Τι σημαίνει για τον πόλεμο στην Ουκρανία η απόσυρση των Ρώσων από τη Χερσώνα

Η Ρωσία, όπως γράφαμε χθες, αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Χερσώνα, στρατηγικής σημασίας πόλη της Ουκρανίας, και το μοναδικό περιφερειακό κέντρο που είχε καταλάβει από την έναρξη της εισβολής, με τον Guardian όμως να προειδοποιεί πως η κίνηση αυτή δεν πρέπει να εκληφθεί ως οριστική αποτυχία.
Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού (Sergei Shoigu ) διέταξε χθες Τετάρτη τα ρωσικά στρατεύματα να αποσυρθούν από τη δυτική όχθη του ποταμού Δνείπερου ενόψει των ουκρανικών επιθέσεων κοντά στη νότια πόλη Χερσώνα.

Η υποχώρηση σημαίνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις (περίπου 40.000 άνδρες) θα αποχωρήσουν εξ ολοκλήρου από την περιοχή στη δυτική όχθη του ποταμού Ντνίπρο. Πρόκειται για σημαντικό πλήγμα, καθώς η Ρωσία αντιμετωπίζει την ουκρανική αντεπίθεση.
Σύμφωνα την ανάλυση του Guardian, εκ πρώτης όψεως, η παράδοξη τηλεοπτική ανακοίνωση της Ρωσίας ότι θα εγκαταλείψει την πόλη Χερσώνα και τα σημεία δυτικά του ποταμού Ντνίπρο αντιπροσωπεύει μια αξιοσημείωτη νίκη για την Ουκρανία και μια εξελιγμένη στρατιωτική στρατηγική.
Καθώς, όμως, η Ρωσία εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο μιας μεγάλης έκτασης κατεχόμενων εδαφών, η Ουκρανία μπορεί να συναντήσει απροσδόκητη αντίσταση καθώς προσπαθεί να πιέσει τα στρατεύματα της Μόσχας στον νότο.
Σύμφωνα με τον Guardian, εάν η αποχώρηση όντως οδηγήσει στην ταχεία ανακατάληψη της Χερσώνας, αυτό θα έχει επιτευχθεί με σχετικά μικρές απώλειες στρατιωτών για τους Ουκρανούς και χωρίς έναν δαπανηρό πόλεμο σε αστικό ιστό.
Όμως ένα άμεσο ερώτημα είναι τι θα γίνει εάν η Ουκρανία θα αντιμετωπίσει τώρα απροσδόκητη αντίσταση, καθώς προσπαθεί να απωθήσει τους Ρώσους στα νότια.
Πάντως, η Ουκρανία με την τεχνολογία αναγνωριστικών drone που διαθέτει θα πρέπει να είναι σε θέση να ανιχνεύσει εάν υπάρχουν σημαντικές δυνάμεις που έχουν απομείνει. Σοβαρές μάχες φαίνονται απίθανες -αν και τα ουκρανικά στρατεύματα θα πρέπει να είναι επιφυλακτικά για τις νάρκες που αφήνουν οι εισβολείς κατά την αποχώρησή τους.
Η Ρωσία προετοιμάζει την έξοδό της εδώ και έναν μήνα, μεταφέροντας τη διοίκηση, τον έλεγχο και τουλάχιστον μερικές από τις έμπειρες δυνάμεις της κατά μήκος του ποταμού.
Η Ουκρανία επιθυμεί να διαταράξει τη ρωσική υποχώρηση όσο το δυνατόν περισσότερο, αιχμαλωτίζοντας στρατιώτες και, κυρίως, εξοπλισμό. Αυτό θα μετέτρεπε την απόσυρση σε κάτι σαν αυτό που παραλίγο να συμβεί τον Σεπτέμβριο, όταν η Ρωσία πήρε την παρόμοια απόφαση να αποσυρθεί από το Χάρκοβο και το Ιζιούμ πίσω από τον ποταμό Oskill, σε μια προσπάθεια, μόνο εν μέρει επιτυχημένη, να εδραιώσει τη θέση της για τα τέλη του φθινοπώρου και τις αρχές του χειμώνα.
Κρίσιμης σημασίας θα είναι για την Ουκρανία να εξασφαλίσει το φράγμα Νόβα Κακόβκα, κοντά στη Χερσώνα. Ρώσοι αξιωματούχοι και στρατιωτικοί μπλόγκερ εξακολουθούν να επαναλαμβάνουν την απίθανη απειλή ότι η Ουκρανία σκοπεύει να καταστρέψει το φράγμα, ύψους 30 μέτρων, μια υδροηλεκτρική εγκατάσταση. Η Ρωσία θα μπορούσε να αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη από την καταστροφή του φράγματος, αν και πιθανότατα θα ήταν έγκλημα πολέμου, επηρεάζοντας περαιτέρω τα ήδη ταλαιπωρημένα ενεργειακά αποθέματα της Ουκρανίας και διευρύνοντας τον τεράστιο ποταμό σε ένα σχετικά στενό σημείο -παρόλο που θα μπορούσε να διαταράξει και την παροχή νερού στην Κριμαία.
Σύμφωνα πάντα με τον Guardian, η στρατηγική της Ρωσίας είναι ξεκάθαρα να προσπαθήσει να εδραιώσει τα εδαφικά της κέρδη, καθώς επιδιώκει να προωθήσει περισσότερους από τους 300.000 επιστρατευμένους για να σταθεροποιήσει τις πρώτες γραμμές και να γυρίσει το φράγμα του Ντνίπρο υπέρ της. Αυτό, ωστόσο, είναι πιθανό να στρέψει την προσοχή σε άλλα μέρη της πρώτης γραμμής, όπως το μέτωπο νοτιοανατολικά της Ζαπορίζια, το οποίο είναι σταθερό εδώ και μήνες. Αυτό που προσελκύει τους Ουκρανούς στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι η επίθεση εδώ θα μπορούσε να κόψει τη γέφυρα στην Κριμαία.
Προς το παρόν, ωστόσο, η Ρωσία διατηρεί τον έλεγχο ενός μεγάλου τμήματος κατεχόμενων εδαφών. Αλλά αυτό που η Ουκρανία έχει δείξει με συνέπεια όλο το φθινόπωρο είναι ότι ο στρατός της είναι σε θέση να ανταποκριθεί ευέλικτα και δημιουργικά, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται.
Σημειώνει ότι η φαινομενική νίκη της Ουκρανίας δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη, καθώς Αμερικανοί και Ευρωπαίοι ανησυχούν για το υψηλό ενεργειακό κόστος που προκλήθηκε από τον πόλεμο.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το Κίεβο ανακοίνωσε σημαντικές επιτυχίες του ουκρανικού στρατού στην αντεπίθεση που εξαπέλυσε για την ανακατάληψη περιοχών στην περιφέρεια της Χερσώνας. Στο ίδιο διάστημα, οι Ρώσοι εισβολείς είχαν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου για τη μετεγκατάσταση περίπου 100.000 κατοίκων στην αντίπερα όχθη του Δνείπερου.
Η Χερσώνα είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης ουκρανικής περιφέρειας – μιας από τις τέσσερις που ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο ότι εντάσσονται «δια παντός» στη Ρωσική Ομοσπονδία και το Κρεμλίνο ανέφερε ότι έχουν πλέον τεθεί υπό την πυρηνική ομπρέλα της Μόσχας.

Μπάιντεν: Όχι λευκή επιταγή στην Ουκρανία -Η Ρωσία αντιμετωπίζει προβλήματα με τον στρατό της
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, στο χθεσινό διάγγελμά του για τις ενδιάμεσες εκλογές, αναφέρθηκε και στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Δεν δίνουμε λευκή επιταγή στην Ουκρανία» είπε ο κ. Μπάιντεν, επισημαίνοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει πολλά από τα αιτήματα του Κιέβου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η Ουάσιγκτον είχε αρνηθεί να παράσχει στρατιωτικό εξοπλισμό ή βοήθεια που ζήτησαν οι Ουκρανοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών αεροσκαφών».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, δήλωσε ότι η διαταγή της Ρωσίας για εκκένωση των στρατευμάτων από τη δυτική όχθη του ποταμού Ντνίπρο κοντά στην ουκρανική πόλη Χερσώνα, «δείχνει ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει πραγματικά προβλήματα με τον στρατό της». Πρόσθεσε πως «είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι η Ρωσία περίμενε μέχρι τις εκλογές για το Κογκρέσο των ΗΠΑ για να ανακοινώσει την αποχώρηση» και ότι «είναι απόδειξη του γεγονότος ότι έχουν κάποια πραγματικά προβλήματα με τον ρωσικό στρατό».
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας των ΗΠΑ, ο στρατηγός Μαρκ Μίλι, εκτίμησε χθες Τετάρτη ότι ο στρατός της Ρωσίας έχει υποστεί πάνω από 100.000 απώλειες -νεκρούς και τραυματίες– στον πόλεμο στην Ουκρανία, αναγνωρίζοντας πάντως πως οι ουκρανικές δυνάμεις «πιθανόν» υπέστησαν «παρόμοιο» επίπεδο απωλειών.
Υπάρχουν «πολύ πάνω από 100.000 Ρώσοι στρατιώτες που σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν. Πιθανόν το ίδιο στην ουκρανική πλευρά. Πολλά ανθρώπινα δεινά», ανέφερε ο στρατηγός Μαρκ Μίλι (Mark Milley) στο Reuters και στο The Economic Club of New York

Ουκρανία και Ρωσία βρίσκονται μπροστά στην πιθανή ανάπαυλα των εχθροπραξιών λόγω του χειμώνα και ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν πως αυτό μπορεί να δώσει την ευκαιρία να γίνουν διαπραγματεύσεις.
Ερωτηθείς για την προοπτική αυτή, ο στρατηγός Μίλι σημείωσε πως το ότι αρχικά τα μέρη αρνούνταν να διαπραγματευτούν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέτεινε τα ανθρώπινα δεινά και είχε αποτέλεσμα εκατομμύρια επιπλέον απώλειες. «Αν υπάρχει ευκαιρία για διαπραγμάτευση, όταν μπορεί να επιτευχθεί ειρήνη πρέπει να αδράξεις τη στιγμή», έκρινε.

Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ χαιρετίζει την απελευθέρωση ουκρανικών εδαφών
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε πως είναι «ενθαρρυντικό» να βλέπει ότι ο ουκρανικός στρατός καταφέρνει να απελευθερώσει περισσότερα εδάφη της χώρας, μετά τη διαταγή του υπουργού Άμυνας της Ρωσίας στις δυνάμεις του να αποχωρήσουν από τη Χερσώνα.
Σε συνάντηση που είχε στο Λονδίνο με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ρίσι Σούνακ, ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε: «Οι νίκες, τα οφέλη που αποκομίζουν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ανήκουν στους γενναίους, θαρραλέους ουκρανούς στρατιώτες. Ωστόσο, η υποστήριξη που λαμβάνουν από το Ηνωμένο Βασίλειο, από τους συμμάχους και εταίρους τους στο ΝΑΤΟ είναι απολύτως αναγκαία».

Ο σημαντικός στρατηγικός ρόλος της Χερσώνας
Η Μόσχα είχε καταλάβει την πόλη κατά την έναρξη της εισβολής της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο και η απώλεια του ελέγχου της περιοχής θα σηματοδοτούσε μια σημαντική οπισθοχώρηση για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η περιοχή της Χερσώνας συνορεύει με την Κριμαία και παρέχει στη Μόσχα μια χερσαία γέφυρα προς τη χερσόνησο της Μαύρης Θάλασσας, την οποία ο Πούτιν προσάρτησε το 2014. Η Ουκρανία ανακαταλαμβάνοντας τμήματα της περιοχής της Χερσώνας θα στερήσει από τη Μόσχα αυτόν τον χερσαίο διάδρομο. Θα έφερνε επίσης το ουκρανικό πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς πιο κοντά στην Κριμαία, την οποία η Μόσχα θεωρεί ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντά της.
Η χερσόνησος, την προσάρτηση της οποίας ο Πούτιν θεωρεί ως βασικό επίτευγμα των δύο και πλέον δεκαετιών του στην εξουσία, φιλοξενεί μια τεράστια ρωσική στρατιωτική δύναμη και τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας, τον οποίο η Μόσχα χρησιμοποιεί για την προβολή ισχύος στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Επιπλέον η παροχή νερού στην Κριμαία θα τεθεί επίσης σε κίνδυνο αν η Ουκρανία ανακαταλάβει την περιοχή της Χερσώνας. Αφού η Μόσχα προσάρτησε την Κριμαία, το Κίεβο μπλόκαρε την παροχή νερού μέσω μιας διώρυγας από τον ποταμό Δνείπερο. Όταν η Ρωσία κατέλαβε μέρη της περιοχής της Χερσώνας και της γειτονικής περιοχής Ζαπορίζια στα ανατολικά, κινήθηκε αμέσως για να “ξεμπλοκάρει” αυτό το ζήτημα. Η Ρωσία χρειάζεται αυτό το νερό για τον τοπικό πληθυσμό και για τις πολυάριθμες στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Η περιοχή της Χερσώνας περιλαμβάνει τις εκβολές του ποταμού Δνείπερου που διχοτομεί την Ουκρανία, και η πρωτεύουσα της περιοχής, η πόλη Χερσώνα, βρίσκεται στη δυτική όχθη. Είναι το μόνο μέρος όπου η Ρωσία έχει παρουσία στη δυτική όχθη του ποταμού και η Ρωσία είχε ενισχύσει σημαντικά τα στρατεύματά της εκεί τους τελευταίους μήνες.
Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν “σφυροκοπήσει” τις γέφυρες του ποταμού για να πλήξουν την ικανότητα της Μόσχας να ανεφοδιάζεται. Αν η Ρωσία χάσει το μοναδικό της στήριγμα στη δυτική πλευρά του ποταμού, η Ουκρανία θα είναι σε καλύτερη θέση να επιτεθεί σε άλλες ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού και να εστιάσει σε άλλες κατεχόμενες περιοχές, όπως η περιοχή Ζαπορίζια, όπου ρωσικά στρατεύματα κατέχουν ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας, υποστηρίζουν στρατιωτικοί αναλυτές.
«Η δεξιά (δυτική) όχθη είναι σημαντική και για τις δύο πλευρές. Για τη Ρωσία προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της άμυνας προς την κατεύθυνση της Ζαπορίζια και για την Ουκρανία για να απελευθερώσει αυτή την κατεύθυνση και να αποκόψει τις τρεις σημαντικές “αρτηρίες”: τον χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, το νερό προς την Κριμαία και να επιστρέψει τον έλεγχο του πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια», δήλωσε ο Oleh Zhdanov, στρατιωτικός αναλυτής.
Η περιοχή της Χερσώνας, στην οποία πριν τον πόλεμο έμεναν πάνω από 1 εκατ. κάτοικοι, βρίσκεται στη Μαύρη Θάλασσα. Η ανακατάληψή της θα βοηθούσε το Κίεβο να ανακτήσει τον έλεγχο μέρους της ακτογραμμής κατά μήκος μιας θάλασσας που αποτελεί κρίσιμη οδό για τις εξαγωγές τροφίμων στις ξένες αγορές.