Politico: Γιατί το Qatargate είναι το πιο σοκαριστικό σκάνδαλο στις Βρυξέλλες εδώ και χρόνια – Εννέα ερωτήσεις και απαντήσεις

Εκτενές αφιέρωμα στο QatarGate, όπως ονομάζει το φερόμενο ως σκάνδαλο διαφθοράς που πλήττει το Ευρωκοινοβούλιο στο οποίο εμπλέκεται και η Εύα Καϊλή, κάνει το αμερικλανικο περιοδικό Politico.
Το συγκεκριμένο περιοδικό, επικαλείται ειδικούς και αναλυτές, οι οποίοι κάνουν λόγο για το «πιο σοβαρό, σοκαριστικό και διαβόητο» σκάνδαλο στις Βρυξέλλες εδώ και πολλά χρόνια.
Η έφοδος των Βελγικών αρχών σε 16 πρόσωπα, έφερε κατηγορίες σε πέντε, μεταξύ των οποίων και η Καϊλή, για «εγκληματική οργάνωση, διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος». Οι έρευνες έβγαλαν και 600.000 ευρώ που υπήρχαν σε μετρητά, ενώ κατασχέθηκαν κινητά και υπολογιστές.
Μπορεί το σκάνδαλο να μην αφορά «μεγάλα ονόματα» του Ευρωκοινοβουλίου: ένα πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μερικοί κοινοβουλευτικοί βοηθοί και ένα μεγαλοστέλεχος συνδικαλιστικών οργανώσεων, όλοι φέρεται να έχουν αναλάβει την προβολή του Παγκόσμιου Κυπέλλου του Κατάρ. Ωστόσο στο Politico τονίζουν ότι οι «συναλλαγές» με το Κατάρ, αποδεικνύεται πως ήταν μία έξυπνη «επένδυση» της χώρας του Κόλπου. Τα πράγματα, όμως, άλλαξαν ‘οταν ότι η Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και υπερασπιστής της Ντόχα, τέθηκε υπό κράτηση, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή αστυνομία του Βελγίου.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι το Κατάρ στόχευε σε συγκεκριμένα άτομα. Ο σύντροφος της Καϊλή, Φραντσέσκο Τζιόρτζι, έχει επίσης κρατηθεί από τις αρχές. Έχει τον ρόλο του συμβούλου για ζητήματα της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.

Καθώς αυτό το δυνητικά μεγάλο σκάνδαλο συνεχίζει να εξελίσσεται, το POLITICO απαντά σε όλες τις ερωτήσεις σας σχετικά με τη διαμάχη που ταράζει την πρωτεύουσα της ΕΕ.

ΕΡ.: Ποια είναι η Εύα Καϊλή;
Ως μία από τους 14 αντιπροέδρους του Κοινοβουλίου, η κ. Καϊλή είναι ένας από τους πιο ισχυρούς παίκτες — και ως πρώην παρουσιάστρια ειδήσεων με διασημότητα στην πατρίδα της, την Ελλάδα, μια από τις πιο λαμπερές φιγούρες των Βρυξελλών.
Αλλά η κ. Καϊλή έχει επίσης αναδειχθεί ως ένας από τους πιο δυνατούς υπερασπιστές του Κατάρ. Πρόσφατα χαρακτήρισε τη χώρα «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα» μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Εργασίας της χώρας, παρά τις έντονες διεθνείς ανησυχίες για τις συνθήκες για τους εργαζομένους στις κατασκευές γηπέδων. Μέλος του κεντροαριστερού κόμματος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει ειδικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με την αστυνομία και άτομα με άμεση γνώση, έχει τεθεί υπό κράτηση και ο σύντροφος και συμπατριώτης του Καϊλή, Φραντσέσκο Τζιόρτζι. Είναι σύμβουλος για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — και ιδρυτής μιας ΜΚΟ που ονομάζεται Fight Impunity, η οποία στοχεύει να προωθήσει «την λογοδοσία ως κεντρικό πυλώνα της αρχιτεκτονικής της διεθνούς δικαιοσύνης».
Το σημαντικότερο είναι ότι ο πρόεδρος του Fight Impunity είναι ο Pier Antonio Panzeri, κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης.

ΕΡ.: Ποιος άλλος εμπλέκεται;
Ο Pier Antonio Panzeri, Ιταλός πρώην ευρωβουλευτής επίσης από το S&D, ήταν μεταξύ των συλληφθέντων το πρωί της Παρασκευής. Μέχρι το βράδυ, η σύζυγος και η κόρη του συνελήφθησαν επίσης από την ιταλική αστυνομία. Ένα ένταλμα σύλληψής τους, το οποίο είδε το POLITICO, κατηγόρησε τον Panzeri ότι «παρενέβη πολιτικά σε μέλη που εργάζονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς όφελος του Κατάρ και του Μαρόκου».
Πρώην κοινοβουλευτικοί βοηθοί, ειδικά εκείνοι που έχουν δεσμούς με την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, βρίσκονται επίσης υπό έλεγχο. Εκτός από τη σύλληψη του Φραντσέσκο Τζιόρτζι, η αστυνομία σφράγισε επίσης το γραφείο ενός άλλου κοινοβουλευτικού βοηθού που εργαζόταν για την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, που επί του παρόντος υπηρετούσε ως βοηθός της Βελγίδας ευρωβουλευτού του S&D Marie Arena.
Η Arena, η οποία κληρονόμησε την προεδρία της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον Panzeri και συνεργάζεται στενά με το Fight Impunity, επιβεβαίωσε ότι το γραφείο του βοηθού της ήταν σφραγισμένο. Η Arena είπε ότι η ίδια δεν έχει ανακριθεί από την αστυνομία.
Σύμφωνα με το ιταλικό ειδησεογραφικό δίκτυο Ansa, ο Niccolò Figà-Talamanca έχει επίσης τεθεί υπό κράτηση. Είναι ο γενικός διευθυντής μιας άλλης ΜΚΟ, No Peace Without Justice. Με επίκεντρο τη διεθνή ποινική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προώθηση της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η οργάνωση εδρεύει επίσημα στη Νέα Υόρκη και τη Ρώμη. Ωστόσο, έχει την ίδια διεύθυνση στις Βρυξέλλες με το Fight Impunity, στη Rue Ducale 41.
Η Emma Bonino, πρώην φιλελεύθερη ευρωβουλευτής και υπουργός Εξωτερικών για την Ιταλία, ίδρυσε το No Peace Without Justice. Έχει καταχωρηθεί ως επίτιμο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Fight Impunity..
Σε ένδειξη των διασυνδέσεων του Panzeri, ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Bernard Cazeneuve και ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος αναφέρονται επίσης ως επίτιμα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Δεν ήταν δυνατή η επικοινωνία με τον Cazeneuve για σχόλιο το Σάββατο. Ο Αβραμόπουλος δεν απάντησε σε αίτημα.
Ένα άλλο κορυφαίο όνομα στο τιμητικό συμβούλιο του Fight Impunity, η πρώην επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, παραιτήθηκε από το συμβούλιο το πρωί του Σαββάτου, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Κολεγίου της Ευρώπης, όπου η Μογκερίνι είναι τώρα πρύτανης.
Η λίστα του προσωπικού στο Fight Impunity έχει προφανώς διαγραφεί. Ωστόσο, τα διαδικτυακά αρχεία δείχνουν τον Τζιόρτζι και άλλους σημερινούς κοινοβουλευτικούς βοηθούς να κατέχουν βασικούς ρόλους τον Ιανουάριο.

ΕΡ.: Περιορίζεται αυτό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Όχι. Συνελήφθη επίσης: ο Λούκα Βισεντίνι, ο οποίος μόλις τον περασμένο μήνα έγινε γενικός γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC). Πριν από αυτό, ήταν ο επί μακρόν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων.
Τα συνδικάτα οικοδόμων ήταν μερικά από τα συνδικάτα που είχαν καταγγείλει το Κατάρ σχετικά με τα δικαιώματα των εργαζομένων ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αλλά ακόμη και πριν αναλάβει ο Visentini, η ITUC ήταν μια αξιοσημείωτη εξαίρεση . Ο Sharan Burrow, ο προηγούμενος επικεφαλής της ITUC, προέτρεψε τους επικριτές για τη μη εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας από τη χώρα να «πάνε και να ρίξουν μια ματιά και να δουν τις αλλαγές» σε ένα βίντεο που δημοσίευσε το υπουργείο Εργασίας του Κατάρ τον Ιούνιο.

ΕΡ.: Γιατί το Κατάρ θέλει να ασκήσει πίεση;
Το εμιράτο του Κόλπου που φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο, αντί να αναπτύξει τις δημοσιές σχέσεις του με το πρωτάθλημα, κατάφερε να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι κατηγορίες για δωροδοκία στη διαδικασία υποβολής προσφορών και οι συνθήκες σκλάβων για τους ξένους εργάτες αμφισβητούν την επιλογή και οι φιλελεύθεροι επικριτές άδραξαν τη στιγμή για να επιτεθούν στη θέση της συντηρητικής μουσουλμανικής χώρας σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και των LGBTQ+.
Να τονιστεί ότι η δημιουργία καλής εικόνας είναι ζωτικής σημασίας, καθώς το Κατάρ προσπαθεί για να συνάψει συμφωνίες με χώρες της ΕΕ για το φυσικό του αέριο. Επίσης συζητείτε μια πρόταση να δοθεί από το Κοινοβούλιο, στους ταξιδιώτες του Κατάρ, περιθώριο 90 ημέρων, να εισέρχονται και να παραμένουν στα κράτη μέλη της συνθήκης Σένγκεν, χωρίς βίζα.

ΕΡ.: Πώς έχει υποστηρίξει Η Καϊλή το Κατάρ;
Η Καϊλή ήταν αναμφισβήτητα ο κοσμήτορας της (μεγάλης ομάδας) υπερασπιστών της Ντόχα στο S&D.
Στις 24 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, καθώς η Ολομέλεια ψήφισε ένα ψήφισμα «που αποδοκιμάζει τους θανάτους χιλιάδων μεταναστών εργατών», η Καϊλή πήρε το λόγο για να επαινέσει την «ιστορική μεταμόρφωση» του Κατάρ που επέφερε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ομοίως, πριν από 10 ημέρες, εμφανίστηκε για να ψηφίσει υπέρ της απελευθέρωσης του καθεστώτος βίζα για το Κατάρ και το Κουβέιτ στην επιτροπή δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου — παρόλο που δεν είναι μέλος της επιτροπής.
Η Καϊλή αποξένωσε επίσης τους ευρωβουλευτές σε ένα πάνελ αφιερωμένο στη Μέση Ανατολή, όταν έκανε μόνη της το ταξίδι, όταν η Ντόχα ακύρωσε την επίσκεψη της ομάδας. Η Αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου για τις Σχέσεις με την Αραβική Χερσόνησο (DARP) σχεδίαζε να πάει στο Κατάρ λίγο πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο τον Νοέμβριο, για να επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις του παγκοσμίου και να παρακολουθήσει τις αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας. Όμως, μόλις ένα μήνα πριν, η συμβουλευτική συνέλευση του Κατάρ, γνωστή ως Συμβούλιο Shura, ζήτησε να αναβληθεί. Αντ ‘αυτού, η Καϊλή πήγε στο Κατάρ την εβδομάδα που υποτίθεται ότι θα ήταν εκεί η πλήρης αντιπροσωπεία – και επαίνεσε πλήρως τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του εμιράτου. Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο , είπε ότι ήταν εκεί εκπροσωπώντας 500 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες που βλέπουν την πρόοδο της χώρας ως αντιπροσωπεία κοινών αξιών.
«Πήγαινε πίσω από την πλάτη μου», είπε η ευρωβουλευτής Hannah Neumann, η Γερμανίδα Πράσινη, πρόεδρος της DARP. Η Ντόχα «εκτιμούσε ότι η ομάδα θα είχε μια ισορροπημένη θέση» και «αντ’ αυτού την προσκάλεσε, γνωρίζοντας ότι οι δηλώσεις της θα ήταν λιγότερο επικριτικές».

ΕΡ.: Πόσο μεγάλη συμφωνία είναι αυτή;
Το σκάνδαλο του Κατάρ θα μπορούσε να είναι «η πιο κραυγαλέα υπόθεση» υποτιθέμενης διαφθοράς που έχει δει το Κοινοβούλιο εδώ και χρόνια, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας, Michiel van Hulten. Ο Alberto Alemanno, καθηγητής Νομικής στο HEC Paris, το χαρακτήρισε «το πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο ακεραιότητας στην ιστορία της ΕΕ».
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Daniel Freund, συμπρόεδρος της διακομματικής ομάδας του Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, το χαρακτήρισε ένα από τα «σοβαρότερα σκάνδαλα διαφθοράς στις Βρυξέλλες τις τελευταίες δεκαετίες».
Ο Van Hulten είπε ότι το Κοινοβούλιο έχει δημιουργήσει μια «κουλτούρα ατιμωρησίας… με έναν συνδυασμό χαλαρών οικονομικών κανόνων και ελέγχων και παντελούς έλλειψης ανεξάρτητης (ή μάλιστα οποιασδήποτε) εποπτείας δεοντολογίας». Ο Alemmano προέβλεψε επίσης ότι αυτό θα ήταν απλώς η «κορυφή του παγόβουνου», ελπίζοντας ότι μια συσσώρευση σκανδάλων θα δημιουργούσε πολιτική ώθηση για ένα ανεξάρτητο σύστημα ηθικής.

ΕΡ.: Τι λένε οι άνθρωποι ότι μπορεί να γίνει για αυτό;
Η Επιτροπή πρόκειται να προτείνει ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας που θα ισχύει για όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα διαθέτει ισχύ διερεύνησης ή επιβολής .
Ο Freund υποστήριξε ότι οι χώρες που δεν είναι μέρος της ΕΕ θα πρέπει να ακολουθούν τους «σχετικά καλούς κανόνες λόμπι που ισχύουν ήδη» στις Βρυξέλλες. Προς το παρόν, οι χώρες δεν χρειάζεται να εγγραφούν στο μητρώο διαφάνειας ομάδων συμφερόντων της ΕΕ, για παράδειγμα, και οι ευρωβουλευτές δεν χρειάζεται να αναφέρουν αυτές τις επαφές. «Η ΕΕ πρέπει να το βελτιώσει αμέσως», είπε ο Freund.
Παρεμπιπτόντως, η ΜΚΟ του Panzeri, Fight Impunity, δεν περιλαμβάνεται στο μητρώο διαφάνειας. Πρόκειται για προφανή παραβίαση των υφιστάμενων κανόνων για ομάδες που εδρεύουν στην ΕΕ που θέλουν να υποβάλουν τα επιχειρήματά τους στο Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες γραμμές για τα μητρώα διαφάνειας, οι ΜΚΟ υποχρεούνται να περιλαμβάνουν εκτενείς λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδότησή τους.
Η Arena, ο σημερινός πρόεδρος της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει συνεργαστεί στενά με τους Panzeri και Fight Impunity, συμπεριλαμβανομένης της ΜΚΟ σε συνεντεύξεις τύπου και ταξιδεύει με την Panzeri για συζητήσεις για τις πολιτικές ελευθερίες.
Ακόμη και όταν υπερασπιζόταν τη δική της ανεξαρτησία, η Arena προέβλεψε ότι θα έβγαιναν περισσότερες αποκαλύψεις. «Εάν το Κατάρ το κάνει, ξέρω ότι και άλλοι κάνουν ακριβώς το ίδιο», είπε η Arena. «Και επομένως πρέπει πραγματικά να αποτρέψουμε αυτού του είδους την ικανότητα να επηρεάζουμε».

ΕΡ.: Ποιες είναι οι συνέπειες για το Κατάρ;
Το S&D ζήτησε να τεθεί σε αναμονή η πρόταση για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζα και ο εισηγητής των Πρασίνων είπε ότι θα καταψηφίσει το μέτρο εάν τεθεί σε ψηφοφορία την επόμενη εβδομάδα.
Ξεχωριστά, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου σχεδίαζε να μεταβεί στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ τις επόμενες εβδομάδες. Τώρα το τελευταίο μέρος έχει ακυρωθεί – που σημαίνει ότι ένας κορυφαίος αντίπαλος της Ντόχα τραβάει όλη την προσοχή. 
«Οποιαδήποτε σύνδεση της κυβέρνησης του Κατάρ με τους αναφερόμενους ισχυρισμούς είναι αβάσιμη και σοβαρά παραπληροφορημένη», ανέφερε η επίσημη δήλωση του Κατάρ που εκδόθηκε την Κυριακή. «Το κράτος του Κατάρ εργάζεται μέσω της δέσμευσης ιδρυμάτων σε ίδρυμα και λειτουργεί σε πλήρη συμμόρφωση με τους διεθνείς νόμους και κανονισμούς».

ΕΡ.: Τι ακολουθεί στο Ευρωκοινοβούλιο;
Αργά το Σάββατο, η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανέστειλε όλες τις «εξουσίες, τα καθήκοντα και τα καθήκοντα» της Καϊλή που σχετίζονται με τη θέση του αντιπροέδρου. Για να ανακληθεί πλήρως ο τίτλος θα απαιτούσε απόφαση από τη διάσκεψη των προέδρων του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια ψηφοφορία στην ολομέλεια.
Όταν συγκεντρωθεί η ολομέλεια στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, οι ευρωβουλευτές είναι πιθανό να ανακαλέσουν τη βουλευτική ασυλία του Καϊλή. Η Αριστερά έχει ήδη ζητήσει επίσημα  να προστεθεί στην ημερήσια διάταξη  συζήτηση για το περιστατικό, ενώ η ψηφοφορία έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Δευτέρας.
Η Καϊλή έχει επίσης διαγραφεί από τον όμιλο S&D και το εγχώριο κόμμα της στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ.

• Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο των δημοσιογράφωνEddy Wax, Nektaria Stamouli, Hannah Roberts και Vincent Manancourt του αμερικάνικου περιοδικού Politico με τίτλο «Qatar scandal: What just happened at the European Parliament?» στα αγγλικά, πατώντας ΕΔΩ