Οι Σύριοι αντάρτες που ανέβηκαν στην εξουσία στη Δαμασκό το περασμένο Σαββατοκύριακο έλαβαν drones και άλλη υποστήριξη από ουκρανούς πράκτορες πληροφοριών που προσπάθησαν να υπονομεύσουν τη Ρωσία και τους Σύριους συμμάχους της, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις ουκρανικές στρατιωτικές δραστηριότητες στο εξωτερικό.
Η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών έστειλε περίπου 20 έμπειρους χειριστές drone και περίπου 150 drones στο αρχηγείο των ανταρτών στο Idlib της Συρίας, πριν από τέσσερις έως πέντε εβδομάδες για να βοηθήσουν τη Hayat Tahrir al-Sham (HTS), την κορυφαία ομάδα ανταρτών που εδρεύει εκεί. ανέφεραν ενημερωμένες πηγές.
Η βοήθεια από το Κίεβο έπαιξε μέτριο ρόλο στην ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, πιστεύουν δυτικές πηγές πληροφοριών. Αλλά ήταν αξιοσημείωτο ως μέρος μιας ευρύτερης ουκρανικής προσπάθειας να χτυπήσει κρυφά τις ρωσικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και μέσα στην ίδια τη Ρωσία.
Το κρυφό πρόγραμμα βοήθειας της Ουκρανίας στη Συρία ήταν ανοιχτό μυστικό, αν και ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν είπαν επανειλημμένα απαντώντας στις ερωτήσεις μου ότι δεν το γνώριζαν. Το κίνητρο της Ουκρανίας είναι προφανές: Αντιμετωπίζοντας μια ρωσική επίθεση στο εσωτερικό της χώρας τους, η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών έχει αναζητήσει άλλα μέτωπα όπου μπορεί να αιματοκυλίσει τη μύτη της Ρωσίας και να υπονομεύσει τους πελάτες της.
Οι Ουκρανοί έχουν διαφημίσει τις προθέσεις τους. Η Kyiv Post σε άρθρο της 3ης Ιουνίου επικαλέστηκε μια πηγή της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, γνωστή ως GUR, η οποία είπε στην εφημερίδα ότι «από την αρχή του έτους, οι [Σύροι] αντάρτες, υποστηριζόμενοι από Ουκρανούς πράκτορες, έχουν προκαλέσει πολλές χτυπήματα σε ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις που εκπροσωπούνται στην περιοχή».
Αυτή η ιστορία, που δημοσιεύτηκε στο Διαδίκτυο, περιελάμβανε έναν σύνδεσμο σε βίντεο που έδειχνε επιθέσεις σε ένα καταφύγιο με πέτρινες ραβδώσεις, ένα λευκό βαν και άλλους στόχους που σύμφωνα με την ίδια είχαν χτυπηθεί από αντάρτες που υποστηρίζονται από την Ουκρανία εντός της Συρίας. Η εφημερίδα ανέφερε ότι η επιχείρηση στη Συρία διεξήχθη από μια ειδική μονάδα γνωστή ως «Khimik» εντός του GUR, «σε συνεργασία με τη συριακή αντιπολίτευση».
Ρώσοι αξιωματούχοι διαμαρτύρονται εδώ και μήνες για την ουκρανική παραστρατιωτική προσπάθεια στη Συρία. Ο Αλεξάντερ Λαβρέντιεφ, ειδικός αντιπρόσωπος της Ρωσίας για τη Συρία, δήλωσε σε συνέντευξή του τον Νοέμβριο στο TASS : «Έχουμε πράγματι πληροφορίες ότι Ουκρανοί ειδικοί από την Κύρια Διεύθυνση Πληροφοριών της Ουκρανίας βρίσκονται στο έδαφος της Ιντλίμπ».
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ είχε κάνει παρόμοιο ισχυρισμό τον Σεπτέμβριο σχετικά με «απεσταλμένους των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών» στην Ιντλίμπ. Ισχυρίστηκε ότι διεξήγαγαν «βρώμικες επιχειρήσεις», σύμφωνα με τη συριακή εφημερίδα Al-Watan, η οποία υποστήριξε ότι ο υποστράτηγος Kyrylo Budanov, επικεφαλής του GUR, είχε προσωπική επαφή με το HTS.
Πριν η επίθεση του HTS ανατρέψει τον Άσαντ, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν υποστηρίξει ότι η σύνδεση της Ουκρανίας με την ανταρτική ομάδα ήταν μια προσπάθεια στρατολόγησης Σύριων μαχητών για τον πόλεμό της ενάντια στο Κρεμλίνο. Μια αναφορά του Σεπτεμβρίου σε έναν διαδικτυακό ιστότοπο που ονομάζεται Cradle ισχυρίστηκε ότι η Ουκρανία είχε προσφέρει 75 μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα σε μια συμφωνία «drones-for-fighters» με το HTS. Αλλά δεν υπάρχει κανένα ανεξάρτητο στοιχείο που να υποστηρίζει αυτόν τον ρωσικό ισχυρισμό.
Η Ρωσία σαφώς εξεπλάγη από την ταχεία προέλαση του HTS στη Δαμασκό — αλλά είναι ενδιαφέρον ότι οι ρωσικές πηγές προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν τον ουκρανικό ρόλο. Ένα άρθρο της 2ας Δεκεμβρίου στο Middle East Eye παρέθεσε έναν λογαριασμό ρωσικού Telegram, που λέγεται ότι αντικατοπτρίζει τις απόψεις του ρωσικού στρατού, ο οποίος απέρριψε τη βοήθεια του Κιέβου: «Πρώτον, τα μέλη του GUR επισκέφθηκαν την Ιντλίμπ, αλλά έμειναν εκεί μόνο για λίγο» — δεν αρκεί για να εκπαιδεύσει τους Σύρους να χειρίζονται μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV) από την αρχή. «Δεύτερον», συνέχισε το μήνυμα, «το HTS είχε από καιρό το δικό του πρόγραμμα UAV».
Η επιχείρηση στη Συρία δεν είναι η μόνη περίπτωση ουκρανικών στρατιωτικών πληροφοριών που επιχειρούν στο εξωτερικό για να παρενοχλήσουν Ρώσους πράκτορες. Το BBC ανέφερε τον Αύγουστο ότι η Ουκρανία βοήθησε αντάρτες στο βόρειο Μάλι να στήσουν ενέδρες σε Ρώσους μισθοφόρους της ομάδας Wagner. Η επίθεση της 27ης Ιουλίου σκότωσε 84 πράκτορες του Wagner και 47 άνδρες του Μάλι, ανέφερε το BBC.
Ο Andriy Yusov, εκπρόσωπος του GUR, διαμαρτυρήθηκε για την επιχείρηση στο Μάλι αρκετές ημέρες αργότερα, λέγοντας ότι οι αντάρτες του Μάλι «έλαβαν τις απαραίτητες πληροφορίες, και όχι απλώς πληροφορίες, που επέτρεψαν μια επιτυχημένη στρατιωτική επιχείρηση εναντίον Ρώσων εγκληματιών πολέμου», σύμφωνα με το BBC. Μετά την επίθεση, το Μάλι διέκοψε τις διπλωματικές του σχέσεις με την Ουκρανία.
Ο Μπουντάνοφ δεσμεύτηκε τον Απρίλιο του 2023 ότι η Ουκρανία θα καταδιώξει Ρώσους ένοχους για εγκλήματα πολέμου «σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου». Οι επιθετικές επιχειρήσεις πληροφοριών του Μπουντάνοφ έχουν ανησυχήσει μερικές φορές την κυβέρνηση Μπάιντεν, μου είπαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Ρώτησα τον Μπουντάνοφ σε μια συνέντευξη στο αρχηγείο του στο Κίεβο τον περασμένο Απρίλιο σχετικά με τις αναφερόμενες επιχειρήσεις του GUR εναντίον της πολιτοφυλακής Βάγκνερ στην Αφρική. «Διεξάγουμε τέτοιες επιχειρήσεις με στόχο τη μείωση του ρωσικού στρατιωτικού δυναμικού, οπουδήποτε είναι δυνατόν», απάντησε. «Γιατί η Αφρική πρέπει να αποτελεί εξαίρεση;»
Όπως οι επιδρομές της Ουκρανίας στην Αφρική και η επίθεσή της στην περιοχή Κουρσκ εντός της Ρωσίας, η μυστική επιχείρηση στη Συρία αντανακλά μια προσπάθεια διεύρυνσης του πεδίου μάχης – και να βλάψει τους Ρώσους σε περιοχές όπου δεν είναι προετοιμασμένοι. Η βοήθεια της Ουκρανίας δεν ήταν «το drone που έσπασε την πλάτη αυτής της καμήλας», ας πούμε έτσι. Βοήθησε όμως, τουλάχιστον σε μικρό βαθμό, στην πτώση του σημαντικότερου συμμάχου της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή.
Και όπως το Ισραήλ στην αποτυχία του να προβλέψει το κύμα της Χαμάς πέρα από τον φράχτη της Γάζας στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Ρωσία είδε τους υποστηριζόμενους από την Ουκρανία αντάρτες να έρχονται, αλλά δεν μπόρεσε να κινητοποιηθεί για να σταματήσει την επίθεση και να αποτρέψει τις καταστροφικές συνέπειες.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο το άρθρο του David Ignatius της αμερικάνικης εφημερίδας Washington Post με τίτλο «Syrian rebels had help from Ukraine in humiliating Russia» και υπότιτλο «Eager to bloody Putin’s nose, Kyiv supplied drones for the offensive that toppled Assad.», πατώντας ΕΔΩ
