Τομέας Παιδείας ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Κινήματος Αλλαγής: Ανισότητες στην εκπαίδευση και πολιτικές αντιμετώπισής τους

Α. Σημεία αναφοράς

Βασική συνιστώσα της Σοσιαλδημοκρατίας, της ιδεολογίας της και της κοσμοθεωρίας της είναι πάντα η άμβλυνση των ανισοτήτων και η κοινωνική κινητικότητα. Η πολιτική αυτή εδραιώθηκε σε μεγάλο βαθμό με την ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης και μέτρων κοινωνικής πολιτικής. Αυτό επιτυγχάνεται με γενναία αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για την εκπαίδευση – και αυτό συνέβαινε όταν η Σοσιαλδημοκρατία είχε ευθύνη διακυβέρνησης.

Ο αγώνας κατά των ανισοτήτων δεν έχει σχέση με αντιλήψεις εξισωτισμού. Αντίθετα, διαμορφώνει καλύτερες προϋποθέσεις για πραγματική κοινωνική πρόοδο, για καλύτερη και ανθεκτικότερη οικονομία, για ελπιδοφόρο μέλλον.  

Β. Προτάσεις – παρεμβάσεις που πρέπει να εντατικοποιηθούν

1. Τα παραδοσιακά προγράμματα αντισταθμιστικής εκπαίδευσης (ενισχυτική διδασκαλία, πρόσθετη διδακτική στήριξη κλπ),
2. Εξασφάλιση δυνατοτήτων για διαφοροποιημένη διδασκαλία, που αποτελεί και τη μεγάλη πρόκριση στις σχολικές αίθουσες στις χώρες της Ε.Ε.,
3. Η διαμόρφωση Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας με επικαιροποιημένα στοιχεία,
4. Η ανάδειξη του πολιτιστικού περιεχομένου του σχολείου, γιατί η τέχνη, ο αθλητισμός, ο πολιτισμός προάγουν και ευρύτερες δεξιότητες των μαθητών/ -τριών και όχι μόνο τη γνώση,
5. Η οργανική ένταξη κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων σε όλα τα σχολεία,
6. Η αντιμετώπιση ειδικών ανισοτήτων των μαθητών/ -τριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών και των ανισοτήτων του ψηφιακού μετασχηματισμού,
7. Η δημιουργία κινήτρων μέσω υποτροφιών συναρτημένων με εισοδηματικά κριτήρια και εκπαιδευτικές επιδόσεις.

Συγχρόνως, είναι αναγκαία μια δημοκρατική μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, με βασικούς άξονες τη συμπερίληψη, την προαγωγή της νέας γενιάς δικαιωμάτων, τον διαρκή εκσυγχρονισμό και εκδημοκρατισμό του εκπαιδευτικού συστήματος.

Γ. Ερωτήματα που απαιτούν συγκεκριμένες προτάσεις

• Οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές τόσο στο εθνικό επίπεδο όσο και στη γενικότερη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δυνάμεις της αγοράς και του κεφαλαίου και ο ανταγωνισμός ως υπέρτατη αξία στους εργασιακούς χώρους εντείνουν και αναπαράγουν τις ανισότητες. Προκύπτει, ως εκ τούτου, μια αντίφαση. Πώς είναι δυνατόν οι επιμέρους εθνικές και ευρωπαϊκές εκπαιδευτικές πολιτικές άμβλυνσης των ανισοτήτων – σε σχέση με την κυρίαρχη οικονομική πολιτική της έντασης των ανισοτήτων – να έχουν κάποιο ικανοποιητικό αποτέλεσμα;
• Με δεδομένο ότι οι ανισότητες έχουν ως αφετηρία το στάδιο εισαγωγής των εκπαιδευόμενων στην εκπαίδευση, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν στην προσχολική εκπαίδευση, έτσι ώστε η προσπάθεια άμβλυνσης των ανισοτήτων να ξεκινήσει από νωρίς;
• Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες στην εκπαίδευση διαμορφώνουν ένα ιεραρχικό σύστημα μεταξύ των πολιτών και προκαλούν ανορθολογισμούς στη δημόσια ζωή, ποιες θα μπορούσαν να είναι οι καλές κοινωνικές πολιτικές που θα αμφισβητούσαν το όλο φαινόμενο;

(Το κείμενο αυτό είναι το 4^ο από τα 6, που εστάλησαν για τον διάλογο με τα άλλα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης)