Α. Σημεία αναφοράς
- Το μεγάλο διακύβευμα για την Ευρώπη του αύριο είναι η διασφάλιση της Ειρήνης και της Δημοκρατίας, αξίες που χαρακτηρίζουν το εγχείρημα της ενοποίησης.
- Η Παιδεία υπηρετεί αυτό το στόχο διαμορφώνοντας τους πολίτες του αύριο. Οφείλει να επιδράσει στην υλοποίηση, σε βάθος χρόνου, μιας προοδευτικής μεταρρυθμιστικής ατζέντας η οποία θα θεμελιώσει και στη νέα εποχή το κοινωνικό κράτος και το κράτος δικαίου λειτουργώντας ως μοχλός εμβάθυνσης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, δίκαιης διανομής του πλούτου αλλά και υπεράσπισης του μοναδικού ρόλου της Ευρώπης σε αυτές τις νέες γεωπολιτικές συνθήκες του πολυπολικού κόσμου που αναδύεται.
- Η Σοσιαλδημοκρατία καλείται να ανταποκριθεί στον ιστορικό της ρόλο δίνοντας απαντήσεις τόσο στην ανασφάλεια όσο και στις ανισότητες στο κάθε πεδίο, διασφαλίζοντας την ίδια ώρα την οικονομική πρόοδο και τη δημοκρατική λειτουργία.
- Το πεδίο της εκπαιδευτικής πραγματικότητας αλλάζει. Είναι ανάγκη να χαραχθούν στρατηγικές που θα απαντήσουν στις προκλήσεις των νέων καιρών. Η λήψη των αποφάσεων, η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική πράξη, τα νέα ρεύματα της επιστήμης και της τεχνολογίας ως παράγοντες μετασχηματισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας συναντούν την ανάγκη για δημιουργικές απαντήσεις στα ζητήματα της βίας στα σχολεία, της εργασιακής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών αλλά και στα πεδία της επιμόρφωσης, των συνθηκών εργασίας, των αμοιβών, της υποστήριξης της λειτουργίας του σχολείου.
Β. Προκλήσεις
«Η Σοσιαλδημοκρατία δεν περιορίζεται στην ισότητα αλλά έχει στο κέντρο της την ισότητα»
- Το ρεύμα της σοσιαλδημοκρατίας καλείται να συγκροτήσει ένα ρεύμα ιδεών, προτάσεων και αξιών που θα εξασφαλίσει την υπεράσπιση της αξίας του ανθρώπου.
- Καταπολέμηση των ανισοτήτων τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η Παιδεία αποτελεί καταλυτικό παράγοντα κοινωνικής δικαιοσύνης, επιδρά σημαντικά στη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και λειτουργεί με τρόπο μοναδικό ως μηχανισμός κοινωνικής κινητικότητας.
- Μετάβαση στον ψηφιακό κόσμο του αύριο, στον κόσμο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης με όρους καινοτομίας και πρωτοπορίας για τα παιδιά της Ευρώπης του σήμερα, τους πολίτες της Ευρώπης του αύριο με όρους ισότιμης πρόσβασης και ευκαιριών.
- Η ανάδειξη του ορθολογισμού και της αξιακής αντιμετώπισης της ζωής ως το κυρίαρχο μοτίβο της μάχης απέναντι στο σκοτάδι και τον φανατισμό προβάλλοντας τη σημασία της τέχνης και της επιστήμης.
- Να διαμορφωθούν νέες πολιτικές και σχήματα που θα απαντήσουν στις προκλήσεις των καιρών αναφορικά με την εκπαιδευτική διαδικασία και τον ρόλο των εκπαιδευτικών, με σημεία αναφορά τις έννοιες της παιδαγωγικής ευθύνης αλλά και της παιδαγωγικής ελευθερίας.
- Να γίνει πραγματικότητα η ισχυροποίηση, σε ένα κόσμο βαθιά μηχανιστικό πια, της ανθρωπιστικής διάστασης της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και της ανάγκης να διαμορφωθεί ο πολίτης του αύριο για μια Ειρηνική και Δημοκρατική Ευρώπη.
Γ. Ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν με συγκεκριμένες προτάσεις
- Ποιο είναι το αξιακό φορτίο της εκπαίδευσης σήμερα; Αποτυπώνεται στην εικόνα του σχολείου, της μάθησης, του εκπαιδευτικού; Αποδίδεται η σημασία που θα έπρεπε;
- Έχουμε συνειδητοποιήσει την σημασία της ανάδειξης των χαρακτηριστικών της ταυτότητας του ευρωπαίου πολίτη του αύριο; Υπάρχει απόλυτη ιεράρχηση στο ότι η Παιδεία είναι ο δρόμος για την υπεράσπιση της Ειρήνης και της Δημοκρατίας; Θα είναι το ανάχωμα απέναντι στη μισαλλοδοξία, τον φανατισμό και τις ολοκληρωτικές θεωρήσεις;
- Πως θα συνδυάσουμε το πέρασμα στην εποχή της νέας ψηφιακής πραγματικότητας με την υπεράσπιση του ανθρωπισμού στη ζωή μας;
- Θα υπάρχουν συνθήκες δημιουργικότητας και αξιοπρέπειας για εκπαιδευτικούς και μαθητές;
- Μπορεί η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία να καταλήξει σε ένα κοινό σώμα προγραμματικών θέσεων για την εκπαίδευση με την συνείδηση του συμβολισμού που θα είχε μια τέτοια ενέργεια;
Αν όχι τώρα, πότε; Αν όχι εμείς, ποιοι;
(Το κείμενο αυτό είναι ένα από τα 6, που εστάλησαν για τον διάλογο με τα άλλα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης)