Η υποχρηματοδότηση και η υστέρηση σε ανθρώπινους και υλικούς πόρους δεν είναι οι μοναδικές αιτίες κακοδαιμονίας του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Πριν και πάνω από αυτά βρίσκεται ο τρόπος με τον οποίον η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αντιλαμβάνεται και αντιδρά στα προβλήματα και στις προκλήσεις της σύγχρονης εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Η επικοινωνιακή διαχείριση, το άγχος της προβολής, η διαχειριστική ανεπάρκεια αλλά κυρίως το έλλειμμα οράματος και στρατηγικού σχεδίου για την παιδεία που αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά της κυβερνητικής πολιτικής, αποτελούν ανασχετικούς φραγμούς σε οποιαδήποτε κίνηση προς τα εμπρός, σε αναγκαίες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Η αναξιοπιστία εντείνει τη δυσκολία. Δεκαέξι μήνες μετά από τις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή εξακολουθούν να παραμένουν κενό γράμμα όσα ο Υπουργός Παιδείας πανηγυρικά εξήγγειλε τότε :
«Πρόγραμμα για διεθνώς αναγνωρισμένα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας και ψηφιακών δεξιοτήτων, νέο σύστημα προσλήψεων για εκπαιδευτικούς, εθνικό πρόγραμμα αναβάθμισης των κτιριακών υποδομών των σχολείων, διάλογο για το εθνικό απολυτήριο, ειδικό πρόγραμμα για το σχολικό εκφοβισμό, πολλαπλό βιβλίο, πληροφοριακό σύστημα για την καταγραφή των κενών και την τοποθέτηση των εκπαιδευτικών».
Οι πανηγυρισμοί του πρωθυπουργού για τις 6.000 αποβολές για τη χρήση κινητών που δήθεν αντιμετωπίζουν τη σχολική παραβατικότητα, η ανάκληση των απαράδεκτων καταργήσεων και συγχωνεύσεων τμημάτων «κατόπιν ενεργειών» κυβερνητικών βουλευτών, τα «μερεμέτια» που βαφτίζονται αναβάθμιση σχολικών κτιρίων κ.ά., φανερώνουν ότι το σύστημα διολισθαίνει σε μία αναχρονιστική προσέγγιση, η οποία αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα σύγχρονα προβλήματα.
O συνδυασμός των χρόνιων προβλημάτων και των νέων προκλήσεων αναδεικνύει την ανάγκη για συνολικό ανασχεδιασμό στην Παιδεία.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχουν επαρκώς αποδείξει ότι δεν θέλουν να αναλάβουν ρόλο σε μία τέτοια προσπάθεια που προϋποθέτει διαβούλευση, συνέργειες, συμμετοχή, εθνικό διάλογο.
Ακόμη και αν ήθελαν όμως, δεν θα μπορούσαν, επειδή δεν διαθέτουν όραμα και στρατηγικό σχέδιο.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι απαραίτητη μια δομική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για ένα ανθρωπιστικό πράσινο σχολείο της νέας εποχής στο οποίο:
- Θα ενισχύεται ο ανθρωπιστικός χαρακτήρα της παιδείαςκαι η ένταξη στο σχολείο και στα προγράμματα σπουδών αξιών που προάγουν τη δημοκρατία, το διάλογο και το σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
- Η εκπαίδευση στην βιώσιμη ανάπτυξη και η διαμόρφωση περιβαλλοντικής και οικολογικής συνείδησης θα είναι προτεραιότητα. Με γενναίες μεταρρυθμίσεις στο σχολικό πρόγραμμα ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές αποκτούν κατάλληλες γνώσεις και στάσεις για την αειφόρο ανάπτυξη.
- Ο «πράσινος μετασχηματισμός» όλων των σχολικών κτιρίων και πανεπιστημιακών υποδομών θα δημιουργεί το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση περιβαλλοντικής και οικολογικής κουλτούρας.
- Η Πολιτεία θα αναλάβει ως κεντρικό καθήκον τη μείωση του ψηφιακού χάσματος που παραμένει βασικός παράγοντας ανισότητας. Με σημαντικές επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ανάπτυξη των τεχνικών υποδομών, ώστε να ενισχυθούν οι μειονεκτούσες κοινωνικοοικονομικές ομάδες. Με στρατηγικές για προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού και ανοικτών εκπαιδευτικών προσεγγίσεων. Με ανανέωση των διδακτικών πρακτικών και των παιδαγωγικών μεθόδων. Με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών εργαλείων που μπορούν να προωθήσουν τη συνεργασία και να διευκολύνουν την καινοτομία στη μάθηση και τη διδασκαλία.
- Ένα σχολείο που θα αξιοποιεί και θα στηρίζει ηθικά και οικονομικά το πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό του: τους εκπαιδευτικούς. Με διαρκή επιμόρφωση και ενθάρρυνση για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων απαραίτητων στη συνθέτη παιδαγωγική και κοινωνική τους αποστολή και αξιόπιστη αξιολόγηση με σύγχρονες μεθόδους και σεβασμό στο έργο και στην αξιοπρέπεια τους.
Ας μην χαθεί λοιπόν άλλος χρόνος.
Να γίνει άμεσα η επανέναρξη του Εθνικού διαλόγου για την παιδεία.
Για ένα σχολείο ίσων ευκαιριών, που υπηρετεί ανθρωπιστικές αξίες και ανταποκρίνεται στην παιδαγωγική και κοινωνική του αποστολή.
* Ο Στέφανος Παραστατίδης είναι Βουλευτής Κιλκίς και Τομεάρχης Παιδείας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
