Δημοκρατική Συνεργασία Εκπαιδευτικών Π.Ε.: Σχέδιο Υπουργικής απόφασης για τις σχολικές εκδρομές – Η γραφειοκρατία γιγαντώνεται, η κοινή λογική αναζητείται…

Η συνδικαλιστική παράταξη της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΔΟΕ), Δημοκρατική Συνεργασία Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΗΣΥ), με ανακοίνωσή της σχολιάζει το Σχέδιο Υπουργικής απόφασης για τις σχολικές εκδρομές και προτείνει συγκεκριμένες τροποποιήσεις, ώστε να αποφευχθεί η Σχέδιο Υπουργικής απόφασης για τις σχολικές εκδρομές και  αναποτελεσματικότητα των προτεινόμενων ρυθμίσεων.
Τέλος η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης «θεωρεί ότι είναι επιβεβλημένο, να νομοθετηθεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για την πραγματοποίηση σχολικών εκδρομών, που δε θα δημιουργεί όμως σκεπτικισμό στις σχολικές μονάδες και τους εκπαιδευτικούς, θα απλοποιεί τις διαδικασίες και θα απαλλάσσει το σχολείο από περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες».

Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΔΗ.ΣΥ. ΠΕ

«Οι εκπαιδευτικές εκδρομές αποτελούν μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας και παρέχουν στους μαθητές ευκαιρίες για μάθηση εκτός τάξης και σχολείου. Αποτελούν μαθησιακό εργαλείο το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί προκειμένου να επιτευχθεί άμεση και βιωματική αντίληψη και εμπειρική κατάκτηση της γνώσης. Ενισχύουν την εξωστρέφεια του σχολείου και το διασυνδέουν με την τοπική και ευρύτερη κοινωνία, με φορείς εκπαίδευσης και πολιτισμού. Η παροχή υψηλής ποιότητας και μεγάλης ποικιλίας εκπαιδευτικών εκδρομών εμπλουτίζει τη σχολική ζωή και ευαισθητοποιεί τους μαθητές μέσω της βιωματικής μάθησης και της έρευνας πεδίου και τους προσθέτει εμπειρίες που δεν είναι διαθέσιμες εντός του σχολικού χώρου.

Παρά τις εξαγγελίες του Υπουργείου Παιδείας για τη θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου που θα διέπει τις εκπαιδευτικές εκδρομές, το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης που παρουσίασε, δε  δίνει λύση στα προβλήματα και τις «γκρίζες» ζώνες υποχρεώσεων και ευθυνών, δεν καλύπτει τις ανάγκες ύπαρξης σύγχρονου ρεαλιστικού και απλού θεσμικού πλαισίου και εμφανίζεται κατώτερο των περιστάσεων. Εν πολλοίς, συνοψίζει και κωδικοποιεί το υπάρχον πλαίσιο, αλλά δε δίνει λύσεις σε πολλά από τα ζητήματα που οι εκπαιδευτικοί απαιτούσαν παρεμβάσεις, θέτει σε αμφισβήτηση, σε κάποιες περιπτώσεις, την παιδαγωγική αυτονομία των σχολικών μονάδων, και «φορτώνει» και επιπρόσθετη ψ σε αυτές, λειτουργώντας ως τροχοπέδη για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών εκδρομών. Οι εκπαιδευτικοί θα είναι αναγκασμένοι για απλά καθημερινά ζητήματα όπως μια σχολική επίσκεψη, να ζουν σε ένα διαρκές άγχος για το εάν τήρησαν τις προβλέψεις του δαιδαλώδους πλαισίου χωρίς κανένα λάθος υπολογισμό, ο οποίος θα τους επιφέρει προβλήματα και κυρώσεις!

Συγκεκριμένα, επιλέγεται να γίνει διαχωρισμός των εκπαιδευτικών εκδρομών, σε αυτές που πραγματοποιούνται με τη χρήση μεταφορικού μέσου και σε αυτές που δεν απαιτείται μεταφορικό μέσο. Με αυτόν τον τρόπο, προκαλείται άσκοπη σύγχυση, αναφορικά με μία σειρά θεμάτων (διαφορετικά ποσοστά συμμετοχής των μαθητών για την πραγματοποίηση της εκδρομής, έγγραφη ή όχι συναίνεση γονέων, δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες απουσίες). Παράλληλα, αν πρόκειται για εκπαιδευτική εκδρομή πέραν του διδακτικού ωραρίου, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση συναίνεσης και από τους δύο κηδεμόνες των μαθητών, οι οποίες κατατίθενται αυτοπροσώπως στη διεύθυνση του σχολείου ή αποστέλλονται σε αυτή με θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής (ΚΕΠ, gov.gr).

Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι βέβαιο ότι εκτός από γραφειοκρατική είναι και απόλυτα χρονοβόρα και δυσλειτουργική καθώς η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει πως είναι από πολύ δύσκολο έως αδύνατο να συγκεντρωθούν όλες αυτές οι δηλώσεις συναίνεσης έγκαιρα, ιδιαίτερα μάλιστα στις περιπτώσεις που η επικοινωνία μεταξύ των γονέων των μαθητών είναι προβληματική ή και εχθρική. Μία απλή σχολική επίσκεψη δεν είναι ένα «τρομερό» γεγονός ώστε να καθιστά απαραίτητη την έγγραφη σύμφωνη γνώμη και των δύο γονέων. Αρκεί του ενός, όπως γίνεται μέχρι τώρα.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που δημιουργεί προβλήματα, άγχος, καθυστερήσεις και λειτουργεί αρνητικά ως προς την πραγματοποίηση εκδρομών, σχετίζεται με τον έλεγχο των δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη συμμετοχή των τουριστικών γραφείων σε εκπαιδευτικές εκδρομές αλλά και τον έλεγχο των οχημάτων που χρησιμοποιούνται σε αυτές, δεν επιλύεται όπως αναμέναμε και θα έπρεπε, με το παρόν σχέδιο Υπουργικής Απόφασης. Με  το άρθρο 21, παρ. 2 συνεχίζεται η εμπλοκή του σχολείου με ζητήματα και προϋποθέσεις που άλλοι φορείς πρέπει να ελέγχουν.

Προτείνουμε τη δημιουργία μητρώου όπου θα εγγράφονται τουριστικά πρακτορεία που τηρούν τις προϋποθέσεις για τη διενέργεια εκπαιδευτικών εκδρομών. Τα σχολεία να είναι υποχρεωμένα να επιλέγουν λεωφορεία μόνο μέσα από το πιστοποιημένο και εγκεκριμένο μητρώο. Να θεσπιστούν αυστηρά πλαίσια τόσο για την εγγραφή τους στο μητρώο όσο και για τον έλεγχο των οχημάτων που χρησιμοποιούν, με ελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ελληνικής αστυνομίας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Σε αυτές τις διαδικασίες οι σχολικές μονάδες να μην έχουν απολύτως καμία εμπλοκή,  καθώς οι διευθυντές των σχολείων ούτε τις απαιτούμενες τεχνικές γνώσεις έχουν ούτε τις δυνατότητες ουσιαστικού ελέγχου. Η γραφειοκρατία επίσης από την οποία θα απαλλαγούν θα τους δώσει τη δυνατότητα τον χρόνο που θα κερδηθεί, να τον αξιοποιήσουν σε πιο δημιουργικές παιδαγωγικές δράσεις.

Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα ο αρχηγός και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί να έχουν την υποχρέωση να επιβλέπουν την τήρηση των ορίων ταχύτητας (άρθρο 24, παράγραφος 8) και να απευθύνονται στις αστυνομικές διευθύνσεις για επανάληψη ελέγχων! Αυτό να γίνεται μόνο στην περίπτωση που οι εκπαιδευτικοί διαπιστώσουν επικίνδυνη οδήγηση εκ μέρους του οδηγού του λεωφορείου. Οι εκπαιδευτικοί όμως δεν είναι συνυπεύθυνοι με τον οδηγό για την οδήγησή του και δεν είναι βέβαιο ότι κατά στη διάρκεια της διαδρομής μπορούν να αντιληφθούν αν για παράδειγμα ξεπέρασε το όριο ταχύτητας. Υπενθυμίζουμε πως οι συνοδοί εκπαιδευτικοί όταν συνοδεύουν μικρά παιδιά έχουν όλη την προσοχή τους στο τι συμβαίνει μέσα στο λεωφορείο, όπου υπάρχουν παιδιά που ζαλίζονται, που βγάζουν τη ζώνη ασφαλείας, που θέλουν να σηκωθούν από το κάθισμά τους. Η τήρηση των ορίων ταχύτητας αφορά την Τροχαία!

Σε ότι αφορά τις παραγράφους 6 και 7 του άρθρου 24, ο έλεγχος των λεωφορείων μετακίνησης για την εκπαιδευτική εκδρομή (ημερήσια ή πολυήμερη) να πραγματοποιείται σε εύλογο χρονικό διάστημα πριν την πραγματοποίησή της, χωρίς την εμπλοκή των σχολικών μονάδων. Ο έλεγχος του φακέλου που περιλαμβάνει τα ηλεκτρονικά έγγραφα που αναφέρονται στην παράγραφο 7 του άρθρου 24 και εν γένει ο κάθε μορφής έλεγχος θα πρέπει να γίνεται αποκλειστικά σε συνεννόηση των τουριστικών γραφείων και των αρμόδιων αστυνομικών αρχών.

Πρέπει να υπάρξει επίσης, ειδική πρόβλεψη για ορεινές και νησιωτικές περιοχές, όπου δε λειτουργεί ικανός αριθμός τουριστικών γραφείων, ώστε να έχουν τη δυνατότητα οι σχολικές μονάδες, εξ αρχής, να δέχονται προσφορές από τα υπάρχοντα τουριστικά γραφεία που μπορεί να είναι λιγότερα των τριών που απαιτεί ως ελάχιστη προϋπόθεση ο νόμος.

Σε ότι αφορά τη συμμετοχή ή όχι των μαθητών στις εκδρομές, στο άρθρο 7 και στο άρθρο 11, παρ.5 αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι: «οι μαθητές/τριες που δε συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές εκδρομές παραμένουν στο σχολείο προκειμένου να παρακολουθήσουν ειδικά διαμορφωμένο ωρολόγιο πρόγραμμα ή να συμμετέχουν σε σχολικές δραστηριότητες». Το ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολικών μονάδων όμως δεν μπορεί να εξαρτάται, να μεταβάλλεται και να καθορίζεται από τις αποφάσεις μερίδας γονέων που δεν εγκρίνουν, για διάφορους λόγους, τη συμμετοχή των παιδιών τους στις εκπαιδευτικές εκδρομές και δράσεις του σχολείου. Η εν λόγω πρόβλεψη έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά ρυθμίσεων που χρόνο με τον χρόνο μετατρέπουν το σχολείο από «κοιτίδα» μάθησης, γνώσης και δημιουργίας σε «παιδοφυλακτήριο». Σε κάθε περίπτωση, οι μαθητές/τριες που δεν λαμβάνουν μέρος στις εκπαιδευτικές εκδρομές δεν μπορούν να παραμένουν στο σχολείο, με εξαίρεση τις ολιγόωρες διδακτικές επισκέψεις καθώς σε αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις συμμετέχει όλο το σχολείο και δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί η πρόβλεψη του νόμου, ως έχει στα συγκεκριμένα άρθρα.

Σε σχέση με τις επισκέψεις των σχολικών μονάδων στη Βουλή των Ελλήνων, όπως αναφέρεται στο άρθρο 15, πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα σε όλες τις σχολικές μονάδες να πραγματοποιούν έως 3 διανυκτερεύσεις και να μην εξαρτώνται αποκλειστικά και  μόνο από την χιλιομετρική απόσταση και τη νησιωτικότητα. Οι σχολικές μονάδες σε συνδυασμό με  την επίσκεψη στη Βουλή των Ελλήνων πραγματοποιούν επισκέψεις σε αρχαιολογικά μνημεία, μουσεία και χώρους αυξημένου ιστορικού, περιβαλλοντικού και επιστημονικού ενδιαφέροντος. Πολλοί μαθητές και πολλές μαθήτριες σχολείων της υπαίθρου, πιθανώς, να μην έχουν ξανά την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με ανάλογα ερεθίσματα. Επιπρόσθετα, το κόστος μετακίνησης να καλύπτεται από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, όπως γινόταν στο παρελθόν, για να έχουν τη δυνατότητα όλα τα Ελληνόπουλα να ξεναγηθούν στο ιστορικό κτήριο της Βουλής των Ελλήνων.

Στο άρθρο 16 καθίσταται υποχρεωτική η ενημέρωση του Συμβούλου Εκπαίδευσης που έχει την παιδαγωγική καθοδήγηση της σχολικής μονάδας σχετικά με τον προγραμματισμό (τετράμηνο ή ετήσιο) των εκπαιδευτικών εκδρομών. Ο Σύμβουλος Εκπαίδευσης διατυπώνει τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις του, οι οποίες είναι δεσμευτικές για τη σχολική μονάδα! Με αυτό το άρθρο περιορίζεται η αυτονομία των σχολικών μονάδων και υποβαθμίζεται ο ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει αποψιλωθεί από αρμοδιότητες, οι οποίες παραχωρούνται πλέον σε μονοπρόσωπα όργανα. Προτείνουμε η διάταξη να διατυπωθεί ως εξής: Στον Σύμβουλο Εκπαίδευσης διαβιβάζεται ο προγραμματισμός των επισκέψεων και εκδρομών. Δύναται να διατυπώσει τις επιφυλάξεις του σε περιπτώσεις όπου δεν υπηρετείται ο παιδαγωγικός και μορφωτικός σκοπός της επίσκεψης προκειμένου να επανεξεταστεί η πρόταση στον Σύλλογο Διδασκόντων της Σχολικής Μονάδας.

Νέα πρόβλεψη αποτελεί η  υποχρέωση του εκπαιδευτικού να εκπονήσει πρόταση εκπαιδευτικής αξιοποίησης της επίσκεψης με Φύλλο Εργασίας που θα μοιράζεται στους μαθητές πριν ή μετά από κάθε διδακτική επίσκεψη. Το κάθε Φύλλο Εργασίας αποστέλλεται στον Σύμβουλο Εκπαίδευσης και συνιστάται να αναρτάται στη σελίδα του σχολείου. Μία ακόμη γραφειοκρατική διαδικασία έρχεται να προστεθεί στις δεκάδες άλλες που έχουν ήδη αναλάβει οι σχολικές μονάδες και οι εκπαιδευτικοί. Το φύλλο εργασίας θα πρέπει να είναι μια διαδικασία που θα αφορά τη σχολική μονάδα στο εσωτερικό της και δεν υπάρχει κανένας λόγος ούτε να στέλνεται στον Σύμβουλο Εκπαίδευσης (τι θα το κάνει άραγε;) ούτε να αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου.

Για τις ημερήσιες και πολυήμερες εκπαιδευτικές εκδρομές ο γραφειοκρατικός παραλογισμός της καταγραφής της εκπαιδευτικής αξιοποίησης τους γιγαντώνεται! Για κάθε μία ημερήσια ή πολυήμερη εκπαιδευτική εκδρομή, πέρα από το Φύλλο Εργασίας, ο αρχηγός της εκδρομής είναι υποχρεωμένος να συντάξει με το πέρας της λεπτομερή έκθεση σχετικά με τη διεξαγωγή της, την τήρηση του προγράμματος και την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων. Η έκθεση αυτή υποβάλλεται στη διεύθυνση του σχολείου και κοινοποιείται στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία υποβάλλει συγκεντρωτική έκθεση για όλες τις σχολικές μονάδες ευθύνης της στην Περιφερειακή Διεύθυνση και αυτή με τη σειρά της συντάσσει έκθεση που υποβάλλει στο Υπουργείο Παιδείας! Προτείνουμε  την κατάργηση των συγκεκριμένων προβλέψεων του άρθρου 24 και την αντικατάσταση τους ως εξής: «Μετά την ολοκλήρωση κάθε μορφής εκπαιδευτικών εκδρομών, ο αρχηγός της εκδρομής καταθέτει μία συνοπτική αναφορά στον/στη Διευθυντή/ντρια, η οποία καταγράφεται στο Ημερολόγιο Σχολικής Ζωής».

Τα μέλη της επιτροπής οργάνωσης και υλοποίησης εκπαιδευτικών εκδρομών (άρθρο 19), η οποία επιβαρύνεται με ιδιαίτερα σημαντικό βάρος καθώς μεταξύ άλλων έχουν την ευθύνη σύνταξης εκπαιδευτικών εκδρομών, επισκέψεων και περιπάτων, την αναζήτηση και εύρεση μεταφορικών μέσων, την προκήρυξη και ανάρτηση όλων των σχετικών διαγωνισμών και αποφάσεων στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας και της αρμόδιας διεύθυνσης εκπαίδευσης, θα πρέπει να έχουν μία ώρα ελάφρυνση στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα. Είναι επίσης επιβεβλημένο να υπάρχει πρόβλεψη αποζημίωσης για τις μετακινήσεις των συνοδών εκπαιδευτικών εκτός εργασιακού ωραρίου τους.

Μία άλλη πτυχή του σχεδίου Υπουργικής Απόφασης για τις εκπαιδευτικές εκδρομές αφορά στην απουσία ειδικού πλαισίου για τις πλέον ευαίσθητες βαθμίδες, της προσχολικής εκπαίδευσης και της ειδικής αγωγής. Για τη μεν ειδική αγωγή υπάρχουν σκόρπιες ρυθμίσεις σε διάφορα άρθρα, ενώ  για την προσχολική εκπαίδευση δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη ειδική πρόβλεψη.

Για παράδειγμα με το άρθρο 17 επιτρέπεται η συμμετοχή μόνο δύο μελών του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, αν υπάρχει και λειτουργεί νόμιμα. Για μαθητές/τριες προσχολικής εκπαίδευσης αλλά και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου κρίνεται αρκετές φορές απαραίτητη η συνοδεία τους από τους κηδεμόνες τους. Προτείνουμε στην παράγραφο 4 του άρθρου 11 να συμπεριληφθεί και το εξής: «Στην ως άνω μετακίνηση μπορούν να συμμετάσχουν, με δική τους δαπάνη οι γονείς έχοντες την επιμέλεια των μαθητών/τριών, κατόπιν σχετικής απόφασης του συλλόγου Διδασκόντων/ουσών».  Γίνεται φανερό, ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και χωρίς ειδικές ρυθμίσεις για κάθε βαθμίδα.

Σε ότι αφορά το άρθρο 25 σχετικά με την υπεύθυνη δήλωση και το περιεχόμενό της, την οποία πρέπει να καταθέσει ο/η γονέας ασκών την επιμέλεια πριν από κάθε εκδρομή, δε χρειάζεται να γίνεται κάθε φορά μνεία όλων των ιατροφαρμακευτικών στοιχείων που αφορούν τον/την μαθητή/μαθήτρια, αρκεί να έχει γίνει καταγραφή όλων αυτών άπαξ σε μια υπεύθυνη δήλωση μέσα στον ατομικό φάκελό του/της μαθητή/τριας κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς.

Στα θετικά σημεία του σχεδίου Υπουργικής Απόφασης, συγκαταλέγεται η αναγνώριση της προστιθέμενης αξίας και της συνεισφοράς των εκπαιδευτικών  εκδρομών στην κοινωνικοποίηση των μαθητών, στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους με βιωματικό τρόπο, στην απόκτηση εμπειριών μάθησης εκτός σχολικής τάξης, στην πρακτική εφαρμογή όλων όσων διδάχτηκαν στη σχολική τάξη, λειτουργώντας ουσιαστικά ως αναγκαίο συμπλήρωμα της μαθησιακής διαδικασίας.

Σε θετική κατεύθυνση είναι επίσης η δυνατότητα που δίνεται με το παρόν σχέδιο Υπουργικής Απόφασης για τη  δημιουργία διασχολικών ομάδων στις περιπτώσεις των εκπαιδευτικών εκδρομών των άρθρων 12 και 13 που αφορούν μαθητικά συνέδρια, μαθητικούς διαγωνισμούς και άλλες δράσεις που απαιτούν τη μετακίνηση συγκεκριμένων μαθητών τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Έτσι, θεσμοθετείται ένας τρόπος μετακίνησης που μειώνει το υπέρμετρο κόστος, το οποίο λειτουργούσε αποτρεπτικά για τη συμμετοχή αρκετών μαθητών και μαθητριών. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι συμπράξεις «μικρών» σχολείων, που θεσμοθετούνται με το άρθρο 18 για  τις πολυήμερες εκδρομές. Προς το συμφέρον των μαθητών/τριων είναι η επέκταση αυτής της πρόβλεψης και για τις μονοήμερες εκδρομές αλλά και για τις ολιγόωρες διδακτικές επισκέψεις που για πολλά ολιγοθέσια Δημοτικά και Νηπιαγωγεία καθίστανται απαγορευτικές, λόγω του αυξημένου κόστους μεταφοράς.

Θετικό είναι το γεγονός ότι ο τελικός έλεγχος των δαπανηθέντων για την εκδρομή χρημάτων γίνεται από την επιτροπή οργάνωσης και υλοποίησης εκπαιδευτικών εκδρομών και ενημερώνονται ο Σύλλογος διδασκόντων και ο Σύλλογος Γονέων. Η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν χαρακτηριστικά απαραίτητα στον δημόσιο βίο και πρέπει να ξεκινούν από το σχολείο.

Σημαντική, επίσης, είναι η απαγόρευση λήψης, αποθήκευσης και ανάρτησης φωτογραφικού υλικού ή και βίντεο των ατόμων που φωτογραφίζονται ή και βιντεοσκοπούνται όπως και η αναφορά για τη μη ύπαρξη ευθύνης των εκπαιδευτικών σχετικά με παραβιάσεις κανόνων των μαθητών μετά τον τελικό έλεγχο και την τακτοποίηση αυτών στα δωμάτια, όταν πρόκειται για εκπαιδευτικές εκδρομές με διανυκτέρευση. Γίνεται σαφές ότι με διάφορες ρυθμίσεις, όπως αυτή, αλλά και κάποιες που αφορούν τη δέσμευση των γονέων για συγκεκριμένα ζητήματα με υπεύθυνη δήλωση και τη δυνατότητα πρόωρης επιστροφής μαθητών από πολυήμερες εκδρομές, με έξοδα των κηδεμόνων τους, όταν δεν τηρούν τους κανόνες, γίνεται μια προσπάθεια οριοθέτησης των ευθυνών εκπαιδευτικών-συνοδών, κηδεμόνων και μαθητών.

Εν κατακλείδι, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ρυθμίσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, η γενική φιλοσοφία του σχεδίου νομού επικεντρώνεται σε δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες που καθιστούν ακόμη δυσκολότερη την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών εκδρομών. Η διαδικασία θα πρέπει να απλουστευθεί γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρχει μεν πλαίσιο αλλά να μην υπάρχουν σχολικές εκδρομές γιατί κανείς δε θα θέλει να εμπλακεί.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θεωρεί ότι είναι επιβεβλημένο, να νομοθετηθεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για την πραγματοποίηση σχολικών εκδρομών, που δε θα δημιουργεί όμως σκεπτικισμό στις σχολικές μονάδες και τους εκπαιδευτικούς, θα απλοποιεί τις διαδικασίες και θα απαλλάσσει το σχολείο από περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες. Το υπουργείο Παιδείας πρέπει να μη βιαστεί να νομοθετήσει χωρίς την αναγκαία διαβούλευση, η οποία όμως δεν μπορεί να γίνεται μόνο για να υπηρετηθεί ο τύπος και όχι η ουσία. Η Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας, οφείλει να καταθέσει τις προτάσεις της έγκαιρα και υπεύθυνα γιατί το θέμα αφορά το σύνολο των σχολείων της Χώρας».