BBC: Τι έχει συμβεί με τους πιο εξέχοντες ηγέτες της Χαμάς;

Πολλοί από τους κορυφαίους ηγέτες της Χαμάς έχουν σκοτωθεί μετά την επίθεση της οργάνωσης στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, προκαλώντας της ένα σοβαρό πλήγμα. Το BBC παρουσιάζει τι έχει συμβεί με τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες της Χαμάς:

Γιαχία Σινουάρ (Yahya Sinwar)
Ο Γιαχία Σινουάρ ήταν ο αρχιτέκτονας των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, στις οποίες σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι και άλλοι 251 οδηγήθηκαν πίσω στη Γάζα ως όμηροι. Ήταν επίσης ένας από τους κορυφαίους στόχους του Ισραήλ από εκείνη την ημέρα και μετά.
Ο Σινουάρ ήταν ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, αλλά έγινε ο γενικός επικεφαλής της Χαμάς μετά τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια (Ismail Haniyeh) στην Τεχεράνη τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους.
Ο Σινουάρ, ο οποίος γεννήθηκε στη Λωρίδα της Γάζας το 1962, εντάχθηκε στο κίνημα σε νεαρή ηλικία.
Ίδρυσε την υπηρεσία ασφαλείας της Χαμάς, γνωστή ως Majd, η οποία διαχειρίζεται θέματα εσωτερικής ασφάλειας, ερευνά ύποπτους ισραηλινούς πράκτορες και εντοπίζει αξιωματικούς των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας.
Το Ισραήλ είχε συλλάβει τον Σινουάρ τρεις φορές. Μετά την τρίτη σύλληψή του το 1988 καταδικάστηκε σε τέσσερις φορές ισόβια κάθειρξη.
Ωστόσο, ήταν μεταξύ των 1.027 Παλαιστίνιων και Ισραηλινών Αράβων κρατουμένων που απελευθερώθηκαν από το Ισραήλ σε αντάλλαγμα για έναν Ισραηλινό στρατιώτη που κρατούνταν αιχμάλωτος για πάνω από πέντε χρόνια από τη Χαμάς.
Ο Σινουάρ επέστρεψε στη θέση του ως εξέχον στέλεχος της Χαμάς και διορίστηκε επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας το 2017.
Το 2015, οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν τον Σινουάρ στη μαύρη λίστα των «διεθνών τρομοκρατών».
Ο Σινουάρ σκοτώθηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις στη Ράφα στις 16 Οκτωβρίου 2024.

Ισμαήλ Χανίγια (Ismail Haniyeh)

Ο Ισμαήλ Χανίγια ήταν ο ηγέτης της Χαμάς μέχρι η ομάδα να επιβεβαιώσει το θάνατό του στο Ιράν στις 31 Ιουλίου 2024.
Επιφανές μέλος του κινήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1980, το Ισραήλ φυλάκισε τον Χανίγια για τρία χρόνια το 1989, καθώς κατέστειλε την πρώτη παλαιστινιακή εξέγερση.
Στη συνέχεια εξορίστηκε το 1992 σε μια απαγορευμένη ζώνη μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου, μαζί με πολλούς ηγέτες της Χαμάς.
Μετά από ένα χρόνο εξορίας, επέστρεψε στη Γάζα. Το 1997 διορίστηκε επικεφαλής του γραφείου του πνευματικού ηγέτη της Χαμάς, ενισχύοντας τη θέση του.
Ο Χανίγια διορίστηκε Παλαιστίνιος πρωθυπουργός το 2006 από τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς αφού η Χαμάς κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις εθνικές εκλογές, αλλά απομακρύνθηκε ένα χρόνο αργότερα αφού η ομάδα εκδίωξε το κόμμα Φατάχ του κ. Αμπάς από τη Λωρίδα της Γάζας σε μια εβδομάδα θανατηφόρας βίας.
Ο Χανίγια απέρριψε την απομάκρυνσή του ως «αντισυνταγματική», τονίζοντας ότι η κυβέρνησή του «δεν θα εγκαταλείψει τις εθνικές της ευθύνες έναντι του παλαιστινιακού λαού» και συνέχισε να κυβερνά στη Γάζα.
Εξελέγη επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς το 2017.
Το 2018, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε τον Χανίγια τρομοκράτη. Τα τελευταία χρόνια ζούσε στο Κατάρ.

Μοχάμεντ Ντέιφ (Mohammed Deif)
Ο Μοχάμεντ Ντέιφ ήταν ο επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς – Ταξιαρχίες αλ Κασάμ (al-Qassam Brigades) – και θεωρείται ότι ήταν βασικός σχεδιαστής της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Ήταν μια σκιώδης φιγούρα γνωστή στους Παλαιστίνιους ως ο εγκέφαλος και στους Ισραηλινούς ως η γάτα με τις 7 ζωές.
Οι ισραηλινές αρχές τον φυλάκισαν το 1989, μετά την οποία δημιούργησε τις Ταξιαρχίες αλ Κάσαμ με στόχο τη σύλληψη ισραηλινών στρατιωτών.
Μετά την αποφυλάκισή του, βοήθησε στην κατασκευή σηράγγων που επέτρεψαν στους μαχητές της Χαμάς να εισέλθουν στο Ισραήλ από τη Γάζα.
Ο Ντέιφ ήταν ένας από τους πλέον καταζητούμενους άνδρες του Ισραήλ, κατηγορούμενος για το σχεδιασμό και την επίβλεψη βομβιστικών επιθέσεων σε λεωφορεία που σκότωσαν δεκάδες Ισραηλινούς το 1996, καθώς και για συμμετοχή στη σύλληψη και τη δολοφονία τριών Ισραηλινών στρατιωτών στα μέσα της δεκαετίας του 1990.
Το Ισραήλ τον φυλάκισε το 2000, αλλά δραπέτευσε στην αρχή της δεύτερης παλαιστινιακής εξέγερσης ή ιντιφάντα.
Σε μια απόπειρα δολοφονίας, το 2002, ο Ντέιφ επέζησε αλλά έχασε το ένα του μάτι. Το Ισραήλ δήλωσε ότι έχασε επίσης ένα πόδι και ένα χέρι και ότι δυσκολευόταν να μιλήσει.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας απέτυχαν και πάλι να δολοφονήσουν τον Ντέιφ κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης στη Λωρίδα της Γάζας το 2014, αλλά σκότωσαν τη σύζυγό του και δύο από τα παιδιά του.
Το Ισραήλ λέει ότι τελικά σκότωσε τον Ντέιφ σε αεροπορική επιδρομή σε συγκρότημα στο Χαν Γιουνίς τον Ιούλιο του 2024.

Μαρουάν Ίσα (Marwan Issa)
Ο Μαρουάν Ίσα ήταν αναπληρωτής αρχηγός των Ταξιαρχιών αλ Κασάμ και πιστεύεται ότι ήταν βασικός σχεδιαστής της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Βρισκόταν για χρόνια στον κατάλογο των πλέον καταζητούμενων προσώπων του Ισραήλ και τραυματίστηκε όταν επιχείρησε να τον δολοφονήσει το 2006.
Οι ισραηλινές δυνάμεις συνέλαβαν τον Ίσα κατά τη διάρκεια της πρώτης ιντιφάντα, ή παλαιστινιακής εξέγερσης (1987-93), για πέντε χρόνια λόγω της δραστηριότητάς του με τη Χαμάς.
Η Παλαιστινιακή Αρχή τον συνέλαβε το 1997, αλλά αφέθηκε ελεύθερος μετά την έναρξη της δεύτερης ιντιφάντα το 2000.
Ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη κατέστρεψαν το σπίτι του Ίσα δύο φορές κατά τη διάρκεια εισβολών στη Γάζα το 2014 και το 2021, σκοτώνοντας τον αδελφό του.
Στον Ίσα δόθηκε το παρατσούκλι «άνθρωπος-σκιά», όπως ανέφεραν ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, λόγω της ικανότητάς του να αποφεύγει να βρεθεί και δεν ήταν γνωστό πώς έμοιαζε μέχρι το 2011, όταν εμφανίστηκε σε μια ομαδική φωτογραφία που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια μιας τελετής υποδοχής για τους ανταλλαγέντες κρατούμενους.
Το Ισραήλ λέει ότι σκότωσε τον Ίσα σε αεροπορική επιδρομή σε σήραγγα κάτω από προσφυγικό καταυλισμό στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας τον Μάρτιο του 2024.

Χάλεντ Μεσάαλ (Khaled Meshaal)
Ο Χάλεντ Μεσάαλ, ο οποίος γεννήθηκε στη Δυτική Όχθη το 1956, θεωρείται ένας από τους ιδρυτές της Χαμάς.
Υπό τις άμεσες οδηγίες του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, η ισραηλινή υπηρεσία κατασκοπείας Μοσάντ επιχείρησε να δολοφονήσει τον Μεσάαλ το 1997, ενώ ζούσε στην Ιορδανία.
Πράκτορες της Μοσάντ εισήλθαν στην Ιορδανία με πλαστά καναδικά διαβατήρια και στον Μεσάαλ χορηγήθηκε μια τοξική ουσία ενώ περπατούσε σε έναν δρόμο.
Οι ιορδανικές αρχές ανακάλυψαν την απόπειρα δολοφονίας και συνέλαβαν δύο μέλη της Μοσάντ.
Ο αείμνηστος βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας ζήτησε από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ το αντίδοτο για την ουσία με την οποία χορηγήθηκε στον Μεσάαλ. Αντιμετωπίζοντας πιέσεις από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, ο Νετανιάχου παρείχε το αντίδοτο, αφού αρχικά απέρριψε το αίτημα.
Ο Μεσάαλ, ο οποίος ζει στο Κατάρ, επισκέφθηκε τη Λωρίδα της Γάζας για πρώτη φορά το 2012. Έγινε δεκτός από Παλαιστίνιους αξιωματούχους και πλήθος Παλαιστινίων βγήκε να τον υποδεχτεί.
Η Χαμάς εξέλεξε τον Ισμαήλ Χανίγια για να διαδεχθεί τον Μεσάαλ ως επικεφαλής του πολιτικού της γραφείου το 2017 και ο Μεσάαλ έγινε επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της ομάδας στο εξωτερικό.

Μαχμούντ Ζαχάρ (Mahmoud Zahar)
Ο Μαχμούντ Ζαχάρ γεννήθηκε στη Γάζα το 1945 από Παλαιστίνιο πατέρα και Αιγύπτια μητέρα. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες της Χαμάς και μέλος της πολιτικής ηγεσίας του κινήματος.
Πήγε σχολείο στη Γάζα και πανεπιστήμιο στο Κάιρο και στη συνέχεια εργάστηκε ως γιατρός στη Γάζα και το Χαν Γιουνίς, μέχρι που οι ισραηλινές αρχές τον απέλυσαν λόγω της πολιτικής του θέσης.
Ο Μαχμούντ Ζαχάρ κρατήθηκε σε ισραηλινές φυλακές το 1988, μήνες μετά την ίδρυση της Χαμάς. Ήταν μεταξύ εκείνων που απελάθηκαν από το Ισραήλ στο νότιο Λίβανο το 1992, όπου πέρασε ένα χρόνο.
Με το κίνημα Χαμάς να κερδίζει τις παλαιστινιακές γενικές εκλογές το 2006, ο Ζαχάρ εντάχθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών στη νεοσύστατη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ισμαήλ Χανίγια πριν από την τελική αποπομπή του.
Το Ισραήλ επιχείρησε να δολοφονήσει τον Ζαχάρ το 2003, όταν ένα αεροπλάνο έριξε βόμβα στο σπίτι του στην πόλη της Γάζας. Η επίθεση άφησε τον ίδιο με ελαφρά τραύματα, αλλά σκότωσε τον μεγαλύτερο γιο του, τον Khaled.
Ο δεύτερος γιος του, ο Χοσάμ, ο οποίος ήταν μέλος των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ, σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Γάζα το 2008.

• Διαβάστε από το πρωτότυπο το άρθρο του βρετανικού δικτύου ΒΒC με τίτλο «Hamas: What has happened to its most prominent leaders?», πατώντας ΕΔΩ