνος χάραξε.
Εκφράζω ιδιαίτερα προς την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία στην Αλβανία τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».
Γιώργος Γεραπετρίτης: Η Ελληνική Πολιτεία δεν θα λησμονήσει ποτέ την προσφορά του
«Εκφράζω τη βαθύτατη θλίψη μου για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας, Αναστασίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ήταν ένας λαμπρός πνευματικός ηγέτης, ένας διανοούμενος Ιεράρχης, μία από τις πιο φωτεινές και σεβάσμιες προσωπικότητες της Ορθόδοξης Εκκλησίας», σημειώνει και προσθέτει:
«Ανέπτυξε ένα πλούσιο ιεραποστολικό και ακαδημαϊκό έργο και διακρίθηκε για την ευρύτητα των αντιλήψεών του με τεράστια συμβολή στον διαθρησκειακό διάλογο και με πρωτοβουλίες που στόχευαν στην ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών και των λαών. Ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, επί 33 χρόνια, διετέλεσε, παρά τις δυσκολίες, ένα αξιοθαύμαστο, ανιδιοτελές εκκλησιαστικό και κοινωνικό έργο και ανέπτυξε πολυσχιδή ποιμαντική δράση. Η Ελληνική Πολιτεία δεν θα λησμονήσει ποτέ την προσφορά του. Αιωνία του η μνήμη».
Άδωνις Γεωργιάδης: Μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας
«Ο μακαριστός πλέον Αναστάσιος Αλβανίας ήταν μία πραγματικά μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Ειλικρινή Συλλυπητήρια στην οικογένεια και στο ποίμνιο του, που από σήμερα σίγουρα αισθάνονται ορφανοί από πατέρα».
Νίκος Παπανδρέου: Η εκδημία του στερεί από την ελληνική μειονότητα έναν πραγματικό πατέρα
«Η εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας, Αναστασίου, στερεί από την ελληνική μειονότητα έναν πραγματικό πατέρα και έναν πνευματικό οδηγό.
Από την Ορθόδοξη Εκκλησία θα λείψει ένας φωτισμένος ιεράρχης, που τον χαρακτήριζε η ταπεινότητα παρά την αναγνώριση της σπουδαίας προσωπικότητάς του και τις αναρίθμητες τιμητικές διακρίσεις.
Επί 33 έτη υπηρέτησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, για την ανασύσταση της οποία εργάστηκε άοκνα, από την εκλογή του το 1992, συγκεντρώνοντας γύρω του κάθε υγιές στοιχείο της ελληνικής μειονότητας.
Κρατώ ως ανάμνηση τις νουθεσίες του κατά την συνάντησή μας τον Μάιο του 2023 και το όραμά του για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό.
Εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου στους οικείους του! Αιωνία του η μνήμη!»
