Το δικαστήριο της Καλαμάτας που εξέτασε το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, έκρινε πως είναι αναρμόδιο να δικάσει την υπόθεση, διότι η τραγωδία συνέβη σε διεθνή ύδατα, κάνοντας δεκτή τη βασική ένσταση των συνηγόρων υπεράσπισης.
Με την εν λόγω απόφαση οι εννιά Αιγύπτιοι διασωθέντες του ναυαγίου, οι οποίοι κατηγορούνται ως διακινητές και για πρόκληση ναυαγίου, αφέθηκαν τυπικά ελεύθεροι, αλλά συνεχίζουν να κρατούνται διοικητικά.
Σε κάθε περίπτωση οι κατηγορίες σε βάρος τους αποσύρθηκαν. Οι 9 Αιγύπτιοι, ηλικίας μεταξύ 21 και 41 ετών, συνελήφθησαν λίγες ώρες μετά το ναυάγιο και έκτοτε παρέμεναν προφυλακισμένοι, με τις κατηγορίες της λαθραίας διακίνησης μεταναστών, της πρόκλησης ναυαγίου και της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση.
Διεθνή ΜΜΕ δημοσίευσαν εκτενή ρεπορτάζ για την υπόθεση κάνοντας λόγο για «δίκη παρωδία». «Οι κατηγορούμενοι διώκονται βάσει στοιχείων που έχουν ήδη αντικρουστεί από τουλάχιστον έξι επιζώντες που είπαν ότι η ακτοφυλακή είχε προκαλέσει την ανατροπή της βάρκας τους και στη συνέχεια τους πίεσαν να πλαισιώσουν τους Αιγύπτιους», αναφέρει το BBC.
Πολλοί επιζώντες τόνισε ότι ένα ελληνικό περιπολικό στην πραγματικότητα προκάλεσε την ανατροπή του σκάφους με τους πρόσφυγες σε μια αποτυχημένη προσπάθεια ρυμούλκησής του. Συνολικά, έξι επιζώντες περιέγραψαν ανεξάρτητα στο BBC, με σχεδόν πανομοιότυπες λεπτομέρειες, πώς οι λιμενικοί προκάλεσαν την ανατροπή του σκάφους τους. «Η δε ακτοφυλακή είπε ότι κάμερες της υψηλών προδιαγραφών δεν κατέγραφαν», σημειώνει το βρετανικό μέσο, προσθέτοντας: «Ορισμένοι επιζώντες είπαν ότι βιντεοσκοπούσαν ενόσω επέβαιναν στο πλοίο, αλλά η ακτοφυλακή κατέσχεσε τα κινητά τους λίγο μετά τη διάσωσή τους».
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εξέφραζαν εξ αρχής έντονες επιφυλάξεις για την ακεραιότητα της ελληνικής έρευνας και των αποδεικτικών στοιχείων.
«Η ελληνική ακτοφυλακή παρακολουθούσε το σκάφος για τουλάχιστον επτά ώρες πριν συμβεί το ναυάγιο χωρίς να κάνει τίποτα και μάλιστα αργότερα ισχυρίστηκε ότι δεν επιχείρησε διάσωση επειδή το πλοίο ταξίδευε με ασφάλεια με “σταθερή ταχύτητα” και σε “σταθερή πορεία” προς την Ιταλία και ότι οι επιβάτες δεν κινδύνευαν», αναφέρει το BBC και προσθέτει:
«Μια προηγούμενη έρευνα του BBC έθεσε σοβαρές αμφιβολίες ωστόσο για αυτούς τους ισχυρισμούς. Όταν το BBC διαβίβασε τις καταγγελίες μας στον πρωθυπουργό της Ελλάδας τον περασμένο Νοέμβριο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι ερευνώνται, αλλά ότι η ενοχή ανήκει στους λαθρέμπορους. “Η ακτοφυλακή μας έχει σώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στη θάλασσα και πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για τη δουλειά που κάνουν”», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο βρετανικό μέσα.
«Οι εικόνες των επιβατών που ήταν στοιβαγμένοι στο υπερβολικά γεμάτο πλοίο με προορισμό την Ιταλία έκαναν τον γύρο του κόσμου, προκαλώντας ερωτηματικά για το αν η ελληνική ακτοφυλακή – που ειδοποιήθηκε για πρώτη φορά για το πλοίο αφού παρουσίασε πρόβλημα στη μηχανή του περίπου 15 ώρες πριν ανατραπεί – θα μπορούσε να είχε κάνει περισσότερα για να αποτρέψει την καταστροφή», ανέφερε σε άλλο δημοσίευμα ο Guardian.
Η Τζούντιθ Σάντερλαντ (Judith Sunderland), αναπληρώτρια διευθύντρια Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μιλώντας για τη δίκη και την υπόθεση τόνισε: «Η αξιόπιστη και ουσιαστική απόδοση ευθυνών για ένα από τα χειρότερα ναυάγια στη Μεσόγειο πρέπει να περιλαμβάνει τον προσδιορισμό τυχόν ευθυνών των ελληνικών αρχών».