New York Times: “Είναι ο πληθωρισμός, ηλίθιε” – Γιατί η εργατική τάξη της Αμερικής θέλει την επιστροφή Τραμπ

Η νίκη στις αμερικανικές εκλογές θα κριθεί στο νήμα και ότι η Κάμαλα Χάρις δυσκολεύεται να πείσει ότι έχει την πολιτική ικανότητα να φέρει την αλλαγή σε σχέση με τη διακυβέρνηση Μπάιντεν.
Η ανάλυση του Άνταμ Σίσελ (Adam Seessel) στους New York Times για το γιατί μια συγκεκριμένη μερίδα ψηφοφόρων επιθυμεί την επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο, έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Ο Σίσελ, πρώην δημοσιογράφος και νυν επενδυτής και οικονομικός αναλυτής, αρθρογράφος σε πολλά έγκυρα οικονομικά έντυπα αλλά και συγγραφέας επιτυχημένων βιβλίων για την οικονομία, χρησιμοποιεί έναν προκλητικό αλλά απολύτως εύγλωττο τίτλο για την ανάλυσή του: (It’s the inflation, stupid! – Είναι ο πληθωρισμός, ηλίθιε!) ορμώμενος, φυσικά, από τη θρυλική φράση του Αμερικανού επικοινωνιολόγου και πολιτικού αναλυτή Τζέιμς Κάρβιλ στον οποίο αναφέρεται στην ανάλυσή του.
Υπενθυμίζουμε ότι ο Κάρβιλ, αναλαμβάνοντας επικεφαλής σύμβουλος του Κλίντον το ’92, του είχε δώσει τρεις άξονες. Ο ένας άξονας πάνω στον οποίο βασίστηκε πριν από τρεις δεκαετίες η νικηφόρα προεκλογική εκστρατεία του Κλίντον συνοψιζόταν στο περίφημο: «It’s the economy, stupid! – Είναι η οικονομία, ηλίθιε!».

Η ανάλυση του Άνταμ Σίσελ σε μετάφραση

Οι αντι-Τράμπερ όπως εγώ βλέπουν τις προεδρικές εκλογές ως απολογισμό για την αμερικανική δημοκρατία. Για πολλούς υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ, είναι απλό θέμα δολαρίων και λεπτών.
Στα τέλη του καλοκαιριού, έφυγα από το σπίτι μου στη Νέα Υόρκη για να μιλήσω με δεκάδες ανθρώπους της εργατικής τάξης στο Νότο, τη Μεσοδυτική και τη Δύση. Δεν είχα καμία ατζέντα παρά μόνο να ακούσω τι έλεγαν και να προσπαθήσω να καταλάβω τον κόσμο από τη σκοπιά τους. Πήρα συνεντεύξεις από κομμωτές και συνταξιούχους πριονιστηρίου, αρτοποιούς, οδηγούς φορτηγών, υπευθύνους πλυντηρίων, μάγειρες μπάρμπεκιου, έμπορους καρτών καζίνο και ακόμη και έναν πρώην επαγγελματία αναβάτη ροντέο.
Ο πιο συνηθισμένος όρος που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να περιγράψουν την οικονομία ήταν «φρικτός» και ο επόμενος ήταν, «Είναι χάλια».
Μίλησα με άνδρες και γυναίκες, λευκούς, μαύρους, Λατίνους, Ασιάτες και ιθαγενείς της Αμερικής. Έμοιαζαν διαφορετικά, αλλά ακούγονταν το ίδιο. Όλοι ήθελαν καλύτερες υλικές συνθήκες για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους και όλοι πάλευαν να τις αποκτήσουν. Κάποιοι δεν ήθελαν να μιλήσουν για πολιτική. Άλλοι αισθάνθηκαν τόσο αγνοημένοι από τους πολιτικούς που έχουν απεμπλακεί από τη διαδικασία εντελώς. Όλοι όσοι έλεγαν γνώμη ήταν για τον κ. Τραμπ.

Αν το έθνος είναι πολιτικό σώμα, τότε οι εργαζόμενοι είναι οι νευρικές απολήξεις που αισθάνονται πιο έντονα τους οικονομικούς του σπασμούς. Ενώ ορισμένες από τις αντιδράσεις τους είναι αποτέλεσμα χρόνιων καταστάσεων δεκαετιών, οι πιο έντονοι πόνοι έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια. Ο χειρότερος πληθωρισμός και η ταχύτερη άνοδος των επιτοκίων από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 — για τους εύπορους ανθρώπους, αυτοί είναι οι τίτλοι των εφημερίδων. Για τους εργαζόμενους, αποτελούν θεμελιώδεις προκλήσεις για την καθημερινή τους ζωή. Οι εργαζόμενοι ανησυχούν πολύ περισσότερο για την ημέρα πληρωμής από ό,τι στις 6 Ιανουαρίου. (σ.σ. η εισβολή στο Καπιτώλιο από οργισμένους οπαδούς του Τραμπ, ο οποίος αμφισβητούσε τη νίκη Μπάιντεν στις προηγούμενες εκλογές του 2020).

Αρκετά δίκαιο: Αλλά γιατί να στραφούν σε έναν ψεύδο, καταχρηστικό δισεκατομμυριούχο για να τους βοηθήσει να λύσουν τα οικονομικά τους προβλήματα; Η εξήγησή τους είναι απλή. Οι εποχές ήταν καλές όταν ο Τραμπ ήταν πρόεδρος. Τώρα τα αυγά κοστίζουν σχεδόν τριπλάσιο από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, το επιτόκιο ενός δανείου αυτοκινήτου είναι περισσότερο από 50 τοις εκατό υψηλότερο και ορισμένες εταιρείες μειώνουν τις ώρες λειτουργίας. Ο κ. Τραμπ, πιστεύουν, είναι ο υποψήφιος για να αλλάξει τα πράγματα.

Από πολλές απόψεις, αυτά τα συναισθήματα δεν προκαλούν έκπληξη. Σχολιαστές από τον Αλεξίς ντε Τοκβίλ (Alexis de Tocqueville) έως τον (Τζέιμς Κάρβιλ) James Carville, που όπως αναφέρει «έχουν αναδείξει την κεντρική θέση του χρήματος στην αμερικανική ζωή και πολιτική. Μετά από όλη τη ρητορική και όλη την αγωνία, ίσως αυτές οι εκλογές να αποδειχθούν ακόμη μια απόδειξη του ρητού του κ. Κάρβιλ: Όταν σκέφτεσαι πώς να πάρεις ψήφους, “είναι η οικονομία, ανόητε”».

Στο δεξί χέρι του Τζορτζ Λέμλεϊ έχει υποστεί ένα σοβαρό έγκαυμα από τη δουλειά του στον ιμάντα του εργοστασίου όπου εργάζεται. Για να συμπληρώνει το εισόδημά του, ο άνθρωπος αυτός πουλάει πλάσμα αίματος δύο φορές την εβδομάδα. Ο κ. Lemley παίρνει περίπου 140 $ για δύο συνεδρίες 90 λεπτών. Σε αντάλλαγμα, τα νοσοκομεία και οι φαρμακευτικές εταιρείες λαμβάνουν σημαντικές πρώτες ύλες. Ο Τζορτζ είναι 45, ανύπαντρος και η μητέρα του μένει μαζί του για να εξοικονομήσει χρήματα. Άρχισε να πουλάει πλάσμα, λέει, επειδή «όλα είναι εξωφρενικά ακριβά».
Πριν από τη δουλειά του στο εργοστάσιο, ο Τζορτζ εργαζόταν στην τοπική του Kroger, επομένως είναι κάτι σαν ειδικός στις τιμές των τροφίμων. «Πήγα εκεί σήμερα για ένα κιλό χάμπουργκερ», λέει. «Παλιά ήταν 2,50 $ το πολύ, τώρα το φθηνότερο είναι 4 $ όταν είναι σε έκπτωση. Το ψωμί το έπαιρνες με 99 σεντς, τώρα είναι 2 $. Μπορεί να πείτε ότι είναι μόνο δύο δολάρια, αλλά είναι δύο δολάρια την εβδομάδα, είναι 8 $ το μήνα».
Ως έφηβος, ο Τζορτζ ήταν «ένας μεγάλος θαυμαστής» του Μπιλ Κλίντον. Αλλά ψήφισε τον κ. Τραμπ το 2020 και αυτό το φθινόπωρο, σχεδιάζει με ενθουσιασμό να το κάνει ξανά.
«Δεν συμφωνώ με όλα όσα λέει ο Τραμπ, αλλά δεν με νοιάζει τι λέει», εξηγεί ο Τζορτζ. «Με ενδιαφέρουν οι πολιτικές του και τι συμβαίνει. Η οικονομία ήταν εξαιρετική επί Τραμπ».

Στη νότια πλευρά του South Bend, μακριά από τα κίτρινα τούβλινα κτίρια και το σμαραγδένιο γρασίδι του Πανεπιστημίου της Notre Dame, η Western Avenue είναι η συνηθισμένη συλλογή εστιατορίων fast-food, καταστημάτων ποτών, καταστημάτων MoneyGram και ενεχυροδανειστηρίων. Τα ενεχυροδανειστήρια είναι μια υπέροχη βιτρίνα στη ζωή των εργαζόμενων Αμερικανών, επειδή σχεδόν όλοι όσοι δεν έχουν πολλά χρήματα τα χρησιμοποιούν.
Σε ένα από αυτά τα καταστήματα, η Danielle Williams και ένας συνάδελφός τους είναι απασχολημένοι με το τηλεφώνημα, βοηθώντας τους πελάτες να βρουν αντικείμενα και να γράφουν ο ένας τον άλλον όταν κάποιος πάει για διάλειμμα.
«Πού θέλεις να ξεκινήσω;» Η κυρία Ουίλιαμς λέει όταν τη ρωτάω για την οικονομία. «Το φαγητό, το αέριο — νομίζω ότι είναι χάλια».
Η κυρία Ουίλιαμς δεν έχει αποφασίσει ποιον θα ψηφίσει. Συγκρατημένη και με ήπιο τρόπο στα περισσότερα θέματα, είναι ακόμα πιο διστακτική όταν συζητά αυτό το θέμα. Ως μαύρη γυναίκα, εκπλήσσεται που σκέφτεται ακόμη και τον κ. Τραμπ. Όμως ένιωθε πολύ πιο ασφαλής οικονομικά από το 2016 έως το 2020. «Όταν ο Τραμπ ήταν πρόεδρος», λέει, «ήταν μερικές από τις καλύτερες στιγμές που είχαμε».

Η Liz Guzman, γεννημένη από Μεξικανούς μετανάστες που ήρθαν στην Καλιφόρνια για να μαζέψουν σταφύλια και πορτοκάλια, ξεκίνησε μια επιχείρηση αρτοποιίας με κουζίνα πέρυσι. Βλέπει πώς ο πληθωρισμός ασκεί πίεση στον μικρόκοσμό της της αμερικανικής οικονομίας. «Όταν το κόστος μου αυξάνεται, πρέπει να είμαι επιθετικός με τις τιμές για να βεβαιωθώ ότι θα έχω κέρδος», είπε.
Την επηρέασαν και οι αυξήσεις των επιτοκίων. Για να εξασφαλίσουν μια μεγαλύτερη κουζίνα, αυτή και ο σύζυγός της αποφάσισαν να αγοράσουν ένα νέο σπίτι. Αυτό τους απαιτούσε να ανταλλάξουν ένα στεγαστικό δάνειο της τάξης του 2% με ένα στεγαστικό δάνειο που τρέχει 6,5. Τώρα, κάθε μήνα πρέπει να πληρώνει 800$ επιπλέον τόκους.
Η κυρία Guzman σκεφτόταν να νοικιάσει μια βιτρίνα όπου θα μπορούσε να πουλήσει τα cheesecakes και τα buñuelos της, αλλά τώρα αυτή και ο σύζυγός της πιστεύουν ότι είναι πολύ ριψοκίνδυνο. «Παραμένουμε στη ζωή, βάλε το έτσι», λέει η κα Γκούζμαν. «Η κατάσταση είναι κάπως εντάξει, αλλά η οικονομία σίγουρα δεν είναι εντάξει».
Θυμάται ότι οι γονείς της μιλούσαν ευνοϊκά για τον Μπιλ και τη Χίλαρι Κλίντον, αλλά ήταν απολιτική μέχρι πέρυσι, όταν, μετά από παρότρυνση του συζύγου της, εγγράφηκε για να ψηφίσει ώστε ο καθένας να στηρίξει για τον κ. Τραμπ.
«Πρέπει να αναλάβουμε δράση», θυμάται ότι είπε ο σύζυγός της και συμφωνεί. «Η οικονομία, οι λογαριασμοί, το κόστος των τροφίμων, οι φόροι μας, το κόστος όταν αγοράζετε ένα αυτοκίνητο», λέει «Κάτι πρέπει να αλλάξει».
«Δεν μου αρέσει ο τύπος προσωπικά, αλλά μου αρέσει επαγγελματικά», είπε για τον κ. Τραμπ. «Σίγουρα έχει ένα οικονομικό μυαλό πάνω του».

Στη λεωφόρο North Roberts, μια γυναίκα μπήκε σε ένα από τα πολλά ενεχυροδανειστήρια του Lumberton για να κάνει τη μηνιαία πληρωμή στο βραχιόλι γοητείας της.
Τα οικονομικά μιας συναλλαγής ενεχυροδανειστηρίου είναι τόσο ξεκάθαρα όσο αυτά μιας τράπεζας πλάσματος. Έβαλε τα κοσμήματά της για 200$ σε μετρητά. Σε αντάλλαγμα, κάθε μήνα πρέπει να πληρώνει 44$ σε τόκους, έξοδα διαχείρισης και αποθήκευσης. Αυτό είναι ένα πραγματικό μηνιαίο επιτόκιο 22% και ένα ετήσιο επιτόκιο 264%. Αν χάσει κάποια από τις τρεις πρώτες πληρωμές της, χάνει το βραχιόλι.
Επειδή οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα ενεχυροδανειστήρια όταν χρειάζονται χρήματα γρήγορα, μπορείτε να φανταστείτε ότι η επιχείρηση του ενεχυροδανειστηρίου θα πήγαινε καλά. Ο Austin Revels, ο υπάλληλος, είπε ότι το αντίθετο ισχύει. Σε δύσκολους καιρούς, περισσότεροι άνθρωποι βάζουν ενέχυρα τα υπάρχοντά τους – αλλά λιγότεροι άνθρωποι έχουν χρήματα για να μπουν και να αγοράσουν τα αγαθά που άλλοι έχουν χάσει.
«Όλα έχουν μπερδευτεί τελείως», είπε ο κ. Ρεβέλς, που είναι στα 20 του. «Τα χρήματα που είχαν οι άνθρωποι για να μπουν στο ενεχυροδανειστήριο ή στην υπαίθρια αγορά, δεν τα έχουν. Τα λίγα χρήματα που έχουν οι άνθρωποι πληρώνουν το γκάζι και τα ψώνια τους, δεν τα έχουν πια. Βλέπουν έναν φυσητήρα φύλλων ή έναν ζιζανιοφάγο, συνήθως το αγόραζαν. Αλλά όχι αυτές τις μέρες».
Δεν χρειάζεται να ρωτήσω τον κ. Ρεβέλς ποιον υποστηρίζει. Φοράει ένα καπέλο Τραμπ και ένα βραχιολάκι Τραμπ. Από τη ζώνη του κρέμεται ένα πιστόλι Glock.

Ολοκληρώνοντας το οδοιπορικό του, που τον οδήγησε σε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για την ανάλυσή του, γράφει στους New York Times:
Μερικά από αυτά που είδα μπορούν να εξηγηθούν από τις οικονομικές αλλαγές που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες. Η αμερικάνικη πίτα έχει μεγαλώσει, αλλά τον περισσότερο καιρό κόβεται με υπερβολικά δυσανάλογους τρόπους. Ξεχάστε την πρόσφατη οικονομική αναταραχή: Τα τελευταία 45 χρόνια, οι εργαζόμενοι έχουν δεχθεί απανωτά χτυπήματα καθώς το έθνος μετακινήθηκε από μια βιομηχανική οικονομία σε μια μεταβιομηχανική οικονομία. Στην κορυφή έρχονται οι αυξήσεις τιμών που πολλοί ψηφοφόροι δεν έχουν βιώσει στη ζωή τους.
Δεδομένου αυτού, μπορείτε να κατηγορήσετε τους συμπατριώτες μας εάν απαντήσουν σε έναν σκοτεινό και συχνά παράλογο υποψήφιο που υπόσχεται να αποκαταστήσει όχι μόνο τα εισοδήματά τους αλλά για την περηφάνια τους; Δεν μπορώ, όχι πραγματικά. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει έρθει ακόμα για τη δουλειά του λευκού γιακά μου, ούτε για τους περισσότερους συναδέλφους μου. Αλλά αν συμβεί, αναρωτιέμαι πόσο περίεργη θα είναι η πολιτική μας 40 χρόνια μετά.

• Διαβάστε από το πρωτότυπο την ανάλυση του Adam Seessel, που δημοσιεύτηκε στους New York Times με τίτλο «It’s the Inflation, Stupid: Why the Working Class Wants Trump Back», πατώντας ΕΔΩ