Στο πλαίσιο του προγράμματος Cultural H.ID.RA.N.T. για την ανάδειξη, αξιοποίηση και βιώσιμη διαχείριση του Αδριάνειου υδραγωγείου ως κοινού πολιτιστικού, υδάτινου και αστικού πόρου, ιδρύθηκε η Αδριάνεια Κοινότητα Χαλανδρίου.
Πάνω από 70 πολίτες συμμετείχαν στη συνάντηση για τη σύσταση της Αδριάνειας Κοινότητας, την Κυριακή 21 Απριλίου, που έγινε στο Κέντρο Νεότητας του Δήμου Χαλανδρίου, με τη μεγάλη πλειοψηφία τους (51 άτομα) να γίνονται ιδρυτικά της μέλη. Η συνάντηση ήταν το αποκορύφωμα μίας διαδικασίας επαφών και διαβούλευσης με τους/τις κατοίκους του Χαλανδρίου. Είχαν προηγηθεί τέσσερις τοπικές συναντήσεις σε διαφορετικές γειτονιές της πόλης (Συνοικισμός – Πολύδροσο, Αγ. Βαρβάρα – Κάτω Χαλάνδρι, Πάτημα, Τούφα – Μεταμόρφωση) μεταξύ Νοεμβρίου 2023 και Ιανουαρίου 2024.
Σε αυτές, η ομάδα έργου του Cultural H.ID.RA.N.T., παρουσίασε τόσο πρακτικά ζητήματα που αφορούν τη διανομή νερού από το Αδριάνειο -είτε με απευθείας σύνδεση στο νέο δίκτυο μη-πόσιμου νερού της ΕΥΔΑΠ, είτε μέσω δημοτικών υδροφόρων- όσο και την πρόταση και ένα προσχέδιο λειτουργίας της Αδριάνειας Κοινότητας Χαλανδρίου. Τα δύο αυτά θέματα αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης και διαβούλευσης, ώστε να υπάρχει η καλύτερη δυνατή προετοιμασία και συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων μερών για τη διανομή του Αδριάνειου νερού, αλλά και για το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει μία κοινότητα ανθρώπων στη βιωσιμότητα του καινοτόμου εγχειρήματος του Cultural H.ID.RA.N.T., μετά το τέλος της χρηματοδότησης του προγράμματος. Μετά από αυτές τις διαδικασίες, διαμορφώθηκε το καταστατικό της Κοινότητας το οποίο εκ νέου τέθηκε σε ηλεκτρονική διαβούλευση μεταξύ των υποψηφίων μελών της, πριν από την συνάντηση στην οποία και τελικά συμφωνήθηκε.
Πώς μπορούμε να συμμετέχουμε
Μέλος της Αδριάνειας Κοινότητας μπορεί να γίνει κάθε κάτοικος του Δήμου Χαλανδρίου που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί γύρω από κάποια από τις ποικίλες διαστάσεις του Αδριάνειου υδραγωγείου. Η πλειοψηφία των ιδρυτικών μελών αποτελείται από τους χρήστες του νερού από το Αδριάνειο υδραγωγείο. Μέσω της κοινότητας μπορούν να έχουν λόγο στην περιβαλλοντικά ωφέλιμη και κοινωνικά δίκαιη βιώσιμη διαχείριση του υδάτινου πόρου, ειδικά όσων αφορά το τμήμα της διανομής του «Αδριάνειου» νερού με δημοτικές υδροφόρες. Επίσης όμως συμμετέχουν και πολίτες που ενδιαφέρονται για την ιστορική, πολιτιστική, πράσινη διάσταση του Αδριάνειου και των δημιουργούμενων δημόσιων χώρων τριγύρω του.
Πρακτικά η Αδριάνεια Κοινότητα Χαλανδρίου καλείται να επιτελέσει, πάντα με την αρωγή του Δήμου, έναν ρόλο «κληρονόμου» των αποτελεσμάτων του Cultural H.ID.RA.N.T.. Να λειτουργήσει ως μία κοινότητα ανθρώπων που φροντίζει για τη συνεχή ανάδειξη της πολιτιστικής, ιστορικής και περιβαλλοντικής αξίας του Αδριάνειου και για τη χρηστική και βιώσιμη ένταξη του στην καθημερινότητα της πόλης. Μεταξύ άλλων στοχεύει:
- Στην εύρυθμη λειτουργία, αλλά και επέκταση, της διανομής και χρήσης του μη πόσιμου νερού, αυξάνοντας έτσι τα οφέλη (περιβαλλοντικά, ενεργειακά, οικονομικά) που προκύπτουν από την αντικατάσταση πόσιμου νερού με «Αδριάνειο» νερό για «μη-πόσιμες» χρήσεις.
- Στην προώθηση πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και επικοινωνιακού υλικού και τη διοργάνωση αντίστοιχων δράσεων για τη διασπορά της γνώσης γύρω από το Αδριάνειο, της σχέσης του με το Χαλάνδρι, της –πολύτιμης- φυσιοκεντρικής του τεχνολογίας και κυκλικής οικονομίας, για καλλιέργεια μίας νέας κουλτούρας και σχέσης με τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους της πόλης.
- Στην έρευνα και κατάρτιση προτάσεων για πολιτικές και πρακτικές βελτιστοποίησης της χρήσης (του νερού) του Αδριάνειου υδραγωγείου, τόσο σε επίπεδο «οικιακής χρήσης», όσο και σε αυτό της γειτονιάς ή του δήμου.
- Στην αξιοποίηση, φιλικότητα και οικειοποίηση των νέων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου από τους κατοίκους και τις κοινότητες του Χαλανδρίου.
- Στην λειτουργία της σαν καινοτόμο παράδειγμα συμμετοχικού σχεδιασμού και διαχείρισης αστικών, φυσικών και πολιτιστικών πόρων ενός δήμου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη κοινότητα πολιτών που δημιουργείται γύρω από το Αδριάνειο υδραγωγείο, το οποίο διασχίζει οκτώ αθηναϊκούς δήμους. Το πρόγραμμα Cultural H.ID.RA.N.T. λειτουργεί πιλοτικά για την ανάδειξη του Αδριάνειου στο σύνολο της έκτασης του, έργο για το οποίο υπάρχει ΟΧΕ της Περιφέρειας Αττικής.
Δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας hadrian–net.gr
Η σύσταση της Αδριάνειας Κοινότητας Χαλανδρίου, όπως και η δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας hadrian–net.gr (θα είναι διαθέσιμη μελλοντικά) και του Αδριάνειου Δικτύου Πολιτών, με εμβέλεια τους Αδριάνειους δήμους, αποτελούν προωθητικά παραδείγματα για έναν ανοιχτό στους πολίτες συμμετοχικό σχεδιασμό και διαχείριση του Αδριάνειου υδραγωγείου σε διαδημοτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, μέσα στο Μάιο θα διοργανωθούν 5 συναντήσεις σε γειτονιές του Χαλανδρίου από το πρόγραμμα Cultural H.ID.RA.N.T. για την παρουσίαση και τελική συνδιαμόρφωση της πλατφόρμας hadrian–net.gr.
Η συμμετοχική διάσταση του Cultural H.ID.RA.N.T., της οποίας ενσάρκωση είναι η Αδριάνεια Κοινότητα Χαλανδρίου, αποτελεί ένα από τα πιο καινοτόμα στοιχεία του. Έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών (μεγάλων και μικρών) πόλεων και δημοτικών αρχών από την Ευρώπη και τον κόσμο, καθώς η ενεργή συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων έχει αποδειχθεί το κλειδί για την προώθηση πολιτικών βιώσιμης διαχείρισης των πόρων τους (πολιτιστικών, φυσικών, αστικών) και της υλικής και άυλης κληρονομιάς τους, στο φόντο αντιμετώπισης –μεταξύ άλλων- των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.
Κάτι ιδιαίτερα τιμητικό για τον Δήμο Χαλανδρίου και το Cultural H.ID.RA.N.T. που όμως θέτει ψηλά τον πήχη για την Αδριάνεια Κοινότητα Χαλανδρίου, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει τον κομβικό της χαρακτήρα και συμβολή στη διαμόρφωση μίας άλλης σχέσης κατοίκων / δημοτικών αρχών, και στην ανίχνευση ενός άλλου προτύπου λειτουργίας της πόλης / του Χαλανδρίου αύριο.
Όποιος /α ενδιαφέρεται να γίνει μέλος της Αδριάνειας Κοινότητας Χαλανδρίου μπορεί να στείλει email στo uia–project@halandri.gr και/ή να τηλεφωνήσει στο 213 2023 887.
