Ζέφη Δημαδάμα*: Βία, δεν αρκούν τα ευχολόγια

Δεν αρκούν τα ευχολόγια, ούτε η ανακούφιση ότι δεν συμβαίνει στα δικά μας παιδιά, σύντομα η βία θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα.

Κάτι δεν πάει καλά, κάτι συμβαίνει μέσα μας, κάτι έχει αλλάξει, κάτι έχει “μαυρίσει”… Διαβάζοντας συνεχώς ειδήσεις για βία, κακοποίηση, ομαδικούς βιασμούς, γυναικοκτονίες αναρωτιέμαι τι έχει συμβεί, γιατί δεν μπορούμε να πάρουμε μέτρα, γιατί απλώς καταγράφουμε περιπτώσεις δολοφονιών, βασανιστηρίων παιδιών, γυναικών και μένουμε αμέτοχοι.

Δυστυχώς, η επικαιρότητα δεν μας αφήνει να “ξεχαστούμε” ούτε τις μέρες των διακοπών ή των γιορτών από ανατριχιαστικά περιστατικά βίας. Ναι, το κίνημα #metoo βοήθησε ώστε να ανοίξουν στόματα, να καταγγελθούν περιστατικά που κάποτε ήταν “μυστικά καλά κρυμμένα” στο σπίτι, στην οικογένεια, στη γειτονιά … αλλά αυτό είναι το πρώτο βήμα.

Αναρωτιέμαι το μετά… μετά από τον ομαδικό βιασμό ενός 15χρονου παιδιού, τη σεξουαλική κακοποίηση μιας γυναίκας, το βιασμό και την εκπόρνευση μιας 12χρονης μαθήτριας, την ασέλγεια σε παιδιά εντός μιας δομής ποια είναι η συνέχεια; Ποιος θα αναλάβει αυτές τις τραυματισμένες ψυχές; Ποια είναι τα επόμενα βήματα για την απαραίτητη μακροπρόθεσμη υποστήριξη, για την ψυχολογική ή και ψυχιατρική παρακολούθηση; Ποιος θα επωμιστεί την ευθύνη, τη στήριξη και το κόστος αυτών;

Γιατί, όπως συχνά αναφέρουμε, το πρώτο ζήτημα στο οποίο πρέπει να επενδύσουμε είναι η πρόληψη. Ναι, να σταματήσουν να γίνονται αυτά τα περιστατικά, να οχυρώσουμε τα παιδιά, τις γυναίκες. Αλλά έως τότε δυστυχώς η βία εξακολουθεί να γιγαντώνεται…

Τα σχολεία αποτελούν ένα κρίσιμο κρίκο στην πρόληψη και στην καταστολή αυτών των φαινομένων. Τα παιδιά αποτελούν τους ζωντανούς καθρέφτες του τι συμβαίνει σε ένα σπίτι, σε μια οικογένεια και η ύπαρξη ειδικών ψυχολόγων στα σχολεία μπορεί να “διαβάσει” έγκαιρα τα σημάδια και να ληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες για τον εντοπισμό των βίαιων συμπεριφορών.

Αντίστοιχα, οι συμμορίες ανηλίκων πολλές φορές οργανώνονται μέσα στο σχολικό περιβάλλον και δρουν και εντός του σχολείου. Η εκπαιδευτική κοινότητα πολλές φορές γνωρίζει, ή πιθανολογεί αλλά δεν κάνει κάτι έγκαιρα και αποτελεσματικά. Θα πρέπει να εκπαιδευτούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές ώστε να αντιλαμβάνονται άμεσα τέτοιες συμπεριφορές και να έχουν συγκεκριμένο πρωτόκολλο αντίδρασης -χωρίς καμιά γραφειοκρατία– για εμπλοκή ειδικών κοινωνικών υπηρεσιών.

Ταυτόχρονα, παραπάνω από αναγκαία είναι η δημιουργία σχολών γονέων παντού, ώστε να βοηθηθούν όλοι οι νέοι και όχι μόνο γονείς για τον τρόπο που πρέπει να μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Ενεργό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να έχει και η τοπική αυτοδιοίκηση, με ευέλικτες δομές, οι οποίες αν αξιοποιηθούν σωστά μπορούν να προσφέρουν πολλαπλώς στην πρόληψη και στην καταστολή φαινομένων βίας.

Η βία γύρω μας είναι αποκρουστική. Δεν φτάνει να κλείνουμε τα μάτια ή να αποστρέφουμε το βλέμμα. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης, των πολιτικών κομμάτων, της κοινωνίας πολιτών να αναδείξουμε λύσεις και στρατηγικές για την αποτελεσματική προστασία των ευάλωτων ομάδων.

Δεν αρκούν τα ευχολόγια, ούτε η ανακούφιση ότι δεν συμβαίνει στα δικά μας παιδιά, σύντομα η βια θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα.

* Η Ζέφη Δημαδάμα είναι διδάσκουσα στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών,  αντιπρόεδρος γυναικών του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού κόμματος, μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, πρόεδρος της ΕΓΕ Αθήνας. 

Δείτε τα 79 προηγούμενα άρθρα και συνεντεύξεις της Ζέφης Δημαδάμα