Λοιπόν, φίλες και φίλοι, τώρα που κάθισε ο κουρνιαχτός των πολλών φορτισμένων λόγων και εντυπώσεων, ας πούμε και εμείς τις πολιτικές μας αποτιμήσεις για τις εκλογές που έγιναν στις 21 Μαΐου, για εκείνες που έρχονται στις 25 Ιουνίου και για το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται. Με τον σαφέστερο τρόπο των ερωταπαντήσεων.
ΓΙΑΤΙ ΝΙΚΗΣΕ Η ΝΔ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ?
Διότι προφανώς η κυβερνητική της πρακτική, στην προηγούμενη 4ετία, παρά τις αναμφισβήτητες πομπές της, υπήρξε καλύτερη από την πρακτική της αξιωματικής και άλλης αντιπολίτευσης. Οι λεπτομέρειες παρέλκουν (για μεταναστευτικό, πανδημία, ενεργειακή κρίση, πληθωριστική ακρίβεια, λογής επιδόματα, μεταρρυθμιστικές προσπάθειες και αναπτυξιακές επιδόσεις. Αλλά και υποκλοπές, Τέμπη κ.λ.π.). Κατά την γνώμη των περισσοτέρων πολιτών, η Κυβέρνηση ήταν καλύτερη από την Αντιπολίτευση. Και κέρδισε την εμπιστοσύνη τους. Οι δημοσκοπικές εκτιμήσεις και το κοινωνικό κλίμα προεξοφλούσαν κάτι τέτοιο, πολύ καιρό πριν.
Σημαντική παράμετρος της νεοδημοκρατικής επιτυχίας υπήρξε η τήρηση, από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, της αρχής, για «κυβέρνηση ενός κόμματος αλλά όχι ενός χρώματος». Με αξιοποίηση αρκετών υπουργών και υιοθέτηση, σε αρκετούς τομείς, πολιτικών, που δεν προσιδίαζαν στο «αυταρχικό δεξιό κράτος» του παρελθόντος αλλά έμοιαζαν σε πολιτικές των αντίπαλων χώρων. Οι οποίοι έτσι μπερδεύτηκαν και μπέρδεψαν του πολίτες, κατηγορώντας ως ακροδεξιά και νεοφιλελεύθερη μια κυβέρνηση, που ασκούσε έως και δικές τους πολιτικές και κέρδιζε την εμπιστοσύνη οικονομικά μεσαίων και πολιτικά κεντρώων στρωμάτων. Με την στήριξη των οποίων και η δεξιά και η αριστερά δεν χάνουν. Άρα, την πανσπερμία της αριστερο-δεξιο-κεντρώας αντιπολίτευσης, που προσπαθούσε ματαίως να συνεννοηθεί, κέρδισε μια καθαρή κεντροδεξιά πλειοψηφική δύναμη, που έταζε σταθερότητα. Σε μια κοινωνία καταταλαιπωρημένη στα 13 διχαστικά χρόνια των μνημονίων.
ΕΙΝΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΤΟ 41% ΤΗΣ ΝΔ ?
Ως ποσοστό, όχι. Πολλές μονοκομματικές κυβερνήσεις του παρελθόντος πέτυχαν υψηλότερα ποσοστά νίκης. Όλες όμως με εκλογικό σύστημα ενισχυμένης αναλογικής. Με απλή αναλογική, είναι η πρώτη φορά, στα μεταπολιτευτικά χρονικά, που το πρώτο κόμμα υπερβαίνει το 40%. Και αυτό πιστώνεται ασφαλώς στην σημερινή ΝΔ και στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΜΕ 20 ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΔ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ 12 ΜΟΝΑΔΩΝ από το 2019?
Και εδώ παρέλκουν οι λεπτομέρειες (ασαφές πρόγραμμα, λάθος επικοινωνιακή τακτική, ποικίλες προεκλογικές «πατάτες» κορυφαίων στελεχών). Ο ΣΥΡΙΖΑ συνετρίβη, για τέσσερις βασικούς λόγους :
1.- Διότι είχε κυβερνήσει, ως κόμμα της Αριστεράς, με την στήριξη κεντροαριστερών πολιτών και εφαρμόζοντας δεξιά μνημονιακή πολιτική. Αφαίρεσε έτσι από την αριστερά το ηθικό της πλεονέκτημα. Μετά έχασε την στήριξη πολλών κεντροαριστερών πολιτών. Και έμεινε με την μνήμη της πραγματικά δεξιάς πολιτικής. Οι προφάσεις περί «μνημονιακών επιβολών» δεν ταιριάζουν στην αριστερά, που αγωνίζεται υπέρ πάντων για τις ιδέες της.
2.- Διότι φορούσε άλλα γυαλιά από τους πολίτες της κοινωνίας. Και έβλεπε φαντασιακά απέναντι μια ακροδεξιά νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση ενώ οι περισσότεροι πολίτες δεν έβλεπαν κάτι τέτοιο, όπως απέδειξε η ψήφος τους. Αλλιώς, θα πρέπει να δεχτούμε, ότι ξαφνικά η πλειοψηφία των Ελλήνων έγιναν ακροδεξιοί νεοφιλελεύθεροι. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
3.- Διότι δεν κατάφερε να διαχειριστεί σωστά την απλή αναλογική και να ηγηθεί ευρύτατης κεντροαριστερής συσπείρωσης και συνεργασίας, απέναντι στην συνεκτική κεντροδεξιά κυβερνητική πραγματικότητα. Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ χρεώνεται με την αποτυχία και τον στιγματισμό δύο καταλυτικών θεσμικών παρεμβάσεων. Του δημοψηφίσματος το 2015 και της απλής αναλογικής το 2023.
4.- Διότι δεν πήρε χαμπάρι, ότι 49 χρόνια από την μεταπολίτευση και 13 χρόνια από την επιβολή του πρώτου μνημονίου, η κοινωνική, οικονομική και πολιτική πραγματικότητα έχει αλλάξει και οι νέες τεχνολογίες σαρώνουν τα πάντα. Η σημερινή ελληνική κοινωνία δεν έχει ανάγκη : Ούτε από επαναστατικούς αγώνες, για ένα σύστημα που διεθνώς απέτυχε. Ούτε από αντιμνημονιακούς διχασμούς, για τα μνημόνια που παρήλθαν, αφού μας ρούφηξαν το αίμα, με συμβολή και δεξιών και σοσιαλιστικών και αριστερών κομμάτων. Αποδείχθηκε, ότι ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Χρυσή Αυγή ήσαν δημιουργήματα του αντιμνημονιακού διχασμού. Τώρα η ηγεσία της Χ.Α. είναι στην φυλακή και οι ΑΝΕΛ διαλύθηκαν. Η σειρά του ΣΥΡΙΖΑ, που συρρικνώθηκε, με αόριστο μέλλον. Η κοινωνία του σήμερα, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι νέοι που οραματίζονται διαφορετικό αύριο δεν χρειάζονται κομματικούς σχηματισμούς κολλημένους στο χτές.
ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΤΙ ΘΕΣΗ ΕΙΧΑΝ ΣΕ ΟΛΑ ΑΥΤΑ?
– Το ΠΑΣΟΚ θρυμματίστηκε από την βόμβα των μνημονίων που έσκασε στα κυβερνητικά χέρια του, από τα σκάνδαλα κορυφαίων στελεχών του και από την ( αναγκαστική έστω ) συγκυβέρνηση με τον κύριο πολιτικό του αντίπαλο, την ΝΔ. Έχασε τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων του. Πελαγοδρόμησε ιδεολογικά, οργανωτικά, πολιτικά και υπαρξιακά μέχρι το πολύ χαμηλό 4,5%. Και μέσα από αλλεπάλληλες αλλαγές στην ηγεσία του και την φυσιογνωμία του, προσπαθεί τα τελευταία χρόνια, να ανασυγκροτηθεί, να ανασυσταθεί, να ξανακερδίσει κόσμο που έχασε και να ξανανέβει ψηλά. Ελπιδοφόρο το ότι έφτασε στο 11,5 %. Ίσως δεν μπορούσε κάτι περισσότερο. Και αόριστο εάν θα πετύχει τον μεγάλο στόχο του.
– Το ΚΚΕ είναι σταθερό στις απόψεις του και στα ποσοστά του, λίγο πάνω λίγο κάτω. Και αυτό το τιμά. Όμως οι ιδέες του, για τον κόσμο, την γεωπολιτική, την οικονομία και την κοινωνία μοιάζουν κολλημένες στο ένδοξο χτες των επαναστατικών αγώνων. Και όχι στο σήμερα και στο αύριο της τεχνολογικής κυριαρχίας και της νέας προοπτικής.
– Η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου ψάρεψε, για άλλη μια φορά, στα θολά νερά της αόριστης σύνθεσης, μεταξύ θρησκευτικού δογματισμού, πατριδοκαπηλείας, ακατάληπτου αντιδυτικισμού και ενός προγράμματος πράγματι καλών προτάσεων, για νέο παραγωγικό μοντέλο. Που θα ταίριαζε όμως σε μια μονήρη χώρα και όχι σε ένα κράτος ενταγμένο σε μεγάλες συμμαχίες και διεθνείς συσχετισμούς. Μοιάζει περισσότερο με κόμμα-χοάνη δυσαρεστημένων δεξιών. Μέχρι πότε, θα δείξει.
– Για το Μέρα25 του Γιάνη Βαρουφάκη, με τις «δήμητρες» και τα άλλα αλαλούμ, το ότι στις εκλογές του Μαΐου έμεινε εκτός Βουλής τα λέει όλα. Προσπάθησε αλλά δεν τα κατάφερε, να πείσει, ότι φέρνει κάτι διαφορετικό στον αριστερό χώρο. Άλλωστε ο χρόνος που ο κ. Βαρουφάκης ήταν υπουργός Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πολύ μακριά και δεν διαγράφεται εύκολα.
ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ 25ης ΙΟΥΝΙΟΥ ?
Κυριακή κοντή γιορτή, λέει ο λαός μας. Η εικόνα των κομμάτων και των πραγμάτων δεν έχει αλλάξει. Σημαντικό, ότι πολύ δύσκολα αλλάζουν θεαματικά οι επιλογές των πολιτών, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και με τόσο εκκωφαντικό τον βόμβο από τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών του Μαΐου. Με λίγα λόγια λοιπόν :
– Η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι κυρίαρχη. Δεν θα χάσει την τεράστιας απόστασης πρωτιά. Κατά πάσα βεβαιότητα και εκτός σημαντικού ανατρεπτικού απροόπτου, θα έχει μια επίδοση πέριξ του 40%, με τάση ανοδική παρά καθοδική. Η διαγραφόμενη επτακομματική ή ίσως εξακομματική Βουλή θα παίξει ρόλο περισσότερο για τον αριθμό βουλευτών της πάνω από τους 150 παρά για την αυτοδυναμία της. Μην ξεχνάμε, ότι στις 25 Ιουνίου θα έχουμε σύστημα ενισχυμένης αναλογικής.
– Ο ΣΥΡΙΖΑ καλά κάνει και αγωνίζεται για το καλύτερο. Αλλά δεν φαίνονται διαφορετικά τα προτάγματα του. Αντίθετα, σε αυτά προσθέτει και τις πελαγοδρομήσεις του στα φορολογικά, έστω και αν σε μερικά μπορεί να έχει δίκιο. Η πορεία του είναι περίπου προδιαγεγραμμένη, με επίδοση γύρω στο 20% και με τάση περισσότερο καθοδική παρά ανοδική. Κοντολογίς, η νέα κοινωνική πραγματικότητα δεν χρειάζεται κόμματα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ. Όσο αντέξει και όπως αντέξει.
– Το καλύτερο για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εξαρτάται από το αν και πόσο θα υποχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, για να κερδίσει αριστερούς ψηφοφόρους και όχι να κερδίσει κεντρώους από την ΝΔ, που αυτό ακριβώς χρειάζεται. Στα ίδια με τον Μάϊο λοιπόν, με ανοδική όμως τάση.
– Το ΚΚΕ, για τους ίδιους λόγους, στα ίδια με τον Μάϊο. Η ελπίδα να φτάσει στο 8% φαίνεται μάλλον υπερβολική αλλά τίποτα δεν αποκλείεται, αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρεύσει περαιτέρω.
– Η Ελληνική Λύση, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, θα παλέψει, για να κρατηθεί πάνω από την «Πλεύση Ελευθερίας» της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που μάλλον εισέρχεται από τα αριστερά. Και μάλλον θα ανταγωνιστεί, για την τελευταία θέση, με την χριστεπώνυμη «Νίκη», αν και αυτή καταφέρει να εισέλθει στο Κοινοβούλιο. Και τα δύο αυτά κόμματα να καταφέρουν επιτυχίες, φαίνεται δύσκολο.
ΤΟ ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ
Μην το κουράζουμε με πολλά λόγια. Η διαφωνία μου είναι, ότι δεν πρόκειται να καταργηθεί ο πολιτικός διπολισμός. Ο ένας πόλος και κυρίαρχος ( θα δούμε για πόσο και πως ) είναι δεδομένα η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Τον άλλο πόλο θα τον φτιάξουν, είτε ο ΣΥΡΙΖΑ είτε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είτε και οι δύο μαζί, αν μάλιστα προσελκύσουν κι άλλους σχηματισμούς. Θα χρειαστεί χρόνος. Και ίσως μία ελληνική «Επινέ» ( το όνομα της γαλλικής πόλης, που ενώθηκαν σοσιαλιστικές, κεντρώες, κεντροαριστερές και αριστερές δυνάμεις και έφεραν τον Μιτεράν στην προεδρία της γαλλικής δημοκρατίας ). Για το ότι κάτι τέτοιο φαντάζει στην Ελλάδα του σήμερα μάλλον μακρινό, ευθύνονται όλες οι τέτοιες πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας.
Καλή ψήφο λοιπόν στις 25 Ιουνίου και ό,τι καλύτερο, για την ταλαιπωρημένη χώρα μας. Να μην ξεχνάμε, ότι , όποια κυβέρνηση και να έχουμε τα επόμενα χρόνια, δεν μας περιμένουν οικονομικοί παράδεισοι, εγχώριοι και διεθνείς. Το αντίθετο. Και δεν θα περιμένουν για πολύ οι νέοι μας. Από τους οποίους, οι μεγαλύτεροι με τις πομπές μας, κλέψαμε το μέλλον χωρίς να προλάβουν να φταίξουν σε τίποτα.
* Ο Μάκης Γιομπαζολιάς είναι δημοσιογράφος και νομικός, εκλεγμένος περιφερειακός σύμβουλος Αττικής και Γενικός Γραμματέας του Ομίλου Πολιτικής Σκέψης ΑΚΤΙΔΑ
Πατήστε και δείτε τα 69 προηγούμενα άρθρα του Μάκη Γιομπαζολιά
