Λοιπόν, για τις εκλογές που έγιναν και τα πιθανά μελλούμενα, οι αναλύσεις έγιναν, εύστοχες και μη, από ειδικούς και μη. Εμείς, καθυστερημένοι από τους καύσωνες, τις πυρκαϊές και το φονικό των χούλιγκανς, ας προσθέσουμε τις απόψεις μας. Με τον γνωστό τρόπο των ερωταπαντήσεων.
ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΜΑΪΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΝΙΟΥ?
Πρώτον, η απόλυτη κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ. Το ποσοστό της ΝΔ που νίκησε και ακόμη μεγαλύτερο έχουν πάρει αρκετές φορές κόμματα-νικητές εκλογών στο παρελθόν. Αξιωματική αντιπολίτευση να χάνει 14 μονάδες, από το αξιοπρεπές προηγούμενο ( 32% ), δεν θυμάμαι να έχει ξανασυμβεί.
Δεύτερον, η διάλυση της φενάκης με την απλή αναλογική. Τα κόμματα που θεωρητικά συνέφερε, δεν συμφωνούσαν ούτε προεκλογικά σε συνεργασία. Και ο κόσμος προτίμησε τα νεοδημοκρατικά προτάγματα της μονοκομματικής σταθερότητας από τα κενά συνθήματα της αναλογικής αοριστίας.
Και τρίτον, μετά την λήξη, το 2010-12, της μεταπολιτευτικής περιόδου, έληξε σε δύο φάσεις, το 2019 και το 2023, και η περίοδος της βασανιστικής κόντρας μνημονιακών και αντιμνημονιακών αντιλήψεων. Με επικράτηση των πρώτων. Δεν αρέσει σε πολλούς αυτή η εξέλιξη. Αλλά είναι η πραγματικότητα.
ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ΕΤΣΙ Ο ΣΥΡΙΖΑ?
Γιατί πολιτεύτηκε λάθος, πορεύτηκε λάθος και διάβασε λάθος την πραγματικότητα.
Από μικρό κόμμα της αριστεράς, έγινε κόμμα εξουσίας, καβαλώντας το κύμα της αντιμνημονιακής υστερίας.
Έφτασε στην εξουσία, στηριγμένο :
Σε κεντροαριστερούς πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, που πίστεψαν τα λόγια τα μεγάλα.
Στην ψήφο ανοχής κεντρώων αντιδεξιών πολιτών της μεσαίας τάξης, που ήλπισαν μήπως και γίνει κάτι.
Και στην συγκυβέρνηση με αντιμνημονιακούς καραδεξιούς.
Στην εξουσία όμως ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτεύτηκε απολύτως μνημονιακά, νεοφιλελεύθερα και δεξιά παρά τις αριστερές κορώνες. Καταρράκωσε το διαχρονικό και αγωνιστικό ηθικό πλεονέκτημα της αριστεράς.
Προσέβαλε ακόμη και υπερβάλλουσες εθνικές ευαισθησίες.
Και τσαλαπάτησε τον δημοκρατικό θεσμό του δημοψηφίσματος.
Στην μετέπειτα αντιπολίτευση του, πελαγοδρόμησε στην αντιφατική αοριστία. Με αποκορύφωμα τον εξευτελισμό του άλλου δημοκρατικού θεσμού της απλής αναλογικής.
Ακόμη, είδε λάθος στην κεντροδεξιά κυβέρνηση της ΝΔ μια νεοφιλελεύθερη ακροδεξιά. Ενώ ο κόσμος, με την ψήφο των πολλών, έδειξε ότι δεν έβλεπε κάτι τέτοιο. Και προτίμησε την κεντροδεξιά μονοκομματική σταθερότητα από την αοριστία του τίποτα και την επάνοδο σε μια προβληματική διακυβέρνηση, που ήθελε να ξεχάσει.
Σημαντικό, ότι η μεγάλη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ σημειώθηκε ακόμη και στις λαϊκές και εργατικές περιοχές, διαχρονικά πολιτικά προπύργια της αριστεράς. Και σχεδόν παντού όπου ενισχύθηκε η κεντροαριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ υποσκελίστηκε από το ΠΑΣΟΚ.
Η κοινωνία διαπίστωσε, ότι εξαπατήθηκε από αυτό το κόμμα της ελπίδας της. Και με την ψήφο της, αφού διέλυσε τους ΑΝΕΛ και έστειλε στην φυλακή την ηγεσία της Χρυσής Αυγής, αποκαθήλωσε τον ΣΥΡΙΖΑ το 2019 και τον συρρίκνωσε το 2023. Δείχνοντας καθαρά, ότι δεν χρειάζεται πλέον τα κόμματα της αντιμνημονιακής υστερίας και της πολιτικής απρονοησίας.
ΠΟΙΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ?
Δεν διαφαίνεται ελπιδοφόρο. Το αντίθετο. Η μεγάλη ήττα της πολιτικής του, η αποχώρηση του ηγέτη του Αλέξη Τσίπρα και οι διαγκωνισμοί για την διαδοχή του χωρίς σαφές πολιτικό σχέδιο και όραμα, δείχνουν κάτι σαφές.
Το αιτούμενο στον πολιτικό αυτόν χώρο δεν είναι τόσο μια νέα ηγεσία όσο ένα νέο κόμμα. Ριζοσπαστικά αριστερό, κεντροαριστερό, κεντρώο ή κάτι άλλο, θα δείξει πρωθύστερα το συνέδριο του. Αλλά ένα κόμμα νέο και σύγχρονο. Το παλαιό, ο ΣΥΡΙΖΑ, τελειώνει. Και η πορεία του πλέον δεν μπορεί παρά να είναι μόνο καθοδική, έστω και με σκαμπανεβάσματα.
Αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ είτε θα αλλάξει απολύτως είτε θα σβήσει. Οι επερχόμενες εκλογές, για την αυτοδιοίκηση και για το ευρωκοινοβούλιο, μάλλον θα επιβεβαιώσουν αυτήν την εκτίμηση.
Ελπίδα του μόνο η συμμετοχή του σε μια ελληνική Επινέ ( γαλλική πόλη στην οποία η συμπαράταξη αριστερών, σοσιαλιστών και κεντρώων ανέδειξε τον Φρανσουά Μιτεράν ως ηγέτη της γαλλικής κεντροαριστεράς ). Βεβαίως δεν αρκεί να θέλεις. Πρέπει και να σε θέλουν οι άλλοι. Και εκεί ακόμη, ο απερχόμενος ΣΥΡΙΖΑ τα έχει κάνει μούσκεμα.
Είναι αυτός κυρίως ο λόγος, που και ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπορεί να αναδειχθεί Έλληνας Μιτεράν. Δεν τον θέλουν οι άλλοι. Και είναι πολλοί. Και στην πολιτική σκηνή και στην κοινωνία.
ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ΝΑ ( ΞΑΝΑ ) ΓΙΝΕΙ Ο ΗΓΕΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ?
Ασφαλώς και έχει τέτοια ελπίδα. Λόγω της βαριάς ιστορίας του. Λόγω της έστω μερικής δικαίωσης του στις μνημονιακές επιλογές του. Και λόγω της προσπάθειας ενωτικού εκσυγχρονισμού του, που καταβλήθηκε από την Φώφη Γεννηματά και συνεχίζει να καταβάλλεται από την σημερινή ηγεσία του.
Τα προβλήματα του σημερινού ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι :
– Τα τεράστια χρέη του, που δεν το αφήνουν να ανασάνει. Καθώς μάλιστα δεν κυβερνά, όπως η επίσης καταχρεωμένη ΝΔ. Και δεν δείχνει δυνατό, επί του παρόντος, να γίνει σύντομα τόσο ισχυρή πολιτική δύναμη. ΄Ωστε όχι μόνο να υπερνικήσει τον ΣΥΡΙΖΑ που καταρρέει ( και από τις μεγάλες απώλειες του οποίου, στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κέρδισε ελάχιστα ). Αλλά να διεκδικήσει στα ίσα και με αξιώσεις την κυβερνητική εξουσία.
– Το ότι είναι ακόμη περισσότερο κόμμα στελεχών παρά λαϊκής βάσης. Ιδίως στον χώρο της νεολαίας. Που αποτελεί την ελπίδα κάθε κόμματος. Και που έχει σήμερα, σε εποχή καλπασμού των νέων τεχνολογιών, της διαμπερούς επικοινωνίας και της ανατροπής κατεστημένων αντιλήψεων, διαφορετικά σύγχρονα προτάγματα, από τους – αναχρονιστικούς για τους νέους – διαχωρισμούς μεταξύ “δεξιάς” και “αριστεράς” του παρελθόντος.
– Το ότι οι ενδιαφέρουσες θέσεις του κόμματος σε αρκετά ζητήματα της συγκυρίας δεν αποφεύγουν την πολιτική ναφθαλίνη του ξύλινου λόγου, τις προσωπικές μονομανίες και ένα διάσπαρτο και άχρηστο μικρομεγαλισμό.
Πάντως, εάν ένα κόμμα της κεντροαριστεράς έχει δικαίωμα και ελπίδα, να θέλει να ηγηθεί μιας ελληνικής Επινέ, αυτό φαίνεται να είναι το ΠΑΣΟΚ–ΚΙΝΑΛ. Αρκεί να το επιτρέψουν αυτό οι πολιτικές συνθήκες. Να το επιβάλουν οι πολιτικές ανάγκες. Και να μην το αποτρέψουν οι ηγετικές φιλοδοξίες όσων θεωρούν μονιμότητα την ευκαιρία, δυνατότητα την συγκυρία και μοναδικότητα το είδωλο του καθρέφτη τους.
Οι επιδόσεις του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στις αυτοδιοικητικές και ευρωβουλευτικές εκλογές θα αποτελέσουν σοβαρά βήματα πορείας προς τα πάνω, διατήρησης σε στασιμότητα ή και υποχώρησης προς τα κάτω. Στην ζωή και στην πολιτική, τίποτα δεν είναι δεδομένο.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑ ΠΑΕΙ Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΝΔ ?
Από μέτρια έως καλά. Λόγω της μονοκομματικής αυτοδυναμίας της. Λόγω της ανυπαρξίας σοβαρής αντιπολίτευσης (καταρρέουσα αξιωματική και ασθενής ακόμη ελάσσων ). Λόγω της κεντροδεξιάς σύνθεσης και πολιτικής της, με δάνειες πρακτικές ακόμη και από την σοσιαλδημοκρατία. Λόγω της βελτιούμενης πορείας της χώρας στα οικονομικά, που πάντως παραμένουν πολύ δύσκολα και γεμάτα νάρκες.
Το μέγα πρόβλημα της νέας κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ακριβώς η πολιτική κυριαρχία του.
Δεν έχει τίποτα να αποδώσει στους “προηγούμενους” ( αφού η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν πάλι δική του ).
Δεν θα έχει, στο εγγύς μέλλον, τις πρόσφατες ανέσεις οικονομικής διαχείρισης.
Δεν έχει περίοδο χάριτος. Και δεν θα του συγχωρεθεί μη ξεκαθάρισμα ή επανάληψη σκανδαλωδών πρακτικών, όπως οι υποκλοπές. Ή διαιώνιση αβελτηριών, όπως αυτές που οδήγησαν στα Τέμπη, στο χάλι του ΟΣΕ και των συγκοινωνιών στις καταστροφικές πυρκαϊές και στους φονικούς χουλιγκανισμούς των γηπέδων.
Ακόμη δεν θα συγχωρεθεί η αποτυχία στην αντιμετώπιση της ακρίβειας, που διαλύει τις ελληνικές μικρομεσαίες οικογένειες.
Όσα υπόσχεται, οφείλει να τα κάνει. Και για όσα δεν κάνει, θα τιμωρηθεί σκληρά, από τον κόσμο, που υπομένει, στηρίζει και περιμένει καλύτερες ημέρες.
Στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές, στις οποίες η κυβερνητική παράταξη πάει με καλές προοπτικές, ο κόσμος αυτός μπορεί να θελήσει, καθώς δεν θα εκλέγει κυβέρνηση, να κοντύνει την πολιτική παντοδυναμία της ΝΔ.
Και στις ευρωεκλογές του 2024, θα είναι η ώρα της ψήφου επιδοκιμασίας ή αποδοκιμασίας της κυβερνητικής πολιτικής.
ΚΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ?
Το ΚΚΕ είναι πάντοτε μια εξαιρετικότητα. Στην ποιότητα και την συνέπεια, από την μια. Αλλά και στα γενικόλογα και αόριστα προτάγματα του για το μέλλον, από την άλλη. Εάν το αύριο του δεν είναι καλύτερο από το σήμερα του, δεν θα ευθύνεται γι αυτό το αγωνιστικό παρελθόν του. Και οι όποιες ευθύνες δεν θα αναζητηθούν εκτός κόμματος.
Τα κόμματα δεξιότερα της ΝΔ έως και ακροδεξιά, εκτιμάμε ότι δεν αποτελούν απειλή ανισορροπιών για το πολιτικό σύστημα αλλά για τις δικές τους πολιτικές ανισορροπίες και χαλεπότητες.. Που ήδη φαίνονται. Ίσως κάποιες ψηφίδες στην αυτοδιοίκηση ικανοποιήσουν την ανάγκη επιβίωσης τους. Ο κόσμος τέτοιες πολιτικές εκφάνσεις τις έζησε, τις μέτρησε, τις στιγμάτισε και τις απέρριψε. Η παρουσία τους στην Βουλή, αντί ενίσχυσης της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης, είναι αυτήν την αντιπολίτευση που πρέπει να προβληματίσει.
Ξεχωριστή η περίπτωση της Πλεύσης Ελευθερίας. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου πήρε ψήφους από δεξιά και από αριστερά, που δεν ήθελαν ούτε αυτήν την Κυβέρνηση ούτε αυτήν την αντιπολίτευση να ενισχύσουν. Ευκαιρία αλλά και μεγάλη δυσκολία, για την Πλεύση, να προχωρήσει και να μεγαλώσει ή αντίστροφα. Το προηγούμενο του Μέρα25 βοά. Ίδωμεν.
* Ο Μάκης Γιομπαζολιάς είναι δημοσιογράφος και νομικός, εκλεγμένος περιφερειακός σύμβουλος Αττικής και Γενικός Γραμματέας του Ομίλου Πολιτικής Σκέψης ΑΚΤΙΔΑ
Πατήστε και δείτε τα 71 προηγούμενα άρθρα του Μάκη Γιομπαζολιά
