Οι δημόσιες υποδομές είναι ένα κρίσιμος παράγοντας για την καθημερινή ζωή και βέβαια την οικονομία. Για παράδειγμα στην αγορά ακινήτων με αύξηση των επενδύσεων οι δημόσιες υποδομές είναι σημαντική παράμετρος αξίας. Όμως το 2023, με δις, ευρώ διαθέσιμα κονδύλια, οι δημόσιες υποδομές ακόμη είναι απαξιωμένες και ανεπαρκείς. Οι πρόσφατες τραγικές καταστροφές υποδομών σε πολλές περιοχές όπως στα Τέμπη, Θεσσαλία, Έβρο, Ρόδο, Αττική αλλά και τα δεκάδες καθημερινά περιστατικά αναδεικνύουν αναμφίβολα, για πολλοστή φορά, τα διαχρονικά ζητήματα έλλειψης των κρίσιμων δημοσιών μαζικών υποδομών στη χώρα. Γιατί τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπου και εάν είχαν συμβεί στην Ελλάδα θα είχαν τις ίδιες τραγικές επιπτώσεις. Το πρόβλημα είναι πανελλαδικό και σχεδόν καθολικό. Είναι επιτακτική ανάγκη για έργα αντιπλημμυρικής, αντιπυρικής και αντισεισμικής προστασίας, τόσο σε αστικές όσο και ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Είναι διαχρονικό το επείγον ζήτημα έλλειψης κατάλληλων υποδομών καθημερινότητας όπως προσβασιμότητας, πεζοδρομίων, ασφαλτόστρωσης οδών, στάθμευσής. Είναι μεγάλης παλαιότητας κατασκευής, εκτός των σύγχρονων προδιαγραφών, οι κτιριακές υποδομές, σε όλο το κράτος και στη χώρα, με μεγάλη ανάγκη πλήρους ανακαίνισης ή ανακατασκευής τους, ειδικά στα κτίρια σχολείων, νοσοκομείων και υπηρεσιών. Είναι απαρχαιωμένες οι υποδομές ηλεκτρισμού, με ελάχιστο ποσοστό του δικτύου να είναι υπογειοποιημένο άρα και προστατευμένο σε θεομηνίες. Μην ξεχνάμε ότι η πτώση του ηλεκτρικού και της ύδρευσης είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα σε μια θεομηνία. Κυρίως οι τεχνολογικές και συγκοινωνιακές υποδομές έχουν βελτιωθεί τα τελευταία έτη, όμως υπάρχουν υφιστάμενα ζητήματα εφαρμογής και βέβαια υπάρχουν ακόμη μεγάλες δυνατότητες αναβάθμισης.
Η Πολιτεία έχει, εδώ και πολλά χρόνια, την πλήρη εικόνα για τις ανάγκες και υπάρχουν οι κατάλληλες μελέτες, που βέβαια πρέπει να επικαιροποιηθούν και πολλά κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ευρωπαϊκά προγράμματα και πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Το σημαντικό είναι να υλοποιηθούν επιτέλους τα αντίστοιχα έργα. Επίσης το δημόσιο έχει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο ακινήτων που κάθεται αναξιοποίητο με δικαιολογίες αδράνειας αβάσιμες. Παράλληλα σήμερα υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα χρηματοδοτήσεων, όλων των μορφών, για ένα ευρύ ουσιαστικό πρόγραμμα κατασκευής και αναβάθμισης των δημοσίων υποδομών.
Πρώτη προτεραιότητα είναι, χωρίς αμφιβολία, η αντιμετώπιση των ντροπιαστικών ελλείψεων υποδομών σήμερα. Πολλές περιοχές δεν έχουν αγωγούς όμβριών, και άλλες πλημμυρίζουν σταθερά αφού δεν υλοποιούνται τα αντιπλημμυρικά έργα. Τα πεζοδρόμια σε όλη την χώρα είναι σε μεγάλο ποσοστό ανύπαρκτα ή απαράδεκτα. Το ηλεκτρικό δίκτυο είναι ευάλωτο. Οι δημόσιες υποδομές στάθμευσης δεν υπάρχουν στα αστικά κέντρα. Οι κτιριακές υποδομές σχολείων και υγείας είναι τραγικές, χωρίς επαρκείς προδιαγραφές. Αυτό συμβαίνει για λόγους απαράδεκτης κρατικής διαχείρισης αλλά και στόχευσης της πολιτικής επικοινωνίας, για δεκαετίες, στα έργα του «φαίνεσθαι και θεαθήναι». Για παράδειγμα σήμερα ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενοι αντισεισμικοί έλεγχοι στα δημόσια κτίρια κρίσιμης λειτουργίας όπως σχολεία και νοσοκομεία. Είναι ηλίου φαεινότερο να αντιληφθεί κανείς την παλαιότητα πολλών εξ αυτών άρα και την μεγάλη επικινδυνότητα στην απευκταία περίπτωση ενός ακραίου σεισμικού φαινομένου.
Η κυβέρνηση, το Υπουργείο Υποδομών και η πολιτεία συνολικά (δημόσιο, Περιφέρειες, ΟΤΑ) οφείλουν, χθες, να προχωρήσουν σε ένα ευρύ οργανωμένο ρεαλιστικό πρόγραμμα αναβάθμισης αυτών των κρίσιμων υποδομών. Δικαιολογίες δεν υπάρχουν, η κλιματική αλλαγή έχει ωθήσει πλέον τα λεγόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα να αποτελούν μια «κανονικότητα» με συχνή επανεμφάνιση. Οι πόροι και οι μελέτες υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό και η σπατάλη, η αδράνεια, η κακοδιαχείριση είναι ανεπίτρεπτες. Η Ελλάδα οφείλει επιτέλους να γίνει ένα πραγματικά σύγχρονο κράτος με άρτιες υποδομές, τόσο δημόσιες όσο και ιδιωτικές. Είναι απαράδεκτο το 2024 με τόσα κονδύλια να έχουν σπαταληθεί να είναι η Ελλάδα σε τέτοιο χαμηλό επίπεδο ποιοτικών υποδομών. Είναι η πρώτη συλλογική προτεραιότητα όλων που ασχολούνται με τα κοινά και έχουν θέσεις ευθύνης. Οι ευθύνες των αρμόδιων φορέων της πολιτείας, της εκάστοτε κυβέρνησης είναι οι κορυφαίες και οι θετικές δράσεις των τελευταίων ετών είναι ακόμη ανεπαρκείς σχετικά με το ευκταίο επίπεδο. Η δύσκολη δυσλειτουργική καθημερινότητα και τα έντονα καιρικά φαινόμενα αποδεικνύουν αυτή την ανεπάρκεια στη πράξη. Η υλοποίηση και ασφάλεια κρίσιμων δημοσίων υποδομών και εγκαταστάσεων πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα των νέων έργων δημοσίου συμφέροντος. Είναι ένας εφικτός μονόδρομος, είναι θέμα πολιτικής διοικητικής βούλησης και κυρίως πρώτιστης υποχρέωσης για την ασφάλεια, την ποιότητα ζωής μας και βέβαια την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.
* Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής της παράταξης «ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023»
Πατήστε εδώ και δείτε τα 40 προηγούμενα άρθρα του Μάνου Κρανίδη
