Από χθες, με την έναρξη του 22ου Μουντιάλ, είναι δυνατόν να αδιαφορήσω μπροστά σ’ αυτόν τον παγκόσμιο θεσμό ακόμα κι αν διεξάγεται σε έναν «άγνωστο κόσμο» για εμάς, όπως το Κατάρ; Θα ήταν σνομπισμός η μη αναφορά μου, αφού κάθε φορά περιμένω πώς και τι να στηθώ με την παρέα, για να απολαύσω μαγικές μπαλιές, ατομικές-ομαδικές προσπάθειες, συστήματα και στρατηγικές τού αθλήματος που με συναρπάζουν.
Γνωρίζω πως, για να λειτουργήσει αυτό το συναίσθημα της απόλαυσης, ειδικά αυτή τη φορά, καλό θα είναι να… διώξω, στο μέτρο που μπορώ, οποιαδήποτε πολιτικά μου σύνδρομα που αντιτίθενται στην χρηματιστηριακή αγορά και τις μεγάλες μπίζνες των μεγάλων ομάδων, οι οποίες πρωτοστατούν στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο με τόσο πλούτο, τόσα στηρίγματα, τόσα προνόμια, τόσες λοβιτούρες, με τις σκοτεινές διαδρομές του χρήματος, τα παραμάγαζα, τις «παράγκες», τις υπόγειες διαδρομές, τις αγορές παικτών, το παραεμπόριο, τις συμμορίες, τον πανταχού παρόντα οργανωμένο χουλιγκανισμό και πολλά άλλα που κρύβονται μέσα στα δυσδιάκριτα κελιά τής πολιτικάντικης και οικονομικής σκοτεινιάς…
Ωστόσο, αν αφαιρέσεις το «πολιτικό» κομμάτι τού ποδοσφαίρου, της οικονομίας που το χαρακτηρίζει και του… «βαθέως κράτους» που φωλιάζει, θρέφεται, ελέγχει και ανδρώνεται μέσα και γύρω απ’ αυτό, είναι σαν να αφαιρείς τη ντομάτα και το καλαμάκι απ’ το σουβλάκι…
Το ποδόσφαιρο σήμερα έχει εξελιχθεί-όπως όλοι γνωρίζουμε-σε ωμή μ π ί ζ ν α με ωραίο, συναρπαστικό θ έ α μ α. Όλο το οικοδόμημα που υπάρχει πίσω από το θέαμα είναι οι μικρές ή οι μεγάλες α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί ε ς: τραπεζικοί Όμιλοι, ποικίλο παραεμπόριο, γνωστοί Κροίσοι, Εφοπλιστές, Ολιγάρχες, καπάτσοι κι επιτήδειοι μπίζνεσμαν· ένας ολόκληρος κόσμος της αγοράς εμπλέκεται στα γήπεδα με διάφορους τρόπους. Η δύναμη του ποδοσφαίρου, σήμερα, έχει ξεφύγει προ πολλού από το αγνό κι ερασιτεχνικό πλαίσιο από το οποίο ξεκίνησε.
Το συναντάμε σε άλλον… Γαλαξία!
Οι μεγάλοι παίχτες που συμμετέχουν σ’ αυτό το απολαυστικό θέαμα με τις εθνικές τους ομάδες, παίζουν όταν προϋπάρχει μπόλικο χρήμα και άλλες… ευεργετικές απολαβές ποικίλου είδους.
Αυτό το παγκόσμιο θέαμα θα δούμε στο Κατάρ!
Σε ένα Εμιράτο που, λόγω πετροδολαρίων, μέσα σε λίγα χρόνια μ ε τ α μ ο ρ φ ώ θ η κ ε, με εντυπωσιακές κτηριακές υποδομές είναι αλήθεια, φόρεσε τα «καλά» του και υποδέχεται τους παίκτες-πρωταγωνιστές και τον κόσμο στις κερκίδες, στα ξενοδοχεία, τα καταστήματα και τις άλλες ευκολίες που θα βρίσκονται στη διάθεση του κόσμου.
Ένα απίστευτο σκηνικό χλιδής που βλέπουμε στο internet, με τα μεγαλοπρεπή χαρακτηριστικά χωρών της Μέσης Ανατολής, όπου οι Εμίρηδες κυβερνήτες κολυμπάνε στο πετρέλαιο· όλοι γνωρίζουν πως αυτό που βλέπουμε είναι η βιτρίνα και λίγο πριν την έναρξη «όλα βγαίνουν στο φως»!
Όλα;
Δεν μπορώ να ελέγξω πόσες από τις καταιγιστικές καταγγελίες που δημοσιεύονται αληθεύουν. Πάντα, πριν από τα Μουντιάλ υπάρχουν ανταγωνιστικές αντιθέσεις που βγαίνουν στη φόρα· ενίοτε οργανωμένα συμφέροντα που επιθυμούν να αποδυναμωθεί η όποια ακτινοβολία του. Εξ’ άλλου, ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως δεν υπάρχουν συμφέροντα σε τέτοιους θεσμούς;
Εκείνες όμως που ξεχωρίζουν και σου κόβουν την ανάσα, είναι οι πληροφορίες περί θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και η απίστευτη εργασιακή εκμετάλλευση! Ο αριθμός 6.500 (!!!) νεκρών ανθρώπων ή η καταγγελία της Διεθνούς Αμνηστίας για 15.000 θύματα (φτηνών εργατικών χεριών) θυσία στο βωμό τής τεράστιας βιαστικής ανοικοδόμησης, ώστε να παρουσιαστεί το «θαύμα του Κατάρ», έρχεται στο φως μέσα από συγκλονιστικές κι επώνυμες καταθέσεις, οι οποίες ε π ι β ά λ λ ο υ ν να ερευνηθούν ε π ε ι γ ό ν τ ω ς από Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (όχι αθλητικό, βεβαίως), διότι εάν αποσιωπηθούν (μέθοδος δοκιμασμένη) και… θ α φ τ ο ύ ν, τότε θα είμαστε ό λ ο ι ηθικά συνυπεύθυνοι: θεατές-παράγοντες-μάνατζερ-παίχτες-πρόεδροι ομοσπονδιών-αρχηγοί κρατών-χορηγοί) αλλά και η λεγόμενη «ευρύτερη σιωπηλή πλειοψηφία»· άραγε η Δικαιοσύνη και τα μέλη της, δεν ακούσανε τίποτα όλους αυτούς τους μήνες; δεν είδαν; δεν διάβασαν;
Δεν ξέρουμε κατά πόσο θα πετύχει το Μουντιάλ στο Κατάρ, με τις τόσες ιδιαιτερότητες (θερμοκρασίες-υγρασίες-ξηρασίες-κλιματική ιδιαιτερότητα ακατάλληλη για ένα τόσο ανταγωνιστικό άθλημα-διαφορετικό οξυγόνο- διαφορετικές πατροπαράδοτες συνήθειες-παραδόσεις-θρησκευτικές προκαταλήψεις-ριζωμένα επιβαλλόμενα ήθη-σκληρή επιβολή νόμων ενός μίγματος θεοκρατείας και πολιτικού αυταρχισμού, τυφλής υπακοής των πολιτών στο Εμιράτο, κλπ).
Δεν είμαι σίγουρος πως το Μουντιάλ αυτό θα δώσει την ευκαιρία στο σύγχρονο ποδόσφαιρο να ανέβει ή να κατέβει τα σκαλοπάτια του ποιοτικού επιπέδου, εκείνο όμως που γνωρίζω είναι η α π ο υ σ ί α του εγγενούς στοιχείου του ευρωπαϊκού και λατινοαμερικάνικου κλίματος (και Παράδοσης) στα οποία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε το άθλημα της μπάλας.
Η δράση ενός θεσμού, όπως το Μουντιάλ, σε διαφορετικές γεωγραφικές συντεταγμένες, πέρα από τις άλλες παραμέτρους, αλλάζει όλο το σκηνικό και την ποδοσφαιρική α ι σ θ η τ ι κ ή όπως τη γνωρίζαμε ως τώρα.
* Ο Νότης Μαυρουδής είναι κιθαριστής – συνθέτης