Categories: Άρθρα

Politico: Η δημοκρατία αντιμετωπίζει τον εφιάλτη των social media (Facebook, TikΤok, YouTube) που την επηρεάζουν και την αλλοιώνουν

Το 2024 – για πρώτη φορά στα χρονικά – οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα πραγματοποιήσουν σημαντικές εκλογές το ίδιο ημερολογιακό έτος. Δεκάδες άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και ενδεχομένως της Ουκρανίας, αναμένεται επίσης να διεξαγάγουν εθνικές ψηφοφορίες.
Αυτή η μητέρα των εκλογικών κύκλων είναι έτοιμη να αναδιαμορφώσει την ηγεσία του δυτικού κόσμου.
Ωστόσο, ποτέ άλλοτε η ακεραιότητα της Δημοκρατίας δεν κινδύνευσε τόσο πολύ, χάρη στη μετατροπή της πολιτικής προεκλογικής εκστρατείας τα τελευταία χρόνια σε έναν πόλεμο που διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό διαδικτυακά, με τα social media (Facebook, Youtube, TikTok) να διαδραματίζουν και αυτά το ρόλο τους.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι από τη φύση τους μια δύναμη που πολώνει τη συζήτηση, σημειώνει το Politico.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι από τη φύση του, το είδος του επιτιθέμενου που θέλει να εκτροχιάσει τις εκλογές διαδίδοντας ψέματα στη Δύση. Και οι δυτικοί πολιτικοί από τη φύση τους δεν μπορούν να αντισταθούν στην εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων για να στοχεύσουν σε ψηφοφόρους-κλειδιά σε θέσεις μάχης.
Το Facebook, το YouTube και το TikTok δεν δημιούργησαν τους κομματικούς διαχωρισμούς που διαδραματίζονται πλέον καθημερινά στα smartphones των ανθρώπων. Αλλά αυτοί οι γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει ένα καζάνι από το οποίο μπορούν να ξεχυθούν οι κοινωνικές αναταραχές – όπως στη βία που έπληξε την Ουάσινγκτον στις 6 Ιανουαρίου 2021 και τη Μπραζίλια φέτος.
Σε μέρη της Ευρώπης, όπως η Πολωνία, για παράδειγμα, συντονισμένες εκστρατείες ρωσικής παρέμβασης επιδιώκουν ήδη να αλλοιώσουν εκλογικές αναμετρήσεις με δυνητικά εκτεταμένες συνέπειες. Και σε ώριμες δημοκρατίες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τα καθιερωμένα από καιρό κυρίαρχα κόμματα έχουν υιοθετήσει πλήρως τις σκιώδεις ψηφιακές τακτικές για να στοχεύσουν μικροσκοπικές ομάδες ψηφοφόρων με διαφημίσεις στο Facebook, επιδιώκοντας την εξουσία.
Ορισμένα από αυτά τα χαρακτηριστικά της ψηφιακής πολιτικής αποτελούν άμεση απειλή για την εκλογική διαδικασία. Άλλα κινδυνεύουν να τροφοδοτήσουν τον κυνισμό για την ίδια τη δημοκρατία.
Εν μέσω οικονομικής στασιμότητας και εκτεταμένου πληθωρισμού, οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι στρέφονται ήδη σε πολιτικούς που αντιμετωπίζουν τη δημοκρατία με περιφρόνηση. Στην Ευρώπη, η ακροδεξιά βρίσκεται σε έξαρση. Στις ΗΠΑ, παρά το πλήθος των νομικών υποθέσεων εναντίον του, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι το απόλυτο φαβορί για να διεκδικήσει την προεδρία από τον Τζο Μπάιντεν.
«Ο ανελεύθερος λαϊκισμός εξαπλώνεται παγκοσμίως», δήλωσε η Allie Funk, διευθύντρια έρευνας για την τεχνολογία και τη δημοκρατία στο Freedom House, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα την Ουάσινγκτον που προωθεί τις δημοκρατικές αξίες. «Ανησυχώ βαθύτατα για την κατάσταση των εκλογών».

ΗΠΑ: Αντίθετοι πόλοι
Πέντε ημέρες μετά την απαγγελία κατηγοριών στον Τραμπ την 1η Αυγούστου για τον φερόμενο ρόλο του στις ταραχές στο Καπιτώλιο, ο Allan Piper δημοσίευσε ένα βίντεο στο Facebook για το Courier Newsroom, ένα κομματικό μέσο με δεσμούς με δωρητές του Δημοκρατικού Κόμματος. Περιέγραφε τι έπρεπε να γνωρίζει ο κόσμος για τα αδικήματα του πρώην προέδρου των ΗΠΑ.

Μέσα σε λίγες ώρες, το διαδικτυακό βίντεο είχε συγκεντρώσει εκατοντάδες χιλιάδες προβολές σε σχεδόν αποκλειστικά αριστερές ομάδες του Facebook, σύμφωνα με στοιχεία από το CrowdTangle, ένα εργαλείο ανάλυσης που ανήκει στη Meta.
Αλλά την ίδια ημέρα, το Breitbart News – ένα συντηρητικό δημοσίευμα με δεσμούς με χρηματοδότες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος – αγνόησε εντελώς την παραπομπή του Τραμπ. Αντ’ αυτού, επέκρινε την ποδοσφαιρίστρια Μέγκαν Ραπίνο, μια φιγούρα μίσους για τη Δεξιά για την αντίθεσή της στον Τραμπ και την προθυμία της να γονατίσει κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου. Εκείνη την ημέρα, η γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου των ΗΠΑ είχε χάσει από τη Σουηδία στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
«Αγαπητή Μέγκαν Ραπίνο, το κάρμα είναι ένα όμορφο πράγμα», έγραψε ο Breitbart σε μια ανάρτηση στο Facebook που μοιράστηκε χιλιάδες φορές, κυρίως μέσα σε ομάδες της δεξιάς. «Ποτέ μη σέβεσαι τον εθνικό ύμνο». Ο Τραμπ, επίσης, έβαλε στο στόχαστρο τη Ραπίνο.
Αυτές οι κομματικές αναρτήσεις – η μία καταναλώνεται σχεδόν αποκλειστικά από την αριστερά, η άλλη από τη δεξιά – είναι συμπτώματα των γκετοποιημένων συζητήσεων που κυριαρχούν στις εμπειρίες των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι στερούνται πλέον μιας κοινής αντίληψης του κόσμου πάνω στην οποία θα μπορούσαν να βασίσουν τις πολιτικές τους αποφάσεις.
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι ο κύριος μοχλός της πόλωσης, αλλά την επιδεινώνουν», δήλωσε η Jennifer McCoy, καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Georgia. Η ίδια επινόησε τον όρο «ολέθρια πόλωση» για να περιγράψει πώς οι κοσμοθεωρίες των ανθρώπων είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις φυλετικές πολιτικές αξίες τους. Η McCoy κατατάσσει τις ΗΠΑ μαζί με την Ινδία και τη Βραζιλία για τις παγιωμένες διαιρέσεις τους.
Σε αυτές τις απομονωμένες ψηφιακές συζητήσεις, οι ομοϊδεάτες χρήστες ενισχύουν τις δικές τους απόψεις, ενώ δαιμονοποιούν τους απόντες αντιπάλους τους.
Πρόκειται για μια τάση που τροφοδοτείται από πολύπλοκους αλγόριθμους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης οι οποίοι, εν μέρει, προωθούν σε μεγάλο βαθμό το μισητό περιεχόμενο. Τέτοιο υλικό προκαλεί μεγαλύτερη εμπλοκή μέσω likes, shares και σχολίων σε σχέση με πιο μετριοπαθείς αναρτήσεις, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα του Facebook που δημοσιοποίησε η Frances Haugen, μια πληροφοριοδότης της εταιρείας. Και αυτό σημαίνει περισσότερα χρήματα από διαφημιστικά έσοδα για το Facebook, επειδή οι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο κολλημένοι στις ροές τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε απάντηση, η Meta σημείωσε ότι προσπάθησε να αντιμετωπίσει το ζήτημα μειώνοντας τον ρόλο που παίζει η εμπλοκή στον καθορισμό του πόσο εμφανές είναι το πολιτικό περιεχόμενο στις ροές των χρηστών.
Οι άκρως κομματικές αναρτήσεις δημιουργούν «μια αντίληψη υπαρξιακών απειλών και στις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος», δήλωσε η McCoy, καθηγήτρια του Georgia State. «Οι εκλογές έχουν γίνει εξαιρετικά υψηλά διακυβεύματα. Έχουν γίνει σχεδόν γεγονότα ζωής ή θανάτου».
Το Κογκρέσο βρίσκεται σε κομματικό αδιέξοδο. Μια ρεβάνς Μπάιντεν εναντίον Τραμπ είναι σχεδόν βέβαιη κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας του επόμενου έτους. Ο κίνδυνος είναι ότι μια τέτοια αναμέτρηση, στην εποχή των πολωμένων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, θα κάνει την πολιτική αντιπαράθεση ακόμη πιο τοξική.
«Ο διαχωρισμός των ανθρώπων παραμένει απίστευτα υψηλός», δήλωσε ο David Lazer, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Northeastern, ο οποίος ανέλυσε την πολιτική πόλωση στο Facebook.
Η εργασία του, που βασίστηκε σε πρωτοφανή πρόσβαση σε εσωτερικά δεδομένα της Meta, αποκάλυψε ότι οι φιλελεύθεροι και οι συντηρητικοί χρήστες είχαν σχεδόν εκ διαμέτρου αντίθετες δίαιτες πολιτικών ειδήσεων στο Facebook με μικρή, αν όχι καθόλου, επικάλυψη.
Αυτές οι πολωμένες εμπειρίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν δημιουργήσει διαφορετικές πραγματικότητες, ανάλογα με το πού βρίσκονταν οι άνθρωποι στο πολιτικό φάσμα.
Οι δεξιοί ψηφοφόροι λάμβαναν μια συνεχή ροή ψευδών αναφορών, για παράδειγμα, ότι ψηφοδέλτια υπέρ του Τραμπ είχαν πεταχτεί στα σκουπίδια κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2020. Η ιστορία, από το συντηρητικό μέσο PJ Media, προβλήθηκε περισσότερες από 113 εκατομμύρια φορές στο Facebook – περισσότερες από οτιδήποτε άλλο από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης.
«Δεν περιμένω ότι αυτό θα αλλάξει πραγματικά πολύ ενόψει του επόμενου έτους», δήλωσε ο Lazer.

ΕΕ:Ρωσικά ψέματα
Ο Wojciech Konończuk περιηγούνταν στο Twitter όταν έπεσε πάνω στον Μιχαΐλο Ποντόλιακ, στενό συνεργάτη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ισχυριζόταν ότι η κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα θα γίνει σύντομα αντίπαλος της Πολωνίας. Χιλιάδες Πολωνοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μεταξύ των οποίων και ορισμένοι υψηλού προφίλ πολιτικοί του ακροδεξιού πολιτικού κόμματος της χώρας «Συνομοσπονδία», κατηγόρησαν γρήγορα το Κίεβο για αχαριστία.

Η Πολωνία έχει υποδεχθεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες και οι βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου έχουν οδηγήσει τις εντάσεις σε οριακό σημείο. Μια πρόσφατη διαμάχη για τα σιτηρά εξελίχθηκε σε μεγάλη διαμάχη μεταξύ της Βαρσοβίας και του Κιέβου.
Ωστόσο, η βόμβα του Ποντόλιακ στο Twitter ήταν ένα ψέμα.
Ο Konończuk, ο οποίος διευθύνει το Κέντρο Ανατολικών Σπουδών της Πολωνίας, μια χρηματοδοτούμενη από την κυβέρνηση δεξαμενή σκέψης, βρήκε γρήγορα τα αρχικά σχόλια του Ποντόλιακ στα ουκρανικά. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας τα είχαν πειράξει εκτός πλαισίου για να σπείρουν τη δυσπιστία μεταξύ της Ουκρανίας και του γείτονά της.
«Ένας από τους κρίσιμους ρωσικούς στόχους σε αυτό το τμήμα της Ευρώπης είναι να διχάσει την Πολωνία και την Ουκρανία», δήλωσε ο Konończuk, ο οποίος ανακάλυψε ότι οι τοπικοί Πολωνοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είχαν ενισχύσει τα φιλοκρεμλινικά σημεία συζήτησης.
Οι εκλογές στην Πολωνία είναι μια κρίσιμη δοκιμασία της δημοκρατικής ανθεκτικότητας της ΕΕ, καθώς αντιμετωπίζει την εχθρότητα της Ρωσίας στα σύνορά της. Εν μέσω των συνεχιζόμενων προσπαθειών του Κρεμλίνου να αποσταθεροποιήσει τις δημοκρατίες άλλων χωρών, η ΕΕ θα πραγματοποιήσει τις δικές της εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στις 27 χώρες μέλη της τον Ιούνιο. Αυτή θα είναι μια στιγμή τρωτότητας για την ευρωπαϊκή δημοκρατία – και μια ευκαιρία για τη Μόσχα να επιδιώξει να προκαλέσει χάος.
Στην Πολωνία, οι δεκαετίες σοβιετικής κυριαρχίας -σε συνδυασμό με την κληρονομιά των φρικαλεοτήτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου– έχουν σκληρύνει τη στάση της κοινής γνώμης απέναντι στη Ρωσία. Οι πρόσφατες κυρώσεις της ΕΕ σε μέσα ενημέρωσης που υποστηρίζονται από τη Μόσχα, οι οποίες περιλάμβαναν απαγορεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απέκοψαν επίσης τη δυνατότητα του Πούτιν να κατακλύσει την Πολωνία με παραπληροφόρηση.
Αλλά τα ψεύδη του Κρεμλίνου συνεχίζουν να περνούν.
Η απειλή της ρωσικής παραπληροφόρησης αξιοποιείται επίσης για πολιτικούς σκοπούς στη Βαρσοβία. Ο Αντρέι Ντούντα, ο Πολωνός πρόεδρος, πιέζει για τη θέσπιση νομοθεσίας για τη διερεύνηση της ρωσικής επιρροής, κάτι που οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αποτελεί προσπάθεια να φιμωθεί ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Ντόναλντ Τουσκ.
Από το γραφείο του στη νότια Πολωνία, ο Paweł Terpiłowski, αρχισυντάκτης της Demagog, μιας τοπικής ομάδας ελέγχου των γεγονότων, παρακολουθεί τη μετατόπιση από την κραυγαλέα ρωσική προπαγάνδα σε πιο διακριτικές μορφές επιρροής του Κρεμλίνου. Σχεδόν όλο αυτό το είδος περιεχομένου είναι αδύνατο να αποδοθεί άμεσα στο καθεστώς Πούτιν.
Αυτές οι φιλορωσικές τακτικές βασίζονται στους Πολωνούς χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να οδηγήσουν την πόλωση της συζήτησης. Τα μηνύματα επικεντρώνονται στην εισροή ουκρανών προσφύγων και στον ισχυρισμό ότι η κοινωνικά φιλελεύθερη ατζέντα της ΕΕ είναι «κατάλληλη» για τη συντηρητική Πολωνία.
«Οι φιλορώσοι που ασκούν επιρροή είναι γνήσιοι», δήλωσε ο Terpiłowski. «Είναι Πολωνοί πολίτες».
Στα τέλη Ιουνίου, η ομάδα του fact-checker ανακάλυψε ένα βίντεο στο Facebook από τον Mariusz Max Kolonko, έναν πρώην Πολωνό δημοσιογράφο που τώρα ζει στις ΗΠΑ, ο οποίος ισχυρίστηκε ψευδώς ότι οι Ουκρανοί πρόσφυγες θα ψήφιζαν στις εκλογές της Πολωνίας. Η ανάρτηση κοινοποιήθηκε περισσότερες από 6.000 φορές πριν η Meta την αφαιρέσει. Παρόμοια φιλορωσική παραπληροφόρηση έχει εμφανιστεί και στο TikTok.
Οι ψευδείς ισχυρισμοί δεν μπορούν να συνδεθούν άμεσα με το Κρεμλίνο. Αλλά τα αντι-ουκρανικά ψέματα βοηθούν τον Πούτιν να διχάσει τη Βαρσοβία από το Κίεβο. Επιτρέπει επίσης σε ακροδεξιούς Πολωνούς πολιτικούς, όπως ο Grzegorz Braun, ηγέτης του πολιτικού κόμματος Confederation, που πιθανώς θα κάνει τη βασιλεία, να εκμεταλλευτούν τους φόβους των ανθρώπων για τους Ουκρανούς πρόσφυγες.
«Πολιτικοί με φιλορωσική ή αντι-ουκρανική στάση προωθούν αυτές τις αφηγήσεις για το δικό τους πολιτικό όφελος», δήλωσε ο Terpiłowski.

Ηνωμένο Βασίλειο: Επιθετική στόχευση
Σε τμήματα της γραφικής αγροτικής κομητείας του Somerset, στη νοτιοδυτική Αγγλία, άτομα ηλικίας γύρω στα 30, των οποίων τα ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν το περιβάλλον και τον εθελοντισμό, είναι σχεδόν βέβαιο ότι έλαβαν τον Ιούλιο ένα μήνυμα στο Facebook από τη Sarah Dyke.

«Ψηφίστε σήμερα την τοπική πρωταθλήτρια των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Sarah Dyke και στείλτε ένα μήνυμα στην κυβέρνηση», έγραφε η ψηφιακή διαφήμιση. Πληρώθηκε από το κεντροαριστερό πολιτικό κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ενόψει των πρόσφατων ειδικών βουλευτικών εκλογών στην περιοχή. Η Dyke, υποψήφια του κόμματος, κέρδισε την εκστρατεία της, ανατρέποντας την πλειοψηφία των 19.000 που κατείχε ο υποψήφιος του κυβερνώντος Συντηρητικού Κόμματος.
Η διαφήμιση κόστισε λίγο πάνω από 100 δολάρια και την είδαν περίπου 6.000 χρήστες του Facebook. Στόχευσε σχεδόν αποκλειστικά σε εκείνους τους ψηφοφόρους που τα δεδομένα του Facebook έδειχναν ότι ήταν πιθανό να υποστηρίξουν το κόμμα της Dyke, χρησιμοποιώντας το πολύπλοκο σύστημα διαφήμισης του τεχνολογικού κολοσσού. Η διαφήμιση στάλθηκε σε ένα ακριβώς τμηματοποιημένο κοινό με βάση την ηλικία, τον ταχυδρομικό κώδικα και εφάπαξ χαρακτηριστικά όπως «ακτιβισμός» και «κοινοτικά θέματα», σύμφωνα με τη βιβλιοθήκη πολιτικών διαφημίσεων της Meta.
Αυτή η μικρο-στόχευση των ψηφιακών πολιτικών εκστρατειών είναι απολύτως νόμιμη. Ενόψει των βρετανικών βουλευτικών εκλογών του επόμενου έτους – τις οποίες οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα θα κερδίσει – οι τακτικές αυτές έχουν γίνει η μέθοδος για την κινητοποίηση της υποστήριξης. Σύμφωνα με τις πολιτικές συμβάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, η ψηφοφορία αναμένεται πριν από το τέλος του 2024.
Η μικρο-στόχευση περιλαμβάνει τα πολιτικά κόμματα που συγκεντρώνουν όγκους προσωπικών δεδομένων για τους επίδοξους ψηφοφόρους και στη συνέχεια τους βομβαρδίζουν με επακριβώς προσαρμοσμένα μηνύματα. Η στρατηγική έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο πολυπλοκότητας, με χιλιάδες διαφορετικά μηνύματα που αποστέλλονται σε μικροσκοπικές παρτίδες ψηφοφόρων, που είναι σχεδόν αδύνατο να παρακολουθήσει κανείς πώς αναπτύσσονται οι πολιτικές αφηγήσεις. Οι πολιτικοί υπεύθυνοι εκστρατείας στέλνουν πλέον διαφορετικά μηνύματα σε διαφορετικούς ψηφοφόρους, ακόμη και στον ίδιο δρόμο.
Ακόμα και τμήματα της βρετανικής κυβερνητικής μηχανής έχουν χρησιμοποιήσει αυτές τις τακτικές: το υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου αγόρασε διαφημίσεις στο Facebook που προέτρεπαν τους παράνομους μετανάστες να μείνουν μακριά. Η καμπάνια, η οποία κόστισε μόλις μερικές εκατοντάδες δολάρια, στόχευσε ανθρώπους στο Βέλγιο και τη Γαλλία.
Βασίστηκε στην προβολή διαφημίσεων σε χρήστες του Facebook, για τους οποίους ο τεχνολογικός γίγαντας γνώριζε ότι ενδιαφέρονταν για εθνοτικά συγκεκριμένες λέξεις-κλειδιά όπως «Αφγανική Πρέμιερ Λιγκ» και «Μουσική του Ιράν». Το αποτέλεσμα ήταν η στόχευση -σχεδόν αποκλειστικά- χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από αυτές τις κοινότητες. Μια τέτοια εθνοτική στόχευση δυνητικά παραβιάζει τους κανόνες της Meta που απαγορεύουν τις διαφημίσεις που επικεντρώνονται αποκλειστικά στη φυλή ή την εθνικότητα.
«Πρόκειται για μια απολύτως συνηθισμένη τακτική πολιτικής εκστρατείας», δήλωσε ο Ben Collier, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ο οποίος ανακάλυψε την εκστρατεία του Υπουργείου Εσωτερικών.
Οι Meta και TikTok έχουν δημιουργήσει εθελοντικές βάσεις δεδομένων για αυτά τα πληρωμένα μηνύματα, ώστε να επιτρέπουν σε ομάδες ευθύνης και στο ευρύ κοινό να βλέπουν τις διαφημίσεις που εμφανίζονται στις πλατφόρμες τους.
Αλλά τα πολιτικά κόμματα συνήθως δεν ενημερώνουν τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης για τις δαπάνες τους, παρότι υποχρεούνται να το κάνουν. Τέτοιες ψηφιακές εκστρατείες συνεπάγονται τη συλλογή προσωπικών πληροφοριών των ανθρώπων για να τους στοχεύσουν στο διαδίκτυο με τρόπους που εκτείνονται σχεδόν σε οριακό σημείο από τους τοπικούς κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής.
Το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας, για παράδειγμα, προώθησε μια «έρευνα για τα κατοικίδια ζώα» στους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για να μετρήσει ονομαστικά τις ανησυχίες τους σχετικά με την κλοπή ζώων. Αλλά η πολιτική απορρήτου που επισυνάπτεται στην έρευνα επέτρεπε επίσης στο κόμμα να χρησιμοποιεί τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τους ταχυδρομικούς κώδικες των ερωτηθέντων, για παράδειγμα, για μελλοντική εκστρατεία.
Η σύγκρουση επικεντρώνεται στην πολιτική της «ζώνης εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών ρύπων» της πόλης, γνωστή ως ULEZ, η οποία θεσπίστηκε σε μια προσπάθεια να καθαρίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η ζώνη περιλαμβάνει εισφορά 15 δολαρίων στα αυτοκίνητα με υψηλή ρύπανση και επεκτάθηκε τον Αύγουστο, προς οργή ορισμένων αυτοκινητιστών.
Οι ομάδες που συνδέονται με το Συντηρητικό Κόμμα αντιτίθενται κυρίως στην επέκταση της επιβάρυνσης των οχημάτων με υψηλές εκπομπές ρύπων. Όσοι συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα την υποστηρίζουν κατά κύριο λόγο.
Μια διαφημιστική εκστρατεία πληρώθηκε από μια ομάδα που ονομάζεται StopULEZ, την οποία διευθύνει ένας πρώην σύμβουλος της Cambridge Analytica, της εταιρείας ψηφιακής διαφήμισης που έπεσε σε δυσμένεια. Στόχευε κυρίως σε άνδρες εργατοϋπαλλήλους με μηνύματα κατά της ULEZ στο Facebook. Το κοινό-στόχος εντοπίστηκε με βάση τα ενδιαφέροντά του σε λέξεις-κλειδιά όπως «EastEnders», μια βρετανική σαπουνόπερα, και «The Only Way is Essex», ένα τηλεοπτικό ριάλιτι, σύμφωνα με τα αρχεία διαφάνειας της Meta.
Ταυτόχρονα, προοδευτικές ομάδες όπως η 38Degrees, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση πολιτικού ακτιβισμού, έτρεξαν υποστηρικτικές διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προβάλλονταν αποκλειστικά από πιο εύπορους Λονδρέζους. Αυτή η εκστρατεία χρησιμοποίησε λέξεις-κλειδιά-στόχους όπως «ισότητα των ζώων» και «περιβαλλοντισμός».
«Αν το κάνει η άλλη πλευρά, πρέπει να το κάνεις κι εσύ, αν θέλεις να την ανταγωνιστείς», δήλωσε η Kate Dommett, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Sheffield και πρώην ειδική σύμβουλος για την ψηφιακή πολιτική του βρετανικού κοινοβουλίου.

Ο μεγακύκλος
Το κοκτέιλ της πόλωσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της ρωσικής παρέμβασης και της επιθετικής μικρο-στόχευσης των ψηφοφόρων φαίνεται ότι θα παίξει καθοριστικό ρόλο στις δυτικές εκλογές κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Αυτά τα χαρακτηριστικά της ψηφιακής πολιτικής θα μπορούσαν να αποδειχθούν ακόμη πιο τοξικά για τις δημοκρατίες εκτός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής
Τους επόμενους 12 μήνες, οι ψηφοφόροι σε χώρες όπως η και η Σρι Λάνκα προσέρχονται επίσης στις κάλπες. Η παραμέληση από τους γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η περιορισμένη τοπική εποπτεία και οι σκιώδεις τακτικές διαδικτυακής εκστρατείας απειλούν να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη ζημιά στις νεοσύστατες δημοκρατίες από τις πιο ανθεκτικές δυτικές ομολόγους τους. 
Ήδη, προειδοποιούν οι ακτιβιστές, αυταρχικοί ηγέτες διακινούν τακτικά ψηφιακή προπαγάνδα εναντίον των αντιπάλων τους στην Τυνησία, ενώ ανώνυμοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προωθούν ρητορική μίσους κατά των προσφύγων στη Νότια Αφρική για πολιτικούς σκοπούς, για παράδειγμα. 
Για να κάνουν τα πράγματα χειρότερα, οι γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης περιορίζουν τις παγκόσμιες ομάδες παρακολούθησης των εκλογών τους για να μειώσουν το κόστος εν μέσω μείωσης των εσόδων από διαφημίσεις. Καθώς η πολιτική αλλάζει όλο και περισσότερο στο Διαδίκτυο, διακυβεύεται η ακεραιότητα του μεγαλύτερου μέρους του κόσμου που κυβερνάται.
«Μπαίνουμε σε μια κρίση», δήλωσε η Alexandra Pardal, διευθύντρια εκστρατειών στην Digital Action, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που συνεργάζεται με ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους.
«Έχετε αυτόν τον εκλογικό μεγακύκλο με χώρες σε όλο τον κόσμο», είπε. «Κανείς δεν είναι προετοιμασμένος».

  • Διαβάστε την σπουδαία έρευνα του Mark Scott αμερικανικού περιοδικού Politico με τίτλο «Why Western democracy faces a nightmare made online», στα αγγλικά, πατώντας ΕΔΩ
Βασίλης Φουρτούνης

Recent Posts

Μ. Χριστοδουλάκης: Στη Βαρσοβία με ευρωπαίους σοσιαλιστές βουλευτές για το Forum του FES: “Στρατηγικές ενάντια στην Ακροδεξιά»

Τις προηγούμενες ημέρες, με αφορμή το “4th Parliamentarian Forum: Strategies Against the Far Right” του…

30 λεπτά ago

Αυτή είναι η αλήθεια για το σιντριβάνι του Συντάγματος, λέει ο Δήμος Αθηναίων – Τι υποστηρίζει το Υπουργείου Πολιτισμού

Ανακοίνωση εξέδωσε ο δήμος Αθηναίων, σχετικά με το σιντριβάνι της πλατείας Συντάγματος και τις εργασίες καθαρισμού και συντήρησής…

10 ώρες ago

Real FM: Ανοιχτός σε συνεργασίες υπό όρους ο Νίκος Ανδρουλάκης – Στόχος η νίκη επί της ΝΔ (ολόκληρη η συνέντευξη)

Τη δημιουργία μιας αξιόπιστης εναλλακτικής έναντι της Νέας Δημοκρατίας έθεσε ως προτεραιότητα του ΠΑΣΟΚ ο…

18 ώρες ago

Το ΠΑΣΟΚ και επίσημα πλέον αξιωματική αντιπολίτευση – Ανεξαρτητοποιήθηκαν Τζάκρη και Πούλου, τρίτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ

Την αποχώρησή τους από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχαν προαναγγείλει,έκαναν γνωστή η Θεοδώρα Τζάκρη και η…

18 ώρες ago

Η σύμπραξη του Δήμου και τοπικών επιχειρήσεων παράγει εξαιρετικά προϊόντα ανωκύκλωσης

Τα εντυπωσιακά και πρωτοποριακά αποτελέσματα της σύμπραξης του Δήμου Χαλανδρίου με τοπικές επιχειρήσεις και το…

24 ώρες ago

Νίκος Τσούλιας*: Το μακρύ νήμα της Βιβλιοδιαθήκης του

Στο χωριό του όταν ήταν μικρός, δεν ήξερε ότι υπήρχαν βιβλιοθήκες. Στο σχολείο ήταν μια…

1 ημέρα ago