Politico: Ελλάδα, η χώρα που επιτρέπει να ξεφεύγεις από τη δικαιοσύνη

Το άρθρο της δημοσιογράφου Νektaria Stamouli του αμερικάνικου πολιτικού περιοδικού Politico με τίτλο «Ελλάδα, η χώρα που επιτρέπει σε ανθρώπους να ξεφεύγουν από τη δικαιοσύνη – Greece ― the country that lets people escape justice»  ξεκινά με τη διαπίστωση ότι «στη χώρα που φημίζεται για την επινόηση της δημοκρατίας, υπάρχει μια αίσθηση ότι η [δημοκρατία] ξεφτίζει».
Και στη συνέχεια γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση «μιας σειράς σκανδάλων» που «αν και όλα είναι πολύ διαφορετικά» όπως σημειώνει το Politico, «προσθέτουν την αίσθηση ότι η δικαιοσύνη καταρρέει – και ότι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν θέλουν να τη διορθώσουν. Ή χειρότερα, είναι ένοχοι».
Ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης, που μίλησε στο ευρωπαϊκό μέσο ενημέρωσης, λέει ότι «υπάρχει μια αίσθηση συστηματικής και συντονισμένης προσπάθειας για την υποβάθμιση ορισμένων περιστατικών» και τονίζει ότι αυτό γεννά «υποψίες για απόπειρα συγκάλυψης και αμέλεια» που «θα μπορούσε να περιλαμβάνει και την πολιτική ηγεσία».
Το Politico εστιάζει σε τρεις «τεράστιες υποθέσεις που έχουν δοκιμάσει την πίστη της χώρας στις δικαστικές αρχές της τα τελευταία δύο χρόνια» και αναφέρει ότι «δύο από αυτές τις υποθέσεις σχετίζονται με καταστροφές: Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα τον Φεβρουάριο του 2023 στο οποίο σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι και ένα ναυάγιο στα ανοιχτά των ακτών της Πελοποννήσου της Ελλάδας το περασμένο καλοκαίρι, στο οποίο εκατοντάδες Ασιάτες και Αφρικανοί μετανάστες θεωρείται ότι πνίγηκαν».
Η τρίτη υπόθεση είναι, κατά το Politico, «ένα εκτεταμένο σκάνδαλο κατασκοπείας στο οποίο έχει εμπλακεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη». Και σημειώνει ότι «την περασμένη εβδομάδα, ένας εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου απάλλαξε τους πολιτικούς, την αστυνομία και τις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας από τυχόν αδικήματα».
Στο άρθρο αν και γίνεται η παραδοχή ότι «αυτά μπορεί να μοιάζουν με το είδος των ατυχών περιστατικών που μπορεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κυβέρνηση», τονίζεται ότι «ο χειρισμός τους έχει εγείρει ανησυχητικά ερωτήματα».
«Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι ομάδες των θυμάτων και οι ανεξάρτητοι ερευνητές μιλούν για συγκαλύψεις και ισχυρίζονται ότι οι κρίσιμοι μάρτυρες μπλοκαρίστηκαν, τα νομικά έγγραφα αγνοήθηκαν και τα θύματα παραγκωνίστηκαν. Οι κοινοβουλευτικές έρευνες έχουν κάνει ελάχιστα και πέτυχαν να θολώσουν τα νερά» είναι η αποτίμηση που γίνεται στο άρθρο.
«Δίνοντας μια παραπλανητική εντύπωση μιας δημοκρατίας που λειτουργεί καλά, με τις κοινοβουλευτικές εξεταστικές επιτροπές να μην μπορούν να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά το έργο τους, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει μερικές φορές ισοδυναμεί με άμεση πολιτική ανάμειξη και εξουδετέρωση μελών ανεξάρτητων φορέων», είπε στο Politico ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, ο οποίος καλύπτει την Ελλάδα για τους «Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα» (RSF), μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που υπερασπίζεται την ελευθερία του Τύπου.
Στο άρθρο αναφέρεται ότι «οι Έλληνες αντιλαμβάνονται ότι τα δημόσια πρότυπα έχουν διαβρωθεί, καθώς οι λεκτικές επιθέσεις σε δημοσιογράφους από υψηλόβαθμους πολιτικούς έχουν γίνει κάτι το συνηθισμένο, οι ανεξάρτητες αρχές υπονομεύονται, καταγγέλλονται πολλές απωθήσεις (pushbacks) μεταναστών, η αστυνομική βία αυξάνεται και η κοινωνία των πολιτών και ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης βρίσκονται υπό απειλή».
Το Politico επικαλείται και έρευνα που διεξήχθη για το Ινστιτούτο Έτερον για τον εορτασμό της 50ής επετείου από την επάνοδο της δημοκρατίας στην Ελλάδα αναφέροντας ότι μόνο το 29% των πολιτών δηλώνει ότι εμπιστεύεται τη δικαιοσύνη στη χώρα.
Σε συνέντευξή του στο POLITICO, ο Μητσοτάκης υπερασπίστηκε το ρεκόρ της χώρας του. «Πάντα πίστευα ότι πρέπει να έχουμε πίστη στην ελληνική δικαιοσύνη», είπε ο πρωθυπουργός.
Κλείνοντας, δίνεται μια περιγραφή των τριών πιο σημαντικών και πιο πρόσφατων περιστατικών και εξηγείται γιατι το Politico τα θεωρεί τα πιο σημαντικά.

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη
Το βράδυ της 22ας Φεβρουαρίου 2023, μετωπική σύγκρουση τρένου στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ήταν φοιτητές.
Καθώς η σκόνη έπεσε στην πιο θανατηφόρα σιδηροδρομική καταστροφή στην ελληνική ιστορία, προέκυψαν βαθύτερες ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία του κράτους. «Η ευθύνη περνάει από την ηγεσία και φθάνει μέχρι τους ανθρώπους που ήταν επί τόπου», είπε ο Βαγγέλης Βλάχος, ο οποίος έχασε τον 34χρονο αδελφό του, Βάιο. Και προσθέτει: «Ψάχνετε για κάποιον που έκανε τη δουλειά του σωστά, για κάτι που λειτούργησε – και υπάρχει πλήρης κατάρρευση».
Όσοι επικρίνουν τις αρχές, κάνουν λόγο για συγκάλυψη, κακοδιαχείριση ανώτατου επιπέδου, και διαφθορά στους σιδηροδρόμους, όπως λέει το Politico που μίλησε και με τον Νίκο Πλακιά, ο οποίος έχασε τις δύο κόρες του στο δυστύχημα και βρήκε μερικά από τα μέλη των σωμάτων τους οκτώ μήνες αργότερα σε ξεχωριστό χώρο όπου είχαν μεταφερθεί συντρίμμια και μπάζα.
«Βιάζονταν να αλλάξουν την εικόνα απλώς για να αλλάξουν την άποψη της κοινής γνώμης, για να φανεί ότι το θέμα έκλεισε όσο το δυνατόν συντομότερα», είπε ο Βλάχος, αποδίδοντάς αυτή τη στάση στο ότι πλησίαζαν οι εθνικές εκλοπγές ενώ προσέθεσε ότι αν είχε προσεγγιστεί σωστά το θέμα, θα ασχολούνταν ειδικοί επί μήνες.
Το Politico εξηγεί στους αναγνώστες του ότι «αρκετές από τις λεπτομέρειες που είναι σήμερα γνωστές αποκαλύφθηκαν μόνο μετά από τεράστια προσπάθεια από τις οικογένειες με την υποστήριξη ανεξάρτητων ειδικών».
Και αναφέρεται ότι «ένα κοντέινερ τρένου που έλειπε από το σημείο, για παράδειγμα, βρέθηκε 16 μήνες αργότερα σε ιδιωτικό οικόπεδο. Κανείς δεν έχει παραδεχτεί ότι γνωρίζει πώς κατέληξε εκεί», ενώ λέει ότι «διενεργήθηκε κοινοβουλευτική έρευνα, αλλά αντί να επικεντρωθεί στο δυστύχημα, παρασύρθηκε από τα προβλήματα του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος».

Το σκάνδαλο spyware – με το λογισμικό κατασκοπείας
Το σκάνδαλο κατασκοπείας στην Ελλάδα — με το όνομα «Predatorgate» — εξερράγη το καλοκαίρι του 2022 όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, αρχηγός του αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος ΠΑΣΟΚ, ανακάλυψε παράνομο λογισμικό υποκλοπής spyware στο τηλέφωνό του σε απόπειρα υποκλοπής. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι είχε επίσης παρακολουθηθεί από την κρατική υπηρεσία κατασκοπείας.
Η υπόθεση από τότε μεταμορφώθηκε σε ένα εκτεταμένο κατασκοπευτικό θρίλερ στο οποίο το Predator ανακαλύφθηκε σε δεκάδες τηλέφωνα που ανήκαν σε υπουργούς, στρατιωτικούς αρχηγούς, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες. Αφορούσε επίσης την παράνομη εξαγωγή λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα.
Δύο χρόνια αργότερα, οι δικαστικές αρχές απάλλαξαν όλους τους κρατικούς αξιωματούχους και τις κρατικές υπηρεσίες από αδικήματα σε αυτό που τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποκαλούσαν «ημέρα ντροπής».
Μια αναφορά από έναν αναπληρωτή εισαγγελέα επιβεβαίωσε ότι από τους 116 στόχους spyware, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί βρίσκονταν υπό νόμιμη κρατική επιτήρηση τη στιγμή των απόπειρων hack. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το εύρημα ως «σύμπτωση» και τα αρχεία που περιείχαν το εν λόγω υλικό παρακολούθησης καταστράφηκαν.

Η βύθιση του σκάφους που μετέφερε μετανάστες στα ανοιχτά της Πελοποννήσου
Τον Ιούνιο του 2023, μια τράτα από τη Λιβύη ανατράπηκε στα ανοιχτά των ακτών της Ελλάδας, στην Πύλο, μεταφέροντας περίπου 750 μετανάστες. 104 διασώθηκαν και 82 σοροί περισυνελέγησαν. Οι υπόλοιποι θεωρήθηκαν χαμένοι.
Ένα χρόνο μετά, διεθνείς οργανισμοί σημειώνουν ότι ο ρόλος των ελληνικών αρχών δεν έχει ακόμη διερευνηθεί σωστά.
Επιζώντες κατέθεσαν ότι σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής έδεσε στη μηχανότρατα ενώ ήταν ακόμα όρθια και προσπάθησε να την τραβήξει, με αποτέλεσμα να ταλαντευτεί. Οι αρχές το αρνούνται κατηγορηματικά.
Η Frontex, ο οργανισμός ακτοφυλακής της ΕΕ, είπε ότι δεν έλαβε καμία απάντηση από την Ελλάδα αφού προσφέρθηκε να στείλει ένα αεροπλάνο για να παρακολουθήσει την τράτα. Ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, συνέστησε την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα. Οι οικογένειες των θυμάτων και των επιζώντων κινούνται νομικά εναντίον οποιουδήποτε στην Ελλάδα κρίνεται υπεύθυνος για το ναυάγιο.