Μάνος Κρανίδης*: Το στεγαστικό και η κρίσιμη αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων

Η πρόσφατη παρουσίαση του στεγαστικού προγράμματος της κυβέρνησης για νέους μέχρι 39 ετών και νέα ζευγάρια είναι αναμφίβολα θετική. Γιατί επιτέλους παρουσιάστηκε ένα πρόγραμμα για τη στήριξη της κύριας κατοικίας των νέων, μια ευάλωτη κοινωνική ομάδα που έχει ανάγκες και δυσκολίες. Οι δράσεις που ανακοινώθηκαν από τη κυβέρνηση έχουν προϋπολογισμό 1.8 δις και στοχεύουν σε 130.000 ωφελούμενους και οι κύριες είναι επιγραμματικά:

1. Χορήγηση άτοκων η χαμηλότοκων δανείων για απόκτηση κύριας κατοικίας. Η δράση φτάνει τα 500εκατ € και περιλαμβάνει δάνεια με επιτόκιο 1%,90% χρηματοδότηση του ακινήτου αξίας μέχρι 150.000€
2. Κάλυψη μισθώματος σε 1000 ακίνητα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για 3 έτη, προϋπολογισμού 21εκατ.€.
3. Αξιοποίηση με μαζική ανακαίνιση 4000 κενών ακινήτων μέσω ΕΣΠΑ προϋπολογισμού 200εκατ.€
4. Αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων μέσω κοινωνικής αντιπαροχής
5. Δημιουργία νέων εστιών μέσω ΣΔΙΤ σε 5 Πανεπιστήμια της χώρας προϋπολογισμού 540 εκατ.€
6. Πρόγραμμα επιδοτήσεων ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ με επιδότηση 30-90% προϋπολογισμού 350 εκατ.€
7. Πρόγραμμα Ανακαινίζω-Ενοικιάζω μακροπρόθεσμα για κενά ακίνητα ύψους 10.000 ανά ωφελούμενο με επιδότηση 40%, προϋπολογισμού 50 εκατ.€
8. Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος κατά 50%.

Οι θετικές αυτές δράσεις συνοδεύονται όμως από αρκετά ζητήματα, όπως:

1. Τι έτους και ποιότητας κατασκευής και επιφάνειας κατοικίες μπορεί να αγοράσει κάποιος με 150.000?
2. Μέχρι τι ύψος θα καλυφθούν τα μισθώματα κατοικιών στο πρόγραμμα ΚΑΛΥΨΗ?
3. Ποιες είναι οι αναλυτικές προδιαγραφές για την επιλογή των ωφελούμενων για την μαζική ανακαίνιση των κενών κατοικιών και για την ένταξη στο πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ και ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ-ΕΝΟΙΚΙΑΖΩ?
4. Σε πόσα έτη θα υλοποιηθούν τα έργα στο πρόγραμμα ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗ και πόσο εφικτό είναι το ποσοστό 50%?
5. Τελικά πόσο γρήγορα θα δοθούν οι χρηματοδοτήσεις και επιδοτήσεις?

Η υλοποίηση του προγράμματος είναι ένα μεγάλο ζητούμενο, ειδικά σε μια προεκλογική χρονιά και με το χρονοδιάγραμμα να εκτείνεται πέρα από αυτή και την επόμενη κυβερνητική 4ετία.
Το συγκεκριμένο στεγαστικό πρόγραμμα, εκτός ιδιωτικών κενών ακινήτων, αξιοποιεί και 600 ώριμα ακίνητα  των φορέων του Υπουργείο Εργασίας (πχ ΔΥΠΑ). Άρα ας φανταστεί κάποιος τις δυνατότητες αξιοποίησης των χιλιάδων ακινήτων όλων των δημοσίων φορέων που κάθονται κενά για έτη, για την στήριξης και της κοινωνικής στέγης. Πρέπει να προετοιμαστούν άμεσα και να υλοποιηθούν προγράμματα παρόμοιας λογικής και κυρίως προσφοράς ακινήτων προς μίσθωση με ελάχιστο ενοίκιο ή αγορά με επιδότηση δανείων. Για παράδειγμα λείπει ένα συνεκτικό στεγαστικό πρόγραμμα για τη στήριξη της κύριας κατοικίας ευάλωτων ομάδων οικογενειών, όπως οι τρίτεκνοι ή πολυτεκνοι. Σήμερα δεν υπάρχει πολυτέλεια για ΚΕΝΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ειδικά  ιδιοκτησίας δημοσίου που δηλαδή ανήκουν στην ουσία σε όλους τους πολίτες.
Για παράδειγμα στο κτηματολόγιο τα “ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ” η «ΟΡΦΑΝΑ» ακίνητα, που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δήλωσαν στο Κτηματολόγιο είναι ήδη 15.000 στις 35 περιοχές που έχει λήξει  η προθεσμία προσφυγής ή ένστασης, ενώ και στις υπόλοιπες εκτιμάται ότι φτάνουν και ξεπερνούν τα 100.000. Η μεταβίβαση τους στο Ελληνικό Δημόσιο ελλοχεύει δυστυχώς τον κίνδυνο της πλήρους απαξίωσης τους. Εδώ εστιάζει και αυτή η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ, δηλαδή να παραχωρηθεί η κυριότητα των ΟΡΦΑΝΩΝ ακινήτων απευθείας στους Δήμους -ΟΤΑ για άμεση αξιοποίηση, με χρονοδιαγράμματα και τοπικά στεγαστικά προγράμματα, αναπτύσσοντας άμεσα την πολύτιμη κοινωνική στέγη για συμπολίτες μας χαμηλών εισοδημάτων, με παραχώρηση του σε εξαιρετικά χαμηλά μισθώματα ή/και παραχώρηση τους με αντικειμενικά εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.
Αναμφίβολα, η στέγη κύριας κατοικίας είναι πρωτεύουσα για την ολοκληρωμένη ευτυχία στη ζωή, και βάση μιας όμορφης καθημερινότητας. Είναι κοινωνικό ζήτημα επιβίωσης και οι λύσεις υπάρχουν, δεν είναι εύκολες, αλλά απαιτούν καινοτόμα και πρακτική σκέψη, ισχυρά κίνητρα και ολοκληρωμένη προσέγγιση. Το Δημόσιο πρέπει επιτέλους να αποτελέσει το παράδειγμα προς μίμηση και όχι προς αποφυγή. Η αδιαφορία του παρελθόντος επιτέλους πρέπει να τελειώσει οριστικά. Είναι βασική ευθύνη της πολιτείας και κάθε κυβέρνηση να τα αξιοποιεί και ειδικά για τη στήριξη της κοινωνικής στέγης και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, που σήμερα είναι σε αδυναμία εξασφάλισης βιώσιμης κύριας κατοικίας. Είναι αναγκαίο και εφικτό και τα αρχικά βήματα έχουν γίνει.

* Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου, Επικεφαλής ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023  και υποψήφιος δήμαρχος Χαλανδρίου

Πατήστε εδώ και δείτε τα 23 προηγούμενα άρθρα του Μάνου Κρανίδη