H διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία την κλιμάκωση στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας μετά και τη χρήση από το Κίεβο πυραύλων μεγάλων βεληνεκούς αμερικανικής και βρετανικής κατασκευής και το ερώτημα που κυριαρχεί έιναι: «τι θα κάνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν (Vladimir Putin) στη συνέχεια;»
Σε μια εμπεριστατωμένη ανάλυσή του το BBC στέκεται σε ορισμένα δεδομένα που άλλαξαν αυτή την εβδομάδα με σημαντικότερο την αλλαγή στο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας.
Συγκεκριμένα ο Πούτιν ανακοίνωσε μείωση των περιορισμών για τη χρήση ρωσικών πυρηνικών όπλων. Αυτό ήταν η απάντησή του στις «κόκκινες γραμμές» που παραβίασαν ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο όταν έδωσαν πράσινο φως στο Κίεβο για να εκτοξεύσει σε ρωσικό έδαφος πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς που η Δύση έχει προμηθεύσει στην Ουκρανία. Μετά τις αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα, ο Πούτιν απείλησε το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και οποιαδήποτε άλλη χώρα προμηθεύει στην Ουκρανία τέτοια όπλα για τέτοιο σκοπό.
«Θεωρούμε ότι δικαιούμαστε να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα μας ενάντια στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις εκείνων των χωρών που επιτρέπουν τη χρήση των όπλων τους εναντίον των εγκαταστάσεων μας», είπε ο Ρώσος ηγέτης στο διάγγελμά του, το βράδυ της Πέμπτης, 21/11.
Ο μόνιμος ανταποκριτής του BBC στη Μόσχα, ο πολύ έμπειρος Στιβ Ρόζενμπεργκ (Steve Rosenberg) που συχνά κάνει ενοχλητικές ερωτήσεις στον Πούτιν, αναγνωρίζει ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας ίσως να μην ξέρει ακόμα ούτε και ο ίδιος την απάντηση στο πιο φλέγον ερώτημα αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο.
Αντί για μια απάντηση, στην ανάλυσή του κάνει ορισμένες χρήσιμες επισημάνσεις. Αν και το Κρεμλίνο κατηγορεί συλλογικά τη «Δύση» για κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, είναι σαφές ότι ο ίδιος κλιμακώνει για την επίτευξη των στόχων του που σχεδόν τρία χρόνια από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είναι η ειρήνη με τους δικούς του όρους.
Ποιες είναι αυτές οι ενέργειες που συνιστούν κλιμάκωση από την πλευρά του;
- η πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία,
- η απόφασή του να κηρύξει τέσσερα ουκρανικά εδάφη μέρος της Ρωσίας,
- η ανάπτυξη βορειοκορεατικών στρατευμάτων στην περιοχή του Κουρσκ,
- η απόφασή του, μόλις εχθές, να βάλλει κατά της ουκρανικής πόλης Ντνίπρο με έναν νέο υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο μέσου βεληνεκούς και
- οι απειλές για πλήγμα στη Δύση – όλα αυτά αντιπροσωπεύουν στιγμές μείζονος κλιμάκωσης.
«Κάποτε περιέγραψα τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως ένα αυτοκίνητο χωρίς όπισθεν και χωρίς φρένα, που τρέχει στον αυτοκινητόδρομο, με το πεντάλ του γκαζιού κολλημένο στο τέρμα» γράφει ο Ρόζενμπεργκ και σχολιάζει: «Από ό,τι βλέπω, λίγα έχουν αλλάξει. Οπότε, μην περιμένετε ότι το Putinmobile θα επιβραδυνθεί ξαφνικά ή θα αναχαιτιστεί η πορεία του τώρα επειδή γίνονται επιθέσεις με πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς κατά της Ρωσίας».
«Η κλιμάκωση, όμως, είναι άλλο θέμα» υπογραμμίζει και σημειώνει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να προετοιμαστεί για περισσότερες ρωσικές επιθέσεις, ακόμη και βαρύτερους βομβαρδισμούς, ενώ φουντώνουν οι φόβοι για έξαρση υβριδικού πολέμου. Μόλις τον περασμένο μήνα, ο επικεφαλής της MI5 προειδοποίησε ότι η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών είχε εμπλακεί σε μια εκστρατεία για να »δημιουργήσει χάος στους βρετανικούς και ευρωπαϊκούς δρόμους με εμπρησμούς, δολιοφθορές και άλλα».
Επίσης, από τον Ιούνιο, ο Πούτιν λέει ότι η Μόσχα θα μπορούσε να εξοπλίσει τους αντιπάλους της Δύσης εάν επιτρεπόταν στην Ουκρανία να χτυπήσει βαθιά στη Ρωσία με δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. «Πιστεύουμε ότι εάν κάποιος σκέφτεται ότι είναι δυνατό να προμηθεύσει τέτοια όπλα σε μια εμπόλεμη ζώνη για να χτυπήσει το έδαφός μας και να μας δημιουργήσει προβλήματα», έλεγε, «για ποιο λόγο δεν μπορούμε να προμηθεύσουμε τα όπλα μας της ίδιας κατηγορίας σε αυτές τις περιοχές στον κόσμο όπου θα στοχεύουν ευαίσθητες εγκαταστάσεις των χωρών που το κάνουν αυτό στη Ρωσία;»
Η πυρηνική επιλογή
Στο ερώτημα αν θα χρησιμοποιούσε ο Πούτιν πυρηνικά όπλα στον πόλεμο της Ουκρανίας, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις, λέει το BBC. Υπενθυμίζει ωστόσο ότι για την περίπτωση που απειληθεί η Ρωσία, ο Πούτιν εξαρχής μιλά για »συνέπειες που θα είναι τέτοιες που δεν έχετε δει ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία σας».
Το BBC λέει ότι οι δυτικοί ηγέτες γενικά απορρίπτουν ως λεονταρισμούς τα περί πυρηνικών του Πούτιν και επαναλαμβάνει αυτό που και άλλοι διεθνείς αναλυτές τονίζουν αυτές τις μέρες, ότι δηλαδή από την έναρξη του πολέμου οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν περάσει αρκετές ρωσικές «κόκκινες γραμμές»: παρέχοντας στην Ουκρανία άρματα μάχης, προηγμένα συστήματα πυραύλων και στη συνέχεια μαχητικά αεροσκάφη F-16, αλλά οι «συνέπειες» με τις οποίες απειλούσε το Κρεμλίνο δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.
Η πρώτη μετακίνησή του, ίσως πιο κοντά σε αυτές τις απειλές, έγινε από τον Σεπτέμβριο όταν ανακοίνωσε ότι μειώνει τους περιορισμούς για τη χρήση πυρηνικών όπλων -πρόκειται για το διάταγμα που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα. Και όντως αυτό είναι μια ξεκάθαρη προειδοποίηση προς την Ευρώπη και την Αμερική να μην επιτρέψουν επιθέσεις πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος. Αλλά, και αυτή η «κόκκινη γραμμή» έχει ήδη ξεπεραστεί, σημειώνεται στην ανάλυση. Στο διάγγελμά του, ο Πούτιν επιβεβαίωσε τις δυτικές αναφορές ότι η Ουκρανία εκτόξευσε αμερικανικούς πυραύλους Atacm και βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, όταν η ταμπλόιντ ρώσικη εφημερίδα Moskovsky Komsomolets που είναι υπέρ του Κρεμλίνου ρώτησε έναν απόστρατο αντιστράτηγο πώς θα έπρεπε να απαντήσει η Ρωσία σε μια επίθεση Atacms στην περιοχή του Μπριάνσκ και εκείνος απάντησε: «η έναρξη του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου λόγω χτυπημάτων σε μια αποθήκη όπλων στην περιοχή του Μπριάνσκ θα ήταν πιθανώς κοντόφθαλμη» Θα ήταν παρήγορο να σκεφτεί κανείς ότι το Κρεμλίνο συμμερίζεται αυτήν την άποψη, αλλά η ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν προς το έθνος δεν περιείχε καμία απόδειξη γι’ αυτό.
«Ακόμη και ο Πούτιν δεν ξέρει αν μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο ή δεν μπορεί. Εξαρτάται από τα συναισθήματά του», έχει πει στο BBC o αρθρογράφος της ρωσικής κοινωνικοπολιτικής εφημερίδας, που είναι γνωστή για τον αντιπολιτευτικό, φιλελεύθερο και δημοκρατικό προσανατολισμό, Novaya Gazeta, Αντρέι Κολέσνικοφ (Andrei Kolesnikov). «Ξέρουμε ότι είναι ένας πολύ συναισθηματικός άνθρωπος. Η απόφαση να ξεκινήσει αυτός ο πόλεμος ήταν επίσης ένα συναισθηματικό βήμα. Γι’ αυτό πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη την ιδέα του για την αλλαγή του πυρηνικού δόγματος. Λένε ότι ο φόβος του πολέμου πρέπει να επιστρέψει και θα περιλαμβάνει και τις δύο πλευρές, αλλά αυτό είναι επίσης ένα εργαλείο κλιμάκωσης. Σε αυτή την ερμηνεία πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο Πούτιν, υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να χρησιμοποιήσει τουλάχιστον ένα τακτικό πυρηνικό όπλο στο πλαίσιο ενός περιορισμένου πυρηνικού πολέμου. Δεν θα λύσει το πρόβλημα. Αλλά θα είναι η αρχή μιας αυτοκτονικής κλιμάκωσης για ολόκληρο τον κόσμο».
To BBC εξηγεί ότι τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι μικρές κεφαλές που προορίζονται για χρήση στο πεδίο της μάχης ή για περιορισμένο χτύπημα.
Ο παράγοντας Τραμπ
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να ενεργήσει με βάση τα συναισθήματα. Επίσης, ξεκάθαρα, οδηγείται από τη δυσαρέσκεια της Δύσης και φαίνεται αποφασισμένος να μην υποχωρήσει.
Σε δύο μήνες ο Τζο Μπάιντεν θα είναι εκτός γραφείου και ο Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump) θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ έχει εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και έχει ασκήσει σφοδρή κριτική στο ΝΑΤΟ.
Είπε επίσης πρόσφατα ότι η συζήτηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν θα ήταν «έξυπνο πράγμα». Όλα αυτά πρέπει να είναι μουσική στα αυτιά του Πούτιν.
Πράγμα που σημαίνει ότι, παρά τις τελευταίες απειλές και προειδοποιήσεις, το Κρεμλίνο μπορεί να αποφασίσει ενάντια σε μια μεγάλη κλιμάκωση αυτή τη στιγμή. Αν δηλαδή το Κρεμλίνο βασίζεται στο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα βοηθήσει να τερματιστεί ο πόλεμος με όρους ευεργετικούς για τη Ρωσία. «Εάν αλλάξει αυτός ο υπολογισμός, θα μπορούσε να αλλάξει και η απάντηση της Μόσχας» καταλήγει η ανάλυση του BBC.
- Διαβάστε από το πρωτότυπο την ανάλυση του μόνιμου ανταποκριτή του BBC στη Μόσχα, Στιβ Ρόζενμπεργκ, με τίτλο «Steve Rosenberg: After days of escalation, what will Putin do next?», πατώντας ΕΔΩ
