Ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος και νομπελίστας ειρήνης Τζίμι Κάρτερ πέθανε χθες Κυριακή σε ηλικία 100 ετών στην Πλέινς, τη γενέτειρά του στην πολιτεία Τζόρτζια.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κήρυξε ημέρα εθνικού πένθους την Πέμπτη 9η Ιανουαρίου 2025 τιμώντας τον προκάτοχό του, που ανήκε στη δική του παράταξη, το Δημοκρατικό Κόμμα. Παράλληλα, πολλοί ξένοι ηγέτες εξήραν τον εκλιπόντα, ιδίως για τους αγώνες του για ειρήνη και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνεχίστηκαν για δεκαετίες μετά τη μοναδική θητεία του στον Λευκό Οίκο (1977-1981).
Συλλυπητήρια από πρώην πρόεδρους των ΗΠΑ και πολιτικούς του εξωτερικού
Όλοι ανεξαιρέτως οι εν ζωή πολιτικοί που τον διαδέχθηκαν στον Λευκό Οίκο υποκλίθηκαν στον ασυνήθιστο πρώην αρχηγό του αμερικανικού κράτους, που τίποτε δεν έδειχνε πως προοριζόταν να γίνει πρόεδρος και ήταν ο γηραιότερος από όλους τους.
Ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, 82 ετών, ανέφερε σε διάγγελμά του προς τους Αμερικανούς ότι ο Κάρτερ ήταν κάποιος που η ζωή του μετριέται «από αυτά που έκανε, όχι από αυτά που είπε».
Η επίσημη κηδεία θα γίνει στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Ουάσιγκτον, πρόσθεσε χωρίς να διευκρινίσει πότε ο κ. Μπάιντεν, αναφερόμενος στον αρχιτέκτονα των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, που κατέληξαν στην πρώτη συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στο Ισραήλ και αραβική χώρα -την Αίγυπτο-, αλλά είδε την κληρονομιά του να αμαυρώνεται από την κρίση των ομήρων στο Ιράν.
Ο Ρεπουμπλικάνος μεγιστάνας Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την 20ή Ιανουαρίου, εξέφρασε τον «μεγάλο σεβασμό του» για τον Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος «εργάστηκε σκληρά» για να κάνει «καλύτερη τη ζωή όλων των Αμερικανών».
Ήταν «αξιοσημείωτος άνθρωπος», σύμφωνα με τον Μπαράκ Ομπάμα, τον πρώτο μαύρο που εξελέγη στο Λευκό Οίκο, ο οποίος υπογράμμισε την «αξιοπρέπεια» που τον διέκρινε. «Εργάστηκε ακούραστα για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο» όλη του τη ζωή, πλειοδότησε ο Μπιλ Κλίντον, άλλος Δημοκρατικός διάδοχός του. Όσα κατάφερε «θα εμπνέουν γενιές Αμερικανών», εξήρε ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος Τζορτζ Ου. Μπους.
«Υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των πιο ευάλωτων», σύμφωνα με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ήταν «αγωνιστής για τη δημοκρατία», «σπουδαίος μεσολαβητής» στη Μέση Ανατολή και πάλευε για «τα ανθρώπινα δικαιώματα» σύμφωνα με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς.
Για την ιστορία να πούμε ότι ο Τζίμι Κάρτερ εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ το 1976, ενώ ακόμη η Αμερική ήταν κλονισμένη από το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ, που ανάγκασε στον προκάτοχό του Ρίτσαρντ Νίξον να παραιτηθεί. Αλλά δεν έμελλε να είναι πρόεδρος παρά μόνο για μια θητεία.
Ο αρχιτέκτονας των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, που υπήρξαν πρελούδιο της υπογραφής συμφωνίας ειρήνης Ισραήλ-Αιγύπτου, ο 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ επικρίθηκε με σφοδρότητα για την κρίση των αμερικανών ομήρων στο Ιράν. Αυτό το γεγονός σφράγισε την πολιτική του μοίρα, αφανίζοντας τις πιθανότητές του να επανεκλεγεί.
Το 2002 έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις «δεκαετίες άοκνων προσπαθειών ώστε να εξευρεθούν ειρηνικές λύσεις σε διεθνείς συρράξεις».
